ECLI:NL:RBOVE:2022:1085

• Datum uitspraak: 13 april 2022
• Publicatiedatum: 21 april 2022
• Zaaknummer: C/08/276974 / KG ZA 22/29
• Instantie: Rechtbank Overijssel
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: A.E. Zweers
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Vordering tot medewerking en benoeming van een onafhankelijke bestuurder in het kader van de afwikkeling van een nalatenschap

In deze zaak vordert eiseres medewerking van gedaagden bij de afwikkeling van de nalatenschap van erflaatster, die op [datum] 2021 is overleden. Eiseres vraagt om medewerking van de boedelnotaris bij het opstellen van een boedelbeschrijving en het uitvoeren van een taxatierapport van onroerende zaken. Daarnaast vordert zij de benoeming van een onafhankelijke bestuurder voor de holding, omdat het ontbreken van een bestuurder de continuïteit van de vennootschap in gevaar zou brengen. Gedaagden verzetten zich tegen deze vorderingen en stellen dat eiseres niet ontvankelijk is in haar eisen. De voorzieningenrechter oordeelt dat de vorderingen van eiseres niet kunnen worden toegewezen. De rechter stelt vast dat de nalatenschap door alle erfgenamen is aanvaard en dat de boedelnotaris, mr. E. Dijkman, is aangesteld. De rechter wijst erop dat de benoeming van een bestuurder van een besloten vennootschap niet tot de bevoegdheden van de voorzieningenrechter behoort. De vorderingen worden afgewezen, en de proceskosten worden gecompenseerd, zodat iedere partij haar eigen kosten draagt.

Uitspraak

RECHTBANK OVERIJSSEL

Team kanton en handelsrecht

Zittingsplaats Almelo

zaaknummer / rolnummer : C/08/276974 / KG ZA 22/29

Vonnis in kort geding van 13 april 2022

in de zaak van

[eiseres]

wonende te [woonplaats] ,

eiseres,

hierna te noemen: [eiseres] ,

advocaat: mr. A.J.C.M. van Acht,

tegen

1. [gedaagde sub 1] ,

2.
[gedaagde sub 2]

beiden wonende te [woonplaats] ,

gedaagden,

advocaat: mr. A.J.A. Assink.

1. De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- de dagvaarding 18 februari 2022 met producties,

- de pleitaantekeningen van de zijde van eiseres;

- de pleitaantekening, met producties, van de zijde van gedaagden;

- de aantekeningen van de griffier van de mondelinge behandeling d.d. 1 maart 2022;

- de door partijen gevoerde e-mailcorrespondentie in de periode van 1 maart 2022 tot en met 14 maart 2022;

- de akte overlegging producties tevens houdende wijziging van eis van de zijde van eiseres;

- de aantekeningen van de griffier van de mondelinge behandeling d.d. 6 april 2022;

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald op 20 april 2020, welk vonnis heden per vervroeging wordt uitgesproken.

2. De feiten

2.1.

Op [datum] 2021 is te [gemeente] overleden [A] , hierna te noemen erflaatster.

2.2.

Erflaatster was moeder van partijen en is in eerste en enige echt in algemene gemeenschap van goederen gehuwd geweest met [B] , hierna te noemen erflater. Dit huwelijk is ontbonden door het overlijden van erflater op [datum] 2007.

2.3.

Zowel erflater als erflaatster hebben bij testament over hun nalatenschap beschikt. Erflater heeft erflaatster en partijen voor gelijke delen tot erfgenaam benoemd. De erfgenamen hebben de nalatenschap zuiver aanvaard.

2.4.

Erflaatster heeft partijen voor gelijke delen tot erfgenaam benoemd. Eiseres heeft de nalatenschap van erflater beneficiair aanvaard. Gedaagden hebben de nalatenschap van erflaatster zuiver aanvaard.

2.5.

In de nalatenschap van erflaatster zit onder meer het ondernemingsvermogen in [X] Holding B.V., hierna te noemen: de Holding en de daarbij behorende [stichting] en groepsmaatschappijen [C] Beheer B.V. en [C] Couture B.V.. In de statuten van de Holding is onder meer het navolgende opgenomen, voor zover hier van belang:

Bestuur

Artikel 13:

1.
Het bestuur van de vennootschap is opgedragen aan een directie bestaande uit een of meer directeuren [… .]

2.
[… .]

3.
Indien moet worden overgegaan tot benoeming van een of meer directeuren, zal de vergadering van houders van prioriteitsaandelen een voordracht van tenminste twee personen opmaken [… .]

3. Het geschil

3.1.

Eiseres vordert, na wijziging van eis bij haar akte van 6 april 2022, bij wijze van onmiddellijke voorziening, gedaagden te veroordelen om:

ten laste van de nalatenschapsgemeenschap medewerking te verlenen aan de voldoening van kosten die de boedelnotaris in rekening brengt voor de door haar te verrichten werkzaamheden;

binnen één week na het in deze te wijzen vonnis, te berusten in de aanstelling van mr. E. Dijkman, notaris te Apeldoorn, als boedelnotaris in beide nalatenschappen;

alsmede dat de voorzieningenrechter:

bepaalt dat de boedelnotaris mede als opdracht heeft om een notariële boedelbeschrijving op te stellen in beide nalatenschappen;

gedaagden beveelt om op eerste verzoek van de boedelnotaris medewerking te verlenen aan het verstrekken van de door hem gevraagde inlichtingen, bescheiden en andere informatie die hij nodig heeft voor de uitvoering van zijn werkzaamheden;

een onafhankelijk bestuurder benoemt in de Holding, voor de duur van de vereffening en verdeling, en wel op kosten van de Holding dan wel de nalatenschap van erflaatster;

gedaagden veroordeelt om binnen één week na het te wijzen vonnis, schriftelijk, ondubbelzinnig en onvoorwaardelijk in te stemmen met het benoemen van een door de voorzieningenrechter voorgestelde onafhankelijk bestuurder, op kosten van de Holding dan wel de nalatenschap van erflaatster, zulks op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 10.000,00, te vermeerderen met € 500,00 per dag dat één of meer gedaagden zullen hebben nagelaten aan dit gebod uitvoering te geven;

bepaalt dat de onafhankelijk bestuurder mede als opdracht heeft om zichzelf te benoemen als bestuurder van [stichting] en te zorgen dat de vereffenaars alle informatie krijgen die zij nodig hebben om tot een waardebepaling te komen;

gedaagden beveelt om aan eiseres, althans aan de boedelnotaris, de volgende informatie te verstrekken:

• bedrijfsbeschrijving van [C] Couture;
• overeenkomst(en) met bijlage betreffende de verkoop van het onroerend goed van [C] Beheer aan [het adres] en correspondentie met de projectontwikkelaar over de verkoop en ontwikkeling van dit onroerend goed;
• aangiften vennootschapsbelasting 2019/2020 [X] holding, [X] Pensioen;
• aangiften vennootschapsbelasting 2020/20221 [X] holding, [X] Pensioen, [C] Beheer;
• notulen AVA 2019/2020; 2020/2021;
• kolommenbalans 2021/2022 [X] holding, [X] Pensioen, [C] Beheer, [C] Couture;
• grootboek [X] holding, [X] Pensioen, [C] Beheer, [C] ;
• aangifte inkomstenbelasting van erflaatster over het jaar 2021;
• bank/effecten standen per heden aangaande de rekeningen van erflaatster, [X] holding, [X] Pensioen;
• schriftelijke uitwerking van de huurovereenkomst tussen [C] Beheer en [C] Couture betreffende het onroerend goed van [C] Beheer;
• schriftelijke uiteenzetting van de strategie, een businessplan en verder verwachtingen met cijfermatige onderbouwing aangaande de bedrijfsvoering van [C] Courture;

i. gedaagden gelast om medewerking te verlenen aan het voor rekening van de nalatenschap laten uitvoeren van een taxatierapport van de onroerende zaken die eigendom zijn van [C] beheer B.V., met bepaling dat de boedelnotaris de taxateur aanstelt,

al het voorgaande onder h. en i. op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 500,00 per dag dat één of meer gedaagden zullen hebben nagelaten aan dit gebod uitvoering te geven;

gedaagden veroordeelt om aan eiseres de (alle) (koop)overeenkomsten met bijlagen te verstrekken die is/zijn gesloten met de projectontwikkelaar en of derden en die verband houden met of betrekking hebben op het perceel kadastraal bekend [plaats] sectie [1] , het gebruik daarvan en/of de vestiging van zakelijke rechten en/of kwalitatieve verplichtingen en/of kettingbedingen ten laste van dit perceel, alsook alle correspondentie hierover met de gemeente, in het bijzonder waar het gaat om vergunningen. Een en ander op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 500,00 per dag dat één of meer gedaagden zullen hebben nagelaten aan dit gebod uitvoering te geven;

bepaalt dat het totaal door gedaagden aan dwangsommen te verbeuren bedrag voor ieder van hen afzonderlijk maximaal € 100.000,00 beloopt;

gedaagden veroordeelt in de na de uitspraak nog vallende kosten, begroot op € 157,00 zonder betekening en verhoogd met € 82,00 in geval van betekening;

gedaagden veroordeelt in de kosten van de procedure, te voldoen binnen 14 dagen na dagtekening van het vonnis, en -voor het geval voldoening van de proceskosten niet binnen deze termijn plaatsvindt- te vermeerderen met de wettelijke rente over de proceskosten te rekenen vanaf bedoelde termijn tot aan de dag der voldoening.

3.2.

Gedaagden voeren verweer en concluderen tot niet ontvankelijkheid van eiseres in haar vorderingen, dan wel deze af te wijzen, met veroordeling van eiseres in de kosten van deze procedure.

3.3.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4. De beoordeling

4.1.

Vast staat dat de nalatenschap van erflater door alle erfgenamen zuiver is aanvaard. Eiseres heeft de nalatenschap van erflaatster vervolgens beneficiair aanvaard. Gedaagden hebben deze nalatenschap zuiver aanvaard. Er is geen executeur benoemd zodat de nalatenschap dient te worden vereffend volgens de regels van Boek 4, titel 6, afdeling 3 BW. Bij beneficiaire aanvaarding door een erfgenaam zijn alle erfgenamen, dus ook de erfgenamen die niet beneficiair hebben aanvaard, tezamen vereffenaar en oefenen zij in beginsel tezamen hun taken en bevoegdheden uit. Eiseres heeft aan mr. E. Dijkman, notaris te Apeldoorn, de opdracht verstrekt om op te treden als boedelnotaris in de nalatenschap van erflaatster, welke benoeming deze notaris heeft aanvaard. De voorzieningenrechter is ambtshalve op de hoogte van het feit dat voornoemde notaris zich op 5 april 2022 als boedelnotaris heeft laten inschrijven in het boedelregister bij deze rechtbank. Primair is de taak van de boedelnotaris die van juridisch adviseur van de nalatenschap dat wil zeggen van alle erfgenamen. De boedelnotaris is, tenzij hij een daartoe strekkende opdracht van de erfgenamen heeft aanvaard, niet de vereffenaar van de nalatenschap. Het zal in het algemeen tot zijn taak behoren behulpzaam te zijn bij het opmaken van de boedelbeschrijving die, indien alle partijen zich daarmee verenigen, bij onderhandse akte kan plaatsvinden.

ten aanzien van de vorderingen onder a., b, c, en d.:

4.2.

Eiseres vordert onder meer dat gedaagden, binnen één week na het wijzen van het vonnis, dienen te berusten in de benoeming van mr. E. Dijkman als boedelnotaris. De gedaagden hebben aangegeven zich daarin niet te kunnen vinden, althans zich in ieder geval te willen beraden op de door eiseres voorgedragen boedelnotaris. Zij hebben ter mondelinge behandeling reeds aangegeven dat het hun voorkeur geniet om een notaris te benoemen in de regio alwaar de nalatenschap van erflater is opengevallen. Zij zijn voornemens zich dan ook op de voet van artikel 4:197 lid 2 BW tot de kantonrechter wenden. Op basis van dit artikel kan de kantonrechter, uiterlijk een maand na de kennisgeving van mr. Dijkman over haar inschrijving als boedelnotaris, op verzoek van gedaagden een andere notaris, die daartoe bereid is, als boedelnotaris aanwijzen. De vordering om binnen één week na het wijzen van dit vonnis te berusten in de benoeming van mr. Dijkman als boedelnotaris is onverenigbaar met het vorenstaande en zal bij gebreke van een wettelijke grondslag dan ook worden afgewezen.

4.3.

De overige vorderingen is een gelijk lot beschoren. De belangrijkste taak van een boedelnotaris is het geven van raad en advies aan de erfgenamen bij de afwikkeling van een nalatenschap. In tegenstelling tot een door de rechtbank te benoemen vereffenaar, die in de plaats treedt van de erfgenamen (art. 4:203 BW), geeft de wet geen beschrijving van de taak, bevoegdheden en verplichtingen van de boedelnotaris. Zulks neemt niet weg dat het voor de hand ligt dat de benoemde boedelnotaris, uiteindelijk de samenstelling en omvang van de nalatenschap inventariseert en de verdere afwikkeling van de nalatenschap begeleidt, doch een wettelijke taak is zoals gezegd voor de boedelnotaris niet weggelegd. De boedelnotaris kan pas aan de slag wanneer hij hiertoe uitdrukkelijk een specifieke opdracht heeft gekregen van de erfgenamen/vereffenaars. Zij zullen op verzoek van de boedelnotaris de door hem gewenste informatie dienen te verstrekken die hij nodig acht om de aan hem opgedragen werkzaamheden te kunnen uitvoeren.

ten aanzien van de vordering onder e., f. en g.:

4.4.

Eiseres vordert dat de voorzieningenrechter een onafhankelijk bestuurder benoemt in de Holding. Eiseres voert daartoe aan dat door het overlijden van erflaatster de Holding geen bestuurder meer heeft, hetgeen de continuïteit van de vennootschap en de groepsmaatschappijen in gevaar brengt. De benoeming van een onafhankelijk bestuurder draagt er eveneens toe bij dat van de Holding informatie kan worden verkregen die cruciaal is om tot een vereffening en een verdeling te kunnen komen, aldus eiseres.

Gedaagden stellen dat de vordering van eiseres een wettelijke en/of statutaire grondslag ontbeert.

4.5.

De voorzieningenrechter stelt voorop dat de bodemrechter – en in spoedeisende zaken de voorzieningenrechter – niet bevoegd is tot het benoemen van een bestuurder van een besloten vennootschap. Op basis van artikel 2:242 lid 1 BW geschiedt de benoeming van een dergelijke bestuurder door de algemene vergadering van houders van aandelen (AvA) of, indien de statuten dat bepalen, door een vergadering van houders van aandelen van een bepaalde soort of aanduiding. In het onderhavige geval is in de statuten van de Holding opgenomen dat in het geval van een benoeming van de bestuurder, de vergadering van houders van prioriteitsaandelen een voordracht van tenminste twee personen zal opmaken (zie 2.5.).

4.6.

Conclusie uit het vorenstaande is dat de voorzieningenrechter geen rechtsmacht toekomt om een bestuurder van de Holding benoemen. De hierop gebaseerde vorderingen zullen worden afgewezen.

ten aanzien van de vordering onder h. en i.:

4.7.

Eiseres vordert dat gedaagden aan haar, althans aan de boedelnotaris, de onder 3.1. onder h. opgesomde bescheiden c.q. informatie dienen te verstrekken, om de waarde van de aandelen en de certificaten in de Holding, [stichting] en de groepsmaatschappijen deugdelijk te kunnen vaststellen. Het is voor de voorzieningenrechter duidelijk dat voor de in het kader van de vereffening op te maken boedelbeschrijving, waarvan de waarde van de Holding onderdeel uitmaakt, door gedaagden informatie dient te worden verstrekt. De voorzieningenrechter is niet duidelijk geworden waarom eiseres, in het kader van die vereffening, over de thans gevorderde informatie wenst te beschikken. Zoals aangegeven ligt het voor de hand dat de boedelnotaris voor de met betrekking tot de vereffening te verrichten werkzaamheden, na een daartoe door de erfgenamen gegeven opdracht, de regie in handen neemt om een deugdelijke vereffening van de nalatenschap van erflaatster tot stand te brengen. Het is aan de boedelnotaris, al dan niet in samenspraak met de financiële adviseurs van partijen, om aan te geven welke bescheiden hij nodig heeft om de waarde van de aandelen/certificaten en onroerende zaken in de Holding, [stichting] en de groepsmaatschappijen, in de boedelbeschrijving tot uitdrukking te brengen en daarbij zo nodig de expertise van een taxateur in te roepen. Uit het procesdossier blijkt ook dat gedaagden de bereidheid tonen de gewenste informatie te verstrekken. Immers na het uitbrengen van de dagvaarding zijn gedaagden deels aan de door eiseres gevraagde informatie tegemoet gekomen. Dit deel van de vordering zal de voorzieningenrechter vooralsnog dan ook afwijzen.

ten aanzien van de vordering onder j.:

4.8.

De voorzieningenrechter verwijst naar de door gedaagden in het geding gebrachte e-mail, productie 20. Hierin is door [gedaagde sub 1] aangegeven dat de overeenkomst met de projectontwikkelaar [D] , die betrekking heeft op het perceel kadastraal bekend [woonplaats] sectie [1] , mondeling is aangegaan en dat er eerst met de onderhandelingen wordt gestart nadat de gemeente [woonplaats] de vergunningen heeft verstrekt om woningbouw mogelijk te maken. Gedaagden geven aan dat het vooralsnog onduidelijk is wanneer de gemeente [woonplaats] de vergunningen zal verstrekken. Nu de voorzieningenrechter thans noch van een schriftelijke (koop)overeenkomsten met projectontwikkelaar en/of derden, noch van de verstrekking door de gemeente [woonplaats] van enige vergunning die verband houdt met het in het geding zijnde perceel is gebleken, dient ook dit deel der vordering te worden afgewezen.

ten aanzien van de vordering onder k. en l.:

4.9.

Uit hetgeen hiervoor is overwogen en beslist, volgt dat dit deel der vordering zal worden afgewezen.

ten aanzien van de vordering onder m.:

4.10.

In de gegeven omstandigheden acht de kantonrechter het redelijk en billijk de proceskosten op de voet van de tweede volzin van het eerste lid van artikel 4:237 Rv te compenseren als hierna te vermelden.

5.
De beslissing

De voorzieningenrechter:

4.1.

wijst de vorderingen af;

5.2.

compenseert de proceskosten tussen partijen, des dat iedere partij haar eigen kosten draagt.

Dit vonnis is gewezen door mr. A.E. Zweers, rechter, en in het openbaar uitgesproken op 13 april 2022.