ECLI:NL:HR:2024:56

Uitspraak

HOGE RAAD DER NEDERLANDEN

CIVIELE KAMER

Nummer23/00045

Datum19 januari 2024

ARREST

In de zaak van

GRONINGEN SEAPORTS N.V., handelende als onherroepelijk gevolmachtigde van het Havenschap Groningen Seaports,

gevestigd te Delfzijl,

EISERES tot cassatie,

hierna: GSP,

advocaten: J.W.M.K. Meijer en F.J.L. Kaptein,

tegen

1. J.C.M. SILVIUS in zijn hoedanigheid van curator in de faillissementen van Refining & Trading Holland N.V. en GOC Real Estate B.V.,

kantoorhoudende te Groningen,

2. [de voormalig curator], in zijn hoedanigheid van voormalig curator in de faillissementen van Refining & Trading Holland N.V. en GOC Real Estate B.V.,

kantoorhoudende te [vestigingsplaats],

VERWEERDERS in cassatie,

hierna: de curatoren,

niet verschenen.

1.Procesverloop

Voor het verloop van het geding in feitelijke instanties verwijst de Hoge Raad naar:

a. de vonnissen in de zaak C/18/185350 / HA ZA 18-140 van de rechtbank Noord-Nederland van 29 augustus 2018, 2 januari 2019 en 23 juni 2021;

b. de arresten in de zaak 200.300.733/01 van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 5 april 2022 en 4 oktober 2022.

GSP heeft tegen het arrest van het hof van 4 oktober 2022 beroep in cassatie ingesteld.

Tegen de curatoren is verstek verleend.

De zaak is voor GSP toegelicht door haar advocaten, en mede door F.S. Hinse.

De conclusie van de Advocaat-Generaal G. Snijders strekt tot verwerping van het cassatieberoep.

De advocaten van GSP hebben schriftelijk op die conclusie gereageerd.

2.Uitgangspunten en feiten

2.1

In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

(i) GSP heeft aan GOC Real Estate B.V. (hierna: GOC) een bedrijfsterrein in erfpacht uitgegeven.

(ii) GOC is in 2015 in staat van faillissement verklaard, met benoeming van [de voormalig curator] als curator. Mr. Silvius is hem later als curator opgevolgd.

(iii) Na het uitspreken van het faillissement is de erfpachtrelatie tussen GOC en GSP in stand gebleven.

2.2

GSP vordert in dit geding onder meer betaling van de tijdens het faillissement verschuldigd geworden erfpachtcanon. Zij heeft daartoe aangevoerd dat deze betalingsverplichting een boedelschuld is. De rechtbank heeft dit standpunt verworpen en de vordering afgewezen. Het hof heeft het vonnis van de rechtbank bekrachtigd.^[1]

3.Beoordeling van het middel

3.1

Onderdeel 1 van het middel betoogt dat een canonbetalingsverplichting die in de erfpachtakte is opgenomen, onderdeel is van het erfpachtrecht en als een goederenrechtelijke verplichting moet worden behandeld. De canonbetalingsverplichting kan daardoor worden afgedwongen buiten de samenloop van concurrente schuldeisers om. Zij is een verplichting die op de curator in hoedanigheid rust en de openstaande erfpachtcanon is een boedelschuld. Hieraan doet volgens het onderdeel niet af dat art. 39 Fw alleen pacht en huur maar niet erfpacht als boedelschuld noemt, omdat de verplichting tot betaling van pacht en huur geen goederenrechtelijk karakter heeft. Bovendien beschouwt de wetgever pacht en huur als boedelschuld omdat zij zien op betaling voor het gebruik van een goed dat de curator kennelijk nodig vindt voor de afwikkeling van het faillissement. Dit geldt evenzeer voor de erfpachtcanon, aldus het onderdeel.

3.2

Dit betoog faalt. De verplichting tot betaling van de erfpachtcanon is in het stelsel van het Burgerlijk Wetboek geen goederenrechtelijke verplichting, maar een kwalitatieve verbintenis die rust op de erfpachter (zie de conclusie van de Advocaat-Generaal onder 3.11-3.14). De wetgever heeft voor de verplichting tot betaling van de erfpachtcanon en voor opzegging van de erfpacht wegens wanbetaling een regeling getroffen in de art. 5:85 lid 2, 5:92 lid 2 en 5:87 leden 2 en 3 BW en heeft voor de erfpachtcanon geen met art. 39 Fw (huur) vergelijkbare regeling getroffen. Anders dan onderdeel 1 betoogt, is de verplichting tot betaling van de erfpachtcanon voor zover deze verschuldigd is geworden tijdens het faillissement van de erfpachter dan ook niet ingevolge of krachtens het Burgerlijk Wetboek dan wel de Faillissementswet een boedelschuld.^[2]

3.3

De overige klachten van het middel kunnen evenmin tot cassatie leiden. De Hoge Raad hoeft niet te motiveren waarom hij tot dit oordeel is gekomen. Bij de beoordeling van deze klachten is het namelijk niet nodig om antwoord te geven op vragen die van belang zijn voor de eenheid of de ontwikkeling van het recht (zie art. 81 lid 1 RO).

4.Beslissing

De Hoge Raad:

- verwerpt het beroep;

- veroordeelt GSP in de kosten van het geding in cassatie, tot op deze uitspraak aan de zijde van de curatoren begroot op nihil.

Dit arrest is gewezen door de vicepresident M.V. Polak als voorzitter en de raadsheren C.E. du Perron en S.J. Schaafsma, en in het openbaar uitgesproken door de raadsheer F.J.P. Lock op
19 januari 2024.