ECLI:NL:HR:2020:261

• Datum uitspraak: 14 februari 2020
• Publicatiedatum: 13 februari 2020
• Zaaknummer: 18/04299
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht; Burgerlijk procesrecht
• Procedures: Cassatie
• Rechters: E.J. Numann; M.V. Polak; M.J. Kroeze; C.H. Sieburgh; F.J.P. Lock; C.E. du Perron
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Cassatie over cao-bepaling en ontslagvergoeding bij Martinair

In deze zaak heeft de Hoge Raad op 14 februari 2020 uitspraak gedaan in een cassatieprocedure tussen een groep piloten, aangeduid als de Vliegers, en Martinair Holland N.V. Het geschil betreft de uitleg van een cao-bepaling met betrekking tot de ontslagvergoeding bij overtolligheid. De Vliegers vorderden een verklaring voor recht dat Martinair bij de berekening van de ontslagvergoeding rekening moest houden met een werkgeversbijdrage pensioenpremie van 26,5%, zoals vastgelegd in de cao. De kantonrechter te Haarlem had deze vordering toegewezen, maar Martinair ging in hoger beroep en het gerechtshof Amsterdam vernietigde het vonnis van de kantonrechter, waarbij het hof oordeelde dat voor de berekening van de ontslagvergoeding een pensioenbijdrage van 18% moest worden meegenomen.

De Hoge Raad heeft de zaak beoordeeld en vastgesteld dat het hof heeft miskend dat artikel 353 lid 1 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) in de weg staat aan het instellen van een eis in reconventie voor het eerst in hoger beroep. Dit betekent dat de vordering van Martinair tot het geven van een verklaring voor recht niet toewijsbaar was. De Hoge Raad heeft het arrest van het hof vernietigd, maar enkel voor zover het hof had verklaard dat voor de berekening van de ontslagvergoeding een pensioenbijdrage van 18% moest worden meegenomen. De Hoge Raad verklaarde Martinair niet-ontvankelijk in haar vordering en compenseerde de proceskosten tussen partijen, zodat iedere partij haar eigen kosten draagt.

Deze uitspraak benadrukt het belang van de juiste toepassing van procesrechtelijke regels bij het instellen van vorderingen in hoger beroep en de gevolgen daarvan voor de uitkomst van geschillen in het arbeidsrecht.

Uitspraak

HOGE RAAD DER NEDERLANDEN

CIVIELE KAMER

Nummer 18/04299

Datum 14 februari 2020

ARREST

In de zaak van

1. [eiser 1] ,

wonende te [woonplaats], Spanje,

2. [eiser 2] ,

wonende te [woonplaats],

3. [eiser 3] ,

wonende te [woonplaats],

4. [eiser 4] ,

wonende te [woonplaats], Spanje,

5. [eiser 5] ,

wonende te [woonplaats],

6. [eiser 6] ,

wonende te [woonplaats],

7. [eiser 7] ,

wonende te [woonplaats],

8. [eiser 8] ,

wonende te [woonplaats],

9. [eiser 9] ,

wonende te [woonplaats],

10. [eiser 10] ,

wonende te [woonplaats],

11. [eiser 11] ,

wonende te [woonplaats];

12. [eiser 12] ,

wonende te [woonplaats] in de Republiek Zuid-Afrika,

13. [eiser 13] ,

wonende te [woonplaats],

14. [eiser 14] ,

wonende te Amsterdam,

15. [eiser 15] ,

wonende te [woonplaats],

16. [eiser 16] ,

wonende te [woonplaats],

17. [eiser 17] ,

wonende te [woonplaats],

18. [eiser 18] ,

wonende te [woonplaats],

19. [eiser 19] ,

wonende te [woonplaats],

20. [eiser 20] ,

wonende te [woonplaats],

21. [eiser 21] ,

wonende te [woonplaats],

22. [eiser 22] ,

wonende te [woonplaats],

23. [eiser 23] ,

wonende te [woonplaats],

24. [eiser 24] ,

wonende te [woonplaats],

25. [eiser 25] ,

wonende te [woonplaats],

26. [eiser 26] ,

wonende te [woonplaats],

27. [eiser 27] ,

wonende te [woonplaats]

28. [eiser 28] ,

wonende te [woonplaats],

29. [eiser 29] ,

wonende te [woonplaats],

30. [eiser 30] ,

wonende te [woonplaats],

EISERS tot cassatie,

hierna gezamenlijk: de Vliegers

advocaat: Chr.F. Kroes,

tegen

MARTINAIR HOLLAND N.V.,
gevestigd te Schiphol, gemeente Haarlemmermeer,

VERWEERSTER in cassatie,

hierna: Martinair,

advocaat: S.F. Sagel.

1. Procesverloop

Voor het verloop van het geding in feitelijke instanties verwijst de Hoge Raad naar:

het vonnis in de zaken 5261235\CV EXPL 16-6740 en 5408386\CV EXPL 16-8841 van de kantonrechter te Haarlem van 12 april 2017;

het arrest in de zaak 200.219.582/01 van het gerechtshof Amsterdam van 10 juli 2018.

De Vliegers hebben tegen het arrest van het hof beroep in cassatie ingesteld.

Martinair heeft een verweerschrift tot verwerping ingediend.

De zaak is voor Martinair toegelicht door haar advocaat.

De conclusie van de Advocaat-Generaal R.H. de Bock strekt tot vernietiging van het arrest ten aanzien van de toegewezen verklaring voor recht en voor het overige tot verwerping van het cassatieberoep.

De advocaat van de Vliegers heeft schriftelijk op die conclusie gereageerd.

2. Uitgangspunten en feiten

2.1

Sinds 2008 bevat de CAO Martinair Vliegers (hierna: de CAO) voor vliegers van Martinair een regeling voor een ontslagvergoeding bij overtolligheid. Op grond van art. IV van Bijlage 13 van de CAO maakt van die vergoeding deel uit een werkgeversbijdrage pensioenpremie van 18% van het laatstgenoten maandsalaris. In 2015 is in het Protocol Pensioenen 2015 de werkgeversbijdrage pensioenpremie verhoogd naar 26,5%.

2.2

In deze procedure vorderen de Vliegers een verklaring voor recht dat Martinair is gehouden bij de berekening en betaling van de ontslagvergoeding als bedoeld in art. IV van Bijlage 13 van de CAO rekening te houden met een werkgeversbijdrage pensioenpremie van 26,5%.

De kantonrechter heeft deze verklaring voor recht gegeven. ^[1]

2.3

Martinair is in hoger beroep gegaan en heeft vernietiging van het vonnis van de kantonrechter gevorderd. Bovendien heeft Martinair gevorderd “voor recht te verklaren dat voor de berekening van de ontslagvergoeding in artikel IV van Bijlage 13 een pensioenbijdrage van de werkgever van 18% moet worden meegenomen”.

Het hof heeft het vonnis van de kantonrechter vernietigd, de door Martinair gevorderde verklaring voor recht gegeven, en het meer of anders gevorderde afgewezen. ^[2]

3. Beoordeling van het middel

3.1

Onderdeel V van het middel klaagt onder meer dat het hof heeft miskend dat art. 353 lid 1 Rv eraan in de weg staat dat voor het eerst in hoger beroep een eis in reconventie wordt ingesteld.

3.2

Deze klacht slaagt. Martinair was in eerste aanleg gedaagde en heeft toen geen reconventionele vordering ingesteld. De pas in hoger beroep ingestelde vordering tot het geven van de hiervoor in 2.3 weergegeven verklaring voor recht was daarom op grond van art. 353 lid 1 Rv niet toewijsbaar.

Deze uitkomst is niet van invloed op de in het bestreden arrest uitgesproken veroordeling van de Vliegers in de proceskosten, aangezien zij als de in hoger beroep in overwegende mate in het ongelijk gestelde partij zijn aan te merken.

3.3

De overige klachten van het middel kunnen niet tot cassatie leiden. De Hoge Raad hoeft niet te motiveren waarom hij tot dit oordeel is gekomen. Bij de beoordeling van deze klachten is het namelijk niet nodig om antwoord te geven op vragen die van belang zijn voor de eenheid of de ontwikkeling van het recht (zie art. 81 lid 1 RO).

3.4

De Hoge Raad kan zelf de zaak afdoen door Martinair alsnog niet-ontvankelijk te verklaren in de hiervoor in 2.3 bedoelde vordering tot het geven van een verklaring voor recht. De Hoge Raad zal de kosten van het geding in cassatie tussen partijen compenseren.

4. Beslissing

De Hoge Raad:

- vernietigt het arrest van het gerechtshof Amsterdam van 10 juli 2018, maar uitsluitend voor zover het hof voor recht heeft verklaard dat voor de berekening van de ontslagvergoeding in artikel IV van Bijlage 13 een pensioenbijdrage van 18% moet worden meegenomen;

- verklaart Martinair niet-ontvankelijk in haar vordering tot het geven van een verklaring voor recht;

- compenseert de kosten van het geding in cassatie aldus dat iedere partij de eigen kosten draagt.

Dit arrest is gewezen door de vicepresident E.J. Numann als voorzitter en de raadsheren M.V. Polak, M.J. Kroeze, C.H. Sieburgh en F.J.P. Lock, en in het openbaar uitgesproken door de raadsheer C.E. du Perron op
14 februari 2020 .

Voetnoten

1. Rb. Noord-Holland 12 april 2017, ECLI:NL:RBNHO:2017:2954.

2. Hof Amsterdam 10 juli 2018, ECLI:NL:GHAMS:2018:2383.