ECLI:NL:HR:2019:1783

• Datum uitspraak: 15 november 2019
• Publicatiedatum: 14 november 2019
• Zaaknummer: 18/00246
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Belastingrecht
• Procedures: Cassatie
• Rechters: R.J. Koopman; E.N. Punt; M.E. van Hilten
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Cassatie over naheffingsaanslag belasting van personenauto’s en motorrijwielen met betrekking tot gebruikte auto’s en afschrijving op basis van koerslijst

In deze zaak heeft de Hoge Raad op 15 november 2019 uitspraak gedaan in een cassatieprocedure die was ingesteld door [X] B.V. tegen de Staatssecretaris van Financiën. De zaak betreft een naheffingsaanslag in de belasting van personenauto’s en motorrijwielen (bpm) die aan belanghebbende was opgelegd. De naheffingsaanslag was het gevolg van een geschil over de afschrijving van een gebruikte auto die door belanghebbende was verhandeld. Belanghebbende had bij het bepalen van de inkoopwaarde van de auto gebruik gemaakt van de koerslijst van Eurotaxglass’s, waarbij zij rekening had gehouden met de 'marktsituatie handelaar' en de waarde met vijf procent had verlaagd. De Inspecteur was van mening dat deze verlaging niet in aanmerking mocht worden genomen, wat leidde tot de naheffingsaanslag.

Het Gerechtshof 's-Hertogenbosch had in zijn uitspraak geoordeeld dat belanghebbende niet had aangetoond dat een nadere correctie op de volgens de koerslijst vastgestelde waarde mogelijk was. De Hoge Raad heeft echter geoordeeld dat artikel 110 VWEU vereist dat de bpm zo wordt geheven dat deze de handel in nationale gebruikte voertuigen niet begunstigt. De Hoge Raad concludeerde dat de koerslijst die in de handel algemeen wordt toegepast, ook de 'marktsituatie handelaar' in aanmerking moet nemen. De Hoge Raad oordeelde dat belanghebbende geen verder bewijs hoefde te leveren en dat de klachten van belanghebbende gegrond waren.

Als gevolg hiervan heeft de Hoge Raad de uitspraak van het Hof vernietigd en de naheffingsaanslag en de beschikking inzake belastingrente vernietigd. Tevens werd de Staatssecretaris van Financiën veroordeeld in de proceskosten van belanghebbende. Dit arrest benadrukt de noodzaak van een neutrale belastingheffing in overeenstemming met de mededingingsregels van de EU.

Uitspraak

HOGE RAAD DER NEDERLANDEN

BELASTINGKAMER

Nummer 18/00246

Datum 15 november 2019

ARREST

in de zaak van

[X] B.V. te [Z] (hierna: belanghebbende)

tegen

de STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN

op het beroep in cassatie tegen de uitspraak van het Gerechtshof 's-Hertogenbosch van 7 december 2017, nr. 17/00171, op het hoger beroep van de Inspecteur en het incidentele hoger beroep van belanghebbende tegen een uitspraak van de Rechtbank Zeeland-West-Brabant (nr. BRE 15/3010) betreffende een aan belanghebbende opgelegde naheffingsaanslag in de belasting van personenauto’s en motorrijwielen en de daarbij gegeven beschikking inzake belastingrente. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.

1. Geding in cassatie

Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van het Hof beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Staatssecretaris heeft een verweerschrift ingediend.

2. Beoordeling van de klachten

2.1.1

Belanghebbende verhandelt gebruikte auto’s. Zij heeft op 3 september 2013 voor een uit een andere lidstaat afkomstige gebruikte personenauto (hierna: de auto) op aangifte een bedrag aan belasting van personenauto’s en motorrijwielen (hierna: bpm) voldaan; dit heeft zij gedaan met het oog op het doen registreren van de auto in het krachtens de Wegenverkeerswet 1994 aangehouden register van opgegeven kentekens.

2.1.2

Bij het vaststellen van de afschrijving, bedoeld in artikel 10, lid 2, van de Wet op de belasting van personenauto’s en motorrijwielen 1992 (hierna: de Wet) heeft belanghebbende gebruik gemaakt van de koerslijst van Eurotaxglass’s. Deze koerslijst biedt de mogelijkheid bij het bepalen van de inkoopwaarde van een in Nederland geregistreerd, gebruikt motorvoertuig rekening te houden met de ‘marktsituatie handelaar’. De invloed van de ‘marktsituatie handelaar’ op de inkoopwaarde van een motorrijtuig is standaard ingesteld op nul procent. Na het aanvinken van ‘marksituatie handelaar’ in de koerslijst kan de gebruiker van de koerslijst de invloed van de marktsituatie van de handelaar op de inkoopwaarde van een gebruikte auto verhogen of verlagen met maximaal vijf procent (op de afdruk van de koerslijst aangeduid als ‘bijstelling dealersituatie’).

2.1.3

Belanghebbende heeft bij het bepalen van de inkoopwaarde van de auto de ‘marktsituatie handelaar’ in aanmerking genomen en is daartoe uitgegaan van een verlaging van die waarde met vijf procent. De Inspecteur heeft het standpunt ingenomen dat deze verlaging buiten beschouwing moet worden gelaten voor de toepassing van artikel 10, lid 2, van de Wet. Op die grond heeft hij de naheffingsaanslag in de bpm opgelegd.

2.2

Het Hof heeft geoordeeld dat belanghebbende niet aannemelijk heeft gemaakt dat in het onderhavige geval op grond van de optie ‘marktsituatie handelaar’ een nadere correctie op de volgens de koerslijst vastgestelde waarde kan worden toegepast. Volgens het Hof heeft belanghebbende haar stelling dat plaats zou zijn voor een dergelijke correctie, niet onderbouwd.

2.3

De klachten richten zich tegen deze oordelen van het Hof.

2.4.1

Met het oog op de behandeling van de klachten stelt de Hoge Raad het volgende voorop. Artikel 110, eerste alinea, VWEU beoogt te waarborgen dat de binnenlandse belastingen volstrekt neutraal zijn voor de mededinging tussen producten die zich reeds op de binnenlandse markt bevinden en producten die vanuit andere lidstaten worden binnengebracht. Daarom verbiedt deze bepaling elke lidstaat om op producten van de overige lidstaten hogere binnenlandse belastingen te heffen dan de belastingen die op gelijksoortige nationale producten worden geheven. Een schending van artikel 110 VWEU doet zich bij een belasting als de bpm voor wanneer het bedrag aan belasting ter zake van de registratie van een gebruikt voertuig dat uit een andere lidstaat afkomstig is, hoger is dan het restbedrag van de belasting dat is begrepen in de waarde van een gelijksoortig, reeds op het nationale grondgebied geregistreerd, gebruikt motorvoertuig. ^[1]

2.4.2

De hiervoor in 2.4.1 bedoelde volstrekte neutraliteit van de binnenlandse belastingen vereist dus dat bpm zo wordt geheven dat deze de handel in nationale gebruikte voertuigen op de binnenlandse markt niet begunstigt, waardoor het binnenbrengen van gelijksoortige gebruikte voertuigen zou worden ontmoedigd. De voor de auto in aanmerking te nemen afschrijving als bedoeld in artikel 10, lid 2, van de Wet mag daarom in geen geval lager zijn dan de afschrijving die zich voordoet bij een gelijksoortig in Nederland geregistreerd, gebruikt motorvoertuig.

2.4.3

In dit geding zijn partijen en het Hof kennelijk ervan uitgegaan dat de koerslijst die hier is gehanteerd, een koerslijst is die in de handel algemeen wordt toegepast bij de inkoop van gebruikte motorvoertuigen door wederverkopers in Nederland. ^[2] De Hoge Raad zal eveneens uitgaan van dit – in cassatie niet bestreden – uitgangspunt, dat niet blijk geeft van een onjuiste rechtsopvatting. Aangenomen moet worden dat alle in een dergelijke koerslijst gespecificeerde factoren van invloed kunnen zijn op de prijs die een wederverkoper bereid is te betalen bij de inkoop van een particulier van een in Nederland geregistreerd, gebruikt motorvoertuig. Tot de factoren waarmee de koerslijst van Eurotaxglass’s rekening houdt, behoort de ‘marktsituatie handelaar’. Bij toepassing van deze koerslijst mag met die factor rekening worden gehouden, omdat anders niet is uitgesloten dat een uit een andere lidstaat afkomstig gebruikt motorvoertuig bij registratie in Nederland wordt onderworpen aan een hogere belasting dan de belasting die in bepaalde gevallen nog rust op gelijksoortige in het binnenland verhandelde, geregistreerde motorvoertuigen. Dat zou niet verenigbaar zijn met artikel 110 VWEU. Anders dan waarvan het Hof kennelijk bij zijn hiervoor in 2.2 weergegeven oordelen is uitgegaan, hoeft een belastingplichtige in dit verband geen verder bewijs te leveren. De klachten slagen.

2.5

Gelet op hetgeen hiervoor in 2.4.3 is overwogen, kan de uitspraak van het Hof niet in stand blijven. De Hoge Raad kan de zaak afdoen.
Belanghebbende heeft in haar incidentele hogerberoepschrift onweersproken gesteld dat indien bij het bepalen van de inkoopwaarde van de auto rekening wordt gehouden met de hiervoor in 2.1.3 bedoelde verlaging, de naheffingsaanslag moet worden vernietigd. De naheffingsaanslag zal daarom worden vernietigd, evenals de daarbij behorende beschikking inzake belastingrente.

3. Proceskosten

De Staatssecretaris zal worden veroordeeld in de kosten van het geding in cassatie en de Inspecteur in de kosten die belanghebbende heeft gemaakt in verband met het incidentele hoger beroep voor het Hof.

4. Beslissing

De Hoge Raad:

- verklaart het beroep in cassatie gegrond,

- vernietigt de uitspraak van het Hof, de uitspraak van de Rechtbank, en de uitspraken op bezwaar, maar uitsluitend voor zover die uitspraken betrekking hebben op de naheffingsaanslag en de beschikking inzake de belastingrente,

- vernietigt de naheffingsaanslag en de beschikking inzake belastingrente,

- draagt de Staatssecretaris van Financiën op aan belanghebbende te vergoeden het griffierecht van € 508 dat belanghebbende voor de behandeling van het beroep in cassatie heeft betaald,

- veroordeelt de Staatssecretaris van Financiën in de kosten van belanghebbende voor het geding in cassatie, vastgesteld op € 1.024 voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand, en

- veroordeelt de Inspecteur in de kosten die belanghebbende heeft gemaakt in verband met het incidentele hoger beroep voor het Hof, vastgesteld op € 512 voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand.

Dit arrest is gewezen door de vice-president R.J. Koopman als voorzitter, en de raadsheren E.N. Punt en M.E. van Hilten, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier E. Cichowski, en in het openbaar uitgesproken op 15 november 2019.

Voetnoten

1. Vgl. de beschikking van het Hof van Justitie van 17 april 2018, C-640/17, Luís Manuel dos Santos, ECLI:EU:C:2018:275, punten 12 tot en met 17 en aldaar aangehaalde rechtspraak.

2. Zie artikel 8, lid 4, letter a, van de Uitvoeringsregeling belasting van personenauto’s en motorrijwielen 1992.