ECLI:NL:HR:2018:103

• Datum uitspraak: 26 januari 2018
• Publicatiedatum: 25 januari 2018
• Zaaknummer: 16/01563
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Belastingrecht
• Procedures: Cassatie
• Rechters: R.J. Koopman; E.N. Punt; M.E. van Hilten
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Cassatie over de indeling van bananenpuree onder douanerechten en de uitleg van tariefposten

In deze zaak heeft de Hoge Raad op 26 januari 2018 uitspraak gedaan in een cassatieprocedure over de indeling van bananenpuree onder douanerechten. De belanghebbende, een bedrijf dat bananenpuree produceert, had een bindende tariefinlichting aangevraagd bij de Inspecteur van de Belastingdienst. De Inspecteur had de bananenpuree ingedeeld onder postonderverdeling 2007 99 39 van de Gecombineerde Nomenclatuur (GN), wat een hoger douanetarief met zich meebracht dan de door de belanghebbende gewenste indeling onder postonderverdeling 2008 99 49.

De Hoge Raad oordeelde dat de indeling van de bananenpuree onder post 2007 van de GN correct was. Het Hof had geoordeeld dat de bananenpuree, die was verkregen door een combinatie van pureren en warmtebehandeling, moest worden aangemerkt als 'door koken of stoven verkregen vruchtenmoes'. De Hoge Raad bevestigde dat de tekst van de GN en de bijbehorende aantekeningen niet vereisen dat de puree uitsluitend door langdurig koken of stoven moet zijn verkregen. De Hoge Raad benadrukte dat de indeling van de bananenpuree onder post 2007 niet in de weg staat aan het feit dat de puree voorafgaand aan de warmtebehandeling al was gepureerd.

De uitspraak van de Hoge Raad heeft belangrijke implicaties voor de douanerechten op producten die door een combinatie van processen zijn verkregen. De Hoge Raad verklaarde het beroep in cassatie ongegrond, wat betekent dat de eerdere uitspraken van het Gerechtshof Amsterdam en de Inspecteur in stand blijven. De proceskosten werden niet toegewezen, omdat de Hoge Raad geen termen aanwezig achtte voor een veroordeling in de proceskosten.

Uitspraak

26 januari 2018

nr. 16/01563

Arrest

gewezen op het beroep in cassatie van
[X] B.V. te
[Z] (hierna: belanghebbende) tegen de uitspraak van het
Gerechtshof Amsterdam van 9 februari 2016, nr. 14/00173, op het hoger beroep van belanghebbende tegen een uitspraak van de Rechtbank Noord-Holland (nr. AWB 13/1376) betreffende de bij beschikking ten aanzien van belanghebbende gegeven bindende tariefinlichting. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.

1. Geding in cassatie

Belanghebbende heeft tegen ’s Hofs uitspraak beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Staatssecretaris van Financiën heeft een verweerschrift ingediend.

2. Beoordeling van het middel

2.1.

In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

2.1.1.

Belanghebbende heeft op 18 juli 2012 de Inspecteur schriftelijk verzocht om afgifte van een bindende tariefinlichting voor een product dat door haar is omschreven als “bananenpuree met een gelige kleur” (hierna: de bananenpuree). De bananenpuree wordt gebruikt bij de productie van dranken. Belanghebbende heeft verzocht de bananenpuree in te delen in postonderverdeling 2008 99 49 van de Gecombineerde Nomenclatuur (hierna: de GN) als “vruchten (…), op andere wijze bereid of verduurzaamd, ook indien met toegevoegde suiker, andere zoete stoffen of alcohol, elders genoemd noch elders onder begrepen”. Voor goederen van deze postonderverdeling bedraagt het tarief van douanerechten 17,6 percent.

2.1.2.

De bananenpuree wordt als volgt geproduceerd. Gewassen bananen, ontdaan van schil, worden in molens gepureerd onder toevoeging van stikstof waarmee oxidatie van de bananen wordt voorkomen. De verkregen puree wordt gefiltreerd en ontdaan van mogelijk aanwezige metalen delen. Daarna ondergaat de puree een eerste warmtebehandeling om enzymen uit te schakelen die verkleuring van de puree kunnen veroorzaken. Tijdens dit proces wordt kortstondig (enkele seconden) waterdamp toegevoegd waardoor de temperatuur van de puree stijgt tot ongeveer 105 graden Celsius. Door de toegevoegde waterdamp groeit het volume van de puree en wordt de viscositeit van de puree verlaagd.

Na deze eerste warmtebehandeling wordt de toegevoegde waterdamp onttrokken door gebruikmaking van drukverschillen. Deze stap in het productieproces dient om bepaalde aromatische delen vrij te laten komen en op te vangen.

Na filtreren, mixen en opslag vindt vervolgens een tweede warmtebehandeling plaats. De puree wordt onder vacuüm gebracht en gedurende een bepaalde tijd verwarmd tot 70 graden Celsius. Tijdens deze behandeling wordt water aan de puree onttrokken waardoor het volume van de puree afneemt en de viscositeit toeneemt.

2.1.3.

De Inspecteur heeft op 9 oktober 2012 een bindende tariefinlichting verstrekt. Hij heeft de bananenpuree als “(…) vruchtenmoes (…), door koken of stoven verkregen, met of zonder toegevoegde suiker of andere zoetstoffen” ingedeeld in postonderverdeling 2007 99 39 van de GN. Voor goederen van deze postonderverdeling bedraagt het tarief van douanerechten 24 percent, vermeerderd met € 23 per 100 kilogram.

2.2.

Het Hof heeft geoordeeld dat de bananenpuree moet worden ingedeeld onder post 2007 van de GN. Voor het oordeel dat de bananenpuree een door koken of stoven verkregen vruchtenmoes is, achtte het Hof van belang dat uit de bewoordingen van de post noch uit enige in de GN opgenomen aantekening volgt dat de puree moet zijn ontstaan door een warmtebehandeling. Naar het oordeel van het Hof voldoet een vruchtenmoes die een warmtebehandeling heeft ondergaan waarbij de viscositeit van het product is verhoogd, aan aantekening 5 op hoofdstuk 20 van de GN. Het feit dat het product al was gepureerd voorafgaand aan de warmtebehandeling, staat, aldus het Hof, niet in de weg aan indeling in post 2007 van de GN.

2.3.1.

Het middel richt zich tegen de hiervoor weergegeven oordelen van het Hof en betoogt dat die oordelen blijk geven van een onjuiste uitleg van de zinsnede “vruchtenmoes, door koken of stoven verkregen” in post 2007 van de GN in samenhang gelezen met aantekening 5 op hoofdstuk 20 van de GN.

2.3.2.

Bij de behandeling van het middel wordt het volgende vooropgesteld.

2.3.2.1. Post 2007 van de GN luidt:

“Jam, vruchtengelei, marmelade, vruchtenmoes en vruchtenpasta, door koken of stoven verkregen, met of zonder toegevoegde suiker of andere zoetstoffen:”

Post 2008 van de GN luidt als volgt:

“Vruchten en andere eetbare plantendelen, op andere wijze bereid of verduurzaamd, ook indien met toegevoegde suiker, andere zoetstoffen of alcohol, elders genoemd noch elders onder begrepen:”

2.3.2.2. Aantekening 5 op hoofdstuk 20 van de GN luidt:

“Voor de toepassing van post 2007 wordt onder “door koken of stoven verkregen” verstaan, verkregen door een warmtebehandeling bij atmosferische druk of bij verminderde druk met het oog op de verhoging van de viscositeit van het product door vermindering van het watergehalte of door andere middelen.”

Aantekening 5 op hoofdstuk 20 van het geharmoniseerde systeem inzake de omschrijving en de codering van goederen (hierna: het GS) luidt in de Engelse versie, een van de authentieke talen van het GS, als volgt:

“For the purposes of heading 20.07 the expression “obtained by cooking” means obtained by heat treatment at atmospheric pressure or under reduced pressure to increase the viscosity of a product through reduction of water content or other means.”

2.3.2.3. In de toelichting van de Werelddouaneorganisatie (hierna: de WDO) op post 20.07 van het GS is met betrekking tot ‘vruchtenmoes’ (in de authentieke Engelse versie van post 20.07 van het GS vermeld als: fruit purée) het volgende opgenomen:

“Fruit or nut purées are prepared by boiling sieved fruit pulp or powdered nuts with or without the addition of sugar, to a thickish consistency. Fruit purées differ from jams in having a higher proportion of fruit and a smoother consistency.”

2.3.2.4. In de toelichting van de WDO op post 20.08 van het GS is het volgende vermeld:

“This heading covers fruit, nuts and other edible parts of plants, whether whole, in pieces or crushed, including mixtures thereof, prepared or preserved otherwise than by any of the processes specified in other Chapters or in the preceding headings of this Chapter.”

2.3.3.

Naar uit de tekst van post 2008 van de GN blijkt, vormt deze een restpost. Daarom moet eerst worden onderzocht of de bananenpuree vatbaar is voor indeling onder – voor zover hier van belang – post 2007 van de GN. In dat kader moet in het bijzonder worden onderzocht of de bananenpuree is bereid of verduurzaamd op een wijze als in die post genoemd.

2.3.4.

De tekst van post 2007 van de GN moet worden gelezen in samenhang met de hiervoor in 2.3.2.2 bedoelde aantekening en de hiervoor in 2.3.2.3 en 2.3.2.4 weergegeven toelichtingen van de WDO, in het bijzonder ook voor zover betrekking hebbend op ‘vruchtenmoes’ (in de authentieke Engelse versie van post 20.07 van het GS: fruit purée). Uit dit een en ander moet worden afgeleid dat post 2007 producten omvat die zijn bereid of verduurzaamd door vruchten in hun geheel dan wel in stukken, gehakt of anderszins klein gemaakt een warmtebehandeling bij atmosferische druk of bij verminderde druk te doen ondergaan met het oog op de verhoging van de viscositeit van het product en welke producten na bereiding worden aangemerkt als jam, vruchtengelei, marmelade, vruchtenmoes of vruchtenpasta.

Anders dan het middel betoogt, kan uit de authentieke taalversies van de toelichting van de WDO op post 20.07 van het GS niet worden afgeleid dat de in die post bedoelde wijze van bereiding of verduurzaming van vruchten moet meebrengen dat vruchten veranderen in een moes of puree (of in een van de andere in post 2007 van de GN vermelde vormen) uitsluitend als gevolg van langdurig koken of stoven. Waar het middel betoogt dat vóór de warmtebehandeling sprake moet zijn van een ander product dan na de warmtebehandeling en dit zich volgens het middel niet voordoet bij de bananenpuree, wordt opgemerkt dat ook met het doen ondergaan van een of meer achtereenvolgende warmtebehandelingen met het oog op verhoging van de viscositeit een bewerking plaatsvindt waarbij objectieve eigenschappen en kenmerken van de desbetreffende vruchten wijzigen.

Dat de door het middel voorgestane lezing van de zinsnede “door koken of stoven verkregen” ook niet is bedoeld, vindt bevestiging in het door het Hof in punt 6.4 van zijn uitspraak aangehaalde, in 2015 gepubliceerde, indelingsadvies van de WDO inzake een perzikenpuree verkregen door verse perziken te pureren en vervolgens een warmtebehandeling te doen ondergaan om het watergehalte van het product te verminderen en de viscositeit te verhogen.

2.3.5.

Aan het voorgaande doet niet af hetgeen het Hof van Justitie van de Europese Unie in zijn arrest van 18 april 1991, Nordgetränke GmbH & Co. Kg, C‑324/89, ECLI:EU:C:1991:158, heeft overwogen met betrekking tot post 20.05 van het gemeenschappelijk douanetarief, die vóór de inwerkingtreding van het GS en de GN nagenoeg gelijkluidend was aan post 20.07 van het GS en post 2007 van de GN. In punt 9 van dit arrest heeft het Hof van Justitie overwogen dat een product niet kan worden beschouwd als te zijn ‘verkregen’ door koken wanneer het reeds in pureevorm bestond voordat het aan het concentratieprocédé onder vacuüm werd onderworpen. Bedacht moet echter worden dat de desbetreffende overweging voortbouwde op de in punt 8 van dat arrest door het Hof van Justitie gegeven definitie van het begrip koken, welke definitie is achterhaald door de hiervoor in 2.3.2.2 weergegeven aantekening 5 op hoofdstuk 20 van het GS respectievelijk van de GN.

2.3.6.

Uit hetgeen hiervoor in 2.3.3 tot en met 2.3.5 is overwogen, volgt dat de omstandigheid dat het pureren van de bananen heeft plaatsgevonden vóór de warmtebehandeling als bedoeld in aantekening 5 op hoofdstuk 20 van de GN, niet eraan in de weg staat de bananenpuree te beschouwen als een door koken of stoven verkregen vruchtenmoes of vruchtenpuree in de zin van post 2007 van de GN. Het middel faalt derhalve.

3. Proceskosten

De Hoge Raad acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de proceskosten.

4. Beslissing

De Hoge Raad verklaart het beroep in cassatie ongegrond.

Dit arrest is gewezen door de vice-president R.J. Koopman als voorzitter, en de raadsheren E.N. Punt en M.E. van Hilten, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier E. Cichowski, en in het openbaar uitgesproken op 26 januari 2018.