ECLI:NL:HR:2015:3027

• Datum uitspraak: 13 oktober 2015
• Publicatiedatum: 13 oktober 2015
• Zaaknummer: 14/03499
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht
• Procedures: Cassatie
• Rechters: A.J.A. van Dorst; E.S.G.N.A.I. van de Griend; A.L.J. van Strien
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Cassatie over afwijzing verzoek tot aanhouding in ontnemingszaak

In deze zaak gaat het om een cassatieberoep tegen een uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, die op 7 juli 2014 werd gedaan in een ontnemingszaak. De betrokkene, geboren in 1974, was veroordeeld tot betaling van een bedrag van € 51.481,82 aan de Staat wegens wederrechtelijk verkregen voordeel. De betrokkene had hoger beroep ingesteld tegen deze uitspraak, maar het Hof verklaarde hem niet-ontvankelijk in het hoger beroep omdat hij geen bezwaren had geuit tegen de bestreden uitspraak. De raadsman van de betrokkene, mr. G.F. Schadd, had een verzoek tot aanhouding van de behandeling van de zaak ingediend, maar dit verzoek werd door het Hof afgewezen. Het Hof oordeelde dat de betrokkene niet voldoende initiatief had genomen om contact op te nemen met zijn raadsman, wat voor zijn rekening en risico kwam. De advocaat-generaal E.J. Hofstee concludeerde tot vernietiging van de bestreden uitspraak en terugwijzing van de zaak naar het Gerechtshof voor een nieuwe behandeling.

De Hoge Raad oordeelt dat de afwijzing van het verzoek tot aanhouding door het Hof niet kan worden gedragen door de door het Hof genoemde gronden. De Hoge Raad benadrukt dat bij de beslissing op een verzoek tot aanhouding een zorgvuldige afweging moet worden gemaakt van de belangen van de betrokkene, de samenleving en de rechtspleging. Gezien de omstandigheden van de zaak, waaronder het feit dat de raadsman niet ter zitting was verschenen door een misverstand, oordeelt de Hoge Raad dat het middel doel treft. De bestreden uitspraak wordt vernietigd en de zaak wordt terugverwezen naar het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden voor een nieuwe behandeling op het bestaande hoger beroep.

Uitspraak

13 oktober 2015

Strafkamer

nr. S 14/03499 P

AGE/IC

Hoge Raad der Nederlanden

Arrest

op het beroep in cassatie tegen een bij verstek gewezen uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, zittingsplaats Arnhem, van 7 juli 2014, nummer 21/001008-14, op een vordering tot ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel ten laste van:

[betrokkene] , geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1974.

1. Geding in cassatie

Het beroep is ingesteld door de betrokkene. Namens deze heeft mr. S.F.W. van 't Hullenaar, advocaat te Arnhem, bij schriftuur een middel van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Advocaat-Generaal E.J. Hofstee heeft geconcludeerd tot vernietiging van de bestreden uitspraak en tot terugwijzing van de zaak naar het Gerechtshof, opdat de zaak op het bestaande hoger beroep opnieuw wordt berecht en afgedaan.

2. Beoordeling van het middel

2.1.

Het middel klaagt over de afwijzing door het Hof van het verzoek tot aanhouding van de behandeling van de zaak.

2.2.1.

De procesgang is, voor zover voor de beoordeling van het middel van belang, als volgt geweest:

(i) de Rechtbank Midden-Nederland heeft de betrokkene ter ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel de verplichting opgelegd tot betaling aan de Staat van een bedrag van € 51.481,82;

(ii) tegen die uitspraak heeft de betrokkene hoger beroep ingesteld;

(iii) het Hof heeft de betrokkene op de voet van art. 416, tweede lid, Sv niet-ontvankelijk verklaard in het hoger beroep op de grond dat de betrokkene geen schriftelijke of mondelinge bezwaren heeft opgegeven tegen de bestreden uitspraak en het Hof ook zelf geen redenen heeft gezien die een inhoudelijke behandeling van de zaak noodzakelijk maken.

2.2.2.

Het Hof heeft het in het middel bedoelde verzoek afgewezen. Voormeld proces-verbaal houdt hieromtrent het volgende in:

"De raadsman van veroordeelde, mr. G.F. Schadd, advocaat te Arnhem, is evenmin verschenen.

De griffier heeft telefonisch contact gezocht met het kantoor van de raadsman. Blijkens mededeling van de secretaresse was de raadsman niet op het kantoor aanwezig. Voorts deelde zij mede dat zo spoedig mogelijk contact zal worden opgenomen met de raadsman en dat het hof nader zal worden bericht.

De voorzitter maakt melding van een aanhoudingsverzoek van de raadsman, welk verzoek zowel via de e-mail als telefonisch bij de griffie is binnengekomen. Het via de e-mail binnengekomen aanhoudingsverzoek is aan dit proces-verbaal gehecht.

De advocaat-generaal voert het woord - zakelijk weergegeven -:

De oproeping is op 16 juni 2014 in persoon aan veroordeelde betekend en de secretaresse van de raadsman was akkoord met de geplande zittingsdatum. Kennelijk is geen initiatief van de veroordeelde uitgegaan om contact op te nemen met zijn raadsman, hetgeen voor risico en rekening van veroordeelde dient te blijven. Het aanhoudingsverzoek dient te worden afgewezen.

Het hof trekt zich terug voor het houden van beraad.

Na gehouden beraad deelt de voorzitter als beslissing van het hof mede dat het aanhoudingsverzoek wordt afgewezen.

De oproeping is op 16 juni 2014 in persoon aan veroordeelde betekend en op 20 mei 2014 is een afschrift van de oproeping aan de raadsman verstrekt. De secretaresse van de raadsman is bovendien akkoord gegaan met de geplande zittingsdatum. Gelet op deze omstandigheden zal het hof het aanhoudingsverzoek van de raadsman afwijzen."

2.2.3.

Blijkens voormeld proces-verbaal is vervolgens verstek verleend tegen de niet verschenen betrokkene, heeft het onderzoek ter terechtzitting plaatsgevonden en is het gesloten.

2.2.4.

Het onder 2.2.2 vermelde emailbericht houdt het volgende in:

"Hierbij bevestig ik ons telefoongesprek van hedenmorgen. Door een groot misverstand is mr. G.F. Schadd niet ter zitting verschenen.

Mr. G.F. Schadd was zeer zeker gemachtigd cliënt ter zitting bij te staan.

Excuses voor het hierdoor ontstane ongemak.

Vriendelijk verzoek ik u de zitting aan te houden voor een door u nader te bepalen tijdstip.

Namens mr G.F. Schadd,

hoogachtend,

[A]

secretaresse."

2.3.

Bij de beslissing op een verzoek tot aanhouding van de behandeling van de zaak dient de rechter een afweging te maken tussen alle daarbij betrokken belangen, waaronder het belang van de betrokkene bij het kunnen uitoefenen van zijn aanwezigheidsrecht - waaronder begrepen het recht om zich in zijn afwezigheid ter terechtzitting door een daartoe uitdrukkelijk gemachtigde advocaat te doen verdedigen -, het belang dat niet alleen de betrokkene maar ook de samenleving heeft bij een doeltreffende en spoedige berechting en het belang van een goede organisatie van de rechtspleging (vgl. HR 26 januari 1999, ECLI:NL:HR:1999:ZD1314, NJ 1999/294).

2.4.

Gelet op hetgeen hiervoor is vooropgesteld en in aanmerking genomen hetgeen door de raadsman aan het verzoek tot aanhouding ten grondslag is gelegd, kunnen de door het Hof genoemde gronden de afwijzing van het verzoek niet dragen.

2.5.

Het middel treft doel.

3. Slotsom

Hetgeen hiervoor is overwogen brengt mee dat de bestreden uitspraak niet in stand kan blijven en als volgt moet worden beslist.

4. Beslissing

De Hoge Raad:

vernietigt de bestreden uitspraak;

wijst de zaak terug naar het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, zittingsplaats Arnhem, opdat de zaak op het bestaande hoger beroep opnieuw wordt berecht en afgedaan.

Dit arrest is gewezen door de vice-president A.J.A. van Dorst als voorzitter, en de raadsheren E.S.G.N.A.I. van de Griend en A.L.J. van Strien, in bijzijn van de waarnemend griffier E. Schnetz, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van
13 oktober 2015 .