ECLI:NL:HR:2014:1376

• Datum uitspraak: 13 juni 2014
• Publicatiedatum: 12 juni 2014
• Zaaknummer: 13/00282
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Belastingrecht
• Procedures: Cassatie
• Rechters: J.A.C.A. Overgaauw; D.G. van Vliet; E.N. Punt; R.J. Koopman; L.F. van Kalmthout
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Herziening van omzetbelasting bij beëindiging vrijgestelde verhuur van kantoorpand

In deze zaak gaat het om een beroep in cassatie van de Staatssecretaris van Financiën tegen een uitspraak van de Rechtbank te Arnhem. De Rechtbank had een naheffingsaanslag in de omzetbelasting vernietigd die aan de belanghebbende was opgelegd over het tijdvak van 1 oktober 2010 tot en met 31 december 2010. De belanghebbende, een ondernemer, had een kantoorpand laten bouwen dat in 2003 aan hem was opgeleverd en had dit pand aanvankelijk vrijgesteld van omzetbelasting verhuurd. Na beëindiging van de verhuur in augustus 2008 stond het pand leeg tot juni 2011. De belanghebbende stelde dat hij recht had op herziening van de eerder betaalde omzetbelasting, wat leidde tot een teruggaaf. De Inspecteur was het hier niet mee eens en legde een naheffingsaanslag op.

De Hoge Raad oordeelde dat de Rechtbank terecht had geoordeeld dat de belanghebbende recht had op aftrek van een gedeelte van de omzetbelasting, omdat de beëindiging van de vrijgestelde verhuur een wijziging van het recht op aftrek met zich meebracht. De Hoge Raad bevestigde dat de omstandigheden rondom het gebruik van het pand na de beëindiging van de verhuur wezenlijk waren voor de beoordeling van het recht op herziening van de omzetbelasting. Het incidentele beroep van de belanghebbende werd verworpen, omdat het niet strekte tot een gunstiger resultaat dan reeds was behaald.

De Hoge Raad verklaarde het principale beroep in cassatie ongegrond en veroordeelde de Staatssecretaris in de proceskosten van de belanghebbende, vastgesteld op € 1461 voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand. Dit arrest is openbaar uitgesproken op 13 juni 2014.

Uitspraak

13 juni 2014

nr. 13/00282

Arrest

gewezen op het beroep in cassatie van
de Staatssecretaris van Financiën tegen de uitspraak van de
Rechtbank te Arnhem van 6 december 2012, nr. AWB 11/4103, betreffende een aan
[X] te
[Z] (hierna: belanghebbende) opgelegde naheffingsaanslag in de omzetbelasting.

1. Het geding in feitelijke instantie

Aan belanghebbende is over het tijdvak 1 oktober 2010 tot en met 31 december 2010 een naheffingsaanslag in de omzetbelasting opgelegd, welke aanslag, na daartegen gemaakt bezwaar, bij uitspraak van de Inspecteur is gehandhaafd.

De Rechtbank heeft het tegen die uitspraak ingestelde beroep gegrond verklaard, en de uitspraak op bezwaar alsmede de naheffingsaanslag vernietigd. De uitspraak van de Rechtbank is aan dit arrest gehecht.

2. Geding in cassatie

De Staatssecretaris heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank beroep in cassatie ingesteld.

Belanghebbende heeft een verweerschrift ingediend Hij heeft tevens incidenteel beroep in cassatie ingesteld.

Het beroepschrift in cassatie en het geschrift waarbij incidenteel beroep in cassatie is ingesteld, zijn aan dit arrest gehecht en maken daarvan deel uit.

De Staatssecretaris heeft het incidentele beroep beantwoord.

De Advocaat-Generaal M.E. van Hilten heeft op 28 januari 2014 geconcludeerd tot het schorsen van het geding en het aan het Hof van Justitie van de Europese Unie verzoeken om een prejudiciële beslissing.

3. Uitgangspunten in cassatie

3.1.

Belanghebbende is ondernemer in de zin van artikel 7 van de Wet op de omzetbelasting 1968 (hierna: de Wet). Hij heeft een kantoorpand (hierna: het pand) laten bouwen dat in 2003 aan hem is opgeleverd. De ter zake van de bouw van het pand aan hem in rekening gebrachte omzetbelasting heeft belanghebbende in aftrek gebracht.

3.2.

Belanghebbende heeft aansluitend op de oplevering het pand met vrijstelling van omzetbelasting verhuurd. In verband met de vrijgestelde verhuur heeft hij vanwege het bepaalde in artikel 3, lid 1, aanhef en letter h (oud), van de Wet in 2003 een bedrag van € 294.162 aan omzetbelasting op aangifte voldaan.

3.3.

Met ingang van 1 augustus 2008 is de hiervoor in 3.2 bedoelde verhuur geëindigd. Daarna heeft het pand tot en met 30 juni 2011 leeggestaan. Gedurende deze periode had belanghebbende het voornemen het pand belast te verhuren.

3.4.

Belanghebbende heeft zich bij het doen van zijn aangifte omzetbelasting voor het vierde kwartaal van 2010 op het standpunt gesteld dat de hiervoor in 3.2 vermelde omzetbelasting moet worden herzien. In verband daarmee heeft hij een bedrag van € 29.416 als voorbelasting in aanmerking genomen. Op grond van deze aangifte is aan belanghebbende een teruggaaf verleend.

3.5.

De Inspecteur heeft zich naar aanleiding van een boekenonderzoek bij belanghebbende op het standpunt gesteld dat belanghebbende geen recht had op herziening en aan belanghebbende de onderwerpelijke naheffingsaanslag in de omzetbelasting opgelegd.

4. Beoordeling van het in het principale beroep voorgestelde middel

4.1.

De Rechtbank heeft geoordeeld - onder verwijzing naar de arresten van het Hof van Justitie van de Europese Unie van 18 oktober 2012, TETS Haskovo AD, C-234/11, ECLI:EU:C:2012:644, V-N 2012/56.13, en van 30 maart 2006, Uudenkaupungin Kaupunki, C-184/04, ECLI:EU:C:2006:214, V-N 2006/18.25 - dat belanghebbende op grond van de herzieningsregels zoals neergelegd in artikel 13, lid 2, van de Uitvoeringsbeschikking omzetbelasting 1968 (hierna: de Uitvoeringsbeschikking) in samenhang gelezen met artikel 15, lid 1, van de Wet en de artikelen 168, 184 en 187 van BTW-richtlijn 2006 voor het jaar 2010 recht heeft op aftrek van 1/10 gedeelte van het hiervoor in 3.2 vermelde bedrag aan omzetbelasting.

4.2.

Het middel richt zich met een rechtsklacht tegen het hiervoor in 4.1 weergegeven oordeel van de Rechtbank.

4.3.

Het middel faalt. Zoals hiervoor in 3.3 is weergegeven is de vrijgestelde verhuur van het pand beëindigd en is het pand niet aansluitend verhuurd noch anderszins voor bedrijfsdoeleinden in gebruik geweest, terwijl het wel bestemd was om voor bedrijfsdoeleinden te worden gebruikt. Voorts ligt in de hiervoor in 3.3 vermelde feiten besloten dat belanghebbende niet het voornemen had het pand in de toekomst voor niet-belaste handelingen te gebruiken. Onder deze omstandigheden moet, naar redelijkerwijs niet voor twijfel vatbaar is, – zoals ook het geval is bij niet-gebruik voorafgaande aan de eerste ingebruikneming (vgl. onderdeel 5.4 van de conclusie van de Advocaat-Generaal) - ervan worden uitgegaan dat vanaf het tijdstip van de beëindiging van de verhuur sprake is van (voorgenomen) gebruik voor belaste handelingen. Dit brengt mee dat de onderwerpelijke beëindiging van de vrijgestelde verhuur een omstandigheid is die leidt tot de wijziging van het recht op aftrek in de zin van de artikelen 184 en 187, lid 2, tweede alinea, van BTW-richtlijn 2006 en mitsdien tot herziening van de aftrek bedoeld in artikel 13, lid 2, van de Uitvoeringsbeschikking.

5. Het incidentele beroep

Aangezien het incidentele beroep niet strekt tot verkrijging van een voor belanghebbende gunstiger resultaat dan reeds uit ’s Hofs uitspraak voortvloeit, is dat beroep kennelijk alleen ingesteld voor het geval het principale beroep tot vernietiging van ’s Hofs uitspraak zou leiden. Dat geval doet zich niet voor, zodat het incidentele beroep geen behandeling behoeft.

6. Proceskosten

De Staatssecretaris zal worden veroordeeld in de kosten van het geding in cassatie.

7. Beslissing

De Hoge Raad:

verklaart het principale beroep in cassatie ongegrond, en

veroordeelt de Staatssecretaris van Financiën in de kosten van het geding in cassatie aan de zijde van belanghebbende, vastgesteld op € 1461 voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand.

Dit arrest is gewezen door de vice-president J.A.C.A. Overgaauw als voorzitter, en de raadsheren D.G. van Vliet, E.N. Punt, R.J. Koopman en L.F. van Kalmthout, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier E. Cichowski, en in het openbaar uitgesproken op 13 juni 2014.

Van de Staat wordt ter zake van het door de Staatssecretaris van Financiën ingestelde beroep in cassatie een griffierecht geheven van € 478.