ECLI:NL:HR:2009:BJ5328

• Datum uitspraak: 14 augustus 2009
• Publicatiedatum: 5 april 2013
• Zaaknummer: 42415bis
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Belastingrecht
• Procedures: Cassatie
• Rechters: D.G. van Vliet; P. Lourens; A.R. Leemreis; E.N. Punt; J.A.C.A. Overgaauw
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Omzetbelasting en aftrekbaarheid van btw voor algemene belangenbehartiging

In deze zaak heeft de Hoge Raad op 14 augustus 2009 uitspraak gedaan in een cassatieprocedure van de Vereniging Noordelijke Land- en Tuinbouworganisatie tegen een uitspraak van het Gerechtshof te Leeuwarden. De zaak betreft de aftrekbaarheid van omzetbelasting die aan de vereniging in rekening is gebracht voor goederen en diensten die zowel voor economische als niet-economische activiteiten zijn gebruikt. De Hoge Raad heeft de prejudiciële vragen die eerder aan het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen zijn gesteld, in overweging genomen. Het Hof van Justitie heeft op 12 februari 2009 geoordeeld dat de artikelen 6, lid 2, sub a, en 17, lid 2, van de Zesde richtlijn niet van toepassing zijn op het gebruik van goederen en diensten die voor andere handelingen dan belaste handelingen van de belastingplichtige zijn bestemd. Dit betekent dat de btw die verschuldigd is over de aanschaf van deze goederen en diensten niet aftrekbaar is.

De Hoge Raad heeft vastgesteld dat de omzetbelasting die aan de vereniging in rekening is gebracht voor goederen en diensten die zij gebruikt voor de behartiging van de algemene belangen van haar leden, niet aftrekbaar is. Dit oordeel is in lijn met de eerdere uitspraak van het Hof van Justitie en wijkt af van de eerdere beoordeling door de Hoge Raad in een arrest van 2 november 2007. De Hoge Raad heeft de middelen van de vereniging verworpen, die stelden dat de algemene belangenbehartiging wel binnen de onderneming van de vereniging plaatsvond. De Hoge Raad oordeelde dat de pro rata toedeling van de aftrekbare omzetbelasting, zoals door het Hof was toegepast, correct was.

De Hoge Raad heeft geen termen aanwezig geacht voor een veroordeling in de proceskosten en heeft het beroep in cassatie ongegrond verklaard. Deze uitspraak bevestigt de strikte regels omtrent de aftrekbaarheid van btw in situaties waarin goederen en diensten voor niet-economische doeleinden worden gebruikt.

Uitspraak

nr. 42.415bis

14 augustus 2009

Arrest

gewezen op het beroep in cassatie van de vereniging Noordelijke Land- en Tuinbouw Organisatie te Drachten (hierna: belanghebbende) tegen de uitspraak van het Gerechtshof te Leeuwarden van 17 juni 2005, nr. BK 1457/02, na beantwoording van de door de Hoge Raad bij na te melden arrest aan het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen gestelde vragen.

1. Ontstaan en loop van het geding

Voor een overzicht van het ontstaan en de loop van het geding tot aan het door de Hoge Raad in dit geding gewezen arrest van 2 november 2007, nr. 42415, BNB 2008/53, wordt verwezen naar dat arrest, waarbij de Hoge Raad aan het Hof van Justitie heeft verzocht een prejudiciële beslissing te geven over de in dat arrest geformuleerde vragen.

Bij arrest van 12 februari 2009, Vereniging Noordelijke Land- en Tuinbouworganisatie, C-515/07, V-N 2009/9.27, heeft het Hof van Justitie, uitspraak doende op die vragen, voor recht verklaard:

"De artikelen 6, lid 2, sub a, en 17, lid 2, van de Zesde richtlijn (77/388/EEG) van de Raad van 17 mei 1977 betreffende de harmonisatie van de wetgevingen der lidstaten inzake omzetbelasting - Gemeenschappelijk stelsel van belasting over de toegevoegde waarde: uniforme grondslag, moeten aldus worden uitgelegd dat zij niet toepasselijk zijn op het gebruik van goederen en diensten die voor de onderneming worden bestemd voor andere handelingen dan belaste handelingen van de belastingplichtige, en dat de btw die verschuldigd is over de aanschaf van die goederen en diensten voor zover het dergelijke handelingen betreft niet aftrekbaar is."

Partijen zijn in de gelegenheid gesteld schriftelijk te reageren op dit arrest.

De Staatssecretaris van Financiën heeft van deze gelegenheid gebruik gemaakt.

2. Nadere beoordeling van de voorgestelde middelen

2.1. Uit de hiervoor in 1 aangehaalde verklaring voor recht van het Hof van Justitie volgt dat de omzetbelasting die aan belanghebbende in rekening is gebracht ter zake van aan haar geleverde goederen en aan haar verrichte diensten, die zij gebruikt zowel voor economische activiteiten in de zin van artikel 4 van de Zesde richtlijn als voor niet-economische activiteiten (de behartiging van de algemene belangen van de leden), niet aftrekbaar is voor zover de goederen of diensten gebruikt worden voor de laatstvermelde activiteiten. Uit het arrest van het Hof van Justitie volgt dat dit - anders dan de Hoge Raad heeft geoordeeld in zijn hiervoor in 1 vermelde arrest van 2 november 2007 - tevens heeft te gelden met betrekking tot omzetbelasting die in rekening is gebracht ter zake van investeringsgoederen. Op grond van het vorenstaande falen de middelen 1 en 2, die, in samenhang gelezen, bestrijden 's Hofs oordeel dat belanghebbende ten onrechte de aan haar in rekening gebrachte omzetbelasting in aftrek heeft gebracht voor zover deze betrekking heeft op het gebruik van goederen en diensten in het kader van de algemene belangenbehartiging.

2.2. Middel 3 betoogt dat met 's Hofs oordeel dat de algemene belangenbehartiging niet plaatsvindt binnen de onderneming van belanghebbende, tegenstrijdig is dat het Hof een pro rata toedeling van de aftrekbare omzetbelasting heeft aanvaard volgens de methode die van toepassing is in het geval binnen de onderneming vrijgestelde prestaties worden verricht. Het middel faalt bij gebrek aan feitelijke grondslag, aangezien het Hof - zich in zoverre aansluitende bij hetgeen partijen gezamenlijk voorstonden - is uitgegaan van een analogische toepassing van evenbedoelde methode.

3. Proceskosten

De Hoge Raad acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de proceskosten.

4. Beslissing

De Hoge Raad verklaart het beroep in cassatie ongegrond.

Dit arrest is gewezen door de vice-president D.G. van Vliet als voorzitter, en de raadsheren P. Lourens, A.R. Leemreis, E.N. Punt en J.A.C.A. Overgaauw, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier E. Cichowski, en in het openbaar uitgesproken op 14 augustus 2009.