ECLI:NL:GHSHE:2022:4756

Uitspraak

Parketnummer : 20-001914-20

Uitspraak : 16 december 2022

TEGENSPRAAK (ex art. 279 Sv)

Arrest van de meervoudige kamer voor strafzaken van het gerechtshof

's-Hertogenbosch

gewezen op het hoger beroep tegen het vonnis van de rechtbank Limburg, zittingsplaats Maastricht, van 25 augustus 2020, in de strafzaak met parketnummer 03-200810-19 tegen:

[verdachte] ,

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedag] 1944,

zonder bekende woon- of verblijfplaats hier te lande.

Hoger beroep

Bij vonnis waarvan beroep is de verdachte ter zake van het medeplegen van opzettelijk handelen in strijd met het in artikel 3 onder C van de Opiumwet gegeven verbod, terwijl het feit betrekking heeft op een grote hoeveelheid van het middel (feit 1), veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 1 maand, met een proeftijd van 2 jaren. De rechtbank heeft de verdachte vrijgesproken van de onder feit 2 tenlastegelegde diefstal (in vereniging) van elektriciteit.

Van de zijde van de verdachte is tegen voormeld vonnis hoger beroep ingesteld.

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting in hoger beroep en in eerste aanleg.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen namens de verdachte naar voren is gebracht.

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het hof het vonnis waarvan beroep zal bevestigen.

De raadsman heeft primair integrale vrijspraak bepleit en subsidiair een strafmaatverweer gevoerd.

Ontvankelijkheid van het hoger beroep

Het hoger beroep is – blijkens de appelakte – onbeperkt ingesteld. Het hoger beroep is later niet beperkt door een partiële intrekking. De rechtbank heeft de verdachte in eerste aanleg vrijgesproken van hetgeen onder 2 aan hem ten laste is gelegd, te weten het (mede)plegen van diefstal van elektriciteit. Het hof is van oordeel dat dit een beschermde vrijspraak is.

Blijkens artikel 404, eerste lid, van het Wetboek van Strafvordering staat voor een verdachte geen hoger beroep open tegen een vrijspraak. Het hof zal de verdachte daarom niet-ontvankelijk verklaren in zijn hoger beroep, voor zover dit zich richt tegen de vrijspraak van het onder 2 aan de verdachte tenlastegelegde.

Al hetgeen hierna wordt overwogen en beslist heeft uitsluitend betrekking op dat gedeelte van het bestreden vonnis dat aan het oordeel van het hof is onderworpen.

Vonnis waarvan beroep

Het beroepen vonnis zal worden vernietigd omdat het hof tot een andere bewezenverklaring komt dan de meervoudige kamer van de rechtbank.

Tenlastelegging

Aan de verdachte is tenlastegelegd dat:

1.
hij op of omstreeks 11 december 2018 te Limbricht, gemeente Sittard-Geleen, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, opzettelijk heeft geteeld en/of bereid en/of bewerkt en/of verwerkt, in elk geval opzettelijk aanwezig heeft gehad, (in een pand aan [adres] ) een hoeveelheid van (in totaal) ongeveer 150 gram hennep en/of ongeveer 524, althans een groot aantal, hennepplanten en/of delen daarvan, in elk geval een hoeveelheid van meer dan 30 gram van een materiaal bevattende hennep, zijnde hennep een middel vermeld op de bij de Opiumwet behorende lijst II, dan wel aangewezen krachtens artikel 3a, vijfde lid van die wet.

De in de tenlastelegging voorkomende taal- en/of schrijffouten of omissies zijn verbeterd. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.

Partiële vrijspraak van feit 1: het (medeplegen van het) telen, bereiden, bewerken en/of verwerken van hennep

Op grond van de door het hof gebezigde bewijsmiddelen stelt het hof vast dat de politie op 11 december 2018 in een woning gelegen aan [adres] een in werking zijnde hennepkwekerij heeft aangetroffen. De verdachte en zijn schoondochter, medeverdachte [medeverdachte 1] , waren op het moment dat de politie de woning betrad (om 8.30 uur) aldaar aanwezig. In de woning werd, verdeeld over drie ruimten, een hennepkwekerij, voorzien van apparatuur, met in totaal 524 hennepplanten aangetroffen. De planten waren verdeeld over twee van de drie slaapkamers op de eerste verdieping van de woning en op de zolder (dossierpagina 5 e.v.). Er werd daarnaast op de zolder een open doos met daarin een hoeveelheid losse gedroogde hennep van 150 gram netto aangetroffen.^[1]

De verdachte heeft alle betrokkenheid bij de hennepkwekerij ontkend.

Het hof is evenals de advocaat-generaal en de verdediging van oordeel dat het bewijs tekortschiet om tot een bewezenverklaring van het onder feit 1 tenlastegelegde opzettelijk telen, bereiden, bewerken en/of verwerken van hennep te komen. Het hof heeft op basis van het onderzoek ter terechtzitting en het dossier niet kunnen vaststellen dat de verdachte als pleger dan wel als medepleger de voor de teelt, bereiding, bewerking en/of verwerking van hennep(planten) noodzakelijke uitvoeringshandelingen heeft verricht. Van deze onderdelen van het onder 1 tenlastegelegde zal het hof de verdachte dan ook vrijspreken.

Bewezenverklaring

Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het onder 1 tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:

1.
hij op 11 december 2018 te Limbricht, gemeente Sittard-Geleen, opzettelijk aanwezig heeft gehad (in een pand aan [adres] ) 150 gram hennep en 524 hennepplanten, zijnde hennep een middel vermeld op de bij de Opiumwet behorende lijst II.

Het hof acht niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders ten laste is gelegd dan hierboven bewezen is verklaard, zodat hij daarvan zal worden vrijgesproken.

Bewijsmiddelen

Indien tegen dit verkorte arrest beroep in cassatie wordt ingesteld, worden de door het hof gebruikte bewijsmiddelen die redengevend zijn voor de bewezenverklaring opgenomen in een aanvulling op het arrest. Deze aanvulling wordt dan aan dit arrest gehecht.

Bewijsoverwegingen

De raadsman heeft ter terechtzitting in hoger beroep ook vrijspraak bepleit van het (mede)plegen van het opzettelijk aanwezig hebben van de aangetroffen hennep(planten), nu niet verdachte, maar zijn zoon medeverdachte [medeverdachte 2] , de initiatiefnemer van de hennepkwekerij was en hij daaraan geen actieve bijdrage heeft geleverd. De raadsman heeft zich voorts op het standpunt gesteld dat voor zover er sprake was van wetenschap bij de verdachte, dat nog niet dient te leiden tot het oordeel dat de hennepkwekerij zich binnen zijn machtssfeer bevond. De verdachte was ten tijde van de politie-inval pas kort in Nederland, sprak de taal niet en had geen andere plek om te verblijven dan bij zijn zoon. Hij beschikte over zeer beperkte financiële middelen, had een slechte gezondheid en was volledig afhankelijk van zijn zoon. Gelet op deze omstandigheden kan het de verdachte niet worden verweten dat hij in de woning verbleef en is gebleven.

Het hof overweegt als volgt.

Voor de vraag of de verdachte opzettelijk hennep aanwezig heeft gehad is niet doorslag-gevend aan wie die drugs toebehoren. Er hoeft daarnaast ook geen sprake te zijn van enige beschikkings- of beheersbevoegdheid ten aanzien van die drugs. De verdovende middelen zullen zich wel in de machtssfeer van de verdachte dienen te bevinden (vgl. HR 15 september 1986, ECLI:NL:HR:1986:AC4312, NJ 1987/359 en HR 22 december 2015, ECLI:NL:HR:2015:3696). Daarnaast dient de verdachte wetenschap te hebben van de aanwezigheid van de verdovende middelen. Daaronder is ook begrepen het bewust aanvaarden van de aanmerkelijke kans dat die middelen in een bepaalde ruimte aanwezig zijn.

Ter beantwoording van de vraag of de verdachte wetenschap had van de aanwezigheid van de hennepkwekerij in de woning aan [adres] , overweegt het hof als volgt.

De verdachte heeft verklaard dat hij op 30 november 2018 in Nederland is aangekomen en hier verbleef in het kader van een vakantie. Ook zijn schoondochter, medeverdachte [medeverdachte 1] , was ten tijde van de inval in de woning aanwezig. De zoon van verdachte, medeverdachte [medeverdachte 2] , stond sinds 28 juli 2017 in de GBA (het hof begrijpt: de BRP) op het voormelde adres ingeschreven en huurde de woning (dossierpagina 8).

De zolder en twee van de drie slaapkamers op de eerste verdieping van de woning stonden vol met hennepplanten. Uit hetgeen de verbalisanten [verbalisant 1] en [verbalisant 2] hebben gerelateerd (dossierpagina 11) leidt het hof af dat er op de gang op de eerste verdieping meerdere buizen ten behoeve van de luchtafvoer van de aldaar gelegen kweekruimtes alsmede de transformatoren voor de assimilatielampen goed zichtbaar waren. Tevens was het geluid van de afzuiginstallatie en de geur van hennep waarneembaar. In de enige badkamer van het pand, op de eerste verdieping, stonden een watervat en groeimiddelen (dossierpagina 11). De verdachte werd op het moment van binnentreden door de politie aangetroffen in de enige vrije slaapkamer op de eerste verdieping welke pal gelegen was naast de tweede kweekruimte (de middelste slaapkamer) alwaar zich 154 hennepplanten bevonden (dossierpagina 9).

De door de verdachte bij de politie afgelegde verklaring dat hij niet op de hoogte was van de hennepkwekerij in de woning, acht het hof gelet op voornoemde feiten en omstandigheden niet geloofwaardig. Het hof stelt dan ook vast dat het niet anders kan zijn dan dat de verdachte wist dat in de woning waar hij verbleef een hennepkwekerij aanwezig was.

Tevens dient de vraag te worden beantwoord of de hennepplanten zich ook in de machtssfeer van de verdachte bevonden.

In beginsel is de bewoner van een huis verantwoordelijk voor hetgeen zich in die woning afspeelt en wat er zich in de woning bevindt, tenzij er omstandigheden zijn die tot een ander oordeel zouden moeten leiden. Uit verdachtes verklaring volgt dat hij het pand op 11 december 2018 al bijna twee weken bewoonde. Hij verbleef in de woning in familieverband met de andere bewoners, te weten zijn zoon, schoondochter en kleinkind. Gesteld noch gebleken is dat de ruimtes waar de hennepplanten zich bevonden voor de verdachte waren afgesloten dan wel dat hij zich niet vrijelijk door het huis kon en/of mocht bewegen. Uit het dossier volgt dat de hennepkwekerij zoveel ruimtes van de woning in beslag nam dat een normaal gebruik van de woning (en in het bijzonder van de enige badkamer in de woning en twee van de drie slaapkamers) niet mogelijk moet worden geacht, hetgeen duidelijk moet zijn geweest voor de verdachte en van invloed zal zijn geweest op de dagelijks gang van zaken. De enige overgebleven slaapkamer op de eerste verdieping werd gebruikt door de verdachte; zijn schoondochter en zoon sliepen op een bank op de begane grond.

Gelet op het voorgaande is het hof van oordeel dat de hennepkwekerij zich in de machtssfeer van de verdachte bevond. Diezelfde redenering gaat naar het oordeel van het hof op voor de op zolder in de open doos aangetroffen hennep, bestaande uit hennepresten die onmiskenbaar uit de kwekerij afkomstig moeten zijn. Het hof ziet in het dossier geen aanwijzingen die tot een ander oordeel moeten leiden.

Nu de verdachte wetenschap had van de hennep(planten) in de woning en deze zich in zijn machtssfeer bevonden, is naar het oordeel van het hof sprake van het opzettelijk aanwezig hebben van hennep. Het hof acht het onder 1 tenlastegelegde in zoverre wettig en overtuigend bewezen. Gelet op het aantal aangetroffen hennepplanten is sprake van het opzettelijk aanwezig hebben van een grote hoeveelheid hennepplanten.

Het hof is – anders dan de advocaat-generaal – van oordeel dat er onvoldoende wettig en overtuigend bewijs voorhanden is dat sprake is geweest van een dusdanige nauwe en bewuste samenwerking dat bewezen verklaard kan worden dat sprake is van medeplegen van het opzettelijk aanwezig hebben van hennep met medeverdachte [medeverdachte 2] en/of [medeverdachte 1] en/of een ander. Van dat onderdeel zal het hof de verdachte dan ook vrijspreken.

De raadsman heeft betoogd dat de verdachte niet kan worden verweten dat hij in de woning - waar een hennepkwekerij aanwezig was - verbleef én is gebleven, met andere woorden dat hem niet kan worden verweten dat hij zich niet van de situatie heeft gedistantieerd. De daartoe door de raadsman aangevoerde omstandigheden, te weten dat de verdachte ten tijde van de politie-inval pas kort in Nederland was, de Nederlands taal niet sprak, over zeer beperkte financiële middelen beschikte, een slechte gezondheid had en volledig afhankelijk was van zijn zoon, doen echter naar het oordeel van het hof niet af aan het opzet op het aanwezig hebben van de aangetroffen hennepplanten en -resten.

Het beroep van de raadsman op – naar het hof begrijpt – afwezigheid van alle schuld bij de verdachte wordt derhalve verworpen. Het hof neemt daarbij in aanmerking dat niet is gesteld of gebleken dat de verdachte al het maximaal van hem te verwachten heeft gedaan om te voorkomen dat hij zich schuldig maakte aan het plegen van een strafbaar feit.

De beslissing dat het bewezenverklaarde door de verdachte is begaan, berust op de feiten en omstandigheden als vervat in de hierboven bedoelde bewijsmiddelen in onderlinge samenhang beschouwd.

Strafbaarheid van het bewezenverklaarde

Het onder 1 bewezenverklaarde levert op:

opzettelijk handelen in strijd met het in artikel 3 onder C van de Opiumwet gegeven verbod, terwijl het feit betrekking heeft op een grote hoeveelheid van het middel.

Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het bewezenverklaarde uitsluiten. Het feit is strafbaar.

Strafbaarheid van de verdachte

Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluiten. De verdachte is daarom strafbaar voor het hiervoor bewezenverklaarde.

Op te leggen sanctie

Het hof heeft bij de bepaling van de op te leggen straf gelet op de aard en de ernst van hetgeen bewezen is verklaard, op de omstandigheden waaronder het bewezenverklaarde is begaan en op de persoon van de verdachte, zoals een en ander uit het onderzoek ter terechtzitting naar voren is gekomen. Daarnaast is gelet op de verhouding tot andere strafbare feiten, zoals onder meer tot uitdrukking komende in de hierop gestelde wettelijke strafmaxima en in de straffen die voor soortgelijke feiten worden opgelegd.

De verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan het opzettelijk aanwezig hebben van een grote hoeveelheid hennepplanten, te weten 524 planten en 150 gram hennep.

Het is algemeen bekend dat frequent gebruik van softdrugs schadelijk kan zijn voor de gezondheid van de gebruikers van die middelen en naar ervaringsregels is bekend dat de hennepteelt andere vormen van veelal gewelddadige criminaliteit in de hand werkt. Hoewel verdachtes rol met betrekking tot de hennepkwekerij in de woning waar hij verbleef beperkt was, en hij daarom enkel ter zake van het aanwezig hebben van hennep(planten) wordt veroordeeld, heeft hij een strafbare situatie laten voortbestaan. Een hennepkwekerij brengt daarnaast ook brandgevaar met zich mee. De verdachte heeft niet alleen zichzelf maar ook zijn kleinkind, dat gezien de jonge leeftijd van één jaar volledig afhankelijk was van de volwassenen in de woning, aan dit gevaar blootgesteld. De verdachte heeft zich van dit alles kennelijk geen rekenschap gegeven. Het hof rekent dit de verdachte aan.

Het hof heeft bij de strafoplegging meegewogen dat het verdachte betreffende Uittreksel uit de Justitiële Documentatie d.d. 5 oktober 2022 alleen de onderhavige zaak vermeldt. Voorts heeft het hof acht geslagen op de persoonlijke omstandigheden van de verdachte, zoals ter terechtzitting in hoger beroep naar voren gebracht.

Alles afwegende is het hof van oordeel dat volstaan kan worden met het opleggen van een voorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van één maand, met een proeftijd van twee jaren. De raadsman heeft bepleit dat het hof de verdachte in geval van bewezenverklaring een voorwaardelijke geldboete en/of voorwaardelijke taakstraf zal opleggen. In hetgeen de raadsman hiertoe heeft aangevoerd ziet het hof geen aanleiding om - gelet op de preventieve functie daarvan - voor een andere strafmodaliteit dan een voorwaardelijke gevangenisstraf te kiezen.

Met oplegging van een voorwaardelijke straf wordt enerzijds de ernst van het bewezenverklaarde tot uitdrukking gebracht en wordt anderzijds de strafoplegging dienstbaar gemaakt aan het voorkomen van nieuwe strafbare feiten.

Schending redelijke termijn

Het hof heeft geconstateerd dat de redelijke termijn, als bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het EVRM, in hoger beroep is geschonden. Uit het dossier blijkt dat de rechtbank op 25 augustus 2020 vonnis heeft gewezen en dat namens de verdachte op 8 september 2020 tegen dat vonnis hoger beroep is ingesteld. Het dossier is bij het hof binnengekomen op 27 augustus 2021 en het hof wijst thans op 16 december 2022 arrest.

Uit het voorgaande blijkt dat de maximale inzendingstermijn van het dossier door de rechtbank met vier maanden is overschreden. Reeds gelet hierop is sprake van een schending van de redelijke termijn in hoger beroep. Voorts stelt het hof vast dat tussen het instellen van het hoger beroep op 8 september 2020 en het arrest van het hof van 16 december 2022 een termijn van twee jaar en ruim drie maanden verstreken. Ook in die zin is sprake van een schending van de redelijke termijn in hoger beroep met ruim drie maanden.

Nu het hof echter komt tot een strafoplegging in geheel voorwaardelijke vorm, is het van oordeel dat thans kan worden volstaan met de enkele constatering hiervan en ziet het geen aanleiding om te compenseren in de op te leggen straf.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

De beslissing is gegrond op de artikelen 3 en 11 van de Opiumwet en de artikelen 14a, 14b en 14c van het Wetboek van Strafrecht, zoals deze ten tijde van het bewezenverklaarde rechtens golden dan wel ten tijde van het wijzen van dit arrest rechtens gelden.

BESLISSING

Het hof:

Verklaart de verdachte niet-ontvankelijk in het hoger beroep, voor zover gericht tegen de beslissing ter zake van het onder 2 tenlastegelegde.

Vernietigt het vonnis waarvan beroep, voor zover onderworpen aan het oordeel van het hof, en doet opnieuw recht:

Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het onder 1 tenlastegelegde heeft begaan.

Verklaart niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.

Verklaart het onder 1 bewezenverklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart de verdachte strafbaar.

Veroordeelt de verdachte tot een
gevangenisstrafvoor de duur van
1 (één) maand.

Bepaalt dat de gevangenisstraf niet ten uitvoer zal worden gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten omdat de verdachte zich voor het einde van een proeftijd van
2 (twee) jarenaan een strafbaar feit heeft schuldig gemaakt.

Aldus gewezen door:

mr. N.I.B.M. Buljevic, voorzitter,

mr. W.E.C.A. Valkenburg en mr. R.G.A. Beaujean, raadsheren,

in tegenwoordigheid van mr. M.R.G.H. van Outheusden, griffier,

en op 16 december 2022 ter openbare terechtzitting uitgesproken.