ECLI:NL:GHDHA:2023:2696

• Datum uitspraak: 29 september 2023
• Publicatiedatum: 25 januari 2024
• Zaaknummer: AV000985-23 AV000986-23
• Instantie: Gerechtshof Den Haag
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht
• Procedures: Wraking
• Rechters: I. Reijngoud; E.M. Dousma-Valk; M. Koole
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Wraking van raadsheer in beklagzaken met betrekking tot strafrechtelijke vervolging

In de beklagzaken met de nummers AV000985-23 en AV000986-23 hebben de klagers, [naam A] en [naam B], op 9 augustus 2023 een raadkamerzitting bijgewoond, waar de gewraakte raadsheer, mr. T.E. van der Spoel, aanwezig was. Op 22 augustus 2023 diende hun gemachtigde een verzoek tot wraking in tegen mr. Van der Spoel, omdat deze tijdens de zitting vragen had gesteld die de schijn van partijdigheid zouden wekken. De raadsheer ontkende echter dat hij de klagers had gezegd dat hun aangiftes niet zouden helpen en verklaarde dat zijn vragen bedoeld waren om de gevolgen van een strafrechtelijke vervolging te bespreken.

De wrakingskamer heeft het verzoek op 15 september 2023 behandeld, waarbij de klagers en hun gemachtigde via een digitale verbinding zijn gehoord. De advocaat-generaal, mr. G.K. Schoep, concludeerde tot niet-ontvankelijkheid van het verzoek, omdat het niet tijdig zou zijn ingediend, en subsidiair tot afwijzing van het verzoek wegens gebrek aan vooringenomenheid.

De wrakingskamer oordeelde dat het verzoek tot wraking tijdig was, gezien de omstandigheden waaronder de klagers hun verzoek hadden ingediend. Na beoordeling van de inhoud van het wrakingsverzoek en de context waarin de gewraakte vragen waren gesteld, concludeerde de wrakingskamer dat er geen sprake was van een objectief gerechtvaardigde vrees voor partijdigheid van de raadsheer. Het verzoek tot wraking werd dan ook afgewezen. De beslissing werd genomen door de meervoudige kamer op 29 september 2023, met de ondertekening van de voorzitter en de griffier.

Uitspraak

GERECHTSHOF DEN HAAG

Zaaknummers: AV000985-23 (naam A) en AV000986-23 (naam B)
Kenmerken beklagzaken (ex art. 12 Sv): K22/220576 (naam A) en K22/220575 (naam B)

Beslissing van de meervoudige kamer voor de behandeling van wrakings- en verschoningsverzoeken

inzake het schriftelijk verzoek tot wraking, als bedoeld in artikel 512 van het Wetboek van Strafvordering in de beklagzaken met voormeld kenmerk, ingediend namens:

[naam A] en

[naam B] ,

hierna te noemen: [naam A] en [naam B],

gemachtigde: [gemachtigde].

Het geding en de feiten

1. In de beklagzaken zijn [naam A] en [naam B] met hun gemachtigde verschenen op de raadkamerzitting van 9 augustus 2023, alwaar mr. K.I. de Jong, T.E. van der Spoel en S.A.J. van ‘t Hul zitting hadden.

2. Bij brief van 22 augustus 2023, binnengekomen bij het hof op 24 augustus 2023, heeft de gemachtigde namens [naam A] en [naam B] een verzoek tot wraking van de oudste raadsheer, mr. Van der Spoel, gedaan.

3. De raadsheer heeft in zijn schriftelijke reactie van 6 september 2023 laten weten niet in de wraking te berusten.

4. De wrakingskamer heeft het verzoek op 15 september 2023 in raadkamer behandeld, waar [naam A] en [naam B] en hun gemachtigde zijn gehoord via een digitale verbinding. De gewraakte raadsheer is niet verschenen. De advocaat-generaal mr. G.K. Schoep heeft zijn standpunt uiteengezet.

Het wrakingsverzoek

5. Het wrakingsverzoek houdt – zakelijk weergegeven – in dat de genoemde raadsheer tijdens de raadkamerzitting van 9 augustus 2023 van de beklagkamer heeft gevraagd of [naam A] en [naam B] beseffen dat hun aangiftes beklaagde niet zullen helpen, en dat hij daarmee de schijn van partijdigheid heeft gewekt.

6. De gewraakte raadsheer heeft in zijn schriftelijke reactie aangevoerd dat de beklagkamer zich (onder andere) buigt over de opportuniteit van de vervolging en dat in die context door hem de vraag is gesteld of [naam A] en [naam B] zich ervan bewust zijn dat een strafrechtelijke vervolging ook een averechts effect kan hebben. Daarbij heeft de raadsheer vermeld op de hoogte te zijn van de problematiek in de buurt waar de bedreiging heeft plaatsgevonden en van het standpunt van beklaagde. De raadsheer heeft ontkend dat hij heeft gezegd dat de aangiften
beklaagde niet zouden helpen. De vraag was erop gericht om de gevolgen die een strafrechtelijke vervolging van beklaagde voor
klaagsters ([naam A] en [naam B]) kunnen hebben, uiteen te zetten.

7. De advocaat-generaal heeft primair geconcludeerd tot niet-ontvankelijkverklaring van [naam A] en [naam B], omdat het verzoek tot wraking niet tijdig is gedaan. Subsidiair heeft de advocaat-generaal geconcludeerd tot afwijzing van het wrakingsverzoek, omdat geen sprake is van vooringenomenheid dan wel van een naar objectieve maatstaven gerechtvaardigde schijn van partijdigheid van de gewraakte raadsheer. De advocaat-generaal heeft daarbij naar voren gebracht dat hij zich de gestelde vraag anders herinnert dan [naam A] en [naam B] en dat de context van de vraag – te weten de opportuniteit van de vervolging en de gevolgen voor [naam A] en [naam B] - ter zitting is besproken.

Beoordeling van de ontvankelijkheid

8. De wrakingskamer is van oordeel dat het verzoek in dit geval tijdig is gedaan. Hoewel het wrakingsverzoek dertien dagen na de zitting bij het hof is ingediend, neemt de wrakingskamer in aanmerking dat [naam A] en [naam B] hebben verklaard dat zij niet eerder een artikel 12 Sv-procedure hebben gevoerd, laat staan een wrakingsverzoek hebben ingediend in zo’n procedure, en dat zij moesten uitzoeken of en hoe een wrakingsverzoek mogelijk was, dat zij nog wilden overleggen met hun gemachtigde en dat een en ander vertraagd werd door de vakantieperiode. [naam A] en [naam B] zijn dus ontvankelijk in het wrakingsverzoek.

Beoordeling van het wrakingsverzoek

9. Op grond van artikel 512 van het Wetboek van Strafvordering kan op verzoek van de

verdachte elk van de rechters die een zaak behandelen, worden gewraakt op grond van

feiten en omstandigheden waardoor de rechterlijke onpartijdigheid schade zou kunnen

lijden. Blijkens de jurisprudentie geldt deze bevoegdheid ook voor een klager/beklaagde in een artikel 12 Sv-procedure.

10. Volgens vaste jurisprudentie moet de rechter uit hoofde van zijn aanstelling worden

vermoed onpartijdig te zijn, tenzij zich een uitzonderlijke omstandigheid voordoet die

een zwaarwegende aanwijzing oplevert voor het oordeel dat de rechter jegens verzoeksters

een vooringenomenheid koestert, althans dat de bij verzoeksters dienaangaande bestaande vrees objectief gerechtvaardigd is.

11. De wrakingskamer stelt vast dat [naam A] en [naam B] door de vraag van de raadsheer zich in de kou hebben voelen staan. Ter zitting is dat gevoel kennelijk niet weggenomen.

11. De wrakingskamer stelt voorop dat de beklagkamer de taak heeft om een zaak waarover een klacht ex artikel 12 Sv is ingediend, van verschillende kanten te onderzoeken alvorens tot een beslissing te komen. In dat kader zijn de mogelijke gevolgen van een vervolging van beklaagde voor de klagende partijen, ter zitting besproken. Ook als de raadsheer de woorden heeft gebruikt die [naam A] en [naam B] stellen, geldt dat zijn vraag in die context is gesteld. Dat blijkt ook uit het proces-verbaal van de raadkamerzitting, het standpunt van de advocaat-generaal en de toelichting op het wrakingsverzoek door de gemachtigde op de zitting van de wrakingskamer. Nu de context duidelijk is geweest, is het enkele feit dat een vraag mogelijk ongelukkig is gesteld of vervelend is overgekomen geen uitzonderlijke omstandigheid die een zwaarwegende aanwijzing oplevert voor het oordeel dat de raadsheer jegens [naam A] en [naam B] een vooringenomenheid koestert, althans dat de bij [naam A] en [naam B] dienaangaande bestaande vrees objectief gerechtvaardigd is.

13. De conclusie van het voorgaande is dat het verzoek tot wraking zal worden afgewezen.

Beslissing

Het hof:

• wijst het verzoek tot wraking af;
• bepaalt dat een afschrift van deze beslissing wordt toegezonden aan de gemachtigde van [naam A] en [naam B], genoemde raadsheer en de advocaat-generaal.

Deze beslissing is gegeven op 29 september 2023 door mrs. I. Reijngoud, E.M. Dousma-Valk en M. Koole, in aanwezigheid van de griffier mr. A.M. Grasman.

Deze beslissing is getekend door de voorzitter en de griffier.