ECLI:NL:GHDHA:2019:1982

Gerechtshof Den Haag

Datum uitspraak
30 juli 2019
Publicatiedatum
23 juli 2019
Zaaknummer
200.243.948/01
Instantie
Gerechtshof Den Haag
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Hoger beroep
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Beoordeling van de rechtmatigheid van de burgemeester sluiting op grond van de Opiumwet en de gevolgen voor de huurovereenkomst

In deze zaak gaat het om een hoger beroep tegen een vonnis van de kantonrechter in een kort geding, waarin de huurder, de heer en mevrouw [appellant], zijn veroordeeld tot ontruiming van hun woning op verzoek van de stichting QuaWonen. De aanleiding voor de ontruiming is de sluiting van de woning door de burgemeester op grond van artikel 13b van de Opiumwet, na het aantreffen van een handelshoeveelheid hennep en gerelateerde attributen in en om de woning. De huurder heeft in hoger beroep aangevoerd dat de rechtmatigheid van het besluit van de burgemeester niet kan worden aangenomen en dat de ontbinding van de huurovereenkomst disproportioneel is. Het hof heeft de feiten uit het eerdere vonnis van de kantonrechter als niet in geschil aangenomen en geconcludeerd dat de burgemeester terecht tot sluiting van de woning is overgegaan. Het hof heeft geoordeeld dat de huurder onvoldoende maatregelen heeft genomen om te voorkomen dat zijn zoon de woning gebruikte voor drugshandel. De belangen van QuaWonen bij handhaving van haar zero-tolerance beleid wegen zwaarder dan de belangen van de huurder. Het hof heeft het vonnis van de kantonrechter bekrachtigd en de huurder veroordeeld in de proceskosten.

Uitspraak

GERECHTSHOF DEN HAAG

Afdeling Civiel recht
Zaaknummer : 200.243.948/01
Zaaknummer rechtbank : 6925157\CV EXPL 18-2156

arrest van 30 juli 2019

inzake

1. [appellant]

2. [appellante] ,

beiden wonende te [woonplaats] ,
appellanten,
hierna te noemen: de heer en mevrouw [appellant] , en tezamen [appellant] (mannelijk enkelvoud),
advocaat: mr. M.B. Visser te Dordrecht,
tegen

De stichting Stichting QuaWonen,

gevestigd te Bergambacht, gemeente Krimpenerwaard,
geïntimeerde,
hierna te noemen: QuaWonen,
advocaat: mr. E. Boot te Rotterdam.

Het geding

Voor het verloop van de procedure tot aan het arrest van 28 augustus 2018 verwijst het hof naar dat arrest. In dat arrest is een comparitie van partijen gelast. De comparitie heeft plaatsgevonden op 3 oktober 2018. Van de comparitie is proces-verbaal gemaakt. Vervolgens heeft QuaWonen een memorie van antwoord genomen. Ten slotte hebben partijen de stukken overgelegd en arrest gevraagd.

Beoordeling van het hoger beroep

1. De door de kantonrechter, optredend als kort gedingrechter ingevolge artikel 254,
lid 5 Rv, in het vonnis van 9 juli 2018 vastgestelde feiten zijn niet in geschil. Ook het hof zal daar van uitgaan.
Het gaat in deze zaak kort samengevat, en voor zover in hoger beroep in dit kort geding van belang, om het volgende:
1.1.
[appellant] huurt sinds […] 1992 de woning met aanhorigheden gelegen aan [adres] te [woonplaats] (hierna: de woning of het gehuurde) van (de rechtsvoorganger van) QuaWonen. De meerderjarige zoon [X] woonde met zijn ouders in de woning.
1.2.
Op […] 2017 heeft de politie bij een huiszoeking een handelshoeveelheid hennep, alsmede attributen die duiden op handel daarin, aangetroffen onder het afdak van de schuur in de tuin van de woning. Voorts heeft de politie de heer [appellant] toen in de nabijheid van de woning aangetroffen met een sporttas onder zijn arm, waarin een plastic ton zat, gevuld met 32 zakjes hennep. De zoon [X] is na de inval veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf.
1.3.
Bij een eerdere huiszoeking op […] 2016, toen de heer en mevrouw [appellant] in Marokko verbleven, is door de politie hennep in gripzakjes in het gehuurde aangetroffen. Hiervan is [appellant] na terugkeer uit Marokko op de hoogte geraakt. Begin 2018 heeft Qua Wonen hiervan gehoord. [X] heeft tot [datum 1] in voorlopige hechtenis verbleven.
1.4.
Bij brief van 19 februari 2018 heeft de burgemeester zijn besluit om het
gehuurde op grond van artikel 13b Opiumwet voor drie maanden te sluiten (hierna: het besluit van de burgermeester) kenbaar gemaakt.
1.5.
De woning is op [datum 2] gesloten voor de duur van drie maanden.
1.6.
Bij brief van 18 april 2018 heeft QuaWonen de huurovereenkomst met [appellant] met ingang van [datum 2] buitengerechtelijk ontbonden op grond van artikel 7:231 lid 2 BW.
1.7.
[appellant] heeft QuaWonen op 3 mei 2018 bericht niet te berusten in de buitengerechtelijke ontbinding.
1.8.
[appellant] heeft voorts bezwaar gemaakt tegen het besluit van de burgemeester. Dit bezwaar heeft tot aanvulling van de motivering van het besluit geleid, maar de beslissing tot sluiting van de woning is in stand gebleven. Het is het hof ambtshalve bekend dat het tegen het besluit op bezwaar ingestelde beroep door de rechtbank Den Haag, afdeling bestuursrecht, bij vonnis van 2 april 2019, ECLI:NL:RBDHA:2019:3270, ongegrond is verklaard. Het is het hof niet bekend of [appellant] van dit vonnis hoger beroep heeft ingesteld.
1.9.
Nadat [appellant] in de onderhavige procedure door de kantonrechter tot ontruiming van de woning was veroordeeld, heeft hij de woning ontruimd en andere woonruimte betrokken in [woonplaats] .
2. QuaWonen heeft in de onderhavige kort gedingprocedure in eerste aanleg gevorderd [appellant] te veroordelen om de woning op de dag dat de sluiting van de woning eindigt, althans binnen een door de kort gedingrechter te bepalen termijn, te ontruimen en te verlaten met alle zich daarin en/of daarop bevindende personen en/of zaken, voor zover deze laatste niet het eigendom van eiseres zijn, en onder afgifte van alle sleutels ter vrije en algehele beschikking van eiseres te stellen, één en ander op straffe van een dwangsom van € 5.000,-, met veroordeling van [appellant] in de proceskosten.
3. De kantonrechter heeft uitvoerbaar bij voorraad en op straffe van een dwangsom de ontruiming van de woning gelast binnen twee maanden na betekening van het vonnis, en [appellant] in de kosten veroordeeld. De kantonrechter heeft de rechtmatigheid van het bestuursbesluit tot uitgangspunt genomen, en geoordeeld dat QuaWonen dus in beginsel bevoegd was om de huurovereenkomst te ontbinden. Vervolgens heeft hij beoordeeld of de ontbinding disproportioneel dan wel naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Dat was naar het oordeel van de kantonrechter echter niet het geval.
4. [appellant] heeft van dit vonnis hoger beroep ingesteld en gevorderd dat het bestreden vonnis zal worden vernietigd en dat de vorderingen van QuaWonen alsnog worden afgewezen, met veroordeling van QuaWonen in de kosten in beide instanties. Daaraan heeft hij kort samengevat primair ten grondslag gelegd dat niet aannemelijk is dat het besluit van de burgemeester in beroep stand zal houden, dat de rechtmatigheid van dit besluit bij de beoordeling van de vordering van QuaWonen dan ook niet tot uitgangspunt kan worden genomen, en dat daarom de vordering tot ontruiming van de woning niet behoort te worden toegewezen (grieven 1 en 2). Subsidiair heeft [appellant] aangevoerd dat, gelet op de omstandigheden van dit geval, zijn belang bij voortzetting van de huurovereenkomst zwaarder dient te wegen dan die van QuaWonen bij beëindiging daarvan (grief 3). [appellant] voert hiertoe het volgende aan:
(i) De opslag van en handel in drugs zijn niet gepleegd door [appellant] zelf, maar door zoon [X] .
(ii) [appellant] staat goed bekend in de buurt, en [appellant] noch [X] hebben overlast veroorzaakt.
(iii) [appellant] wil zich distantiëren van [X] en heeft hem gezegd dat hij na afloop van zijn detentie niet meer welkom is in de woning.
(iv) Zowel de heer als mevrouw [appellant] hebben ernstige gezondheidsklachten. Een verhuizing zou voor hun gezondheid desastreus zijn.
(v) [appellant] is geworteld in [woonplaats] en zal als gevolg van de ontruiming naar alle waarschijnlijkheid geen woning meer in die gemeente kunnen huren. Mogelijk zal hij zelfs helemaal geen woning kunnen vinden.
5. QuaWonen heeft de grieven van [appellant] bestreden en geconcludeerd tot verwerping van het beroep. QuaWonen stelt dat de rechtmatigheid van het bestuursbesluit tot uitgangspunt genomen moet worden. Daarom was QuaWonen bevoegd om de huurovereenkomst te ontbinden. QuaWonen hanteert een zero-tolerance-beleid als het aankomt op drugshandel vanuit haar woningen. Onderdeel daarvan is beëindiging van de huurovereenkomst. Dit belang moet zwaarder wegen dan het belang van [appellant] . Ten slotte wijst QuaWonen er subsidiair op dat [appellant] zich niet als goed huurder heeft gedragen (in de zin van artikel 7:213 in samenhang met artikel 7:219 BW), zodat een voorschot kan worden genomen op de ontbinding van de huurovereenkomst in een bodemprocedure.
6. Bij de beoordeling van het hoger beroep wordt het volgende vooropgesteld.
De rechter in kort geding heeft zich te richten naar de waarschijnlijke uitkomst van de civiele bodemprocedure. Een aspect hiervan bij de beoordeling van de primaire grondslag is de vraag omtrent de juistheid van het besluit van de burgemeester om de woning te sluiten op grond van artikel 13b Opiumwet. De burgerlijke rechter dient, gelet op het beginsel van formele rechtskracht, in beginsel uit te gaan van de juistheid van dit besluit, zeker als - zoals in dit geval - inmiddels in bezwaar en beroep aldus is beslist. De omstandigheid dat nog hoger beroep mogelijk is, maakt dit niet anders.
Onder omstandigheden kan er plaats zijn voor het aanvaarden van een uitzondering op dit uitgangspunt. Dit zal het geval kunnen zijn indien het besluit klaarblijkelijk op een misslag berust, alsook indien sprake is van een zodanige wijziging van omstandigheden dat moet worden aangenomen dat de burgermeester, ingeval hij daarvan op de hoogte zou zijn geweest, tot een andere beslissing zou zijn gekomen (HR 17 mei 2019, ECLI:NL:HR:2019:738, en HR 24 april 2015, ECLI:NL:HR:2015:1128).
Het hof ziet in dit geval geen aanleiding om af te wijken van het oordeel van de bestuursrechter over de rechtmatigheid van het besluit op bezwaar, nu geen van de hiervoor genoemde uitzonderingssituaties zich voordoet. De grieven 1 en 2 worden dan ook verworpen.
7. Het hof dient vervolgens te beoordelen of de ontbinding en ontruiming niet onevenredig zijn aan het gewicht van de daarmee gediende belangen. Bij dat oordeel zal het hof abstraheren van het feit dat de woning inmiddels is ontruimd.
8. Op grond van de wetgeschiedenis staat de buitengerechtelijke ontbindingsbevoegdheid van de verhuurder op grond van artikel 7:231 lid 2 BW in beginsel los van de vraag of er sprake is van enige tekortkoming aan de zijde van de huurder. Aan de hiervoor bij r.o. 4 genoemde omstandigheden (i) en (ii) komt dus in zoverre een beperkt gewicht toe bij het antwoord op de vraag of de ontbinding en ontruiming gerechtvaardigd was.
9. Het hof is van oordeel dat het feit dat opslag en mogelijk ook handel in drugs in de woning heeft plaatsgevonden voor rekening en risico van [appellant] komt. [X] had, zoals [appellant] wist, voorafgaand aan de huiszoeking een eerdere gevangenisstraf opgelegd gekregen voor drugsgerelateerde delicten. Van [appellant] had daarom mogen worden verwacht dat hij afdoende voorzorgsmaatregelen had genomen om te voorkomen dat [X] de woning voor de opslag van en/of handel in drugs zou gebruiken. De heer [appellant] is bovendien zelf door de politie aangetroffen toen hij de woning probeerde te verlaten met een sporttas die een handelshoeveelheid drugs bleek te bevatten. De (impliciete) stelling dat [appellant] niet op de hoogte was van de aanwezigheid van drugs in of om de woning, vindt het hof daarom niet geloofwaardig.
10. Het belang van QuaWonen bij ontbinding van de huurovereenkomst en ontruiming van de woning is erin gelegen dat zij niet hoeft te dulden dat de woning wordt gebruikt voor de opslag van en de handel in drugs. QuaWonen heeft als woningbouwvereniging immers ook een taak op het gebied van leefbaarheid in die zin dat zij bijdraagt aan de leefbaarheid in de buurten waarin zij woningen verhuurt. Het is een feit van algemene bekendheid dat drugshandel en drugsgerelateerde activiteiten (andere vormen van) criminaliteit kunnen aantrekken die de leefbaarheid van de buurt in negatieve zin kunnen beïnvloeden. QuaWonen heeft dan ook een zwaarwegend belang bij handhaving van haar zero tolerance-beleid.
11. Het belang van QuaWonen om dit beleid onverkort te handhaven, weegt naar het oordeel van het hof in dit geval zwaarder dan de door [appellant] aangevoerde omstandigheden. Daarbij neemt het hof in aanmerking dat QuaWonen er terecht op heeft gewezen dat [X] na zijn eerdere detentie volgens de eigen stellingen van [appellant] niet meer welkom was in de woning, maar de woning toch opnieuw gebruikte voor de opslag van en de handel in drugs. Onder die omstandigheden heeft QuaWonen in redelijkheid tot beëindiging van de huurovereenkomst en ontruiming van de woning kunnen besluiten. Overigens blijkt uit het feit dat [appellant] inmiddels een andere woning in [woonplaats] heeft gevonden, dat de gezondheidsklachten van [appellant] niet aan een verhuizing in de weg hebben gestaan en dat de onder (iv) en (v) genoemde omstandigheden zich dus niet voordoen.
12. Het voorgaande leidt tot de conclusie de ontbinding van de huurovereenkomst en de ontruiming van de woning niet onevenredig zijn aan het gewicht van de daarmee gediende belangen. Grief 3 faalt.
13. De grieven 4 en 5 zijn veeggrieven en behoeven geen afzonderlijke bespreking.
14. Het hof passeert ten slotte de bewijsaanbiedingen van beide partijen omdat voor bewijslevering in het kader van dit kort geding geen plaats is.
15. Het hof komt tot de slotsom dat aannemelijk is dat de bodemrechter zal oordelen dat de buitengerechtelijke ontbinding van de huurovereenkomst rechtsgeldig was, en de daarop gebaseerde ontruimingsvordering toewijsbaar. Daarom zal het hof het vonnis van de rechtbank bekrachtigen. [appellant] zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten. De subsidiaire grondslag van de vordering van QuaWonen hoeft niet meer te worden behandeld.

Beslissing

Het hof:
- bekrachtigt het tussen partijen gewezen vonnis van de kantonrechter in de rechtbank Den Haag, zittingsplaats Gouda, van 9 juli 2018;
- veroordeelt [appellant] in de kosten van het geding in hoger beroep, aan de zijde van QuaWonen vastgesteld op € 726,- aan verschotten en € 2148,- aan salaris advocaat.
Dit arrest is gewezen door mrs. M.A.F. Tan-de Sonnaville, H.J.M. Burg en R.F. Groos en is uitgesproken ter openbare terechtzitting van 30 juli 2019 in aanwezigheid van de griffier.