ECLI:NL:GHARL:2024:7410

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden

Datum uitspraak
10 oktober 2024
Publicatiedatum
29 november 2024
Zaaknummer
TBS P24/36
Instantie
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Strafrecht; Penitentiair strafrecht
Procedures
  • Hoger beroep
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Verlenging van terbeschikkingstelling met twee jaar na vernietiging eerdere beslissing

In deze zaak heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 10 oktober 2024 uitspraak gedaan in hoger beroep betreffende de terbeschikkingstelling van de verdachte, geboren in 1977. De rechtbank Limburg had op 22 januari 2024 de terbeschikkingstelling met een jaar verlengd, maar het hof oordeelde dat deze beslissing vernietigd moest worden. Het hof heeft geconstateerd dat de terbeschikkinggestelde zich in het verleden aan de maatregel heeft onttrokken en dat er een risico op recidive bestaat. Echter, op basis van rapportages van deskundigen, waaronder psychiater E.M.M. Mol en psycholoog A.J. Klumpenaar, werd geconcludeerd dat de terbeschikkinggestelde momenteel stabiel functioneert binnen de context van een Penitentiair Psychiatrisch Centrum (PPC). De deskundigen adviseerden een verlenging van de terbeschikkingstelling met twee jaar, wat het hof heeft overgenomen. Het hof heeft daarbij de veiligheid van anderen en de algemene veiligheid van personen als belangrijke overwegingen meegenomen. De terbeschikkinggestelde heeft aangegeven zich aan de voorwaarden te willen houden en de reclassering heeft positief geadviseerd over zijn ontwikkeling. Het hof heeft de beslissing van de rechtbank vernietigd en de terbeschikkingstelling met twee jaar verlengd.

Uitspraak

TBS P24/36
Beslissing van 10 oktober 2024
De kamer van het hof als bedoeld in artikel 67 van de Wet op de rechterlijke organisatie heeft te beslissen op het beroep van
[verdachte],
geboren te [geboorteplaats] op [geboortedag] 1977,
verblijvende in Penitentiair Psychiatrisch Centrum (PPC) van de Penitentiaire Inrichting (PI) te [plaats] ,
verder te noemen: de terbeschikkinggestelde.
Het beroep is ingesteld tegen de beslissing van de rechtbank Limburg, zittingsplaats Roermond, van 22 januari 2024. Deze beslissing houdt in de verlenging van de terbeschikkingstelling met een termijn van een jaar.
Het hof heeft gelet op dezelfde stukken als de rechtbank en daarnaast op:
- het proces-verbaal van de zitting van dit hof van 28 maart 2024;
- de tussenbeslissing van dit hof van 11 april 2024 en de daarin genoemde stukken;
- het proces-verbaal van de zitting van dit hof van 11 juli 2024;
- de pro justitia rapportage van psychiater E.M.M. Mol van 29 juli 2024;
- de pro justitia rapportage van psycholoog A.J. Klumpenaar van 1 augustus 2024;
- het aanvullend advies van Reclassering Nederland van 10 september 2024;
- het emailbericht van [naam] , reclasseringswerker, van 24 september 2024 waaruit volgt dat de terbeschikkinggestelde op 30 september 2024 kan worden opgenomen bij de Forensisch Psychiatrische Afdeling (FPA) [naam] te [plaats] ;
- het e-mailbericht van mr. H.C. Ingelse van 24 september 2024, inhoudende het verzoek om een directe uitspraak.
Het hof heeft ter zitting van 28 maart 2024 gehoord de terbeschikkinggestelde, bijgestaan door zijn raadsman, mr. H.C. Ingelse, advocaat te Maastricht, en de advocaat-generaal, mr. V. Smink, en ter zitting van 26 september 2024 de terbeschikkinggestelde, zijn raadsman voornoemd en de advocaat-generaal, mr. A. Kooij.
Tevens heeft het hof op beide zittingen gehoord mevrouw [naam] , reclasseringswerker verbonden aan Reclassering Nederland.

Overwegingen

Procesverloop
Het gerechtshof ’s-Hertogenbosch heeft bij arrest van 7 oktober 2020 aan de terbeschikkinggestelde de maatregel van terbeschikkingstelling met voorwaarden opgelegd en deze maatregel dadelijk uitvoerbaar verklaard.
De terbeschikkinggestelde heeft zich in 2021 en in 2023 onttrokken aan de maatregel en is naar het buitenland gegaan. Op 6 oktober 2023 heeft de rechter-commissaris, belast met de behandeling van strafzaken in de rechtbank Limburg, de voorlopige verpleging van de terbeschikkinggestelde bevolen. De rechtbank Limburg heeft in haar beslissing van 13 november 2023 bevolen dat de terbeschikkinggestelde alsnog van overheidswege zal worden verpleegd. Tegen deze beslissing heeft de terbeschikkinggestelde beroep ingesteld. Daarop heeft het hof op 1 oktober 2024 beslist, de beslissing waarvan beroep vernietigd en de vordering afgewezen onder wijziging van de voorwaarden.
Daarnaast heeft de rechtbank Limburg bij beslissing van 22 januari 2024 de maatregel met een termijn van een jaar verlengd. Ook tegen deze beslissing heeft de terbeschikkinggestelde beroep in gesteld. Dit beroep is gelijktijdig met het hiervoor genoemde behandeld en daarop zal het hof heden beslissen.
Op 11 april 2024 heeft het hof een tussenbeslissing gewezen, samengevat inhoudende
dat het hof het noodzakelijk acht dat twee externe gedragsdeskundigen, te weten een psychiater en een psycholoog, adviseren over de verlenging van de terbeschikkingstelling en het passende behandelkader voor de terbeschikkinggestelde, waaronder de vraag of mogelijkheden worden gezien tot voortzetting van de behandeling in het kader van een terbeschikkingstelling met voorwaarden, al dan niet met toevoeging van de voorwaarde ‘klinische behandeling’. Verder acht het hof het wenselijk dat de reclassering, nadat de psychiater en de psycholoog gerapporteerd hebben, nader rapporteert over dezelfde punten als de psychiater en psycholoog, te weten de verlenging van de terbeschikkingstelling en het passende behandelkader voor de terbeschikkinggestelde.
Pro justitia rapportage van psychiater Mol van 29 juli 2024 en psycholoog A.J. Klumpenaar van 1 augustus 2024
Beide deskundigen achten een terbeschikkingstelling met verpleging van overheidswege niet noodzakelijk. Vanwege het recidivegevaar en de bij de terbeschikkinggestelde nog aanwezige psychopathologie achten de deskundigen het wel noodzakelijk dat de terbeschikkingstelling met voorwaarden wordt gecontinueerd. Een intramurale klinische behandeling is daarbij volgens de deskundigen vanuit behandeloogpunt niet nodig omdat de terbeschikkinggestelde binnen de huidige context van een PPC goed functioneert. Volgens hen is de terbeschikkinggestelde voldoende stabiel om direct door te stromen naar begeleid wonen. De deskundige Klumpenaar heeft wel opgemerkt dat een korte periode in een klinische zorgsetting overwogen kan worden om de terbeschikkinggestelde weer te laten wennen aan het hebben van meer vrijheden en om de stap naar begeleid wonen goed voor te bereiden. Beide deskundigen adviseren tot een verlening van de maatregel met twee jaar.
Het advies van de reclassering van 10 september 2024
Naar aanleiding van de pro justitia rapportages van 29 juli 2024 en 1 augustus 2024 heeft de reclassering alsnog geadviseerd de terbeschikkingstelling met voorwaarden voort te zetten. De terbeschikkinggestelde heeft de afgelopen periode een positieve ontwikkeling laten zien. Hij heeft depotmedicatie en gedijt goed in de structuur van het PPC. Hij wil zijn medicatie blijven slikken en hij wil graag terug naar een begeleide woonvorm. De reclassering acht de stap vanuit detentie naar een forensische woonvorm echter te groot. Omdat de terbeschikkinggestelde zich in het verleden tot tweemaal toe heeft onttrokken aan het toezicht, heeft het de voorkeur van de reclassering om de overgang naar een beschermde woonvorm via een tussenstap van een kortdurende plaatsing op een FPA te laten verlopen. De reclassering heeft daartoe de voorwaarden aangevuld waaronder dit zou kunnen geschieden. Ook de reclassering adviseert tot verlenging van de maatregel met twee jaar.
De reclassering heeft per mail van 24 september 2024 laten weten dat de terbeschikkinggestelde per 30 september 2024 bij FPA [naam FPA] te [plaats] kan worden geplaatst. De deskundige [naam] heeft dit ter zitting bevestigd en verklaard dat de FPA deze plaats slechts korte tijd kan garanderen en dat daarom een spoedige beslissing van het hof gewenst is. Ter zitting heeft zij tevens verklaard dat de reclassering zich kan vinden in een plaatsing in de FPA in het kader van de terbeschikkingstelling met voorwaarden.
Het standpunt van de terbeschikkinggestelde
De externe deskundigen hebben geadviseerd tot voortzetting van de terbeschikkingstelling met voorwaarden. De reclassering heeft zich daarbij aangesloten. Alle deskundigen hebben een verlenging met twee jaar geadviseerd. De terbeschikkinggestelde kan zich daarin vinden. Hij is ook bereid zich aan alle (gewijzigde) voorwaarden te houden. De verdediging heeft zich niet verzet tegen een verlenging met twee jaar.
Het standpunt van het openbaar ministerie
Er is voldaan aan de voorwaarden voor verlenging van de maatregel. Gelet hierop is voortzetting van de maatregel geïndiceerd. Zowel psychiater Mol als psycholoog Klumpenaar hebben een voorkeur voor het voortzetten van de terbeschikkingstelling met voorwaarden. In dat kader is volgens de deskundigen een verlenging met twee jaar geïndiceerd. De reclassering heeft zich daarbij aangesloten en de mogelijkheden van plaatsing van de terbeschikkingstelling in het kader van een voortzetting van de terbeschikkingstelling met voorwaarden onderzocht. Dit is gelukt en per 30 september 2024 kan de terbeschikkinggestelde terecht bij FPA [naam FPA] . De terbeschikkinggestelde heeft aangegeven dat hij bereid is zich aan de voorwaarden te houden zoals de Reclassering Nederland die heeft geformuleerd. Dit is een nieuwe stap voor de terbeschikkinggestelde. Gezien zijn problematiek is een stapsgewijs en geleidelijk resocialisatietraject aangewezen. De verwachting is dat dit meer tijd in beslag neemt dan de tijd die resteert bij de verlenging met een jaar. De advocaat-generaal heeft geconcludeerd tot vernietiging van de beslissing van de rechtbank en tot verlenging van de maatregel met twee jaar.
Het oordeel van het hof
Vernietiging
Het hof zal de beslissing van de rechtbank vernietigen omdat het tot een andere verlengingsbeslissing komt.
Indexdelicten
Bij arrest van 7 oktober 2020 heeft het gerechtshof ’s-Hertogenbosch aan de terbeschikkinggestelde de maatregel van terbeschikkingstelling met voorwaarden opgelegd voor
- telkens opzettelijk brand stichten, terwijl daarvan levensgevaar en gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een ander en gemeen gevaar voor goederen te duchten is;
- mishandeling;
Dit zijn misdrijven die gericht zijn tegen en/of gevaar veroorzaken voor de onaantastbaarheid van het lichaam van personen.
Stoornis en recidivegevaar
Bij de terbeschikkinggestelde is sprake van een lichte verstandelijke beperking en van een
chronisch psychiatrisch ziektebeeld met periodiek psychotische verschijnselen
met maniform gedrag. Volgens psycholoog Klumpenaar is er voorts sprake van een schizoaffectieve stoornis van het bipolaire type, terwijl psychiater Mol de diagnose schizofrenie stelt. Beide stoornissen kunnen gezien worden als behorende binnen het schizofrene spectrum. Beide deskundigen zien momenteel geen psychotische symptomen bij
terbeschikkinggestelde.
Binnen het huidige kader wordt door beide deskundigen het recidiverisico als laag ingeschat. Bij beëindiging van de terbeschikkingstelling met voorwaarden loopt het recidiverisico op naar matig tot hoog.
Verlenging
Gelet op de advisering en op hetgeen overigens op de zitting naar voren is gekomen, stelt het hof vast dat de veiligheid van anderen, dan wel de algemene veiligheid van personen de verlenging van de maatregel vereist.
Volgens psychiater Mol , psycholoog Klumpenaar is bij voortzetting van de terbeschikkingstelling een verlenging met twee jaar geïndiceerd. Een verlenging met een jaar wordt als onvoldoende lang beoordeeld om te bezien of de terbeschikkinggestelde langere tijd stabiel functioneert binnen beschermd wonen. De deskundige [naam] heeft de eerdere adviezen van de reclassering om de terbeschikkingstelling met een termijn van twee jaren te verlengen gehandhaafd.
Het hof heeft op 1 oktober 2024 de vordering tot het alsnog van overheidswege verplegen van de terbeschikkinggestelde afgewezen. Het hof heeft daarbij overwogen dat gelet op de rapportages van de beide gedragsdeskundigen en de rapportage van 10 september 2024 van de reclassering, is gebleken dat het toezicht, de behandeling en de resocialisatie ondanks de overtreding van de voorwaarden op verantwoorde wijze kan worden voortgezet in het kader van de terbeschikkingstelling met voorwaarden.
Het hof heeft als uitgangspunt dat de terbeschikkingstelling verlengd dient te worden met een termijn van twee jaar wanneer aannemelijk is geworden dat de behandeling en resocialisatie van de terbeschikkinggestelde in het bestaande juridische kader meer tijd in beslag zal nemen dan de tijd die resteert bij een verlenging van de terbeschikkingstelling met een termijn van een jaar. Nu hiervan sprake is, zal het hof, overeenkomstig de standpunten van de advocaat-generaal en de verdediging, de maatregel met twee jaar verlengen.

BESLISSING

Het hof:
Vernietigtde beslissing van de rechtbank Limburg, zittingsplaats Roermond, van 22 januari 2024 met betrekking tot de terbeschikkinggestelde,
[verdachte].
Verlengt de terbeschikkingstelling met een termijn van
twee jaar.
Aldus gedaan door
mr. M. Keppels, voorzitter,
mr. M.J. Vos en mr. E.A.K.G. Ruys, raadsheren,
en drs. I.M. van Woudenberg en drs. C.J.J.C.M. van Gestel, raden,
in tegenwoordigheid van mr. J.P. Fuchs-van Dis, griffier,
en op 10 oktober 2024 in het openbaar uitgesproken.
mr. Ruys en de raden zijn buiten staat deze beslissing mede te ondertekenen.