ECLI:NL:GHARL:2024:7407

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden

Datum uitspraak
1 oktober 2024
Publicatiedatum
29 november 2024
Zaaknummer
P24-008
Instantie
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Strafrecht
Procedures
  • Beschikking
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Vernietiging van de beslissing tot verpleging van de terbeschikkinggestelde en wijziging van voorwaarden

In deze zaak heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 1 oktober 2024 uitspraak gedaan in het beroep van de terbeschikkinggestelde tegen de beslissing van de rechtbank Limburg van 13 november 2023. De rechtbank had bevolen dat de terbeschikkinggestelde van overheidswege zou worden verpleegd. Het hof heeft deze beslissing vernietigd en de vordering tot verpleging van overheidswege afgewezen. Het hof oordeelde dat, ondanks eerdere overtredingen van de voorwaarden, het toezicht, de behandeling en de resocialisatie op verantwoorde wijze kunnen worden voortgezet in het kader van de terbeschikkingstelling met voorwaarden. De terbeschikkinggestelde, geboren in 1977, heeft zich in het verleden onttrokken aan de maatregel en is naar het buitenland gegaan. Het hof heeft gelet op verschillende rapportages van deskundigen, waaronder psychiater E.M.M. Mol en psycholoog A.J. Klumpenaar, die adviseerden om de terbeschikkingstelling met voorwaarden voort te zetten. De reclassering heeft ook positief geadviseerd over de voortzetting van de terbeschikkingstelling met voorwaarden, waarbij de terbeschikkinggestelde per 30 september 2024 kan worden geplaatst in een forensische woonvorm. Het hof heeft de voorwaarden aangepast en aangevuld, waaronder de mogelijkheid van een klinische opname en een vrijwillige time-out. De beslissing is openbaar uitgesproken door de voorzitter en de raadsheren van het hof.

Uitspraak

TBS P24/8
Beslissing van 1 oktober 2024
De kamer van het hof als bedoeld in artikel 67 van de Wet op de rechterlijke organisatie heeft te beslissen op het beroep van
[terbeschikkinggestelde],
geboren te [geboorteplaats] ( [geboorteland] ) op [geboortedatum] 1977,
verblijvende in [afdeling] van de [locatie] te [plaats] ,
verder te noemen: de terbeschikkinggestelde.
Het beroep is ingesteld tegen de beslissing van de rechtbank Limburg, zittingsplaats Roermond, van 13 november 2023. Deze beslissing houdt in het bevel dat de terbeschikkinggestelde alsnog van overheidswege zal worden verpleegd.
Het hof heeft gelet op dezelfde stukken als de rechtbank en daarnaast op:
- het proces-verbaal van de zitting van dit hof van 28 maart 2024;
- de tussenbeslissing van dit hof van 11 april 2024 en de daarin genoemde stukken;
- het proces-verbaal van de zitting van dit hof van 11 juli 2024;
- de pro justitia rapportage van psychiater E.M.M. Mol van 29 juli 2024;
- de pro justitia rapportage van psycholoog A.J. Klumpenaar van 1 augustus 2024;
- het aanvullend advies van Reclassering Nederland van 10 september 2024;
- het emailbericht van [reclasseringswerker] , reclasseringswerker, van 24 september 2024 waaruit volgt dat de terbeschikkinggestelde op 30 september 2024 kan worden opgenomen bij de [afdeling] te [plaats] ;
- het e-mailbericht van mr. H.C. Ingelse van 24 september 2024, inhoudende het verzoek om een directe uitspraak.
Het hof heeft ter zitting van 28 maart 2024 gehoord de terbeschikkinggestelde, bijgestaan door zijn raadsman, mr. H.C. Ingelse, advocaat te Maastricht, en de advocaat-generaal, mr. V. Smink, en ter zitting van 26 september 2024 de terbeschikkinggestelde, zijn raadsman voornoemd en de advocaat-generaal, mr. A. Kooij.
Tevens heeft het hof op beide zittingen gehoord mevrouw [reclasseringswerker] , reclasseringswerker verbonden aan Reclassering Nederland.

Overwegingen:

Procesverloop
Het gerechtshof ’s-Hertogenbosch heeft bij arrest van 7 oktober 2020 aan de terbeschikkinggestelde de maatregel van terbeschikkingstelling met voorwaarden opgelegd en deze maatregel dadelijk uitvoerbaar verklaard.
De terbeschikkinggestelde heeft zich in 2021 en in 2023 onttrokken aan de maatregel en is naar het buitenland gegaan. Op 6 oktober 2023 heeft de rechter-commissaris, belast met de behandeling van strafzaken in de rechtbank Limburg, de voorlopige verpleging van de terbeschikkinggestelde bevolen. De rechtbank Limburg heeft in haar beslissing van 13 november 2023 bevolen dat de terbeschikkinggestelde alsnog van overheidswege zal worden verpleegd. Tegen deze beslissing heeft de terbeschikkinggestelde beroep ingesteld.
Daarnaast heeft de rechtbank Limburg bij beslissing van 22 januari 2024 de maatregel met een termijn van een jaar verlengd. Ook tegen deze beslissing heeft de terbeschikkinggestelde beroep in gesteld. Dit beroep is gelijktijdig met het hiervoor genoemde behandeld en daarop zal het hof op 10 oktober 2024 beslissen.
Op 11 april 2024 heeft het hof een tussenbeslissing gewezen, samengevat inhoudende
dat het hof het noodzakelijk acht dat twee externe gedragsdeskundigen, te weten een psychiater en een psycholoog, adviseren over de verlenging van de terbeschikkingstelling en het passende behandelkader voor de terbeschikkinggestelde, waaronder de vraag of mogelijkheden worden gezien tot voortzetting van de behandeling in het kader van een terbeschikkingstelling met voorwaarden, al dan niet met toevoeging van de voorwaarde ‘klinische behandeling’. Verder acht het hof het wenselijk dat de reclassering, nadat de psychiater en de psycholoog gerapporteerd hebben, nader rapporteert over dezelfde punten als de psychiater en psycholoog, te weten de verlenging van de terbeschikkingstelling en het passende behandelkader voor de terbeschikkinggestelde.
Pro justitia rapportage van psychiater Mol van 29 juli 2024 en psycholoog A.J. Klumpenaar van 1 augustus 2024
Beide deskundigen achten een terbeschikkingstelling met verpleging van overheidswege niet noodzakelijk. Vanwege het recidivegevaar en de bij de terbeschikkinggestelde nog aanwezige psychopathologie achten de deskundigen het wel noodzakelijk dat de terbeschikkingstelling met voorwaarden wordt gecontinueerd. Een intramurale klinische behandeling is daarbij volgens de deskundigen vanuit behandeloogpunt niet nodig omdat de terbeschikkinggestelde binnen de huidige context van een PPC goed functioneert. Volgens hen is de terbeschikkinggestelde voldoende stabiel om direct door te stromen naar begeleid wonen. De deskundige de Klumpenaar heeft wel opgemerkt dat een korte periode in een klinische zorgsetting overwogen kan worden om de terbeschikkinggestelde weer te laten wennen aan het hebben van meer vrijheden en om de stap naar begeleid wonen goed voor te bereiden.
Het advies van de reclassering van 10 september 2024
Naar aanleiding van de pro justitia rapportages van 29 juli 2024 en 1 augustus 2024 heeft de reclassering alsnog geadviseerd de terbeschikkingstelling met voorwaarden voort te zetten. De terbeschikkinggestelde heeft de afgelopen periode een positieve ontwikkeling laten zien. Hij heeft depotmedicatie en gedijt goed in de structuur van het PPC. Hij wil zijn medicatie blijven slikken en hij wil graag terug naar een begeleide woonvorm. De reclassering acht de stap vanuit detentie naar een forensische woonvorm echter te groot. Omdat de terbeschikkinggestelde zich in het verleden tot tweemaal toe heeft onttrokken aan het toezicht, heeft het de voorkeur van de reclassering om de overgang naar een beschermde woonvorm via een tussenstap van een kortdurende plaatsing op een FPA te laten verlopen. De reclassering heeft daartoe de voorwaarden aangevuld waaronder dit zou kunnen geschieden.
De reclassering heeft per mail van 24 september 2024 laten weten dat de terbeschikkinggestelde per 30 september 2024 bij [locatie] te [plaats] kan worden geplaatst. De deskundige [reclasseringswerker] heeft dit ter zitting bevestigd en verklaard dat de FPA deze plaats slechts korte tijd kan garanderen en dat daarom een spoedige beslissing van het hof gewenst is. Ter zitting heeft zij tevens verklaard dat de reclassering zich kan vinden in een plaatsing in de FPA in het kader van de terbeschikkingstelling met voorwaarden.
Het standpunt van de terbeschikkinggestelde
De raadsman heeft verzocht de vordering van de officier van justitie tot het alsnog verplegen van overheidswege van de terbeschikkinggestelde af te wijzen. De externe deskundigen hebben geadviseerd tot voortzetting van de terbeschikkingstelling met voorwaarden. De reclassering heeft zich daarbij aangesloten. De terbeschikkinggestelde kan per 30 september 2024 terecht bij [locatie] . Vanuit [locatie] kan hij dan na drie maanden intern doorstromen naar een Forensische Beschermde Woonvorm. De terbeschikkinggestelde wil aan alle voorwaarden meewerken. Tot slot heeft de raadsman verzocht om vervroegd uitspraak te doen, omdat [locatie] niet kan garanderen dat over twee weken nog steeds een plek beschikbaar zal zijn voor de terbeschikkinggestelde.
De terbeschikkinggestelde heeft verklaard dat hij zich in de aan te passen voorwaarden kan vinden, waaronder een voorwaarde met betrekking tot een vrijwillige time-out-plaatsing.
Het standpunt van het openbaar ministerie
Zowel psychiater Mol als psycholoog De Klumpenaar hebben een voorkeur voor het voortzetten van de terbeschikkingstelling met voorwaarden. De reclassering heeft zich daarbij aangesloten en de mogelijkheden van plaatsing van de terbeschikkingstelling in het kader van een voortzetting van de terbeschikkingstelling met voorwaarden onderzocht. Dit is gelukt en per 30 september 2024 kan de terbeschikkinggestelde terecht bij [locatie] . De terbeschikkinggestelde heeft aangegeven dat hij bereid is zich aan de voorwaarden te houden zoals de Reclassering Nederland die heeft geformuleerd. De voorwaarde met betrekking tot de vrijwillige time-out is niet genoemd en dient te worden toegevoegd. Verder is de voorwaarde over een vertrek naar het buitenland niet goed geformuleerd. Daarnaast dient de locatie van behandeling gewijzigd te worden in [locatie] .
De advocaat-generaal heeft geconcludeerd tot vernietiging van de beslissing waarvan beroep en afwijzing van de vordering die er toe strekt dat de terbeschikkinggestelde alsnog van overheidswege zal worden verpleegd, met aanpassing van de bijzondere voorwaarden als voornoemd.
Het oordeel van het hof
Het hof zal de beslissing waarvan beroep vernietigen en de vordering tot het alsnog van overheidswege verplegen van de terbeschikkinggestelde afwijzen. Weliswaar heeft de terbeschikkinggestelde een aantal gestelde voorwaarden niet nageleefd, maar gelet op de rapportages van de beide gedragsdeskundigen en de rapportage van 10 september 2024 van de reclassering, is gebleken dat het toezicht, de behandeling en de resocialisatie ondanks de overtreding van de voorwaarden op verantwoorde wijze kan worden voortgezet in het kader van de terbeschikkingstelling met voorwaarden.
Wijziging van de voorwaarden
De reclassering heeft het hof geadviseerd een aantal van de (aan de terbeschikkingstelling verbonden) voorwaarden te wijzigen, teneinde te bewerkstelligen dat deze zijn afgestemd op een behandeling van de terbeschikkinggestelde in [locatie] te [plaats] en teneinde de reclassering in staat te stellen haar toezichthoudende taak op een goede wijze te kunnen uitvoeren. De reclassering heeft over die voorwaarden geadviseerd in het rapport van 10 september 2024 en zoals besproken ter zitting van 26 september 2024.
De terbeschikkinggestelde heeft zich bereid verklaard deze gewijzigde voorwaarden na te leven.
Gelet op het advies van de reclassering zal het hof de voorwaarden wijzigen als na te melden.
Het hof zal de voorwaarden aanvullen met de voorwaarde van een klinische opname in [locatie] te [plaats] en met de voorwaarde van de mogelijkheid van een vrijwillige time-out indien nodig.
Overeenkomstig het verzoek van de advocaat-generaal zal het hof voorts de voorwaarde die ertoe strekt dat de terbeschikkinggestelde zich niet buiten de Europese landsgrenzen van
Nederland zal begeven. Het hof zal daarin het overleg tussen de reclassering en het openbaar ministerie laten vervallen, waarbij het opmerkt dat het een verantwoordelijkheid is van de reclassering of zij overleg pleegt met het openbaar ministerie.
Het hof zal de voorwaarden wijzigen zodat deze in overeenstemming worden gebracht met de actuele situatie.
Het hof gaat ervan uit dat de terbeschikkinggestelde zo snel mogelijk na de uitspraak zal worden overgeplaatst naar [locatie] te [plaats] en dat het vervoer van de terbeschikkinggestelde zal worden verzorgd door de Dienst Vervoer en Ondersteuning.

BESLISSING

Het hof:
Vernietigtde beslissing van de rechtbank Limburg, zittingsplaats Roermond, van 13 november 2023 met betrekking tot de terbeschikkinggestelde,
[terbeschikkinggestelde].
Wijst afde vordering van de officier van justitie tot het alsnog van overheidswege verplegen van de terbeschikkinggestelde
Wijzigt en vult aan de aan de terbeschikkinggestelde opgelegde voorwaarden, zoals opgenomen in het vonnis van de rechtbank Limburg, zittingsplaats Roermond, van 26 september 2022, zodat deze komen te luiden dat de terbeschikkinggestelde:
Algemene voorwaarden:
1. zich niet schuldig zal maken aan een strafbaar feit;
2. ten behoeve van het vaststellen van zijn identiteit medewerking zal verlenen aan het nemen van een of meer vingerafdrukken of een identiteitsbewijs als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht ter inzage zal aanbieden;
3. medewerking zal verlenen aan reclasseringstoezicht, bedoeld in artikel 38, tweede lid, van het Wetboek van Strafrecht, de medewerking aan huisbezoeken daaronder begrepen;
Bijzondere voorwaarden:
4. welke medewerking aan het reclasseringstoezicht onder andere zal inhouden:
- dat hij zich zal melden op afspraken bij de reclassering, zo vaak als de reclassering dat nodig acht;
- dat hij zich zal houden aan de door of namens de reclassering te geven aanwijzingen die zij nodig acht voor het uitvoeren van het toezicht of om de terbeschikkinggestelde te helpen bij het naleven van de voorwaarden;
- dat hij de reclassering zal voorzien van een actuele foto, waarop zijn gezicht herkenbaar is, met het oog op opsporing bij ongeoorloofde afwezigheid;
- dat hij zal meewerken aan het uitwisselen van informatie met personen en instanties die contact hebben met de terbeschikkinggestelde, als de reclassering dat nodig acht voor het uitvoeren van het toezicht;
- dat hij de reclassering inzicht zal geven in de voortgang van begeleiding en/of behandeling door andere instellingen of hulpverleners;
5. als de reclassering dat nodig vindt, en de terbeschikkinggestelde daarmee instemt, voor een time-out kan worden opgenomen in een Forensisch Psychiatrische Kliniek (FPK) of Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC) of een andere instelling. Deze time-out duurt totdat de reclassering of de terbeschikkinggestelde deze beëindigt, maar maximaal zeven weken, met de mogelijkheid van verlenging met nog eens maximaal zeven weken, tot maximaal veertien weken per jaar. Ook kan overeenkomstig artikel 6:6:10a van het Wetboek van Strafvordering een bevel tot een tijdelijke opname van de terbeschikkinggestelde gegeven worden.
6. zal meewerken aan het begeleidingsplan van het forensisch FACT-team van de [locatie] , of een soortgelijke instelling. Een signaleringsplan, gericht op met name het nakomen van afspraken met de behandelend psychiater is hiervan een essentieel onderdeel;
7. geen alcohol zal gebruiken en zal meewerken aan controle op dit alcoholverbod. De reclassering bepaalt met welke controlemiddelen en hoe vaak de terbeschikkinggestelde zal worden gecontroleerd. Mogelijke controlemiddelen zijn urineonderzoek en ademonderzoek (blaastest),
8. geen verdovende middelen (drugs) zal gebruiken en zal meewerken aan controle op dit verbod. De controle gebeurt met urineonderzoek. De reclassering bepaalt hoe vaak de terbeschikkinggestelde wordt gecontroleerd;
9. zal verblijven op het met de reclassering afgesproken adres c.q. de afgesproken locatie en niet zal veranderen van adres zonder toestemming van de reclassering;
10. zich onverwijld na deze beslissing zal laten opnemen bij de [afdeling] [plaats] , of een soortgelijke instelling, en daar zal verblijven zolang als de behandelaars en reclassering dit nodig vinden, en zal meewerken aan de geïndiceerde behandeling;
10. aansluitend op de klinische opname zal verblijven bij de Forensisch Beschermde Woonvorm van [locatie] [plaats] , of een andere instelling voor beschermd wonen of maatschappelijke opvang, te bepalen door de reclassering. Het verblijf duurt zo lang de reclassering dat nodig vindt;
12. zich zal houden aan de huisregels en het dagprogramma dat de instelling waar hij verblijft, in overleg met de reclassering voor hem heeft opgesteld;
13. zich niet zal begeven buiten de grenzen van het Koninkrijk in Europa zonder toestemming van de reclassering.
Aldus gedaan door
mr. M. Keppels, voorzitter,
mr. M.J. Vos en mr. E.A.K.G. Ruys, raadsheren,
en drs. I.M. van Woudenberg en drs. C.J.J.C.M. van Gestel, raden,
in tegenwoordigheid van mr. J.P. Fuchs-van Dis, griffier,
en op 1 oktober 2024 in het openbaar uitgesproken.
De raden zijn buiten staat deze beslissing mede te ondertekenen.