ECLI:NL:GHARL:2024:7286

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden

Datum uitspraak
14 november 2024
Publicatiedatum
26 november 2024
Zaaknummer
P23-202
Instantie
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Strafrecht; Penitentiair strafrecht
Procedures
  • Beschikking
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Vernietiging van de beslissing tot hervatting van de verpleging van overheidswege en wijziging van voorwaarden voor terbeschikkinggestelde

In deze beschikking van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, gedateerd 14 november 2024, wordt de beslissing van de rechtbank Noord-Nederland van 9 juni 2023 vernietigd. De rechtbank had de hervatting van de verpleging van overheidswege bevolen, maar het hof oordeelt dat het recidivegevaar op andere wijze kan worden beperkt. De terbeschikkinggestelde, geboren in 1976 en verblijvende in P.I. [locatie], had beroep aangetekend tegen de eerdere beslissing. Het hof heeft diverse rapportages en adviezen van deskundigen en de reclassering in overweging genomen. De psychiater en psycholoog adviseren om de voorwaardelijke beëindiging van de verpleging voort te zetten met aangepaste voorwaarden, in plaats van hervatting van de verpleging. Het hof concludeert dat de terbeschikkinggestelde kan worden behandeld en begeleid binnen een ambulante setting, met strikte voorwaarden zoals abstinentie van middelen en begeleiding door een Forensisch FACT-team. De voorwaarden worden aangepast en een locatieverbod wordt opgelegd voor de gemeente [gemeente]. De terbeschikkinggestelde stemt in met de voorwaarden en de reclassering zal toezicht houden op de naleving. De beslissing van het hof biedt de terbeschikkinggestelde de kans om zijn resocialisatie voort te zetten onder voorwaarden die zijn veiligheid en die van anderen waarborgen.

Uitspraak

TBS P23/202
Beslissing van 14 november 2024
De kamer van het hof als bedoeld in artikel 67 van de Wet op de rechterlijke organisatie heeft te beslissen op het beroep van
[terbeschikkinggestelde],
geboren te [geboorteplaats] ( [geboorteland] ) op [geboortedatum] 1976,
verblijvende in P.I. [locatie] ,
verder te noemen: de terbeschikkinggestelde.
Het beroep is ingesteld tegen de beslissing van de rechtbank Noord-Nederland, zittingsplaats Leeuwarden, van 9 juni 2023. Deze beslissing houdt in de last tot hervatting van de verpleging van overheidswege.
Het hof heeft gelet op dezelfde stukken als de rechtbank, de stukken zoals genoemd in de tussenbeslissingen van het hof van 5 oktober 2023 en 28 maart 2024 en daarnaast op:
- het proces-verbaal van de zitting van het hof van 14 maart 2024;
- de tussenbeslissing (herstel) van dit hof van 9 april 2024;
- het proces-verbaal van de zitting van het hof van 13 juni 2024;
- het psychiatrisch rapport van [psychiater] van 30 juni 2024;
- het psychologisch rapport van [psycholoog] van 3 juli 2024;
- een aanvullend reclasseringsadvies van Leger des Heils [plaats] van 29 augustus 2024;
- het proces-verbaal van de zitting van het hof van 12 september 2024;
Het hof heeft ter zitting van 14 maart 2024 gehoord de advocaat-generaal, mr. L.H.J. Vijlbrief-Smit, en de terbeschikkinggestelde, bijgestaan door mr. D.W.H.M. Wolters, advocaat te Hoofddorp, en ter zitting van 31 oktober 2024 de advocaat-generaal, mr. M.C. Polfliet, en de terbeschikkinggestelde, bijgestaan door zijn raadsman voornoemd.
Het hof heeft ter zitting van 14 maart 2024 tevens als deskundige gehoord, [deskundige 1] , reclasseringswerkster van het Leger des Heils, en ter zitting van 31 oktober 2024 [deskundige 2] , reclasseringswerker van het Leger des Heils.

Overwegingen

(Herstelde) tussenbeslissing van 28 maart 2024
Het hof heeft in zijn (herstelde) tussenbeslissing van 28 maart 2024 het onderzoek heropend omdat het hof het, evenals de raadsman, voor zijn eindoordeel wenselijk achtte dat er (nader) onderzoek wordt gedaan naar de mogelijkheid van voortzetting van de voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege. Het hof heeft daarbij overwogen dat de reclassering het onderzoek naar aanleiding van de vorige tussenbeslissing alleen had toegespitst op Forensisch Psychiatrische Klinieken (FPK) en Forensische Psychiatrische Afdelingen (FPA) omdat het hof daartoe opdracht had gegeven. Uit eerder onderzoek was gebleken dat er geen FPK of FPA bereid is om de terbeschikkinggestelde op te nemen en dat er daarmee nog twee opties bestaan; plaatsing in een Forensisch
Psychiatrisch Centrum in het kader van de verpleging van overheidswege, of ambulante
behandeling en begeleiding in het kader van een voorwaardelijke beëindiging van de
verpleging van overheidswege. Het hof heeft verder overwogen dat uit de stukken en uit hetgeen ter zitting is besproken niet duidelijk is geworden wat er nu precies bij het incident op 22 november 2022 is gebeurd en hoe dit moet worden geduid in het kader van de risicotaxatie en het risicomanagement.
Het hof heeft daarin aanleiding gezien om door een door het NIFP aan te wijzen psychiater
en psycholoog nader onderzoek te laten verrichten naar de terbeschikkinggestelde, meer in
het bijzonder — gezien het positieve verloop van de resocialisatie in de afgelopen 2 jaar, en
het incident van 22 november 2022 — de risicotaxatie en de vraag of en zo ja hoe, het
risicomanagement kan worden vormgegeven in het kader van de voorwaardelijke
beëindiging van de verpleging van overheidswege, met een eventuele aanscherping,
aanvulling of wijziging van de voorwaarden. Het hof heeft het wenselijk geacht dat na oplevering van voormelde rapportages de reclassering aanvullend rapporteert met voormeld doel en aangegeven dat de reclassering, ook als zij adviseert de voorwaardelijke beëindiging van de verpleging niet voort te zetten , dient in te gaan op de vraag over de eventuele aanscherping, aanvulling of wijziging van de voorwaarden.
De rapportage van psychiater [psychiater] d.d. 30 juni 2024
De psychiater concludeert dat het van evident belang is dat de terbeschikkinggestelde ingebed wordt in een prosociale omgeving met voldoende mate van toezicht, behandeling en begeleiding. Een klinische plaatsing in het kader van voortzetting van de voorwaardelijke beëindiging dan wel hervatting van de verpleging van overheidswege beschouwt hij hierin als niet bijdragend en vanuit gedragskundig- en behandelperspectief als gecontra-indiceerd. Plaatsing in een kliniek zal volgens de psychiater alleen maar verder bijdragen aan verbittering en secundaire traumatisering. De psychiater ziet voldoende mogelijkheden tot voortzetting van het kader van een voorwaardelijke beëindiging in de ambulante setting met aangepaste en aangescherpte voorwaarden. Abstinentie van middelen, zoals alcohol en cannabis, onder regelmatige urinecontroles, is aangewezen. De psychiater pleit voor plaatsing in een meer zelfstandige woning, in het kader van begeleid wonen dan wel met woonbegeleiding in plaats van een beschermde woonvorm. Daarnaast dient de terbeschikkinggestelde behandeld en begeleid te worden door een ambulant opererend Forensisch FACT-team.
De rapportage van psycholoog [psycholoog] d.d. 3 juli 2024
De psycholoog adviseert de voorwaardelijke beëindiging van het bevel tot verpleging van overheidswege te continueren. Er dient een ambulant behandeltraject te worden opgestart waarbij de terbeschikkinggestelde begeleiding en behandeling krijgt op het gebied van zijn emotieregulatie, frustratietolerantie, middelengebruik en zijn rol als vader, partner, werknemer en burger in de maatschappij. Het is zaak dat hij een stabiele woonomgeving heeft. Opname in een Forensisch Psychiatrische Kliniek of Forensisch Psychiatrische Afdeling wordt niet passend geacht en zelfs contra geïndiceerd. Een vorm van begeleid wonen zou passend kunnen zijn, mits de terbeschikkinggestelde daar een hoge mate van autonomie ervaart naast de geboden hulp en begeleiding die ook nodig is. Het risicomanagement kan volgens de psycholoog worden vormgegeven binnen het kader van de voorwaardelijke beëindiging met aanscherping van de voorwaarden. In de voorwaarden zou onder andere opgenomen moeten worden dat de terbeschikkinggestelde abstinent dient te blijven van alcohol en drugs, dat hij onder behandeling dient te komen van een ForFact team en dat hij zelfstandig dient te wonen, al dan niet binnen een begeleide woonvorm.
Het advies van reclassering Leger des Heils [plaats] (hierna: de reclassering) d.d. 29 augustus 2024
De reclassering adviseert, met inachtneming van de bevindingen uit het Pro Justitia onderzoek, het toezicht in het kader van een voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege voort te zetten met een aanpassing van de voorwaarden. De reclassering geeft daarbij aan dat de houding en bereidheid die de terbeschikkinggestelde nu laat zien, voldoende basis biedt om een voortzetting van de voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege te overwegen. De reclassering heeft in haar advies voorwaarden geformuleerd waarmee zij beter kunnen werken aan gedragsverandering en risicobeperking.
Ter zitting van het hof heeft de deskundige, de heer [deskundige 2] , aangegeven dat de reclassering voortzetting van het toezicht onder de geformuleerde voorwaarden nog steeds positief inziet. De deskundige heeft daarbij aangegeven dat hij, met de kennis van nu over het moeizame contact tussen de terbeschikkinggestelde en zijn ex-partner, een locatieverbod voor [plaats] als voorwaarde zou hebben opgenomen. De deskundige heeft eveneens aangegeven dat vanaf 31 oktober 2024 een woonruimte voor de terbeschikkinggestelde beschikbaar is bij [woonvoorziening] in [plaats] . Dit is een kleinschalige woonvoorziening met een hoge vorm van autonomie. Deze plek blijft beschikbaar tot aan de uitspraak van het hof.
Het standpunt van het openbaar ministerie
De advocaat-generaal heeft geconcludeerd tot vernietiging van de beslissing van de rechtbank en afwijzing van de vordering tot hervatting van de verpleging van overheidswege. Daarbij dienen de voorwaarden te worden gewijzigd conform het advies van de reclassering van 29 augustus 2024. De advocaat-generaal heeft aangegeven zich aan te sluiten bij de adviezen van de deskundigen. Naast de door de reclassering geadviseerde bijzondere voorwaarden dient volgens de advocaat-generaal een locatieverbod voor [plaats] te worden opgelegd. Dit is nodig nu de terbeschikkinggestelde niet open is geweest over het contact met zijn inmiddels ex-vrouw en de reclassering signalen heeft ontvangen dat zij geen contact met de terbeschikkinggestelde wil hebben.
Het standpunt van de terbeschikkinggestelde
De terbeschikkinggestelde kan zich vinden in het advies van de reclassering en de daarbij behorende voorwaarden. Hij geeft aan dat hij absoluut geen moeite heeft om op het rechte pad te blijven en dat hij voor zijn dochter een mooie invulling aan zijn en haar leven wil geven. De terbeschikkinggestelde heeft vooral behoefte aan een gesprekspartner bij wie hij kan ventileren. De raadsman heeft zich aangesloten bij het standpunt van de advocaat-generaal, inhoudende dat de vordering tot hervatting van de verpleging van overheidswege moet worden afgewezen.
Het oordeel van het hof
Vernietiging
Het hof zal de beslissing waarvan beroep vernietigen. Gelet op de hiervoor weergegeven rapportages en het verhandelde ter zitting is het hof is van oordeel dat het recidivegevaar in voldoende mate op andere wijze kan worden beperkt dan door hervatting van de verpleging van overheidswege en dat de behandeling en begeleiding van de terbeschikkinggestelde kan worden voortgezet binnen het kader van de voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege, met aangepaste voorwaarden als na te melden. Het hof zal de vordering van de officier van justitie tot hervatting van de verpleging van overheidswege van de terbeschikkinggestelde daarom afwijzen.
Wijziging van de voorwaarden
Gelet op voornoemde rapportages zal het hof de voorwaarden, verbonden aan de voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege, aanpassen overeenkomstig het voorstel van de reclassering in haar rapport van 29 augustus 2024 en daaraan toevoegen een geclausuleerd locatieverbod voor de gemeente [gemeente] .
De terbeschikkinggestelde heeft ter zitting van het hof ingestemd met de door de reclassering in haar rapport van 29 augustus 2024 voorgestelde voorwaarden, nader te formuleren door het hof, en met een door het hof te formuleren locatieverbod voor de gemeente [gemeente] en zich bereid verklaard deze te zullen naleven.

BESLISSING

Het hof:
Vernietigtde beslissing van de rechtbank Noord-Nederland, zittingsplaats Leeuwarden, van 9 juni 2023 met betrekking tot de terbeschikkinggestelde
[terbeschikkinggestelde].
Wijst afde vordering tot hervatting van de verpleging van overheidswege.
Wijzigtde aan de terbeschikkinggestelde opgelegde voorwaarden, zoals opgenomen in de beslissing van de rechtbank Noord-Nederland, zittingsplaats Leeuwarden, van 18 maart 2022, in die zin dat deze komen te luiden dat de terbeschikkinggestelde:
Algemene voorwaarden:
voor het vaststellen van zijn identiteit medewerking verleent aan het nemen van een of meer vingerafdrukken of een identiteitsbewijs als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht toont.
zich niet schuldig maakt aan een strafbaar feit;
medewerking verleent aan het reclasseringstoezicht, bedoeld in artikel 38 van het Wetboek van Strafrecht, de medewerking aan huisbezoeken daaronder begrepen;
Bijzondere voorwaarden:
4. zich meldt onverwijld na deze uitspraak bij de reclassering van het Leger des Heils op het adres [adres] in [plaats] en zich zal blijven melden, zo vaak en zolang de reclassering dat nodig vindt;
5. zich houdt aan de aanwijzingen van de reclassering. De reclassering kan aanwijzingen geven die nodig zijn voor de uitvoering van het toezicht of om de terbeschikkinggestelde te helpen bij het naleven van de voorwaarden;
6. de reclassering een actuele gezichtsfoto zal verstrekken met het oog op opsporing bij ongeoorloofde afwezigheid;
7. de reclassering inzicht zal geven in de voortgang van begeleiding en/of behandeling door andere instellingen en hulpverleners;
8. niet van woon- of verblijfsadres zal veranderen zonder toestemming van de reclassering.
9. zal meewerken aan het uitwisselen van informatie met personen en instanties die contact hebben met de terbeschikkinggestelde, als dat van belang is voor het toezicht
10. zich laat behandelen door de forensische polikliniek Ambulant Behandelen van [forensische polikliniek] in [plaats] of een soortgelijke zorgverlener, te bepalen door de reclassering. De behandeling start direct na deze uitspraak en duurt zolang de reclassering dat nodig vindt. De terbeschikkinggestelde houdt zich aan de huisregels en de aanwijzingen die de zorgverlener geeft voor de behandeling. Gelet op de problematiek kan hieronder ook het innemen van medicijnen vallen, als de zorgverlener dat nodig vindt. Het aangaan van relatiegesprekken kan ook onder de behandeling vallen en de terbeschikkinggestelde dient hier aan mee te werken;
11. verblijft in een woonruimte van [woonvoorziening] , kantoor gevestigd in [plaats] , of een andere instelling voor beschermd wonen of maatschappelijke opvang, te bepalen door de reclassering. Het verblijf start onverwijld na deze uitspraak en duurt zolang de reclassering dat nodig vindt. De terbeschikkinggestelde houdt zich aan de huisregels en het dagprogramma dat de instelling in overleg met de reclassering voor hem heeft opgesteld;
12. geen drugs gebruikt, ook geen medicinale cannabis, en meewerkt aan controle op dit verbod. De controle gebeurt met urineonderzoek. De reclassering bepaalt hoe vaak de terbeschikkinggestelde wordt gecontroleerd;
13. geen alcohol gebruikt, en meewerkt aan urineonderzoek en ademonderzoek (blaastest) om dit alcoholverbod te controleren. De reclassering bepaalt met welke controlemiddelen en hoe vaak de terbeschikkinggestelde wordt gecontroleerd;
14. zich inspant voor het vinden en behouden van betaald werk, of onbetaald werk of vrijetijdsbesteding, met een vaste structuur;
15. openheid geeft over zijn relaties aan de reclassering en toestemming geeft om contact met hen op te nemen, indien de reclassering dit noodzakelijk acht;
16. meewerkt aan een time-out plaatsing. Als de reclassering dat nodig vindt en de terbeschikkinggestelde daarmee instemt, kan de terbeschikkinggestelde voor een time-out worden opgenomen in een Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC) of andere instelling. Deze time-out duurt totdat de reclassering of de terbeschikkinggestelde deze beëindigt, maar maximaal zeven weken, met de mogelijkheid van verlenging met nog eens maximaal zeven weken, tot maximaal veertien weken per jaar;
17. zich niet zal begeven buiten de grenzen van het Koninkrijk in Europa, zonder toestemming van de reclassering;
18. zich niet zal bevinden in de gemeente [plaats] , tenzij de reclassering hiervoor toestemming geeft in het kader van een mogelijk vast te stellen omgangsregeling met zijn dochter.
Geeft opdracht aan de reclassering
Leger des Heils [plaats]bij de naleving van de voorwaarden hulp en steun te verlenen.
Aldus gedaan door
mr. G. Mintjes, voorzitter,
mr. W.A. Holland en mr. E.A.K.G. Ruys, raadsheren,
en dr. W.J. Canton en dr. K.J. de Wijs-Heijlaerts, raden,
in tegenwoordigheid van mr. I.M.G. van der Lee, griffier,
en op 14 november 2024 in het openbaar uitgesproken.
mr. E.A.K.G. Ruys en de raden zijn buiten staat deze beslissing mede te ondertekenen.