ECLI:NL:GHARL:2024:4850

Uitspraak

TBS P24/077

Beslissing van 6 juni 2024

De kamer van het hof als bedoeld in artikel 67 van de Wet op de rechterlijke organisatie heeft te beslissen op het beroep van

[de terbeschikkinggestelde] ,

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedag] 1992,

verblijvende in de Penitentiaire Inrichting
(hierna: P.I.)[verblijfplaats] , verder te noemen: de terbeschikkinggestelde.

Het beroep is ingesteld tegen de beslissing van de rechtbank Den Haag van 19 december 2023. Deze beslissing houdt in dat de terbeschikkinggestelde alsnog van overheidswege zal worden verpleegd.

Het hof heeft gelet op dezelfde stukken als de rechtbank en daarnaast op:

- de processen-verbaal van het onderzoek in eerste aanleg;

- de beslissing waarvan beroep;

- de akte van 22 december 2023 waarbij de terbeschikkinggestelde beroep heeft ingesteld;

- het dertiende Voortgangsverslag van 27 februari 2024;

- een tweetal e-mailberichten van de raadsman van 21 februari 2024 en 22 april 2024 met bijlagen;

- de aanvullende informatie van Geestelijke Gezondheidszorg Fivoor [locatie] van 8 mei 2024.

Het hof heeft ter zitting van 23 mei 2024 gehoord de advocaat-generaal,
mr. R.J.A. Segerink, en de terbeschikkinggestelde, bijgestaan door zijn raadsman, mr. J.A.W. Knoester, advocaat te 's-Gravenhage. Het hof heeft tevens ter zitting als deskundige gehoord [naam] , reclasseringswerker.

Overwegingen

Het standpunt van de deskundige [naam]

De terbeschikkinggestelde is inmiddels geïndiceerd voor een Forensische Psychiatrische Kliniek
(hierna: FPK).Mocht de terbeschikkingstelling met voorwaarden dus doorgang vinden, dan is een FPK volgens de Indicatiestelling Forensische Zorg de passende plek. De reclassering ziet opnieuw dat de terbeschikkinggestelde gemotiveerd is, maar ziet nu wel een verschil met voorgaande keren, namelijk dat de terbeschikkinggestelde nu lijkt te kijken naar de oorzaak van zijn problemen. De reclassering heeft nog steeds twijfels, omdat dit positieve beeld eerder is gezien. Het staat of valt met de vraag of de terbeschikkinggestelde nu gaat doorpakken. Motivatie is het belangrijkste. Het keerpunt lijkt te zitten in het zich openstellen voor behandeling. De terbeschikkinggestelde wil nu praten over traumatische gebeurtenissen waar hij tijdens eerdere behandelingen absoluut niet over wilde praten. Ook lijkt het dat hij voor het eerst sinds de start van het traject over zijn gevoelens en emoties in gesprek is gegaan. Hiermee heeft de terbeschikkinggestelde een eerste stap gezet in de behandeling van de kernproblematiek waaraan zijn verslaving, zijn persoonlijkheidsproblematiek en het recidiverisico ten grondslag liggen. Een traject in een Forensisch Psychiatrisch Centrum
(hierna: FPC)is nog steeds een passend traject. De terbeschikkinggestelde is geneigd om te snel te gaan. In een FPC kan je niet sneller gaan. Aan de andere kant ziet de reclassering dus een gemotiveerde man. Het is lastig in te schatten of de terbeschikkinggestelde naast het willen, het ook kan. Hij zal zich niet moeten laten leiden door zijn eigen gevoel en gedachten, maar moeten luisteren naar zijn professionele netwerk. Indien de terbeschikkingstelling met voorwaarden wordt voortgezet in een FPK, denkt de reclassering aan cognitieve therapie, schematherapie en systeemtherapie. Als het hof hiertoe besluit, zal de terbeschikkinggestelde na de uitspraak geplaatst moeten worden in een FPK, maar het is de vraag of er dan een plek in een FPK beschikbaar is. Misschien zal de terbeschikkinggestelde tijdelijk op een overbruggingsplek geplaatst moeten worden en mogelijk is dat een Forensisch Psychiatrische Afdeling. Er wordt op dat moment nog niet gestart met behandeling. De voorwaarden van de terbeschikkingstelling zullen deels aangepast moeten worden.

Het standpunt van de terbeschikkinggestelde

Het is vooral relevant dat er iets is veranderd in de intrinsieke motivatie van de terbeschikkinggestelde. Niet alleen [naam] is positief, maar het hele overlegorgaan van de reclassering. De vraag is of de zwaarste maatregel moet worden opgelegd. Indien de verpleging van overheidswege alsnog wordt bevolen, zal de behandeling niet direct aanvangen, maar komt de terbeschikkinggestelde op de wachtlijst voor plaatsing. [naam] heeft uitgesproken dat er twijfels blijven bestaan over de haalbaarheid van een continuering van een terbeschikk, maar zonder twijfel heb je geen terbeschikkingstelling nodig. De terbeschikkinggestelde heeft veel kansen gehad, maar dat het vaak is misgegaan, is niet verbazingwekkend. Eerder is ingezet op zijn persoonlijkheidsproblematiek, maar de vraag is of de terbeschikkinggestelde hiervan heeft kunnen profiteren. Hij zou er nu meer van kunnen profiteren gelet op zijn intrinsieke motivatie. De terbeschikkinggestelde is zelfkritisch, maar de reclassering had dingen ook anders kunnen doen. De terbeschikkinggestelde wilde te snel gaan. Het is dan aan de reclassering om af en toe op de rem te trappen en grenzen aan te geven. De terbeschikkinggestelde heeft ook tijdens zijn verblijf in de P.I. nog contact gehad met de reclassering die hem heeft geadviseerd in de P.I. behandeling te ondergaan. Dat heeft de terbeschikkinggestelde gedaan en hij heeft daarvan geprofiteerd. Hij heeft traumabehandeling ondergaan. Hij heeft leren loslaten, heeft geleerd om trauma’s een plek te geven en om dingen te bespreken met zijn huidige partner. Hij heeft zichzelf de vraag gesteld waar zijn verslaving vandaan komt. Dit is eerder niet zo bij hem binnengekomen. Daarnaast heeft de terbeschikkinggestelde een goed sociaal netwerk. Primair stelt de verdediging zich op het standpunt dat het vonnis waarvan beroep moet worden vernietigd en de vordering van de officier van justitie dient te worden afgewezen. Subsidiair wordt verzocht om de zaak voor twee weken aan te houden en over vier weken uitspraak te doen, zodat tijdig een juiste plek in een FPK of een overbruggingsplek voor de terbeschikkinggestelde kan worden gevonden.

Het standpunt van het openbaar ministerie

De terbeschikkinggestelde verbleef in een instelling voor beschermd wonen. Er vonden verschillende keren incidenten plaats die (deels) met agressie te maken hadden. Verschillende behandelingen hebben niet tot gedragsverandering geleid. Er was onder meer sprake van positieve urinecontroles, meldplichtovertredingen en bedreigingen. De terbeschikkinggestelde kreeg diverse officiële waarschuwingen en twee keer een waarschuwingsgesprek met de officier van justitie. Het recidiverisico is onverminderd hoog en de terbeschikkinggestelde heeft weinig probleeminzicht. De terbeschikkinggestelde valt makkelijk terug in middelengebruik en dat werkt recidiverisicoverhogend. De terbeschikkinggestelde verblijft nu in een P.I. en dat gaat goed. Hij volgt onderwijs, is gestart met therapieën en stelt zich meer open. Er zijn eerste stappen gezet in de behandeling van zijn kernproblematiek. De terbeschikkinggestelde ziet beter in wat zijn risicofactoren zijn en er is een verbetering zichtbaar in zijn gedrag. De reclassering heeft dit eerder gezien, maar lijkt nu een verschil te zien. De terbeschikkinggestelde kijkt meer naar zichzelf en is meer bezig met zijn kernproblematiek. De reclassering ziet voorzichtig mogelijkheden om met hem verder te gaan. Dat het nu goed gaat met de terbeschikkinggestelde, komt omdat hij in een gestructureerde omgeving zit. Hij heeft minder kans om drugs te gebruiken en heeft veel begeleiding en toezicht. De terbeschikkinggestelde heeft veel kansen gehad. Wellicht moet worden geconstateerd dat het kader van een terbeschikkingstelling met voorwaarden niet het juiste kader is om aan de problematiek van de terbeschikkinggestelde te werken. Mogelijk geeft plaatsing in een FPC meer rust. Primair heeft de advocaat-generaal geconcludeerd tot bevestiging van de beslissing van de rechtbank. Subsidiair heeft hij gesteld dat de zaak dient te worden aangehouden teneinde de reclassering in overleg met het plaatsingsloket te laten zoeken naar een passende FPK en een eventuele overbruggingsplek.

Het oordeel van het hof

Vernietiging

Het hof zal de beslissing waarvan beroep vernietigen en de vordering tot het alsnog bevelen van de verpleging van overheidswege van de terbeschikkinggestelde afwijzen. Weliswaar heeft de terbeschikkinggestelde een aantal gestelde voorwaarden niet nageleefd en is er derhalve voldoende grond om de vordering van de officier van justitie toe te wijzen, maar blijkens haar rapportage van 8 mei 2024 is de reclassering thans voorzichtig positief over een voortzetting van de terbeschikkingstelling met voorwaarden. De terbeschikkinggestelde heeft zich afgelopen periode zichtbaar ingezet om naar zijn kernproblematiek te kijken en heeft zich gemotiveerd getoond om daaraan blijvend te werken. Omdat de reclassering hem eerder gedurende het traject zeer gemotiveerd heeft gezien, maar hem dit niet heeft weerhouden van het overtreden van de voorwaarden, heeft de reclassering twijfels aan de blijvendheid daarvan. Ter zitting heeft de deskundige aangegeven nu een verschil te zien, omdat de terbeschikkinggestelde zich lijkt open te stellen voor behandeling. De terbeschikkinggestelde is gestart met traumabehandeling. Hij heeft verschillende traumatische gebeurtenissen besproken welke hij binnen het traject niet eerder ter sprake heeft willen of kunnen brengen. Ook lijkt het dat hij voor het eerst echt over zijn gevoelens en emoties in gesprek is gegaan. Hiermee heeft de terbeschikkinggestelde een eerste stap gezet in de behandeling van de kernproblematiek waaraan zijn verslaving, zijn persoonlijkheidsproblematiek en het recidiverisico ten grondslag liggen. Dit is een positieve wending. Het hof ziet daarin voldoende aanleiding om terbeschikkingstelling met voorwaarden voort te zetten, onder aanpassing van de eerder opgelegde voorwaarden als na te melden

Wijziging van de voorwaarden

De reclassering heeft het hof geadviseerd opnieuw een klinische behandeling op te leggen met aansluitend ambulante behandeling en een verblijf in een instelling voor beschermd of begeleid wonen. Daarnaast acht de reclassering het opnemen van een time-out mogelijkheid als voorwaarde van belang.

De terbeschikkinggestelde heeft zich bereid verklaard met wijziging van deze en andere door het hof te wijzigen voorwaarden in te stemmen en deze te zullen naleven.

BESLISSING

Het hof:

Vernietigtde beslissing van de rechtbank Den Haag van 19 december 2023 met betrekking tot de terbeschikkinggestelde,
[de terbeschikkinggestelde].

Wijst afde vordering van de officier van justitie tot het alsnog geven van een bevel tot verpleging van overheidswege.

Wijzigtde aan de terbeschikkinggestelde opgelegde voorwaarden, zoals opgenomen in het vonnis van de rechtbank Den Haag van 17 maart 2021, in die zin dat deze komen te luiden dat de terbeschikkinggestelde:

Algemene voorwaarden:

1. zich niet schuldig zal maken aan een strafbaar feit;

2. ten behoeve van het vaststellen van zijn identiteit medewerking zal verlenen aan het nemen van een of meer vingerafdrukken of een identiteitsbewijs als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht ter inzage aanbieden;

3. medewerking zal verlenen aan reclasseringstoezicht, bedoeld in artikel 38, tweede lid, van het Wetboek van Strafrecht, de medewerking aan huisbezoeken daaronder begrepen. Hij zal in dat kader:

- zich gedragen naar de aanwijzingen aan hem door of namens de reclassering te geven;

- ervoor zorgen dat hij te allen tijde bereikbaar is voor zijn begeleiders en behandelaren;

- inzicht geven in de voortgang van de begeleiding en/of behandeling door andere instellingen of hulpverleners;

- zich niet vestigen op een ander adres zonder toestemming van de reclassering;

- meewerken aan en toestemming geven voor het uitwisselen van informatie met personen en instanties die contact met hem hebben indien de reclassering dat van belang acht voor het toezicht;

- geen omgang hebben met personen die zijn resocialisatie in gevaar (kunnen) brengen;

- open zijn jegens de reclassering inzake het aangaan van nieuwe of bestaande relaties en ermee instemmen dat deze op gepaste en discrete wijze door de reclassering worden gescreend.

Bijzondere voorwaarden:

4. zich niet buiten de Europese landsgrenzen van Nederland zal begeven, tenzij en voor zover hem dit in overleg met de reclassering wordt toegestaan.

5. Medewerking zal verlenen aan het verstrekken van een actuele foto aan de reclassering ten behoeve van eventuele opsporing;

6. zich onverwijld aansluitend op de detentie, zal laten opnemen in een Forensisch Psychiatrische Kliniek (FPK) of een soortgelijke zorginstelling, te bepalen door de justitiële instantie die verantwoordelijk is voor plaatsing, en daar verblijven zolang de reclassering dat nodig acht. Indien hij niet direct geplaatst kan worden in een FPK, zal hij meewerken aan een overbruggingsplaatsing in een door de reclassering aan te wijzen instelling voor forensische zorg.

7. zal meewerken aan de behandeling in die kliniek of instelling en zich zal houden aan de huisregels en de aanwijzingen van de kliniek, de zorginstelling en/of zijn behandelaren. Het innemen van medicijnen kan onderdeel zijn van de behandeling.

8. zal meewerken aan een indicatiestelling en een plaatsing in een instelling voor beschermd of begeleid wonen of maatschappelijke opvang, indien de reclassering een overgang daarnaar geïndiceerd acht, daar zal verblijven zolang de reclassering dat nodig acht, en zich zal houden aan de huisregels, het voor hem opgestelde dagprogramma en de aanwijzingen van die (zorg)instelling, de begeleiders en/of zijn behandelaren en zal meewerken aan een ambulante behandeling door een GGZ-instelling of een soortgelijke zorgverlener, zolang de reclassering dat nodig acht. Het innemen van medicijnen kan onderdeel zijn van de behandeling.

9. geen verdovende middelen of alcohol zal gebruiken en zal meewerken aan controles op de naleving van dit verbod, waarbij de reclassering bepaalt met welke controlemiddelen, zoals adem, bloed- en urineonderzoek, en hoe vaak de terbeschikkinggestelde wordt gecontroleerd.

10. zich zal inzetten voor het verkrijgen en behouden van een passende en door de reclassering goedgekeurde dagbesteding, waarbij hij zich houdt aan de aanwijzingen, voorwaarden c.q. regels die hem in dat kader worden gegeven respectievelijk gesteld.

11. inzage zal geven in zijn financiën en meewerken aan het aflossen van zijn schulden en het treffen van betalingsregelingen en indien de reclassering dat nodig acht, zal meewerken aan schuldhulpverlening in het kader van de Wet schuldsanering Natuurlijke Personen en/of beschermingsbewind.

12. als de reclassering dat nodig vindt en de terbeschikkinggestelde daarmee instemt, zich voor een time-out zal laten opnemen in een nader te bepalen instelling (afhankelijk van de ernst een Forensisch Psychiatrische Afdeling (FPA), een Forensisch Psychiatrische Kliniek (FPK) of een Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC)). Deze time-out duurt totdat de reclassering of de terbeschikkinggestelde deze beëindigt, maar maximaal zeven weken, met de mogelijkheid van verlenging met nog eens maximaal zeven weken, tot maximaal veertien weken per jaar.

Geeft opdracht aan de reclassering bij de naleving van de voorwaarden hulp en steun te verlenen.

Aldus gedaan door

mr. O.O. van der Lee, voorzitter,

mr. M. Keppels en mr. E.A.K.G. Ruys, raadsheren,

en drs. P.K.J. Ronhaar en drs. D.M.L. Versteijnen, raden,

in tegenwoordigheid van mr. K. van Laarhoven, griffier,

en op 6 juni 2024 in het openbaar uitgesproken.

Mr. E.A.K.G. Ruys en de raden zijn buiten staat deze beslissing mede te ondertekenen.