Uitspraak
GERECHTSHOF ARNHEM-LEEUWARDEN
locatie Arnhem, afdeling civiel
zaaknummer gerechtshof: 200.293.175
(zaaknummer rechtbank Gelderland, zittingsplaats Apeldoorn: 8508254)
arrest van 18 juli 2023
in de zaak van
1.[appellant1] ,
wonende te [woonplaats1] ,
2. [appellant2],
wonende te [woonplaats2] ,
3. [appellant3],
wonende te [woonplaats3] ,
4. [appellante4],
wonende te [woonplaats4] ,
5. [appellante5],
wonende te [woonplaats1] ,
6. [appellant6],
wonende te [woonplaats1] ,
7. [appellant7],
wonende te [woonplaats5] ,
8. [appellant8],
wonende te [woonplaats1] ,
9. [appellant9],
wonende te [woonplaats1] ,
10. [appellant10] ,
wonende te [woonplaats1] ,
11. [appellant11],
wonende te [woonplaats1] ,
12. [appellante12],
wonende te [woonplaats1] ,
appellanten,
in eerste aanleg: eisers,
hierna: [appellanten] ,
advocaat: mr. W. van Dijk,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
Hidden Village Exploitatie B.V.,
gevestigd te Harderwijk;
geïntimeerde,
in eerste aanleg: gedaagde,
hierna: Hidden Village,
advocaat: mr. S.J. van Susante.
1.Het verloop van de procedure in hoger beroep
Naar aanleiding van het arrest van 10 mei 2022 heeft op 28 juni 2023 een mondelinge behandeling bij het hof plaatsgevonden. Daarvan is een verslag gemaakt dat aan het dossier is toegevoegd (het proces-verbaal). Hierna hebben partijen het hof gevraagd opnieuw arrest te wijzen.
2.Kern van de zaak en de beslissing
2.1
[appellanten] zijn eigenaren van recreatiewoningen op het recreatiepark dat Hidden Village exploiteert. Zij vinden dat Hidden Village hen te veel kosten in rekening brengt voor elektra en in het bijzonder verzuimt om de heffingskorting in mindering te brengen in de berekening van de kilowattuurprijs. Het hof oordeelt dat Hidden Village de juiste tarieven toepast en dat de berekening van de energiebelasting en heffingskorting redelijk is. Daarom hebben [appellanten] niet teveel betaald. Tot die conclusie kwam de kantonrechter ook, zodat het hof het vonnis zal bekrachtigen.
2.2
Hierna legt het hof zijn oordeel uit.
3.Het oordeel van het hof
Positie van appellanten in hoger beroep
3.1
Hidden Village heeft aangevoerd dat niet duidelijk is of alle appellanten wel willen procederen en dat inmiddels een aantal appellanten is verhuisd of overleden. Tijdens de zitting in hoger beroep hebben [appellanten] aan het hof de machtigingen laten zien die alle 12 appellanten hebben ondertekend. Daaruit blijkt dat alle appellanten hoger beroep hebben willen instellen. Het feit dat enkele van hen inmiddels zijn overleden of verhuisd, maakt daarvoor niet uit. De vordering heeft betrekking op de jaren 2015 – 2019, waarbij de voormalige eigenaren belang houden. Verder is het aan appellanten om de procedure al dan niet te schorsen na het overlijden van een van hen en ze hebben daar niet voor gekozen. Het hof begrijpt dat op naam van de overledenen wordt doorgeprocedeerd.
De inzet van het hoger beroep
3.2
[appellanten] vorderen terugbetaling van wat naar hun mening te veel is betaald in de jaren 2015 – 2019. Per persoon komt dat gemiddeld neer op een bedrag van ruim € 1.000, dat is uitgewerkt in een (nieuw) overzicht per persoon. De kantonrechter heeft de vorderingen afgewezen. [appellanten] willen dat het hof de (nieuwe) bedragen in hoger beroep alsnog toewijst. Daarbij gaan [appellanten] ervan uit dat Hidden Village aan hen hetzelfde in rekening moet brengen als energieleveranciers aan bewoners in Harderwijk in rekening brengen. Zij baseren dat op de uitleg van de vaststellingsovereenkomst die in 2000 tussen Hidden Village en de eigenaarsvereniging (hierna: VvE) van het recreatiepark tot stand is gekomen.
Uitleg vaststellingsovereenkomst
3.3
In de vaststellingsovereenkomst uit 2000 staat in artikel 3:
“ter zake van de levering van electra door de Exploitant aan de leden van de Eigenaarsvereniging zullen gelden de standaardtarieven inclusief BTW voor kleinverbruikers zoals die door de NUON, afdeling Randmeren, halfjaarlijks in tarievenbladen wordt gepubliceerd”.
“ter zake van de levering van electra door de Exploitant aan de leden van de Eigenaarsvereniging zullen gelden de standaardtarieven inclusief BTW voor kleinverbruikers zoals die door de NUON, afdeling Randmeren, halfjaarlijks in tarievenbladen wordt gepubliceerd”.
3.4
Inmiddels bestaat Nuon niet meer en publiceert Vattenfall, haar rechtsopvolger, jaarlijks de tarieven voor de levering van elektra. Vattenfall is sinds de liberalisering van energiemarkt bovendien niet meer de enige leverancier in Harderwijk. Die wijzigingen maken de afspraak uit 2000 niet wezenlijk anders. Hidden Village moet bij de berekening van de levering van elektriciteit aan de eigenaren uitgaan van de tarieven die energieleveranciers als Vattenfall rekenen aan kleinverbruikers in Harderwijk. Het gaat hier om de leveringstarieven voor elektra, dat wil zeggen de prijs per kilowattuur (kWh).
3.5
Volgens [appellanten] volgt uit artikel 3 niet alleen dat Hidden Village dezelfde kWh-tarieven maar ook de energiebelasting, heffingskorting en netbeheerkosten moet doorrekenen als bij kleinverbruikers in Harderwijk gebeurt. Voor die uitleg hebben [appellanten] geen bijzondere aanknopingspunten verstrekt. Uit de tekst van de overeenkomst volgt het niet: die gaat alleen over de leveringstarieven van elektra. De overheidsmaatregelen, die sinds 2000 regelmatig zijn gewijzigd en er nu op neerkomen dat de energiebelasting die geheven wordt, overwegend wordt gecompenseerd door de heffingskorting voor kleinverbruikers, zijn niet te begrijpen onder de leveringstarieven voor elektra. Hetzelfde geldt voor de kosten van netbeheer. Bij het aangaan van de vaststellingsovereenkomst en ook op dit moment nog, is het voor de VvE en eigenaren als [appellanten] , duidelijk (geweest) dat Hidden Village geen energieleverancier is, maar een grootverbruiker die via een aansluiting elektra via een eigen netwerk doorlevert aan de woningen op Hidden Village. Het ligt dus niet voor de hand om de regels die gelden voor energieleveranciers als Vattenfall één op één toe te passen op Hidden Village en ook daarom is de uitleg van [appellanten] niet aannemelijk.
3.6
Daarbij merkt het hof op dat voor de levering van gas, in dit geval propaangas, ook een bijzondere afspraak is gemaakt. Die afspraak (inkooptarief met een marge van 12,5%) is niet gerelateerd aan gebruikelijke tarieven van energieleveranciers voor gaslevering inclusief overheidsmaatregelen en netbeheer. Ook daaruit leidt het hof af dat partijen destijds onder ogen hebben gezien dat voor de kWh-tarieven kan worden aangesloten bij standaardtarieven maar dat voor het overige er een omslag moet worden gemaakt van de kosten en marges die voor Hidden Village verbonden zijn aan de doorlevering van elektra.
3.7
Het komt er dus op neer dat uit de vaststellingsovereenkomst alleen volgt dat Hidden Village voor het kWh-tarief moet aansluiten bij gebruikelijke kWh-tarieven voor kleinverbruikers in Harderwijk. [appellanten] hebben niet aangevoerd dat Hidden Village daaraan niet voldoet. Het hof moet daarom aannemen dat Hidden Village artikel 3 van de vaststellingsovereenkomst nakomt.
Doorberekening energiebelasting en heffingskorting
3.8
Uit de vaststellingsovereenkomst volgt niet hoe Hidden Village moet omgaan met de doorberekening van energiebelasting en heffingskorting. Daarom geldt daarvoor dat die doorberekening redelijk moet zijn. Volgens [appellanten] is die dat niet en zij voeren daarvoor verschillende argumenten aan. Hidden Village heeft in haar conclusie van antwoord aangevoerd en toegelicht dat zij een samengesteld tarief per KWh rekent dat is opgebouwd uit drie componenten. A. is het tarief voor kleinverbruikers voor dat jaar, B. de energiebelasting minus heffingskorting en C. de kosten van netbeheer. Over A. heeft het hof hiervoor geoordeeld en is er geen discussie.
3.9
De berekening voor 2016, die hieronder in de tabel staat, is volgens Hidden Village exemplarisch voor de manier waarop zij al jarenlang het samengestelde tarief berekent, waarbij REB staat voor de energiebelasting.
Electra prijzen 2016 onderbouwing
Excl BTW
Incl. BTW
AContinu tarief excl REB
0,0545
0,0659
BREB over 1e 10.000 Kwh/jaar
0,1063
0,1286
Correctie 1 ct ivm REB
0,0100
-0,0121
Subtotaal prijs incl REB
0,1507
0,1824
CNetbeheerkosten/Kwh
0,0838
0,1013
3.1
Bij de eigenaren is over 2016 in totaal een samengesteld tarief van € 0,2837 incl. btw per kWh in rekening gebracht. Hidden Village rekent het tarief energiebelasting dat voor haar geldt tot de eerste verbruikte 10.000 kWh. Omdat zij een enkele aansluiting heeft, krijgt zij eenmaal heffingskorting. Met de VvE heeft zij afgesproken om die heffingskorting te verdelen onder de woningen zodat iedere woningaansluiting één cent korting per kWh krijgt (
Correctie 1 ct ivm REB).
Correctie 1 ct ivm REB).
3.11
[appellanten] voeren aan dat de in rekening gebrachte energiebelasting volledig moet worden gecompenseerd met heffingskorting omdat dat voor kleinverbruikers in Harderwijk ook zo is. Het hof ziet dat niet in. Hidden Village krijgt maar eenmaal heffingskorting en moet energiebelasting betalen. Dat zij die niet betaalt of kan laten kwijtschelden hebben [appellanten] wel aangevoerd maar onvoldoende concreet gemaakt, terwijl Hidden Village dat betwist. Er is geen aanleiding om het redelijk te vinden dat Hidden Village moet opdraaien voor die kosten door de energiebelasting per saldo niet door te rekenen.
3.12
Verder voeren [appellanten] aan dat Hidden Village zelf veel minder energiebelasting betaalt dan de ongeveer € 0,12 die zij aan de eigenaren rekent. Zij wijzen op de “Tarieven voor milieubelastingen”, waaruit volgt dat er afnemende tarieven gelden naarmate een gebruiker meer elektriciteit afneemt. Volgens hen valt Hidden Village in het derde tarief waardoor Hidden Village zelf maar € 0,013-0,014 per kWh energiebelasting hoeft te betalen. Het verschil tussen dat tarief en de in rekening gebrachte € 0,12 steekt Hidden Village in eigen zak, aldus [appellanten] , en dat is onredelijk.
3.13
Het hof is het daarmee niet eens. Op de zitting heeft Hidden Village verteld dat zij jaarlijks ongeveer 200.000 kWh afneemt. [appellanten] heeft aangevoerd dat dat ook wel eens 312.000 kWh is maar dat maakt voor het te betalen tarief niet uit. Het derde tarief waar [appellanten] naar wijzen geldt namelijk voor de afname vanaf 50.001 kWh tot 10.000.000 kWh. Uit de tariefstelling volgt verder dat Hidden Village voor de eerste 10.000 kWh ongeveer € 0,12 moet betalen en voor het meerdere een lager tarief waarbij voor het meerdere boven de 50.000 kWh het tarief van 0,013-0,014 per kWh geldt. Het is niet zo dat voor alle afgenomen elektra dat lagere tarief geldt zoals [appellanten] betogen.
3.14
Verder heeft Hidden Village aangevoerd dat het tarief voor kleinverbruikers soms lager is dan de variabele elektraprijs die zij moet betalen. Voor component A. moet zij daarom in sommige jaren geld toeleggen. De in rekening gebrachte energiebelasting - die per saldo inderdaad hoger is dan de energiebelasting minus heffingskorting die zij zelf moet afdragen - vormt daarvoor een buffer. Het hof vindt dit niet onredelijk. Daarbij speelt een rol dat ook volgens [appellanten] het in de recreatiemarkt redelijk wordt bevonden dat parken een marge doorberekenen tussen de 10 en 15%. Van de door [appellanten] gestelde winstmarge van 45% is overigens geen sprake, want deze is gebaseerd op onjuiste uitgangspunten over de energiebelasting en heffingskorting. Tot slot is de bedoeling van de vaststellingsovereenkomst geweest om de samengestelde kWh-tariefberekening eenvoudig te houden en de eenvoud wordt gediend met een vaste prijs voor energiebelasting en heffingskorting.
3.15
Daarnaast is de berekening door Hidden Village al eerder getoetst. In de vaststellingsovereenkomst is namelijk overeengekomen dat het bestuur van de VvE jaarlijks informatie van Hidden Village kan krijgen om de berekening van de energierekeningen te controleren en daarvoor een accountant kan inschakelen. Volgens Hidden Village heeft het bestuur van de VvE in het verleden regelmatig gebruik gemaakt van de mogelijkheid om de energierekeningen te controleren en de berekeningen geaccordeerd. Onlangs in 2022 heeft zij nog haar goedkeuring gegeven. Hidden Village heeft dat toegelicht met brieven en mails van het bestuur van de VvE. Tot slot vindt het hof van belang dat de branchevereniging Recron is gevraagd om de redelijkheid van de berekening te toetsen en ook zij heeft de berekening redelijk geoordeeld. Daarbij heeft Recron gemeld [1] dat een kWh-tarief van € 0,35 in de markt gemiddeld is. Bij deze stand van zaken hebben [appellanten] onvoldoende steekhoudend toegelicht dat de wijze waarop Hidden Village komt aan het samengestelde kWh-tarief de toets van de redelijkheid niet kan doorstaan.
Netbeheerkosten
3.16
Volgens [appellanten] berekent Hidden Village de netbeheerkosten dubbelop door zowel in de kWh-prijs als de parkkosten netbeheerkosten te rekenen. Maar Hidden Village heeft dat gemotiveerd weersproken. De vaste tarieven in de parkkosten zien op het vastrecht voor het gebruik van tussenmeters en dus op iets anders dan de netbeheerkosten die worden toegerekend aan de samengestelde kWh-prijs. [appellanten] hebben daarop niet meer concreet gereageerd zodat het hof niet van een dubbeltelling kan uitgaan.
Kosten voor propaangas
3.17
[appellanten] hebben in de stukken ook opmerkingen gemaakt over de kosten voor propaangas, maar ter zitting erkend dat daarover niets in de vorderingen zit inbegrepen. Daarom hoeft het hof daarover niet te oordelen.
3.18
De conclusie is dat de aan [appellanten] in rekening gebrachte elektrabedragen in de periode 2015-2019 de redelijkheidtoets doorstaan zodat er geen aanleiding is om Hidden Village te veroordelen om bedragen terug te betalen.
Inzage geven
3.19
[appellanten] vorderen verder:
“2. HIDDENVILLAGE te veroordelen tot het voldoen aan de uitvoering van de gedragscode van Recron en transparant dient te zijn over de energietarieven zowel vóóraf als achteraf en dat HIDDENVILLAGE vanaf 2015 alsnog financiële verantwoording aflegt jegens EISERS.
“2. HIDDENVILLAGE te veroordelen tot het voldoen aan de uitvoering van de gedragscode van Recron en transparant dient te zijn over de energietarieven zowel vóóraf als achteraf en dat HIDDENVILLAGE vanaf 2015 alsnog financiële verantwoording aflegt jegens EISERS.
3. HIDDENVILLAGE te veroordelen om in de tarieven en facturering de toegepaste heffingskorting/vermindering energiebelasting tot uitdrukking te brengen en wel met ingang van het jaar 2015.”
3.2
Deze vorderingen, zo begrijpt het hof, komen erop neer dat [appellanten] eisen dat Hidden Village aan hen openheid geeft over de totstandkoming van de samengestelde kWh-prijs in de jaren 2015-2019. Uit de vaststellingsovereenkomst, waaraan [appellanten] zich gebonden hebben, volgt dat Hidden Village alleen verplicht is aan de VvE verantwoording af te leggen. Het hof ziet niet in dat Hidden Village verplicht kan worden om ook aan [appellanten] (individuele bewoners en lid van de VvE) nog afzonderlijk verantwoording af te leggen en inzage te bieden in de opbouw van de kWh-prijs in de jaren 2015 – 2019. [appellanten] heeft die plicht ook niet voldoende nader toegelicht. Dat had wel gemoeten omdat Hidden Village steeds heeft aangevoerd dat zij die verantwoording op verzoek aflegt aan de VvE en [appellanten] onvoldoende hebben uitgewerkt waarom en op welke rechtsgrond Hidden Village daarmee niet zou mogen volstaan. De omstandigheid dat er soms geen bestuur is van de VvE, geen geld om een accountant te betalen of er onenigheid is binnen de VvE is een interne gelegenheid die [appellanten] niet op het bordje van Hidden Village kunnen leggen.
Slotopmerkingen
3.21
[appellanten] waren in eerste aanleg in de proceskosten veroordeeld. Ook daartegen komen zij op in hoger beroep, waarbij zij ervan uitgaan alsnog in het gelijk te worden gesteld. Nu dat niet het geval is, blijft ook de proceskostenveroordeling in stand.
3.22
Bij deze stand van zaken hoeven de grieven verder geen bespreking meer en dat geldt ook voor de andere stellingen en verweren van partijen. Als het hof die wel zou bespreken, zou dat namelijk niet tot een ander oordeel leiden.
3.23
De door partijen gedane bewijsaanbiedingen passeert het hof, omdat de te bewijzen aangeboden feiten en omstandigheden, indien bewezen, niet tot een andere conclusie kunnen leiden.
De conclusie
3.24
Het hoger beroep slaagt niet. Omdat [appellanten] in het ongelijk zullen worden gesteld, zal het hof hen hoofdelijk tot betaling van de proceskosten in hoger beroep veroordelen. Onder die kosten vallen ook de nakosten die nodig zijn voor de betekening van de uitspraak en de wettelijke rente daarover. De rente is verschuldigd vanaf veertien dagen na die betekening. [2]
3.25
De veroordelingen in deze uitspraak kunnen ook ten uitvoer worden gelegd als een van partijen de beslissing van het hof voorlegt aan de Hoge Raad (uitvoerbaarheid bij voorraad).
4.De beslissing
Het hof, recht doende in hoger beroep:
bekrachtigt het vonnis van de kantonrechter te Apeldoorn (rechtbank Gelderland) van
9 december 2020;
9 december 2020;
veroordeelt [appellanten] hoofdelijk tot betaling van de volgende proceskosten van Hidden Village:
€ 2.106,- aan griffierecht
€ 2.366,- aan salaris van de advocaat van Hidden Village (2 procespunten x appeltarief II)
Al deze kosten moeten worden betaald binnen 14 dagen na vandaag. Als niet op tijd wordt betaald, dan worden die kosten verhoogd met de wettelijke rente;
verklaart de proceskostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad;
wijst af wat verder is gevorderd.
Dit arrest is gewezen door mrs. Th.C.M. Willemse, G.R. den Dekker en V. van der Kuil, en is door de rolraadsheer in tegenwoordigheid van de griffier in het openbaar uitgesproken op 18 juli 2023.