Uitspraak
TBS P21/0272
Beslissing van 31 maart 2022
De kamer van het hof als bedoeld in artikel 67 van de Wet op de rechterlijke organisatie heeft te beslissen op het beroep van
[terbeschikkinggestelde],
geboren te [geboorteplaats] ( [geboorteland] ) op [geboortedag] 1986,
verblijvende in [forensisch psychiatrisch centrum] te [plaats 1] .
verder te noemen terbeschikkinggestelde.
Het beroep is gericht tegen de beslissing van de rechtbank Limburg,
zittingsplaats Roermond, van 19 juli 2021, inhoudende de afwijzing van het
verzoek tot voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege en tegen de tussenbeslissing van 7 april 2021, onder andere inhoudende de verlenging van de termijn van de maatregel met één jaar.
Het hof heeft gelet op de stukken die in de tussenbeslissing van het hof van 3 februari 2022 zijn genoemd en daarnaast onder meer op:
- het proces-verbaal van de terechtzitting van het hof van 27 januari 2022;
- de tussenbeslissing van het hof van 3 februari 2022;
- de verlengingsadvies van de kliniek van 9 februari 2022;
- de reclasseringsrapportage van 14 maart 2022;
- de aanvullende informatie van de kliniek van 15 maart 2022;
- de wettelijke aantekeningen van 15 maart 2022.
Het hof heeft ter zitting van 27 januari 2022 gehoord de advocaat-generaal,
mr. R.J.A. Segerink en de terbeschikkinggestelde, bijgestaan door zijn raadsman
mr. E. van der Meer, advocaat te Groningen en ter zitting van 17 maart 2022 de
advocaat-generaal, mr. E.J. Julsing-Nijenhuis en de terbeschikkinggestelde, bijgestaan door zijn raadsman voornoemd.
Het hof heeft ter zitting van 17 maart 2022 tevens als deskundigen gehoord:
- drs. [behandelcoördinator] , behandelcoördinator;
- [reclasseringswerker] , reclasseringswerker.
Overwegingen:
Het verlengingsadvies van 9 februari 2021 en de aanvullende informatie van de [forensisch psychiatrisch centrum]
De kliniek adviseert de terbeschikkingstelling te verlengen met één jaar, zodat er in de komende periode in voldoende mate kan worden gewerkt aan het (verder) opbouwen en verstevigen van beschermende structuren, het functioneren van de terbeschikkinggestelde voldoende langdurig kan worden getoetst en tevens recht te doen aan de doorgemaakte positieve periodes van de terbeschikkinggestelde.
Zonder het kader van de terbeschikkingstelling wordt het risico op terugval in gewelddadige gedrag ingeschat als hoog. Het risico op seksueel gewelddadig gedrag wordt hierbij ingeschat als matig tot hoog. Bij beide vormen van gewelddadig gedrag wordt ingeschat dat met name impulsiviteit, antisociale motieven en een ontoereikende zelfsturing een rol spelen, versterkt door middelengebruik. Deze factoren vergroten de kans op een instabiel en antisociaal leven.
De reclasseringsrapportage van 14 maart 2022
De reclassering onthoudt zich van advies omtrent het al dan niet nu voorwaardelijk beëindigen van de verpleging van overheidswege. Voor de reclassering bestaat het dilemma uit een enerzijds niet ideale situatie (niet volledige conformatie aan voorwaarden van kliniek, chronisch bestaande risicofactoren vanuit persoonlijkheidsproblematiek) en het anderzijds betwijfelen of meer progressie überhaupt wel haalbaar is in het huidige kader en met de huidige woonsetting. Wel kan de reclassering op korte termijn vorm geven aan de benodigde voorwaarden om de nog bestaande risicofactoren zoveel als mogelijk in te perken, mocht het hof kiezen voor een voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege. De forensische zorginstelling [forensische zorginstelling] kan in dat geval als de structuur en begeleiding bieden zoals de [forensisch psychiatrisch centrum] deze nu biedt en noodzakelijk acht, met tegelijkertijd het bieden van toekomstperspectief voor de terbeschikkinggestelde in zijn gewenste regio van herkomst. Mocht de terbeschikkinggestelde enige tijd stabiel functioneren, kan er ook in een dergelijk kader langzaamaan geoefend worden met meer vrijheden/minder controles en dergelijke.
De deskundigen ter terechtzitting
Deskundige [behandelcoördinator] heeft het standpunt van de kliniek nader toegelicht en is bij het eerder gegeven advies gebleven. De terbeschikkinggestelde houdt zich onvoldoende aan de voorwaarden en er is onvoldoende zicht op zijn netwerk. Er is wel wat verbetering, maar er dient een gefaseerd resocialisatietraject plaats te vinden. De kliniek kent de situatie in [plaats 2] onvoldoende. De afstand maakt dat eventueel afglijden onvoldoende te signaleren is. De risicofactoren zijn nog aanwezig en er zijn nog onvoldoende beschermende factoren. Het is van belang dat de terbeschikkinggestelde laat zien dat hij zich voor langere tijd kan houden aan de voorwaarden. Of de terbeschikkinggestelde gemotiveerd is om zich te gedragen is lastig te zeggen, gelet op zijn verleden.
Deskundige [reclasseringswerker] heeft aangegeven dat er vanuit de terbeschikkinggestelde geen wil is om in [plaats 1] te integreren, wat maakt dat hij zich niet aan de voorwaarden houdt. Er is weinig zicht op zijn netwerk en bezigheden, wat het dilemma lastig maakt. Een aantal risicofactoren gaan goed, maar bij andere factoren kunnen problemen ontstaan. Het blijft afwachten of de terbeschikkinggestelde goed gaat reageren op het verkrijgen van meer eigen regie. Als de verpleging van overheidswege voorwaardelijk wordt beëindigd, kan de reclassering in [plaats 2] de hulp en steun direct overnemen, waardoor eventuele intake en hulpverlening snel kan starten.
Het standpunt van de terbeschikkinggestelde
De terbeschikkinggestelde heeft aangegeven dat hij graag zou willen resocialiseren in [plaats 2] , waar hij bij zijn broer kan werken en dichtbij familie is. Hij wil zich aan de voorwaarden houden en zegt dat hij transparant is. De raadsman heeft primair verzocht om de terbeschikkinggestelde een kans te geven door de verpleging van overheidswege voorwaardelijk te beëindigen. De problemen zullen blijven bestaan, maar de risico’s zijn minder groot. De schending van voorwaarden ziet met name op randvoorwaarden. De frustratie van de terbeschikkinggestelde heeft niet geleid tot agressief gedrag. Daarnaast heeft de raadsman aangegeven dat de terbeschikkinggestelde geen bezwaar heeft tegen een verlenging van de maatregel met een termijn van twee jaren indien de verpleging van overheidswege voorwaardelijk wordt beëindigd. Zo niet, dan verzoekt hij de verlenging van de maatregel te beperken tot één jaar.
Het standpunt van het openbaar ministerie
De advocaat-generaal heeft aangegeven dat er sprake is van een lastig dilemma, maar dat zij tot de conclusie is gekomen dat de terbeschikkinggestelde een kans kan worden gegeven om door middel van een voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege onder de door de reclassering genoemde voorwaarden te resocialiseren in [plaats 2] . De terbeschikkinggestelde zal moeten laten zien dat hij zich kan houden aan de voorwaarden. De advocaat-generaal heeft geconcludeerd tot vernietiging van de beslissing waarvan beroep, verlenging van de maatregel met een termijn van twee jaren en voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege onder de door de reclassering geformuleerde voorwaarden.
Het oordeel van het hof
Vernietiging
Het hof zal de beslissing waarvan beroep vernietigen, omdat het hof tot een andere beslissing komt.
Indexdelict
Bij het arrest van het gerechtshof ‘s-Hertogenbosch van 28 januari 2009 is [terbeschikkinggestelde] ter
beschikking gesteld met bevel tot verpleging van overheidswege ter zake van – kort gezegd - het medeplegen van een poging tot verkrachting en het medeplegen van een poging tot zware mishandeling. Deze delicten betreffen misdrijven die zijn gericht tegen of gevaar veroorzaken voor de onaantastbaarheid van het lichaam van een of meer personen. De termijn van de terbeschikkingstelling is aangevangen op 29 maart 2011.
Stoornis en recidivegevaar
Bij de terbeschikkinggestelde is sprake van een antisociale en narcistische persoonlijkheidsstoornis dan wel een persoonlijkheidsstoornis met antisociale en narcistische trekken, ADHD, stoornissen in het gebruik van cannabis (matig), cocaïne en alcohol (in remissie) en psychopathie. Er blijkt geen aanwijzing voor deviante seksuele interesses of voor het gebruik van seksuele expressie om negatieve gevoelens te verminderen. Er zijn geen aanwijzingen voor seksuele problematiek in engere zin. Binnen de context van zowel proefverlof als een voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege wordt het risico op (seksueel) gewelddadig gedrag ingeschat als matig.
Zonder het gedwongen kader van de terbeschikkingstelling wordt het risico op terugval in gewelddadig gedrag ingeschat als hoog. Het risico op seksueel gewelddadig gedrag wordt hierbij ingeschat als matig tot hoog. Bij beide vormen van geweld wordt ingeschat dat met name impulsiviteit, antisociale motieven en een ontoereikende zelfsturing een rol spelen, versterkt door middelengebruik. Deze factoren vergroten de kans op een instabiel en antisociaal leven.
Verlenging van de maatregel
Op grond van deze overwegingen komt het hof tot het oordeel dat de veiligheid van anderen dan wel de algemene veiligheid van personen de verlenging van de maatregel eist.
Voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege
De kliniek adviseert de verpleging van overheidswege te handhaven. De kliniek zou de terbeschikkinggestelde graag gefaseerd willen resocialiseren en willen kijken of hij in staat is zich gedurende een langere periode aan de voorwaarden te houden. Geleidelijke fasering heeft de voorkeur, gelet op de risicofactoren, het overtreden van voorwaarden en de problematiek van de terbeschikkinggestelde. Bij een voorwaardelijke beëindiging staat de kliniek op grotere afstand. Naarmate de structuur die rondom de terbeschikkinggestelde is opgebouwd meer wegvalt, zullen de uitdagingen toenemen. Het is de vraag of de terbeschikkinggestelde in die situatie tijdig hulp zal inroepen en transparant zal zijn.
Het hof ziet in het behandelde ter zitting, in de adviezen van psycholoog [psycholoog] en psychiater [psychiater] , die hebben geadviseerd de verpleging voorwaardelijk te beëindigen en in het reclasseringsadvies desalniettemin aanleiding de verpleging van overheidswege voorwaardelijk te beëindigen, onder na te melden voorwaarden.
De reclassering heeft in haar rapportage het dilemma met betrekking tot het al dan niet voorwaardelijk beëindigen geschetst en een aantal voorwaarden geformuleerd waaronder de terbeschikkinggestelde zou kunnen terugkeren in de maatschappij. De reclassering heeft ter zitting van het hof gepersisteerd bij het uitgebrachte maatregelrapport en aangegeven hoe een mogelijk vervolgtraject in [plaats 2] eruit zal zien. De terbeschikkinggestelde heeft zich bereid verklaard zich te houden aan de in de rapportage geformuleerde voorwaarden.
Gelet hierop is het hof, met de advocaat-generaal, van oordeel dat het gevaar voor de veiligheid van anderen dan wel de algemene veiligheid van personen tot een zodanig aanvaardbaar niveau is teruggebracht dat beëindiging van de verpleging van overheidswege onder de hierna te noemen voorwaarden verantwoord is. Bij voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege blijven de voorwaarden voor stabiel functioneren bestaan. Daarnaast zijn er beschermende factoren in [plaats 2] , namelijk het netwerk van de terbeschikkinggestelde en de mogelijkheid tot werk, waardoor er structuur wordt geboden.
Duur van de verlenging
Met de voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege breekt een nieuwe fase aan in het resocialisatietraject. Aannemelijk is dat het traject in het kader van de voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege meer tijd in beslag zal nemen dan de tijd die resteert bij een verlenging van de terbeschikkingstelling met een termijn van een jaar. Het hof zal derhalve de maatregel verlengen met een termijn van twee jaren.
Beslissing
Het hof:
Vernietigtde beslissing van de rechtbank Limburg, zittingsplaats Roermond, van 19 juli 2021 met betrekking tot de terbeschikkinggestelde
[terbeschikkinggestelde].
[terbeschikkinggestelde].
Verlengtde terbeschikkingstelling met een termijn van twee jaren.
Beëindigtde verpleging van overheidswege en stelt daarbij de voorwaarden dat de terbeschikkinggestelde:
voor het vaststellen van zijn identiteit medewerking verleent aan het nemen van een of meer vingerafdrukken of een identiteitsbewijs als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht toont;
zich niet schuldig maakt aan een strafbaar feit;
medewerking verleent aan het reclasseringstoezicht, bedoeld in artikel 38 van het Wetboek van Strafrecht, de medewerking aan huisbezoeken daaronder begrepen;
zich onverwijld meldt bij de Reclassering Leger des Heils in [plaats 3] en zich daarna zo vaak zal melden als de reclassering dat nodig acht;
zich houdt aan de aanwijzingen door of namens de reclassering in het kader van het toezicht te geven;
een actuele foto van zijn gezicht aan de reclassering verstrekt ten behoeve van de opsporing bij ongeoorloofde afwezigheid;
inzicht geeft aan de reclassering in de voortgang van de begeleiding en/of de behandeling door andere instellingen of hulpverleners;
zich niet vestigt op een ander adres zonder toestemming van de reclassering;
medewerking verleent aan het uitwisselen van informatie met personen en instanties die contact hebben met de terbeschikkinggestelde, als dat van belang is voor het toezicht;
medewerking verleent aan een time-out in een Forensisch Psychiatrisch Centrum of andere instelling, als de reclassering dat nodig vindt. Deze time-out duurt maximaal zeven weken, met de mogelijkheid van verlenging met nog eens maximaal zeven weken, tot maximaal veertien weken per jaar;
zich zal laten behandelen door de forensische polikliniek [forensische zorginstelling] of een soortgelijke zorgverlener, te bepalen door de reclassering. De behandeling start in maart/april 2022. De behandeling duurt zolang de reclassering dat nodig vindt. De terbeschikkinggestelde houdt zich aan de huisregels en de aanwijzingen die de zorgverlener geeft voor de behandeling;
zal verblijven in [regionale instelling voor beschermd wonen] van [forensische zorginstelling] of een andere instelling voor beschermd wonen of maatschappelijke opvang, te bepalen door de reclassering. Het verblijf start in maart/april 2022. Het verblijf duurt zolang de reclassering dat nodig vindt. De terbeschikkinggestelde houdt zich aan de huisregels en het dagprogramma dat de instelling in overleg met de reclassering voor hem opstelt;
géén verdovende middelen of alcohol zal gebruiken en voor de naleving van dit verbod zal meewerken aan urine- of ademonderzoek. De reclassering bepaalt met welke controlemiddelen en hoe vaak de terbeschikkinggestelde wordt gecontroleerd. Bij voldoende stabiel functioneren worden er te zijner tijd specifieke afspraken gemaakt over gedoseerd cannabisgebruik, zoals de reclassering in overleg met de behandelaar verantwoord acht;
geen gokwebsites zal bezoeken en geen gokgelegenheden, zoals speelhallen en casino’s, zal betreden. De reclassering bepaalt met welke controlemiddelen en hoe vaak de terbeschikkinggestelde wordt gecontroleerd;
geen contact legt of laat leggen met het slachtoffer in onderhavige zaak, zolang het Openbaar Ministerie dit verbod nodig vindt;
inzicht geeft aan de woonbegeleiding en de reclassering in zijn financiën en schulden. Indien nodig, werkt de terbeschikkinggestelde mee aan financiële hulpverlening door [kantoor 1] of met [kantoor 2] , ook als dit inhoudt meewerken aan budgetbeheer of schuldhulpverlening in het kader van de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen;
geen omgang zal hebben met personen die zijn resocialisatie in gevaar (kunnen) brengen, zich open opstelt inzake het aangaan van nieuwe relaties of bestaande relaties, instemt dat deze op ‘gepaste en discrete’ wijze door de reclassering worden gescreend, alsmede medewerking verleent aan contact met de betreffende wijkagent(en);
de door de behandelend arts voorgeschreven geneesmiddelen zal innemen dan wel dat hij toestaat dat deze hem door de behandelend arts worden toegediend;
zich niet zal begeven buiten de grenzen van het Koninkrijk in Europa.
Draagtde reclassering op de terbeschikkinggestelde bij de naleving van de voorwaarden hulp en steun te verlenen.
Aldus gedaan door
mr. M. Keppels als voorzitter,
mr. W.A. Holland en mr. E.A.K.G. Ruys als raadsheren,
en drs. D.M.L. Versteijnen en Dr. J. Lucieer als raden,
in tegenwoordigheid van mr. M.A. Valé als griffier,
en op 31 maart 2022 in het openbaar uitgesproken.
De raden zijn buiten staat deze beslissing mede te ondertekenen.