ECLI:NL:GHARL:2018:3352

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden

Datum uitspraak
10 april 2018
Publicatiedatum
11 april 2018
Zaaknummer
200.188.881/01
Instantie
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Hoger beroep
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Betaling in de onderhandelingsfase van een bedrag van € 100.000,- en de gevolgen daarvan voor de koopovereenkomst van ambulances

In deze zaak gaat het om een hoger beroep van Netfreight Schiffahrts- und Speditions GmbH tegen Holland Trading B.V. over een betaling van € 100.000,- die door Netfreight is gedaan in de onderhandelingsfase voor de aankoop van ambulances. De betaling werd gedaan om de ambulances te reserveren, maar leidde niet tot een koopovereenkomst. Het hof oordeelt dat de betaling niet kan worden aangemerkt als een aanbetaling, maar als een reservering. Er is geen verplichting tot terugbetaling van het bedrag, omdat er geen duidelijke afspraken zijn gemaakt over terugbetaling in het geval de koop niet doorgaat. Het hof vernietigt het eerdere vonnis van de rechtbank, dat een deel van de vordering van Netfreight had toegewezen, en wijst de vorderingen van Netfreight af. De proceskosten worden toegewezen aan Holland Trading.

Uitspraak

GERECHTSHOF ARNHEM-LEEUWARDEN
locatie Leeuwarden
afdeling civiel recht, handel
zaaknummer gerechtshof 200.188.881/01
(zaaknummer rechtbank Overijssel C/08/171859/HA ZA 15-280)
arrest van 10 april 2018
in de zaak van
Netfreight Schiffahrts- und Speditions GmbH,
gevestigd te Hamburg (Duitsland) ,
appellante in het principaal hoger beroep,
geïntimeerde in het incidenteel hoger beroep,
in eerste aanleg: eiseres in conventie en verweerster in reconventie,
hierna:
Netfreight,
advocaat: mr. R. Smink, kantoorhoudend te Enschede,
tegen
Holland Trading B.V.,
gevestigd te Steenwijk,
geïntimeerde in het principaal hoger beroep,
appellante in het incidenteel hoger beroep,
in eerste aanleg: gedaagde in conventie en eiseres in reconventie,
hierna:
Holland Trading,
advocaat: mr. C.E. van Staveren, kantoorhoudend te Zwolle.

1.Het verdere verloop van het geding in hoger beroep

1.1
Het hof neemt de inhoud van het tussenarrest van 6 juni 2017 hier over.
1.2
In dit tussenarrest heeft het hof een meervoudige comparitie van partijen gelast teneinde inlichtingen in te winnen en een schikking te beproeven.
1.3
Op 16 november 2017 heeft deze comparitie plaatsgevonden. Het daarvan opgemaakte proces-verbaal maakt onderdeel uit van de stukken.
1.4
Netfreight vordert in het principaal hoger beroep het bestreden vonnis van
2 maart 2016:
1. te bekrachtigen wat betreft:
- de veroordeling van Holland Trading in conventie om aan Netfreight € 25.000,- te betalen, vermeerderd met de wettelijke handelsrente als bedoeld in art. 6:119a BW met ingang van 13 mei 2015;
- de in dat vonnis vermelde kostenveroordeling in conventie;
- de beslissingen in reconventie;
2. te vernietigen voor het overige en opnieuw recht doende te beslissen dat de oorspronkelijke vordering van Netfreight in eerste instantie tot terugbetaling van het gehele bedrag van € 100.000,-, vermeerderd met rente en kosten, wordt toegewezen, zodat Holland
Trading per saldo € 75.000,- aan Netfreight moet betalen, vermeerderd met de wettelijke handelsrente als bedoeld in art. 6:119a BW met ingang van 13 mei 2015 en Holland Trading te veroordelen in de kosten in beide instanties.
1.5
Holland Trading vordert in het incidenteel hoger beroep, samengevat, het bestreden vonnis van 2 maart 2016 te vernietigen en opnieuw recht doende bij arrest, voor
zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, alsnog de vorderingen van Netfreight af te wijzen, met veroordeling van Netfreight in de kosten van beide instanties, te voldoen binnen
14 dagen na dagtekening van het arrest, en indien voldoening niet binnen deze termijn
plaatsvindt, te vermeerderen met de wettelijke rente te rekenen vanaf de datum van het arrest, althans de 14e dag na de datum van het arrest tot aan de dag der algehele voldoening.

2.De vaststaande feiten

In het principaal en incidenteel hoger beroep
2.1
Het hof gaat in hoger beroep uit van de feiten zoals beschreven in de rechtsoverwegingen 2.1 tot en met 2.34 van het bestreden vonnis van 2 maart 2016, nu tegen die vaststelling geen grieven zijn gericht en ook overigens daartegen niet van bezwaren is gebleken. Het volgende staat daarmee vast.
2.2
Holland Trading is een onderneming in gebruikt materieel zoals vrachtwagens,
boormachines en aggregaten. [A] (hierna: [A] ) is directeur van Holland Trading. Modac is een in Sierra Leone gevestigde onderneming. [B] (hierna: [B] ) is directeur van Modac. Netfreight is een zakenrelatie van Modac. Haar directeur is [C] (hierna: [C] ).
2.3
Tijdens een ebola-uitbraak in Sierra Leone in september 2014 heeft [B] [A] benaderd met de mededeling dat hij op zoek is naar onder meer Unimog-ambulances .
2.4
Op 8 september 2014 schrijft [A] aan [B] :
"(…)I have found 100 pieces unimog ambulance eath go for euro 19.000 transport en profit to port euro 1250 eath.(...)"
2.5
Na ontvangst van foto's van de betreffende ambulances vraagt [B] bij e-mailbericht van 12 september 2014 aan [A] :
"Can you block the 100 units of the UNIMOG Ambulance with Euro 100,000 (...) at least for a week? You understand the banking process but am sure we will get the approval and pay all the money next week (...)"
2.6
Op 12 september 2014 bericht [A] aan [B] :
"anny ammount is good for me then i go and block."
alsmede:
"In the begin of the week i write to you that there is competition on the unimogs
If we want it fast (dillivery - shipment in 3 weeks) then we need to make paiment eather down paiment
As soon the monney is in Holland i take the cheque book and block all the 100 pieces.
Please make the paiment."
2.7
Op 17 september 2014 schrijft [A] aan [B] :
"if you send this euro 100.000 into the account of Holland Trading bv today, and when it arrive friday then i be with this people monday morning
The get the contract for arround 100 unimog typ 1300-435 ex army ex german army, never have anny work done after army time, they are in stock
And availebal, as soon the monney is in the account i go and block this units.
i the writing i did before we have asked to be fast there is competition for this units, this written letter is one week ago
The trucks are still there, please if you want this unimog s please no delay and make paiment."
2.8
Op 17 september 2014 schrijft [B] aan [C] , met een kopie aan [A] :
"Made Enquiries to oene this morning and I forward this for your information.
Oene is asking for 1250 euro for his profit and transportation of each ambulance to Antwerp, and eachambulance cost 19,000 euro each.
I think it's ok and I implore you to secure these 100 pieces right away".
2.9
Holland Trading stuurt op 17 september 2014 per e-mail aan [B] :
PROFORMA INVOICE
"100 pieces unimog typ 435-ul300 4x4 Ambulance ex German Army all dillivered with Four beds as is original for Army standard, all the unimogs are in running condition, the Final price is included dillivery tot Antwerp Belgium including custom documents.
100 unimog typ 435/ul300 ambulance euro 20.250,-- plus Shipment 2.700 euro Eath item totall cost per unit euro 22.950,-- C.I.F. Freetown Sierra Leone.When the down paiment is in account we make contract with the owner, all as discust before. Is the paiment in the account then it is not a problem to get 1 week time for final paiment, but to make aggrement we need paiment urgently."
2.1
Op 18 september 2014 stort Netfreight een bedrag op de rekening van Holland Trading. Het bewijs van overschrijving vermeldt onder meer:
"Betrag: 100.000,00 EUR
Verwendungszweck (Zeile I): Downpayment 100 x Unimog typ 435"
2.11
Bij e-mail van 18 september 2014 schrijft [C] aan [A] :
"(...)
möchten Ihnen hiermit bestatigen, dass wir euro 100.000,- auf Ihr Konto Rabo Bank überwiesen haben. Möchten Sie bitten den Erhalt des Betrages sowie die Sicherung der Fahrzeuge schnellstmöglich zu quittieren, damit wir Freetown entsprechend unterrichten können."
2.12
In de e-mail van 22 september 2014 laat [A] aan [B] weten:
"(...) Today we talk to this people from the unimog they want to give us 70 pieces of unimog, when we deposit of 100.000 euro.
The balange they give us 2 weeks time to finish full paimentthe unimogs are going directly from them to the port transport is for us.
All ambulange are getting good battery so that they are directly running
They will check all trucks for oil and diesel
All ambulange will have 4 beds compleet eath unimog
We need from you the ballange within 2 weeks and authorisation to pay this 100.000 euro
Also we need special permitt to bring this unimogs to sierra leone
This is taking also 2 weeks max about the cost ? max euro 1000 all"
2.13
[B] antwoordt daarop bij e-mail van 22 september 2014, 18.50 uur:
"You have my permission to pay the 100,000 euro and the 1000 Euro for the permit to bring it to Sierra Leone is ok by me.
Please let me know when it's done, so that 1 can take the next step.
Mr. [C] sent the money in the first place to secure the UNIMOG Ambulances.
Bij copy of this letter he will be informed accordingly."
2.14
Een kwartier later (22 september 2014, 19.09 uur) stelt [B] een aantal vragen
over de Unimog-ambulances, onder meer of de ambulances niet gebruikt zijn, of ze goed
onderhouden zijn en of ze hetzelfde zijn als de voorbeelden in de afbeeldingen die [A]
eerder heeft verstuurd. Hij merkt daarbij op:
"Thanks so much for your understanding. After 20 years 1 should not be asking these questions but you have to understand that some people are offering similar ambulance from Belgium, that have been deployed in peace keeping operations, wars en have been commercialized, when they come back, they will respray them nicely en put them back in the market as if they are from the Army."
2.15
De volgende dag, op 23 september 2014, 5:03, schrijft [B] aan [A] :
"
Why are your people tell us 100, and now they only want tot give us 70?
I have a feeling they have sold the 30 pieces to some body in Belgium for Sierra Leone?Please ask them because that's why we want to block all. We already said 100 units now we look funny if we say 70.(...)
Please confirm 100, because I am going to the meeting this morning!!
If he has sold the 30 pieces, I am very worried!!!!!!
Please give me an answer, I have known you for twenty years now, your word is your word.
I know some people are looking but please block 100 UNIMOG Ambulance oke? But he already sold the 30 just tell me."
2.16
[A] reageert daarop door op 23 september 2014 aan [B] te schrijven:
"This people prommest me that they have sold non to sierra leone
There are more to come but for this down paiment they do not want to block more unimog ambulange
if you take care for more down paiment, then we get the other also."
2.17
Op 23 september 2014 zendt Holland Trading per e-mail aan [B] :
"PROFORMA INVOICE
AS DISCUSSED
Depossid 100.000,-- EUR has been made.
Terms for full payment: 14 days after today
70 pieces off unimog typ 435-UI300 Ambulange
In running working condition eath item euro 20.250 € 1.417.500,--
Shipment eath item euro 2.700,-- € 189.000,--
Totall € 1.606.500,--"
2.18
Op 9 oktober 2014 schrijft [B] aan [C] :
"(...) My impression is that they will want to see the five Ambulance you promised before they can put in the order, because of an experience they just hard with a vendor, who supplied them some mixed new with used Toyota Ambulance as new. They just cancelled the other of 70 that was to be supplied by that company.
If you let Oenes ship the 5 as sample from Antwerp they will be here in 2 weeks and ,we can then use one stone to kill two birds, that is you tot fulfill your promise to HE the President to protect your name and reputation and show them as samples of the product we are offering for sale. (...)"
2.19
Op 10 oktober 2014 laat [A] aan [B] weten:
"(...) the companie want to give us up to 14 oktober to pay for, that is the last they do
they have started the change of battery and oil etc etc and prepar all the trucks for transport, buy road and sea, incl export documents.
They are not willing to balange your money this is for there work and down paiment of buying all this unimog s
also the companie not want to wait any longer after 14 oktober after this they are free to sell again to other party. (...)"
2.2
[B] antwoordt op 10 oktober 2014 aan [A] onder meer:
"(...) These ambulance is for EBOLA and about 100 to 200 of our people are dying everyday and you say forget all?
No we can not forget it all and their is a huge market for them unfortunately based on the lives of our people.All I asked was that you send the 5 trucks paid for by a Good Samaritan Mr [C] as sample who is also willing to pay for the freight and you are talking about not retuming my balance?
I did not ask for balance mr [A] , I asked that you send five of the Ambulance as samples if the ambulance you want to sell us is good and if all the claim you made is correct. (...)
The sooner you send them the sooner we can place order for the large order."
2.21
[A] schrijft op 11 oktober 2014 aan [B] :
"The 5 unimog trucks on the yard are yours if you pay for them.
we will send them to antwerp, those are not payd of your money.
The monney you send us, we depossited as we discused to the company who have these unimog s for that they give you 3 weeks time to complete the money and they started to make them run. and inspect all the vehicles, as discussed you wanted to hurry, and we made arrangements to deliver on short notice, we have been wayting on a payment from your side. The trucks are ready for one week now."
2.22
Op 12 oktober 2014 antwoordt [B] :
"(..) You gave specifications of the UNIMOG Ambulance you intend to supply as directly from the reserve stock of the German military.
Which had not been used, but kept in the storage well serviced and maintained, now you are telling a story of oil check, battery change, running condition etc! That's what I have marketed for I did not asked you, never to change oil, fix new batteries, because that is standard things you should and you nomally do all these years.
(...)
We did not say we dont want the Ambulances anymore? We are only asking you to send the 5 samples you've purchased in the past couple of weeks so that they can see samples of the 100 UNIMOG Ambulance you want to sell to us before they place their order (...)"
2.23
Bij e-mail van 14 oktober 2014 schrijft [B] aan [A] :
"(...) I WILL GIVE YOU TILL SUNDAY THE 19 OF OCTOBER FOR YOU TO DELIVERY THE 5 UNIMOG AMBULANCE 435/1300L EX-MILITARY AMBULANCE PAID FOR BY MR [C] TO ANTWERP.
(...)
You still have the opportunity to sell you seventy ambulance and make your small commission and your small profit if you still want to, but you first of all send the people's UNIMOG AMBULANCE PERIOD AND THAT'S NOT NEGOTIABLE."
2.24
Op 16 oktober 2014 schrijft [A] aan [B] :
"To move forward the past days i have been talking tot he seller several times. He assured me again, if you do not take them, your depossid will be gone.
He is understanding the possition, your country is in, and has aggreed to send 4 samples, if you pay for them."
2.25
[B] antwoordt daarop bij e-mail van 16 oktober 2014:
"Seen the mails you sent but could not see where it is stated that I shoudl forfeit the 100,000 euro.
(...)
We are still very much interested in up to 150 Ambulances if they are available AND ONLY AFTER WE HAVE SEEN THE SAMPLES!!"
2.26
[A] reageert bij e-mail van 17 oktober 2014:
"Once again i send you the scaned file,
wich you clearly order me to pay the 100.000 as depossid
and also the 2 weeks tot complete the money.
wich we got extended for a week, wich was due last tueseday.
it is not us, but the suplier of the trucks who order that.
In the mail also is written that they will replace the batterys and fill them with diesel and oil, wich you are complaining about now.
We made a deal for 70, and not 150. (...)"
2.27
[B] schrijft vervolgens aan [A] op 17 oktober 2014:
"I send this to refresh your memory. You told us 100 and after the deposit you said 70?
My dear brother [A] , it does not matter if it is 70, we want it all and we think we will want more, probably up to 150!!
The costs of one AMBULANCE is 19,000+1250=20250x5=101,250
The sooner you send the first 5 out the sooner they will put in the order for the balance 70 pieces whem they must have seen the immaculate condition of these Ambulances.
(...)
Stop every right and wrong, and whining just send the 5 samples and see what happens. JUST DON'T HAVE ANY MONEY TO SEND TO YOU NOW. BUT I WILL NOT LET YOU DOWN [A] , 20 YEARS IS NOT 20 DAYS!!"
2.28
Op 21 oktober 2014 schrijft [A] aan [C] :
"Wie besprochen kommen sie nach holland un sehen sie sich der unimog an, kein problem.
(...)
Bitte herr [C] kommen sie so bald wie moglich, der zeit dringt es ist überhaupt nicht im meinem interesse die geschaft platzen zu lassen.
Wie haben die termien zwei mal geanderd bei die handler.
Und jetzt ein dritten mall. das soll es dan auch sein. (...)"
2.29
[C] antwoordt op 22 oktober 2014:
"Bezugnehmend auf unser gestriges Gespräch möchten ich Ihnen mitteilen, dass ich die Ambulanzen gerne am 3.11.2014 10.00 Uhr besichtigen möchte. (...)"
2.3
[A] deelt op 23 oktober 2014 aan [C] mee:
"ich habe bei den firma anfrage gemacht fur verspatere zahlung wa probleem aber die zint einverstanden.
wir haben drei wohen exstra für den Zahlung und besichtigung.
also bis 3 november 10.00 uhr."
2.31
[C] heeft vervolgens samen met [A] ambulances geïnspecteerd bij
Van Dam, beoogd leverancier van de Unimog-ambulances.
2.32
Op 10 november 2014 heeft [C] aan [A] medegedeeld:
"Habe gestern mit [B] gesprochen und er ist ganz optimistisch, das Geschäft in den nächsten Tagen zu finalisieren."
2.33
Op 10 december 2014 bericht [C] aan [A] onder meer:
"Leider ist aus dem Geschäft nichts geworden und ich möchte Sie bitten uns die Anzahlung von euro 100.000,- bis zum 17.12.2014 auf unser Konto zurück überweisen."
2.34
Bij e-mail van 15 december 2014 schrijft [A] aan [C] :
"wir haben gesprochen mit de verkaufer, wo der anzahlung steht.
er hatt mir versprochen das der anzahlung einige zeit actuel bleibt,
und wir konnen den verrechnen bei ein andere transaction, bei diese firma,
diese angebot hatt kein termien, aber ist nicht unlimitiert."
2.35
Uit de brief van 18 mei 2015 van de raadsman van Van Dam aan de raadsman van Netfreight volgt onder meer:
"Holland Trading heeft een order geplaatst bij cliënte voor 50 Unimog ambulances ad 17.500,00 per stuk, welke Holland Trading BV op haar beurt weer heeft doorverkocht aan het in Sierra Leone gevestigde bedrijf MODAC. Afspraak was dat de volledige order van 50 ambulances uiterlijk einde van de maand november 2014 diende te zijn afgenomen en betaald. Mede gelet op de destijds hoge vraag naar desbetreffende voertuigen en het lage aanbod, is er een '"reservatie-fee" van € 75.000,- overeengekomen. Bij volledige en tijdige afname en betaling van de gehele order, zou voornoemde reservatie-fee van € 75.000,- in mindering strekken op de totale koopsom; bij niet tijdige afname en betaling zou voornoemd bedrag vervallen aan cliënte zonder enig recht op restitutie.
(...)"
2.36
Netfreight heeft op 12 mei 2015 beslag gelegd op de bankrekening van Holland
Trading.

3.Het geschil en de beslissing in eerste aanleg

3.1.
Netfreight heeft in eerste aanleg in conventie, samengevat, gevorderd veroordeling van Holland Trading tot betaling van € 100.000,-, vermeerderd met de wettelijke handelsrente en met veroordeling van Holland Trading in de proceskosten, waaronder de nakosten.
3.2.
Holland Trading heeft in eerste aanleg in reconventie, samengevat, gevorderd opheffing van het beslag op haar bankrekening, met veroordeling van Netfreight in de proceskosten, waaronder de nakosten.
3.3
De rechtbank heeft bij vonnis van 2 maart 2016 in conventie de vordering van Netfreight toegewezen tot een bedrag van € 25.000,- en in reconventie de vordering van Holland Trading afgewezen. Daartoe heeft de rechtbank, samengevat, het volgende overwogen. Tussen Holland Trading en Modac is een overeenkomst ter zake van de koop en levering van 100, dan wel 70 ambulances tot stand gekomen. De betaling van € 100.000,- door Netfreight aan Holland Trading dient te worden beschouwd als aanbetaling op de koopprijs voor de te leveren ambulances. Na de toestemming van Modac om dit bedrag door te betalen aan de leverancier van de ambulances, Van Dam, mochten Netfreight en Modac - zonder nadere afspraken, die kennelijk ontbreken - niet verwachten dat zij dit bedrag terug zouden krijgen in het geval de levering onverhoopt geen doorgang zou vinden. Netfreight heeft geen concrete feiten en omstandigheden aangevoerd, waaruit een andere uitleg zou moeten volgen, aldus de rechtbank.
Ten aanzien van een bedrag van € 25.000,- heeft de rechtbank geoordeeld dat Holland Trading dit ten onrechte onder zich heeft gehouden en dat Holland Trading derhalve tot dit bedrag ongerechtvaardigd is verrijkt. In reconventie heeft de rechtbank de vordering tot opheffing van het beslag afgewezen, omdat de vordering van Netfreight tot een bedrag van
€ 25.000,- toewijsbaar is en geen sprake is van een ondeugdelijk vorderingsrecht.
Holland Trading is in de proceskosten veroordeeld, zowel in conventie als in reconventie.

4.De beoordeling van de grieven en de vorderingIn het principaal en incidenteel hoger beroep

4.1
Het hof zal de grieven in het principaal hoger beroep en in het incidenteel hoger beroep gezamenlijk bespreken, waarbij wordt aangetekend dat grief 4 in het principaal hoger beroep ontbreekt. Zowel het principaal hoger beroep als het incidenteel hoger beroep is uitsluitend gericht tegen het vonnis van de rechtbank in conventie.
4.2
In hoger beroep vordert Netfreight terugbetaling van het door haar op verzoek en ten behoeve van Modac aan Holland Trading betaalde bedrag van € 100.000,- op grond van primair onverschuldigde betaling, subsidiair ongerechtvaardigde verrijking en meer subsidiair de redelijkheid en billijkheid. Nu Modac Netfreight voor zover nodig heeft gemachtigd om dit bedrag van Holland Trading terug te vorderen, ligt de beoordeling van deze vordering hoe dan ook aan het hof voor.
4.3
Centraal staat de vraag hoe de betaling van € 100.000,- door Netfreight aan Holland Trading juridisch moet worden geduid. Dit betreft een kwestie van uitleg van de tussen Modac en Holland Trading gemaakte afspraken. Hierbij komt het aan op de zin die partijen over en weer redelijkerwijs aan elkaars verklaringen en gedragingen mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten (Haviltex-criterium). Netfreight heeft zich op het standpunt gesteld dat de betaling van € 100.000,- diende ter reservering van de ambulances, om zeker te stellen dat deze niet tijdens de onderhandelingen tussen Modac en Holland Trading aan een derde zouden worden verkocht. Zij heeft betoogd dat zij recht heeft op terugbetaling van het hele bedrag, omdat de koop en levering van de ambulances geen doorgang hebben gevonden. Holland Trading heeft dit bestreden en aangevoerd dat tussen Modac en Holland Trading een overkomst tot levering van 70 ambulances tot stand is gekomen en dat de betaling van € 100.000,- van Netfreight aan Holland Trading op verzoek van Modac moet worden aangemerkt als een aanbetaling op de uiteindelijk te betalen koopsom. Holland Trading heeft gesteld dat zij nog steeds bereid en in staat is om uitvoering te geven aan de overeenkomst met Modac. De rechtbank heeft daarom volgens Holland Trading ten onrechte geoordeeld dat zij tot een bedrag van € 25.000,- ongerechtvaardigd is verrijkt.
4.4
Naar het oordeel van het hof rechtvaardigen de diverse hiervoor weergegeven e‑mails niet de conclusie dat er een koopovereenkomst tussen Modac en Holland Trading tot stand is gekomen en de betaling van € 100.000,- als een aanbetaling op de koopsom moet worden beschouwd. Dat betekent dat de grieven in zoverre slagen, maar op grond van het navolgende overwegingen baat dat Netfreight niet.
4.5
Zoals Netfreight terecht heeft gesteld moet de betaling van € 100.000,- worden aangemerkt als een betaling ter reservering van de door Modac aan te kopen ambulances. De vraag die thans voorligt is of er een grond is op basis waarvan Holland Trading het bedrag van € 100.000,- moet terugbetalen in het geval de koopovereenkomst uiteindelijk niet tot stand komt. Krachtens de hoofdregel van artikel 150 Rv rusten de stelplicht en bewijslast van het bestaan van deze grond op Netfreight.
4.6
Het hof is van oordeel dat, anders dan Netfreight heeft betoogd, uit het niet tot stand komen van de koopovereenkomst niet voortvloeit dat Holland Trading zonder meer verplicht is het bedrag van € 100.000,- terug te betalen. Tegenover de betaling van € 100.000,- stond immers als tegenprestatie het vasthouden van de ambulances voor Modac, in eerste instantie 100 ambulances en later - ten tijde van het verzoek om toestemming voor doorbetaling van de € 100.000,- aan Van Dam - 70 ambulances. Het gebruik van de term
"deposit"duidt niet ondubbelzinnig op het slechts in bewaring geven van het geld, zoals Netfreight heeft bepleit. Netfreight heeft niet gesteld dat er met Holland Trading een uitdrukkelijke afspraak is gemaakt strekkende tot terugbetaling. Verder rechtvaardigen de door Netfreight naar voren gebrachte feiten en omstandigheden niet de conclusie dat zij redelijkerwijs heeft mogen begrijpen dat zij het bedrag van € 100.000,- terugbetaald zou krijgen indien de koop en levering uiteindelijk geen doorgang zouden vinden.
4.7
Netfreight heeft bewijs aangeboden over
"wat omtrent de betaling wel en niet is afgesproken"door het horen van [C] en [B] . Het hof zal dit bewijsaanbod passeren, omdat Netfreight haar stellingen onvoldoende heeft onderbouwd om te kunnen worden toegelaten tot het leveren van bewijs. Daarnaast is het bewijsaanbod van Netfreight niet voldoende specifiek, nu het in dit geschil gaat over de vraag of al dan niet terugbetaling is overeengekomen tussen Modac en Holland Trading.
4.8
Het voorgaande brengt mee dat geen sprake is van onverschuldigde betaling (artikel 6:203 BW). Evenmin heeft dit tot gevolg dat sprake is van ongerechtvaardigde verrijking (artikel 6:212 BW). Anders dan de rechtbank heeft geoordeeld, geldt dit laatste voor het gehele bedrag van € 100.000,- en niet alleen voor het door Holland Trading - met toestemming van Modac - aan Van Dam doorbetaalde bedrag van € 75.000,-.
4.9
Uit het voorgaande volgt dat Holland Trading niet gehouden is tot terugbetaling van het bedrag van € 100.000,- . In hetgeen Netfreight heeft aangevoerd ziet het hof geen aanleiding om met toepassing van de redelijkheid en billijkheid (artikel 6:248 BW) Holland Trading desalniettemin te veroordelen tot terugbetaling van € 75.000,-, vermeerderd met rente en kosten.
4.1
Het principaal hoger beroep faalt derhalve. De grief in het incidenteel hoger beroep slaagt.

5.De slotsom

5.1
De grieven in het principaal hoger beroep falen, terwijl de grief in het incidenteel hoger beroep doel treft. Dit leidt ertoe dat het bestreden vonnis van 2 maart 2016 in conventie zal worden vernietigd. Het hof zal, opnieuw rechtdoende, de vordering van Netfreight in zijn geheel afwijzen. Als de in het ongelijk te stellen partij zal het hof Netfreight veroordelen in de kosten van het geding. Deze kosten worden in eerste aanleg in conventie vastgesteld op € 2.842,- (2 punten, tarief V, € 1.421,- per punt), aan salaris advocaat conform het liquidatietarief en op € 2.200,- aan verschotten. In het principaal hoger beroep worden de kosten begroot op € 3.262,- (2 punten, tarief IV, € 1.631,- per punt) aan salaris advocaat conform het liquidatietarief en op € 1.957,- aan verschotten en in het incidenteel appel begroot op € 579,- (1 punt, tarief III, € 1.158,- per punt, x 50%) aan salaris advocaat, te vermeerderen met de wettelijke rente zoals in het dictum is vermeld.
5.2
Het meer of anders gevorderde wordt afgewezen.

6.De beslissing

Het hof, rechtdoende in hoger beroep:
In het principaal en in het incidenteel hoger beroep
vernietigt het vonnis van de rechtbank Overijssel, zittingsplaats Zwolle, van 2 maart 2016 voor zover in conventie gewezen;
en doet in zoverre opnieuw recht:
wijst de vorderingen van Netfreight af;
veroordeelt Netfreight in de proceskosten aan de zijde van Holland Trading wat betreft de eerste aanleg vastgesteld op € 2.200,- voor verschotten en op € 2.842,- voor salaris overeenkomstig het liquidatietarief, te voldoen binnen veertien dagen na dagtekening van dit arrest, en – voor het geval voldoening binnen bedoelde termijn niet plaatsvindt – te vermeerderen met de wettelijke rente te rekenen vanaf bedoelde termijn voor voldoening;
veroordeelt Netfreight in de kosten van Holland Trading het hoger beroep vastgesteld in het principaal hoger beroep op € 1.957,- voor verschotten en op € 3.262,- voor salaris overeenkomstig het liquidatietarief en in het incidenteel hoger beroep op € 579,- voor salaris overeenkomstig het liquidatietarief, te voldoen binnen veertien dagen na dagtekening van dit arrest, en – voor het geval voldoening binnen bedoelde termijn niet plaatsvindt – te vermeerderen met de wettelijke rente te rekenen vanaf bedoelde termijn voor voldoening;
verklaart dit arrest voor zover het de hierin vermelde proceskostenveroordelingen betreft uitvoerbaar bij voorraad;
wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit arrest is gewezen door mr. B.J.H. Hofstee, mr. I. Tubben, en mr. J. Smit en is door de rolraadsheer in tegenwoordigheid van de griffier in het openbaar uitgesproken op
10 april 2018.