ECLI:NL:GHARL:2017:6464

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden

Datum uitspraak
25 juli 2017
Publicatiedatum
26 juli 2017
Zaaknummer
200.160.378/01
Instantie
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Hoger beroep
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Hoger beroep inzake internationale koopovereenkomst en betalingsverplichtingen

In deze zaak gaat het om een hoger beroep van [appellant], handelende onder de naam Meon, tegen de vennootschap Ollycom ApS, een Deense groothandel in mobiele telefoons. De zaak betreft een koopovereenkomst van 8 april 2011 voor de levering van 390 iPhone 4-toestellen, waarbij [appellant] stelt dat hij geen partij is bij de overeenkomst en dat er sprake is van opschortende voorwaarden. Het hof oordeelt dat de overeenkomst tot stand is gekomen en dat de leverings- en betalingscondities niet als opschortende voorwaarden kunnen worden beschouwd. Het hof bekrachtigt het vonnis van de rechtbank Noord-Nederland, die [appellant] had veroordeeld tot betaling aan Ollycom. Het hof stelt vast dat [appellant] door zijn zoon [B] als gevolmachtigde is vertegenwoordigd en dat hij de betalingsverplichtingen niet kan ontlopen. De grieven van [appellant] worden verworpen, en hij wordt in de kosten van het hoger beroep veroordeeld.

Uitspraak

GERECHTSHOF ARNHEM-LEEUWARDEN
locatie Leeuwarden
afdeling civiel recht, handel
zaaknummer gerechtshof 200.160.378/01
(zaaknummer rechtbank Noord-Nederland C/17/131804?HA ZA 14-14)
arrest van 25 juli 2017
in de zaak van
[appellant],
handelende onder de naam Meon,
wonende te [A] ,
appellant,
in eerste aanleg: gedaagde,
hierna te noemen:
[appellant],
advocaat: mr. O. Huisman, kantoorhoudend te Den Haag,
tegen
de vennootschap naar het recht van Denemarken,
Ollycom ApS,
gevestigd te Holstebro, Denemarken,
geïntimeerde,
in eerste aanleg: eiseres,
hierna te noemen:
Ollycom,
advocaat: mr. G. Hoek, kantoorhoudend te Rotterdam.

1.Het geding in eerste aanleg

Voor het geding in eerste aanleg verwijst het hof naar de inhoud van het vonnis van 13 augustus 2014 dat de rechtbank Noord-Nederland, locatie Leeuwarden, heeft gewezen.

2.Het geding in hoger beroep

2.1
Het hof neemt hier over hetgeen in het arrest van 16 februari 2016 is overwogen en
beslist.
2.2
Het verdere verloop van de procedure blijkt uit:
- de memorie van antwoord,
- de akte uitlaten van 5 juli 2016.
2.3
Vervolgens hebben partijen de stukken voor het wijzen van arrest overgelegd en heeft het hof arrest bepaald.
2.4
[appellant] vordert in hoger beroep - samengevat - dat het hof het vonnis van de rechtbank Noord-Nederland, locatie Leeuwarden, van 13 augustus 2014 vernietigt en de vorderingen van Ollycom alsnog afwijst, met veroordeling van Ollycom in de proceskosten.

3.De vaststaande feiten

3.1.
Het hof gaat in hoger beroep uit van de tussen partijen als onbetwist vaststaande feiten zoals beschreven in de rechtsoverwegingen 2.1 tot en met 2.5 van het bestreden vonnis, behoudens voor zover daartegen door [appellant] grieven (de
grieven 1 en 2) zijn aangevoerd.
3.2.
Ollycom is een Deense groothandel die gespecialiseerd is in de distributie van
mobiele telefoons aan klanten/kopers die gevestigd zijn over de hele wereld. In het kader
van de levering van mobiele telefoons maakt Ollycom doorgaans gebruik van expediteurs
die gevestigd zijn in het land van de koper. Deze expediteurs houden de zaken onder zich
totdat Ollycom toestemming geeft om deze aan de koper af te staan. Deze toestemming
wordt alleen gegeven wanneer betaling van de gehele koopsom door Ollycom is ontvangen.
3.3
Op 8 april 2011 is een koopovereenkomst gesloten betreffende 390 iPhone 4-toestellen tegen een koopsom van in totaal € 210.600,-. Ollycom heeft de afspraken in het kader van die overeenkomst gemaakt met de zoon van [appellant] , [B] . De levering van de partij iPhones vond plaats door tussenkomst van Betrabonded als expediteur. Op grond van de tussen Ollycom en Betrabonded bestaande serviceovereenkomst is Betrabonded gehouden de zaken onder zich te houden, zolang zij niet de toestemming van Ollycom heeft om deze aan de koper af te staan.
3.4
Op de factuur van 8 april 2011 die met betrekking tot deze koopovereenkomst is opgemaakt staat vermeld:
“(…) Terms of delivery: On Hold at: Betrabonded International B.V. (…)
Delivery date: 11/04/2011
Terms of payment: 100% after inspection. (…)”
3.5
Op 11 april 2011 heeft Ollycom de 390 iPhones aan Betrabonded doen afleveren. Betrabonded heeft de iPhones zonder toestemming van Ollycom op dezelfde dag aan [B] afgegeven. Toen Ollycom Betrabonded bij emailbericht van 10 mei 2011 verzocht de 390 iPhones terug te sturen naar Ollycom, heeft Betrabonded Ollycom bericht dat zij de iPhones abusievelijk al op 11 april 2011 had afgegeven. Betrabonded heeft verschillende keren bij e-mailbericht en telefonisch jegens Ollycom erkend dat de fout geheel aan haar te wijten is.
3.6
Op de koopsom is een totaalbedrag van € 48.100,- in mindering voldaan aan Ollycom.

4.Het geschil en de beslissing in eerste aanleg

4.1.
Ollycom heeft in eerste aanleg, samengevat, gevorderd primair dat [appellant] en Betrabonded hoofdelijk worden veroordeeld tot betaling aan Ollycom van € 171.090,- en subsidiair dat [appellant] en Betrabonded ieder afzonderlijk worden veroordeeld tot betaling van voornoemd bedrag, een en ander met wettelijke rente en een veroordeling van [appellant] en Betrabonded in de buitengerechtelijke incassokosten en de proceskosten.
4.2.
De rechtbank heeft bij vonnis van 13 augustus 2014 [appellant] en Betrabonded ieder veroordeeld tot betaling aan Ollycom van € 83.282,20, alsmede veroordeeld in de proceskosten.

5.De beoordeling van de grieven en de vordering

5.1
Het hof stelt ambtshalve vast dat de Nederlandse rechter op grond van artikel 2 van de EEX-Verordening betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken bevoegd is kennis te nemen van het onderhavige geschil. Daarnaast stelt het hof vast dat de overeenkomst die in dit geschil centraal staat de koop van roerende zaken betreft in de zin van artikel 1, eerste lid van het Weens Koopverdrag, waarbij Nederland en Denemarken verdragspartij zijn. De bepalingen van dit verdrag, volgens welke de koper gehouden is de koopsom te betalen en de verkoper die betaling kan eisen (de artikelen 53, 58 en 62), zijn daarom van toepassing.
5.2
[appellant] heeft drie grieven tegen het bestreden vonnis aangevoerd. In
grief Ibetoogt hij dat de rechtbank bij de vaststelling van de feiten onder 4.2 (bedoeld zal zijn 2.2) ten onrechte heeft overwogen dat op 8 april 2011 tussen Ollycom en hem een koopovereenkomst tot stand is gekomen betreffende de levering van 390 iPhone-toestellen. Er is volgens [appellant] sprake van een overeenkomst onder opschortende voorwaarden in de zin van artikel 6:22 BW. Afgifte zou pas plaatsvinden na inspectie en na betaling, maar daarvan is geen sprake geweest. Daarom is er geen zuivere overeenkomst tot stand gekomen. Met
grief IIvoert [appellant] aan dat de rechtbank hem bij de vaststaande feiten onder 2.4 (bedoeld zal zijn 2.2) ten onrechte als partij bij de overeenkomst van 8 april 2011 aanmerkt en onder 2.4 en 2.5 ten onrechte als vaststaand aanneemt dat de betrokken iPhones aan hem zijn afgegeven en dat hij in mindering op de koopsom een bedrag van € 48.100,- aan Ollycom heeft betaald. Volgens [appellant] staat vast dat [B] overeenstemming met Ollycom heeft bereikt over de koop van de iPhones; [appellant] was daarbij niet betrokken. De gang van zaken hierbij wijkt ook af van de gebruikelijke manier van zaken doen. De pro forma nota is door Ollycom ten onrechte op naam van [appellant] gesteld en hij heeft ook geen betalingen verricht. Het is waarschijnlijk [B] geweest die het bedrag van € 48.100,- heeft betaald; hij deed dat door middel van verrekening van een hem toekomende commissie wegens aan Ollycom verleende diensten. Het door [appellant] gedane betalingsvoorstel kan niet worden beschouwd als een bekrachtiging. [appellant] ontkent voorts de iPhones van Betrabonded te hebben ontvangen en stelt ook geen opdracht te hebben gegeven voor afgifte aan [B] . Ten slotte is [appellant] van oordeel dat Ollycom onvoldoende heeft gesteld om aan te kunnen nemen dat [B] krachtens volmacht van [appellant] heeft gehandeld. In
grief IIIklaagt [appellant] erover dat de rechtbank heeft geoordeeld dat hij het restant van de koopsom aan Ollycom dient te betalen. Mocht er wel een overeenkomst tussen Ollycom en [appellant] tot stand zijn gekomen, dan heeft Betrabonded ten onrechte de iPhones niet aan hem afgegeven, hetgeen een tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst is. Dit dient voor rekening van Ollycom te komen, omdat zij Betrabonded als hulppersoon heeft ingeschakeld. Op grond hiervan heeft [appellant] het recht om de overeenkomst te ontbinden, dan wel kan Ollycom op grond van redelijkheid en billijkheid geen nakoming meer vorderen.
5.3
Ollycom heeft deze stellingen betwist. Zij stelt vanaf 2010 tientallen overeenkomsten met [appellant] te hebben gesloten ter waarde van enkele miljoenen euro’s. De handelwijze daarbij was telkens dezelfde: Ollycom onderhield direct contact met [B] en [appellant] verzorgde de betalingen ofwel via Betrabonded ofwel rechtstreeks. Deze betalingen waren steeds afkomstig van de rekening van [appellant] , die tot 8 april 2011 ook alle facturen heeft voldaan. Ook met betrekking tot de litigieuze overeenkomst heeft [B] de onderhandelingen gedaan en daarbij zijn vader ( [appellant] ) vertegenwoordigd. Gelet op de gebruikelijke gang van zaken, moet [appellant] hiervan op de hoogte zijn geweest. Ollycom heeft de factuur aan [appellant] gezonden en daarbij vermeld dat hij de toestellen bij Betrabonded zou kunnen inspecteren. Laatstgenoemde heeft zonder toestemming van Ollycom de iPhones op 11 april 2011 direct uitgeleverd aan [B] . Volgens Ollycom is geen sprake van opschortende voorwaarden in de zin van artikel 6:22 BW; het gaat slechts om leverings- en betalingsvoorwaarden die aan het bestaan van de koopovereenkomst niet kunnen afdoen. Uit de deelbetalingen door [appellant] na 8 april 2011 en het later door hem gedane betalingsvoorstel blijkt dat hij een toereikende volmacht aan [B] had verleend dan wel diens handelingen heeft bekrachtigd. Meer subsidiair beroept Ollycom zich op artikel 3:61 lid 2 BW, omdat zij redelijkerwijs mocht aannemen dat [appellant] een toereikende volmacht had verleend. Er was sprake van een rechtens te respecteren schijn van vertegenwoordigingsbevoegdheid van [B] , gelet op het handelsverleden van partijen, de reactie van [appellant] op de factuur van 8 april 2011 en de deelbetalingen door [appellant] alsmede het later door hem gedane betalingsvoorstel. Ook de derde grief dient volgens Ollycom te worden verworpen, daar schadeplichtigheid van Betrabonded ten opzichte van Ollycom niet uitsluit dat zij nakoming van [appellant] kan vorderen. Het gaat hierbij om twee naast elkaar staande vorderingen.
Grief II:[appellant] is geen partij bij de koopovereenkomst
5.4
Het hof zal eerst
grief IIbeoordelen, aangezien deze het verst strekt. [appellant] stelt zich blijkens zijn toelichting op deze grief op het standpunt geen partij te zijn bij de koopovereenkomst van 8 april 2011 met Ollycom met betrekking tot de partij van 390 iPhones. Het hof stelt vast dat tussen partijen niet in discussie is dat de onderhandelingen met Ollycom betreffende de koop van de 390 iPhones destijds door [B] zijn gevoerd. Door [appellant] is evenmin bestreden dat dit de gebruikelijke gang van zaken was bij de tientallen soortgelijke transacties die partijen vanaf 2010 eerder met elkaar hadden gedaan ter waarde van enige miljoenen euro’s. Ook hier ging het steeds om de verkoop door Ollycom aan [appellant] van mobiele telefoons, waarbij ook gebruik werd gemaakt van Betrabonded. Een en ander blijkt ook uit de door Ollycom in productie 11 bij de inleidende dagvaarding overgelegde email-correspondentie. [appellant] heeft weliswaar aangevoerd dat deze overeenkomst afweek van de vorige, omdat Betrabonded de telefoons zonder toestemming van Ollycom en zonder uitslagbon aan een ander dan hemzelf heeft afgegeven, maar dat leidt niet tot een ander oordeel, omdat die omstandigheden geen betrekking hebben op de totstandkoming van de overeenkomst. [appellant] heeft onvoldoende bestreden dat bij al die transacties de facturen steeds door hem zijn ontvangen en ook door hem zijn betaald. Ook de factuur van 8 april 2011 is door hem ontvangen. [appellant] heeft daarop niet gereageerd met de mededeling dat het hier een transactie betrof die hem niet aanging, zoals te verwachten zou zijn indien hij part noch deel zou hebben gehad aan deze overeenkomst. Bovendien staat tussen partijen vast dat [B] de betrokken iPhones op 11 april 2011 in ontvangst heeft genomen, zoals dat in eerdere gevallen ook gebeurde. [appellant] heeft voorts ontkend tot een bedrag van in totaal € 48.100,- aan deelbetalingen te hebben gedaan, maar hij heeft niet de stelling van Ollycom betwist dat op 19 juli 2011 een deelbetaling door hem is gedaan, volgend op een mailtje van [B] aan Ollycom met de tekst:
“My dad will send 2500 € for the first 100 pc”(productie 11 bij inleidende dagvaarding)
.Op 11 november 2011 heeft [appellant] bovendien aan de advocaat van Ollycom een betalingsvoorstel gedaan in verband met de onderhavige zaak. Daarin wordt geen enkel voorbehoud gemaakt ten aanzien van de positie van [appellant] als contractpartij, maar doet [appellant] het voorstel om vanaf januari 2012 maandelijks een bedrag van
€ 2.000,- aan Ollycom te betalen teneinde de koopsom op die wijze te voldoen. Indien juist zou zijn dat [appellant] geen partij was bij de koopovereenkomst, dan is bepaald onaannemelijk dat hij dit niet op enigerlei wijze aan Ollycom kenbaar heeft gemaakt, toen Ollycom op betaling van de partij iPhones aandrong. Integendeel, [appellant] gedroeg zich ook toen in alle opzichten als de wederpartij van Ollycom.
5.5
Ollycom dient ingevolge artikel 150 Rv te stellen en zo nodig te bewijzen dat [appellant] haar wederpartij is bij de koopovereenkomst waarvan zij nakoming vordert. Gelet op de hiervoor onder 5.4 weergegeven feiten en omstandigheden, bestaat naar het oordeel van het hof in rechte het vermoeden dat de stelling van Ollycom juist is en dat [appellant] moet worden beschouwd als haar wederpartij, waarbij zijn zoon [B] als gevolmachtigde is opgetreden. [appellant] kan in beginsel worden toegelaten tot het leveren van tegenbewijs, maar heeft geen bewijs van zijn stellingen aangeboden. Het hof ziet in dit verband ook geen aanleiding voor het ambtshalve opdragen van bewijs aan [appellant] . Het dient er daarom voor te worden gehouden dat [appellant] de betrokken koopovereenkomst door middel van zijn zoon als gevolmachtigde met Ollycom heeft gesloten.
Grief IIfaalt.
5.6
Ook
grief Ikan niet slagen. De overeenkomst met betrekking tot de levering door Ollycom van 390 iPhones is op 8 april 2011 tot stand gekomen. De door [appellant] bedoelde voorwaarden van inspectie en betaling vooraf zoals die voorkomen op de pro forma factuur van 8 april 2011 (“On hold at Betrabondend” en “100% payment after inspection”) zijn te beschouwen als leverings- en betalingscondities, maar niet als opschortende voorwaarden van de vervulling waarvan het inwerkingtreden van de (verbintenissen op grond van de) koopovereenkomst afhankelijk was als bedoeld in artikel 6:22 BW.
Grief Ifaalt dan ook.
5.7
Met betrekking tot
grief IIIoverweegt het hof dat [appellant] op grond van het voorgaande gehouden is het restant van de koopsom aan Ollycom te voldoen. Vast staat immers dat [appellant] met Ollycom een koopovereenkomst heeft gesloten voor de levering van 390 iPhones door Ollycom welke via Betrabonded dienden te worden geleverd en daadwerkelijk ook zijn geleverd. Ollycom heeft [appellant] daarvan op de hoogte gesteld met het verzoek de partij te inspecteren en bij goedkeuring te betalen. Ollycom heeft daarmee aan haar verbintenis uit de koopovereenkomst voldaan. Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen, moet het ervoor worden gehouden dat [B] gevolmachtigd was namens zijn vader de koopovereenkomst aan te gaan. [B] heeft, naar tussen partijen vast staat, de telefoons van Betrabonded in ontvangst genomen en was daartoe als gevolmachtigde van zijn vader ook gerechtigd. De afgifte van de iPhones aan hem in plaats van aan [appellant] is daarom geheel in overeenstemming met de koopovereenkomst tussen partijen. Het ontbreken van toestemming van Ollycom voor die afgifte is geen omstandigheid die meebrengt dat [appellant] niet gehouden zou zijn om te betalen. Ook
grief IIIfaalt daarom.

6.De slotsom

6.1.
De grieven falen, zodat het bestreden vonnis moet worden bekrachtigd.
6.2.
Als de in het ongelijk te stellen partij zal het hof [appellant] in de kosten van het hoger beroep, waaronder de kosten van het incident, veroordelen.
De kosten voor de procedure in hoger beroep aan de zijde van Ollycom zullen worden vastgesteld op:
- griffierecht € 1.920,-
- salaris advocaat
€ 3.262,-(1 punt in het incident en 1 punt in de hoofdzaak x tarief IV)
Totaal € 5.182,-
6.3.
Als niet weersproken zal het hof ook de gevorderde wettelijke rente over de proceskosten en de nakosten toewijzen zoals hierna vermeld.

7.De beslissing

Het hof, recht doende in hoger beroep:
bekrachtigt het vonnis van de rechtbank Noord-Nederland, locatie Leeuwarden, van 13 augustus 2014;
veroordeelt [appellant] in de kosten van het hoger beroep, tot aan deze uitspraak aan de zijde van Ollycom vastgesteld op € 1.920,- voor verschotten en op € 3.262,- voor salaris overeenkomstig het liquidatietarief, te voldoen binnen veertien dagen na dagtekening van dit arrest, en, voor het geval voldoening binnen bedoelde termijn niet plaatsvindt, te vermeerderen met de wettelijke rente, te rekenen vanaf bedoelde termijn voor voldoening;
veroordeelt [appellant] in de nakosten, begroot op € 131,-, met bepaling dat dit bedrag zal worden verhoogd met € 68,- in geval [appellant] niet binnen veertien dagen na aanschrijving aan deze uitspraak heeft voldaan én betekening heeft plaatsgevonden, een en ander vermeerderd met de wettelijke rente te rekenen vanaf veertien dagen na aanschrijving én betekening;
verklaart dit arrest voor zover het de hierin vermelde (proces)kostenveroordelingen betreft uitvoerbaar bij voorraad;
wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit arrest is gewezen door mr. D.J. Keur, mr. I. Tubben en mr. J. Smit en is door de rolraadsheer, in tegenwoordigheid van de griffier, in het openbaar uitgesproken op 25 juli 2017.