ECLI:NL:GHARL:2016:2870

• Datum uitspraak: 12 april 2016
• Publicatiedatum: 12 april 2016
• Zaaknummer: 14/00621 en 14/00622
• Instantie: Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Belastingrecht
• Procedures: Verzet
• Rechters: J.W. baron van Knobelsdorff; B. van Walderveen; J.H.B. Röben
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Verzet tegen niet-ontvankelijk verklaring van hoger beroep wegens niet betalen griffierecht

In deze zaak heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 12 april 2016 uitspraak gedaan op het verzet van belanghebbende tegen de niet-ontvankelijk verklaring van zijn hoger beroep. Het hoger beroep was eerder niet-ontvankelijk verklaard omdat belanghebbende het verschuldigde griffierecht niet had betaald. Belanghebbende had hoger beroep ingesteld tegen uitspraken van de rechtbank Noord-Nederland met betrekking tot aanslagen in de inkomstenbelasting en de premie volksverzekeringen voor het jaar 2009. De griffier had belanghebbende op 1 september 2014 gewezen op de verschuldigdheid van het griffierecht, maar dit was niet voldaan. Het Hof verklaarde het hoger beroep op 2 december 2014 kennelijk niet-ontvankelijk.

Belanghebbende heeft verzet aangetekend en aangevoerd dat het betalen van het griffierecht in strijd is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Tijdens de mondelinge behandeling op 1 maart 2016 is belanghebbende niet verschenen. Het Hof heeft vastgesteld dat belanghebbende niet in staat was om het griffierecht te betalen, maar dat hij niet voldoende bewijs heeft geleverd om zijn betalingsonmacht aan te tonen. Het Hof oordeelde dat de heffing van griffierecht niet in strijd is met de toegang tot de rechter en dat belanghebbende terecht niet-ontvankelijk was verklaard.

De uitspraak van het Hof concludeert dat het verzet ongegrond is en dat er geen termen zijn voor een kostenveroordeling. De beslissing is openbaar uitgesproken en partijen kunnen binnen zes weken beroep in cassatie instellen bij de Hoge Raad der Nederlanden.

Uitspraak

GERECHTSHOF ARNHEM - LEEUWARDEN

Afdeling belastingrecht

Locatie Leeuwarden

Nummers 14/00621 en 14/00622

uitspraakdatum:
12 april 2016

Uitspraak van de eerste meervoudige belastingkamer

op het verzet van

[X] te
[Z] (hierna: belanghebbende)

tegen de met toepassing van artikel 8:54 van de Algemene wet bestuursrecht gedane uitspraak van de derde enkelvoudige belastingkamer van het Hof van 2 december 2014 op het hoger beroep van belanghebbende tegen de uitspraken van de rechtbank Noord-Nederland, met de nummers AWB LEE 13/1174 en AWB LEE 13/1175 van 20 mei 2014 in het geding tussen belanghebbende en de inspecteur van de Belastingdienst Noord/kantoor Leeuwarden (hierna: de Inspecteur) betreffende de aanslag in de inkomstenbelasting en de premie volksverzekeringen en de aanslag in de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet voor het jaar 2009.

1. Ontstaan en loop van het geding.

1.1

Belanghebbende heeft tegen de uitspraken van de rechtbank Noord-Nederland (hierna: de Rechtbank) met de nummers AWB LEE 13/1174 en AWB LEE 13/1175 van 20 mei 2014 hoger beroep ingesteld.

1.2

De griffier heeft belanghebbende bij aangetekende brief van 1 september 2014 gewezen op de verschuldigdheid van het griffierecht. Het verschuldigde griffierecht is niet voldaan.

1.3

Het Hof heeft het hoger beroep bij uitspraak van 2 december 2014, verzonden op 10 december 2014, kennelijk niet-ontvankelijk verklaard omdat het voor het instellen van het hoger beroep verschuldigde griffierecht niet is betaald.

1.4

Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van het Hof verzet aangetekend. Het verzetschrift is ter griffie van het Hof ontvangen op 20 januari 2015.

1.5

De Inspecteur is bij brief van 23 januari 2015 door het Hof op de hoogte gesteld van het door belanghebbende gedane verzet. Tevens is Inspecteur bij brief van 20 januari 2016 op de hoogte gesteld van de mondelinge behandeling van het verzet.

1.6

De mondelinge behandeling van het verzet heeft plaatsgevonden op 1 maart 2016 te Leeuwarden. Belanghebbende is daarvoor uitgenodigd bij aangetekende brief van 20 januari 2016 aan het adres [a-straat] 35 6. Blijkens informatie op de website mijnpakket.post.nl is de uitnodiging op 25 januari 2016 op een PostNL-locatie door of namens belanghebbende afgehaald. Belanghebbende is, zonder enig bericht van verhindering, niet verschenen.

1.7

Tot de stukken waarop het Hof bij de beoordeling van het verzet acht slaat, behoren het hogerberoepschrift, de uitspraak waartegen het verzet is gericht en het verzetschrift.

2. De vaststaande feiten

2.1

Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank van 20 mei 2014 hoger beroep ingesteld. De beroepstermijn van zes weken liep af met 1 juli 2014. Het beroepschrift met dagtekening 5 juli 2014 is blijkens de envelop ter post bezorgd op 7 juli 2014 en op 8 juli 2014 ter griffie van het Hof ontvangen.

2.2

Tegen de uitspraak van het Hof, waarin belanghebbende wegens niet betaling van griffierecht kennelijk niet-ontvankelijk is verklaard, heeft belanghebbende verzet aangetekend. Als motivering van zijn verzet heeft belanghebbende het volgende gesteld:

“(…) De reden van mijn verzetschrift is gelegen in het feit dat het vergoeden van het griffierecht in strijd is met het verdrag/uitspraak Europese Hof voor de rechten van de mens.

De vergoeding griffierecht met toevoeging kan worden verkregen bij de Raad voor de Rechtsbijstand te Leeuwarden. Ontbreken adres Gerechtshof voor indienen verzetschrift

Bij deze vraag ik beleefd doch dringend de meervoudige Kamer Gerechtshof-Arnhem-Leeuwarden locatie belastingen fiscaal jaar 2009 het verzetschrift gegrond te verklaren.(…)”

Als bijlage van zijn verzetschrift heeft belanghebbende een cijfermatige opstelling overgelegd. Deze luidt als volgt:

17012015

Belastbaar inkomen € 26.035

Berekening

Eerste schijf 2,35% van € 17878 420

Tweede schijf 10,85% . 8157
885

1305

Premie 13,25% van € 26035
3449

IB + premie € 4754

Voorlopige aanslag 18062010
740

€ 4014

Heffingskorting
2519

€ 1495

Betaald d. d. 20032014
392

€ 1103

Heffingsrente
187

€ 916

Invorderingsrente
91

€ 825

[onleesbaar] verplichting Banksaldo
13 214

Verliescompensatie € 12389

3. Beoordeling van het verzet

3.1

De griffier heeft belanghebbende bij brief van 10 juli 2014 meegedeeld dat zijn hoger beroep tegen de uitspraak van de Rechtbank met de nummers AWB LEE 13/1174 en AWB LEE 13/1175 ambtshalve is gesplitst in twee zaken. Tevens is daarbij medegedeeld dat er wordt volstaan met het eenmaal heffen van griffierecht. Alleen in de zaak met nummer 14/00621 zal belanghebbende een nota ontvangen.

3.2

Bij aangetekend schrijven van 1 september 2014 is belanghebbende gewezen op de verschuldigdheid van het griffierecht. In deze brief is belanghebbende meegedeeld dat het verschuldigde bedrag binnen vier weken na dagtekening van de brief dient te zijn bijgeschreven op de in die brief vermelde bankrekening. De griffier heeft belanghebbende daarbij erop gewezen dat bij niet tijdige betaling het hoger beroep niet-ontvankelijk kan worden verklaard.

3.2

Belanghebbende heeft het in rekening gebrachte griffierecht van € 122 niet betaald.

3.3

Bij uitspraak van 2 december 2014 heeft het Hof het hoger beroep kennelijk niet-ontvankelijk verklaard.

3.4

Voor zover het Hof belanghebbende begrijpt, heeft hij in zijn verzetschrift van 17 januari 2015 bedoeld aan te voeren dat hij niet in staat was het verschuldigde griffierecht te betalen.

3.5

Ingevolge artikel 8:41, lid 1, van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) wordt van de indiener van het hoger beroepschrift griffierecht geheven. Het niet of niet tijdig betalen van het verschuldigde griffierecht leidt ingevolge artikel 8:41, lid 6, van de Awb tot niet-ontvankelijkverklaring van het hoger beroep, tenzij redelijkerwijs niet kan worden geoordeeld dat de indiener van het beroep in verzuim is geweest.

3.6

Met de heffing van het griffierecht in bestuursrechtelijke zaken heeft de wetgever onder meer beoogd dat rechtzoekenden aan de hand van de daaraan verbonden kosten een zorgvuldige afweging maken of het zin heeft een zaak aan de bestuursrechter voor te leggen (zie Kamerstukken II, 1984/85, 18 835, nr. 3, blz. 6, en Kamerstukken II, 1991/92, 22 495, nr. 3, blz. 125). Daarbij is de wetgever ervan uitgegaan dat heffing van griffierecht niet tot gevolg mag hebben dat aan bepaalde groepen rechtzoekenden in feite de toegang tot de bestuursrechter wordt ontnomen (Kamerstukken II, 1991/92, 22 495, nr. 3, blz. 125). Hieruit moet worden afgeleid dat de wetgever als uitgangspunt heeft genomen gevallen waarin de betrokkenen over de financiële middelen beschikken om het verschuldigde griffierecht te betalen, en dus in staat zijn de daaruit voortvloeiende last af te wegen tegen het nut van het voeren van een gerechtelijke procedure.

3.7

In het algemeen kan worden aangenomen dat de regeling in het bestuursrecht over heffing van griffierecht, inclusief de thans daarbij behorende bedragen aan griffierecht, van dien aard is dat rechtzoekenden daarmee de toegang tot de rechter niet wordt ontnomen. Dit laat onverlet dat zich gevallen kunnen voordoen waarin heffing van het ingevolge de wet verschuldigde bedrag aan griffierecht het voor de rechtzoekende onmogelijk, althans uiterst moeilijk maakt om gebruik te maken van een door de wet opengestelde bestuursrechtelijke rechtsgang. In een dergelijk geval kan de hiervoor bedoelde, door de wetgever beoogde, afweging naar haar aard niet plaatsvinden. Mede gelet op het belang dat in een rechtsstaat toekomt aan de toegang tot een onafhankelijke rechterlijke instantie, welk belang mede ten grondslag ligt aan artikel 6 EVRM en artikel 47 van het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie, kan daarom in een dergelijk geval ook buiten de werkingssfeer van de genoemde artikelen niet worden aanvaard dat een (hoger) beroep wegens het onbetaald blijven van griffierecht niet-ontvankelijk wordt verklaard. Binnen het kader van de hier toepasselijke wettelijke regeling kan dit gevolg worden voorkomen door aan te nemen dat de betrokkene in deze gevallen met het achterwege laten van een betaling van griffierecht niet in verzuim is, als bedoeld in artikel 8:41, lid 2 (thans lid 6), van de Awb (HR 28 maart 2014, 12/03888, ECLI:NL:HR:2014:699).

3.8

In het arrest van de Hoge Raad van 20 februari 2015, 14/05176, ECLI: NL:HR:2015:354 heeft de Hoge Raad richtlijnen gegeven voor de wijze waarop een beroep op betalingsonmacht door de rechter moet worden behandeld. In het onderhavige geval houden deze richtlijnen in dat belanghebbende als gevolg van de door de Hoge Raad geformuleerde overgangsregeling ook nog in verzet de gelegenheid krijgt aan te voeren dat hij in de periode van 10 juli 2014 tot en met 28 september 2014 in betalingsonmacht verkeerde.

3.9

De bewijslast voor de betalingsonmacht in de voormelde periode rust op belanghebbende. De door belanghebbende overgelegde berekening ziet op de (betaling van de) aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor het jaar 2009. De berekening geeft geen informatie over het inkomen en het vermogen van belanghebbende in de betreffende periode. Van de gelegenheid om zijn verzet mondeling toe te lichten en de gestelde betalingsonmacht aan de hand van de - op de betreffende periode betrekking hebbende - cijfers te onderbouwen heeft belanghebbende geen gebruik gemaakt. Het Hof is op grond van de gedingstukken van oordeel dat belanghebbende niet in het leveren van het bewijs is geslaagd.

3.1

Voormeld oordeel brengt mee dat belanghebbende terecht niet-ontvankelijk is verklaard.

Slotsom Op grond van het vorenstaande is het verzet ongegrond.

5. Proceskosten

Het Hof acht geen termen aanwezig voor een kostenveroordeling als bedoeld in artikel 8:75 van de Awb.

6. Beslissing

Het Hof verklaart het verzet ongegrond.

Deze uitspraak is gedaan door mr. J.W. baron van Knobelsdorff, voorzitter, mr. B. van Walderveen en mr. J.H.B. Röben, in tegenwoordigheid van mr. K. de Jong – Braaksma als griffier.

De beslissing is op
12 april 2016 in het openbaar uitgesproken.

De griffier, De voorzitter,

(K. de Jong-Braaksma)

(J.W. van Knobelsdorff)

Afschriften zijn aangetekend per post verzonden op: 13 april 2016

Tegen deze uitspraak kunnen beide partijen binnen zes weken na de verzenddatum beroep in cassatie instellen bij

de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer),

Postbus 20303,

2500 EH Den Haag.

Daarbij moet het volgende in acht worden genomen:

1. bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd;

2 - het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden:

a. de naam en het adres van de indiener;

b. de dagtekening;

c. een omschrijving van de uitspraak waartegen het beroep in cassatie is gericht;

d. de gronden van het beroep in cassatie.

Voor het instellen van beroep in cassatie is griffierecht verschuldigd. Na het instellen van beroep in cassatie ontvangt de indiener een nota griffierecht van de griffier van de Hoge Raad. In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.