ECLI:NL:GHARL:2014:7146

Uitspraak

GERECHTSHOF ARNHEM-LEEUWARDEN

locatie Leeuwarden

afdeling civiel recht

zaaknummer gerechtshof 200.121.136/01

(zaaknummer rechtbank Noord-Nederland 91013/ HA ZA 12-20)

arrest van de eerste kamer van 16 september 2014

in de zaak van

Renaissance Passages B.V.,

gevestigd te Driebergen-Rijsenburg,

appellante,

in eerste aanleg: eiseres,

hierna:
Renaissance Passages,

advocaat: mr. B.F.H.M. van den Tempel, kantoorhoudend te De Bilt,

tegen

Puzzle & Co B.V.,

gevestigd te Emmen,

geïntimeerde,

in eerste aanleg: gedaagde,

hierna:
Puzzle & Co,

advocaat: mr. A.J.A. van Dijk, kantoorhoudend te Almere.

Het hof neemt de inhoud van het tussenarrest van 1 juli 2014 hier over.

1.Het verdere verloop van het geding in hoger beroep

1.1

Partijen hebben zoals verzocht volledige procesdossiers gefourneerd en wederom arrest gevraagd.

2.De feiten

2.1

Als gesteld en niet weersproken staan de volgende feiten tussen partijen vast.

2.2

Renaissance Passages is een op 22 september 2008 opgerichte besloten vennootschap, die handelt onder de naam Renaissance Reizen. De aandelen in haar kapitaal worden gehouden door Renaissance Holding B.V. Renaissance Passages houdt zich volgens de inschrijving in het Handelsregister bezig met reisorganisatie en reisbemiddeling

(prod. 1 conclusie van antwoord).

2.3

Puzzle en Co verkoopt advertentieruimte en promotiemateriaal. Zij bedient zich daartoe van uiteenlopende handelsnamen, zoals Kijk- en Leesservice Holland en Easy Com.

2.4

In de jaren 2006 en 2007 heeft Puzzle en Co de onderneming die op dat moment handelde onder de naam Renaissance Reizen telefonisch benaderd voor het plaatsen van advertenties. Een medewerkster van "Renaissance Reizen" heeft daartoe opdracht gegeven. De advertenties zijn geplaatst en Puzzle & Co heeft daarvoor facturen gezonden. "Renaissance Reizen" heeft die facturen betaald.

2.5

Voorts heeft een bedrijf handelend onder de naam "Regio Press" in 2007 facturen toegezonden aan "Renaissance Reizen" voor geplaatste advertenties. Ook die facturen zijn betaald.

2.6

In totaal is op grond van de hiervoor onder 2.4 en 2.5 facturen een bedrag van € 32.163,91 door "Renaissance Reizen" betaald.

2.7

Bij brief van 4 juli 2008 heeft de rechtsbijstandsverzekeraar van de besloten vennootschap Renaissance Reizen B.V. Puzzle en Co aangeschreven dat er geen overeenkomsten tussen Puzzle en Co en Renaissance Reizen B.V. tot stand zijn gekomen omdat de medewerkster van Renaissance Reizen B.V. die deze overeenkomsten namens Renaissance Reizen B.V. met Puzzle & Co is aangegaan daartoe niet bevoegd was. Voorts wordt geschreven dat voor zover dit anders is, de overeenkomsten door misbruik van omstandigheden, dwaling en bedrog tot stand zijn gekomen en op die grond vernietigbaar zijn. In de brief wordt aanspraak gemaakt op terugbetaling van al wat Renaissance Reizen B.V. aan Puzzle en Co heeft betaald.

3.Het geschil en de beslissing in eerste aanleg

3.1

Renaissance Passages heeft Puzzle en Co gedagvaard en heeft gevorderd, samengevat, dat de rechtbank voor recht verklaart dat de overeenkomsten met Puzzle en Co buitengerechtelijk zijn vernietigd, althans dat de rechtbank die overeenkomsten vernietigt en dat de rechtbank Puzzle en Co veroordeelt tot betaling van € 32.610,16, vermeerderd met rente en kosten. Puzzle en Co heeft grotendeels een voorlopig verweer gevoerd, inhoudende dat wordt betwist dat Renaissance Passages rechthebbende is van de beweerdelijke vordering.

3.2

De rechtbank heeft Renaissance Passages bij tussenvonnis van 18 juli 2012 in de gelegenheid gesteld zich nader uit te laten over de wijze waarop zij rechthebbende op de onderhavige vordering zou zijn geworden. Bij het bestreden eindvonnis van 24 oktober 2013 heeft de rechtbank geoordeeld dat Renaissance Passages daarin niet is geslaagd en heeft zij Renaissance Passages niet-ontvankelijk verklaard in haar vordering en haar in de proceskosten veroordeeld.

4.De bespreking van de grieven

4.1

De, zoveel mogelijk gezamenlijk te bespreken, grieven komen vanuit verschillende invalshoeken op tegen de beslissing van de rechtbank om Renaissance Passages niet-ontvankelijk te verklaren in de vordering. Het hof tekent daarbij op voorhand aan dat het uitspreken van niet-ontvankelijkheid is voorbehouden aan gevallen waarin vanwege een louter processuele reden die buiten het materiële geschil is gelegen de vordering niet kan worden toegewezen. In het geval een eisende partij een vordering pretendeert welke haar volgens de rechter niet toekomt, is daarvan geen sprake en dient dit te leiden tot het ontzeggen van die vordering.

4.2

Het hof stelt bij de bespreking van de grieven voorop dat de door Renaissance Passages ingediende processtukken zich hierdoor kenmerken dat in elk opvolgend processtuk telkens een andere weergave wordt gegeven van de feitelijke grondslag van de vordering, waarbij iedere keer opnieuw voorafgaande processtukken worden gerectificeerd. Deze wijze van procederen zal, nu daarvoor geen rechtvaardiging is gegeven of gebleken, mogelijk gevolgen hebben voor de beslissing inzake de proceskosten.

4.3

Uit het in hoger beroep gestelde blijkt echter wel duidelijk genoeg waar Renaissance Passages zich uiteindelijk op beroept. In zoverre is Puzzle en Co niet geschaad in haar verdedigingsbelang. Daarbij zij aangetekend dat hoger beroep juist mede tot doel heeft fouten en omissies uit de eerste aanleg te herstellen.

4.4

Renaissance Passages heeft, anders dan Puzzle & Co beweert, voldoende duidelijk gesteld dat een medewerkster van Renaissance Reizen B.V., die toen handelde onder de naam "Renaissance Reizen", onbevoegd de hiervoor onder 2.4 genoemde overeenkomsten is aangegaan met Puzzle en Co, die zich daarbij bediende van de namen Kijk- en Leesservice Holland en Easy Com. Volgens Renaissance Passages zijn de overeenkomsten met

Puzzle & Co vernietigbaar omdat deze onbevoegd zijn aangegaan. Ook voor de facturen van Regio Press (zie r.o. 2.5) houdt Renaissance Passages Puzzle & Co “verantwoordelijk” (zie daarover nader hieronder).

4.5

Voorts heeft Renaissance Passages gesteld dat de aandelen in Renaissance Reizen B.V. in 2006 en 2007 werden gehouden door Renaissance Holding B.V. en dat op

27 augustus 2008 deze aandelen zijn overgedragen aan Open Skies B.V. Volgens Renaissance Passages zijn toen de vorderingen van Renaissance Reizen B.V. uit hoofde van de (vernietiging van de) hiervoor genoemde overeenkomsten
niet(mee) overgedragen aan Open Skies B.V.

4.6

Primair stelt Renaissance Passages dat bedoelde vorderingen uit hoofde van de (vernietiging van de) overeenkomsten destijds zijn overgegaan naar een door de Holding in september 2008 opgerichte nieuwe besloten vennootschap, te weten zijzelf (Renaissance Passages B.V). Met Puzzle en Co is het hof evenwel van oordeel dat in zoverre iedere onderbouwing van het gestelde ontbreekt. Gesteld noch gebleken is langs welke weg vorderingen van Renaissance Reizen B.V. (via de Holding) zijn overgegaan naar Renaissance Passages.
Grief II, die uitgaat van een andere opvatting, faalt dan ook.

4.7

Subsidiair, stelt Renaissance Passages dat de bedoelde vorderingen zijn achtergebleven in Renaissance Reizen B.V., waarvan de naam op 24 september 2008 statutair is gewijzigd in Zuidas Travel B.V, en aan haar zijn gecedeerd. Zij beroept zich daartoe op een akte van cessie gedateerd 4 augustus 2010 (prod. 1 inleidende dagvaarding) die nadien is gerectificeerd door een akte met als datum eveneens 4 augustus 2010 (prod. 16).
Grief IIIkeert zich tegen de verwerping van het beroep op deze cessie.

4.8

Door Puzzle en Co is aangevoerd dat de tweede akte (prod. 16) is geantedateerd. Dienaangaande overweegt het hof dat, wat daarvan verder zij, dit niet afdoet aan de geldigheid van de eerste akte. De rectificatie heeft immers alleen betrekking op de achtergrond van de cessie en had ook achterwege kunnen blijven. Niet in geschil is dat de cessie op 14 december 2010 aan Puzzle en Co is meegedeeld (prod. 2 bij inleidende dagvaarding). Daarmee is in beginsel de cessie een feit.

4.9

Puzzle en Co heeft echter in navolging van de rechtbank aangevoerd dat Zuidas Travel B.V. ten tijde van de cessie geen rechthebbende kan zijn geweest. Het hof kan haar daarin niet volgen. Vaststaat immers dat de rechtsbijstandverzekeraar van (toen nog geheten:) Renaissance Reizen B.V. op 4 juli 2008 op diverse gronden aanspraak heeft gemaakt op terugbetaling van hetgeen uit de (gestelde) overeenkomsten was betaald (zie r.o. 2.7). Ten tijde van de cessie d.d. 4 augustus 2010 was deze besloten vennootschap, inmiddels genaamd Zuidas Travel B.V, dus rechthebbende op een vordering tot terugbetaling van hetgeen uit hoofde van de (gestelde) overeenkomsten was betaald en kon zij die vordering derhalve bevoegd cederen aan Renaissance Passages.

4.1

Daarmee staat vast dat Renaissance Passages rechthebbende op de onderhavige vorderingen is geworden. Daarmee slagen
grieven III en IVin zoverre.

4.11

De positieve zijde van de devolutieve werking van het appel brengt mee dat de gegrondheid van de vordering thans alsnog beoordeeld dient te worden.

4.12

Door Renaissance Passages is een verklaring voor recht gevorderd dat de in het geding zijnde overeenkomsten buitengerechtelijk zijn vernietigd en is betaling door Puzzle & Co gevorderd van een bedrag van € 32.610,16. Het gaat daarbij enerzijds om (gestelde) overeenkomsten met Puzzle en Co, handelend onder de naam Kijk- en Leesservice Holland en Easy Com en anderzijds om (beweerdelijke) overeenkomsten met een bedrijf dat handelt onder de naam Regio Press.

4.13

Wat betreft
de overeenkomsten met Puzzle & Co handelend onder de naam Kijk- en Leesservice Holland en Easy Comis de gevorderde vernietiging primair gebaseerd op de stelling dat die overeenkomsten namens Renaissance Reizen B.V. zijn aangegaan door een persoon die daartoe niet bevoegd was. Het hof overweegt dat indien die stelling juist is, dit meebrengt dat geen overeenkomsten tussen Puzzle & Co en Renaissance Reizen B.V. tot stand zijn gekomen en er derhalve van vernietiging geen sprake kan zijn. Dit laat onverlet dat het uit hoofde van die niet bestaande overeenkomsten betaalde dan als onverschuldigd teruggevorderd kan worden. Het hof stelt vast dat die grondslag ook genoemd wordt in de inleidende dagvaarding (onder 9 en 15), zij het dat die ten onrechte en onnodig gekoppeld wordt aan een vermeende vernietiging van de overeenkomsten. Wat daarvan zij, de vordering tot terugbetaling kan met toepassing van artikel 25 Rv op de grondslag onverschuldigde betaling worden toegewezen, voor zover het daarbij gaat om overeenkomsten met Puzzle & Co, uiteraard mits het door Renaissance Passages gestelde beroep op onbevoegdheid doel treft. Wat dat laatste betreft overweegt het hof dat de stelplicht en bewijslast rusten op Renaissance Passages B.V nu zij zich beroept op het rechtsgevolg van haar stelling dat onverschuldigd is betaald. Zij heeft daartoe aangevoerd dat Puzzle & Co een niet tot het sluiten van overeenkomsten bevoegde medewerkster van "eiseres" (het hof begrijpt: Renaissance Reizen B.V.) telefonisch heeft benaderd, zonder zich te vergewissen van het feit of die medewerkster bevoegd was Renaissance Reizen B.V. te vertegenwoordigen, wat zij eenvoudig had kunnen doen door middel van het raadplegen van het handelsregister. Zij voegt daaraan toe dat in geval van telefonische acquisitie de risico's van misverstanden met betrekking tot de totstandkoming van de overeenkomst gelegd moeten worden bij degene die zich van deze wijze van klantenwerving wil bedienen.

4.14

De volgende vraag is of Puzzle & Co voldoende gemotiveerd verweer heeft gevoerd. Dit is thans nog niet het geval. Puzzle en Co heeft in eerste aanleg de rechtbank gevraagd eerst te beslissen over de vraag of Renaissance Passages vorderingsgerechtigd is en zich daarbij het recht voorbehouden alsnog nader verweer te voeren indien bedoelde vraag in het voordeel van Renaissance Passages zou worden beantwoord. Tegen die, van de normale procesvoering afwijkende, aanpak heeft Renaissance Passages geen gemotiveerd bezwaar aangevoerd. Gelet daarop en mede gegeven de door Renaissance Passages in eerste aanleg zelf gezaaide verwarring (zie hiervoor), is het hof van oordeel dat de beginselen van een goede procesorde thans meebrengen dat Puzzle en Co alsnog gelegenheid dient te krijgen desgewenst nader verweer te voeren. Bij de beslissing inzake de proceskosten zal worden beoordeeld of en in hoeverre het voorgaande gevolgen voor die beslissing moet krijgen. Het hof zal de zaak naar de rol verwijzen voor het nemen van een nadere memorie door Puzzle & Co.

4.15

Voor zover de vordering betrekking heeft op
facturen van “Regio Press”heeft Renaissance Passages aangevoerd dat Puzzle & Co ook daar “verantwoordelijk voor is” omdat Regio Press advertenties van Puzzle & Co, waarvoor Renaissance Reizen B.V. geen opdracht heeft gegeven, heeft gekopieerd. Puzzle & Co heeft betwist dat Regio Press haar advertenties heeft gekopieerd en heeft aangevoerd dat zij niets van doen heeft met Regio Press. Het hof overweegt dat de grondslag voor de vordering in zoverre onvoldoende is onderbouwd. Ook indien, zoals het hof de stellingen van Renaissance Passages begrijpt, Puzzle & Co tegen beter weten in advertenties voor Renaissance Reizen B.V heeft geplaatst zonder daartoe van een bevoegde persoon opdracht te hebben gekregen, dan nog valt niet in te zien op welke grond zij dan vervolgens aansprakelijk is voor de schade die Renaissance Reizen lijdt doordat een derde, die los staat van Puzzle & Co, die advertenties zou kopiëren en op haar beurt als eigen advertenties zou factureren aan Renaissance Reizen B.V. en laatst genoemde klaarblijkelijk die facturen dan ook nog betaalt, terwijl zij daartoe nooit opdracht heeft gegeven. Van een aan een eventueel onrechtmatig handelen van Puzzle & Co toe te rekenen schade in de zin van artikel 6:98 BW is dan naar het oordeel van het hof geen sprake, behoudens mogelijk niet gestelde nadere feiten of omstandigheden. De vordering ligt dan ook in zoverre voor afwijzing gereed. Het gaat hier, zoals onweersproken gesteld sub 14 van de inleidende dagvaarding om drie facturen van in totaal € 10.416,66.

De slotsom

4.16

het hof zal de zaak naar de rol verwijzen teneinde Puzzle en Co in staat te stellen bij nadere memorie inhoudelijk te reageren op de vordering van Renaissance Passages voor zover het betreft de overeenkomst met Puzzle & Co handelend onder de naam Kijk- en Leesservice Holland en Easy Com. Renaissance Passages zal daarop
nietbij nadere memorie mogen reageren (omdat dit feitelijk neer zou komen op een conclusie van repliek), behoudens een akte ter uitlating van mogelijk door Puzzle & Co overgelegde stukken. Iedere verdere beslissing zal worden aangehouden.

De beslissing

Het hof, recht doende in hoger beroep:

verwijst de zaak naar de rol van
dinsdag 28 oktober 2014voor het nemen van een nadere memorie aan de zijde van Puzzle & Co ter uitlating als hiervoor vermeld (r.o. 4.16);

houdt iedere verdere beslissing aan.

Dit arrest is gewezen door mr. L. Janse, mr. M.M.A. Wind en I. Tubben en is door de rolraadsheer in tegenwoordigheid van de griffier in het openbaar uitgesproken op dinsdag

16 september 2014.