ECLI:NL:GHARL:2013:6274

• Datum uitspraak: 26 augustus 2013
• Publicatiedatum: 26 augustus 2013
• Zaaknummer: KS 21-005931-13_tussenarrest 26-8-13
• Instantie: Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht
• Procedures: Hoger beroep
• Rechters: H.J. Deuring; L.T. Wemes; J. Dolfing
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Tussenarrest in hoger beroep inzake onderzoekswensen en voorlopige hechtenis in een strafzaak

In deze zaak heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 26 augustus 2013 een tussenarrest gewezen in het hoger beroep tegen een vonnis van de rechtbank Midden-Nederland, locatie Lelystad, van 17 juni 2013. De verdachte had hoger beroep ingesteld tegen dit vonnis. Het hof heeft de onderzoekswensen van de verdediging beoordeeld aan de hand van het verdedigingsbelang en het noodzakelijkheidcriterium. Het verzoek om medeverdachten als getuigen te horen is toegewezen, maar voor de overige getuigen is niet van noodzaak gebleken. Daarnaast zijn er verzoeken gedaan voor deskundigenonderzoek, waaronder het beïnvloeden van getuigen door het tonen van foto’s en het uitvoeren van genetisch onderzoek. Het hof heeft echter geoordeeld dat het laten uitvoeren van dit deskundigenonderzoek in de gegeven omstandigheden niet noodzakelijk is.

Verder zijn de verzoeken om beëindiging van de voorlopige hechtenis van de verdachte afgewezen. Het hof heeft een schriftelijke ronde gelast voor de vorderingen van de benadeelde partijen, waarbij de raadsvrouw van de verdachte de gelegenheid krijgt om zich schriftelijk uit te laten over de ingediende vorderingen tot schadevergoeding. Het hof heeft de voorkeur uitgesproken voor het horen van getuigen door een gedelegeerd raadsheer-commissaris voorafgaand aan de inhoudelijke behandeling van de strafzaak. De behandeling van de zaak zal achter gesloten deuren plaatsvinden, met bijzondere toegang voor nabestaanden en de pers tijdens bepaalde momenten.

Het hof heeft besloten dat de raadsvrouw van de verdachte in de gelegenheid wordt gesteld om de getuigenverhoren van de medeverdachten bij te wonen en dat de verklaringen van de nog te horen getuigen aan het dossier van de verdachte worden toegevoegd. Het onderzoek ter terechtzitting is geschorst voor maximaal drie maanden, met de oproeping van de verdachte en andere betrokkenen voor een nader te bepalen tijdstip.

Uitspraak

Afdeling strafrecht

Parketnummer: 21-005931-13

Uitspraak d.d.: 26 augustus 2013

TEGENSPRAAK

Tussenarrest van de meervoudige kamer voor strafzaken gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de rechtbank Midden-Nederland, locatie Lelystad van

17 juni 2013 in de strafzaak tegen:

[verdachte],

geboren te [geboorteplaats] op [1996],

wonende te [woonplaats], [adres],

thans verblijvende in [verblijfplaats].

Het hoger beroep

De verdachte heeft tegen het hiervoor genoemde vonnis hoger beroep ingesteld.

Onderzoek van de zaak

Dit tussenarrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting in hoger beroep van 13 augustus 2013, welk onderzoek is aangewezen voor het houden van een regiezitting.

Het hof heeft kennisgenomen van

- hetgeen door de kantoorgenoot van de raadsvrouw, mr. C.W. Dirkzwager, ter terechtzitting naar voren is gebracht,

- het standpunt van de advocaat-generaal, mr. L.P. den Hollander, en van

- hetgeen ter terechtzitting door mr. Y. Moszkowicz, namens de benadeelde partijen, is meegedeeld.

De door de verdediging ingediende verzoeken

Verdachte is op 17 juni 2013 veroordeeld door de rechtbank Midden-Nederland, locatie Lelystad. Tegen dit vonnis is namens verdachte hoger beroep ingesteld op 18 juni 2013. Door de verdediging zijn ter terechtzitting de navolgende onderzoekswensen kenbaar gemaakt.

Het horen van de getuigen

1.

[getuige1];

2.

[getuige4] en

3.

[getuige5].

Voorts heeft de raadsvrouw ter terechtzitting een verzoek tot schorsing van de voorlopige hechtenis van verdachte gedaan.

Standpunt van de advocaat-generaal

De advocaat-generaal heeft ter terechtzitting van het hof betoogd dat de onderzoekswensen van de verdediging dienen te worden afgewezen en dat het verzoek tot schorsing van de voorlopige hechtenis dient te worden afgewezen. De advocaat-generaal heeft meegedeeld er geen bezwaar tegen te hebben wanneer de raadsvrouw in de gelegenheid wordt gesteld eventuele verhoren in zaken van medeverdachten bij te wonen.

Maatstaf bij de beoordeling van de verzoeken: criterium verdedigingsbelang of noodzakelijkheidscriterium

De door het hof gehanteerde maatstaf bij de beoordeling van de verzoeken tot het horen van (niet verschenen) getuigen of deskundigen in hoger beroep laat zich als volgt weergeven.

1.

Bij tijdig (bij appelschriftuur) ingediende verzoeken (in de zin van artikel 410 lid 3 jo. lid 1 van het Wetboek van Strafvordering) gaat het criterium van het 'verdedigingsbelang' op, doordat artikel 264 van het Wetboek van Strafvordering uitdrukkelijk van overeenkomstige toepassing wordt verklaard.

2.

Oproeping van getuigen of deskundigen kan in een dergelijk geval - door van toepassing verklaring van artikel 288 van het Wetboek van Strafvordering (zie artikel 418 lid 1 van Wetboek van Strafvordering) - worden geweigerd indien:

2.1.

onaannemelijk is dat de getuige/deskundige binnen een aanvaardbare termijn ter terechtzitting zal verschijnen;

2.2.

het - kort gezegd - gegronde vermoeden bestaat van het gevaar van schade aan de gezondheid/veiligheid van de getuige/deskundige;

2.3.

redelijkerwijs valt aan te nemen dat het openbaar ministerie niet in zijn vervolging of de verdachte in zijn verdediging wordt geschaad.

3.

Bij niet bij appelschriftuur ingediende verzoeken vormt het 'noodzakelijkheidscriterium
' (in de zin van artikel 315 van het Wetboek van Strafvordering) het beoordelingskader waarbinnen verzoeken dienen te worden beoordeeld (artikel 418 lid 3 jo. artikel 414 van het Wetboek van Strafvordering).

4.

In het geval de appelschriftuur met verzoeken later wordt ingediend dan de in artikel 410 van het Wetboek van Strafvordering gestelde termijn, maar wel binnen 14 dagen nadat het uitgewerkte vonnis door de verdediging is ontvangen, is het 'noodzakelijkheidscriterium' van toepassing. Maar - afhankelijk van de omstandigheden van het geval - kan aan het 'noodzakelijkheidscriterium' een zodanige invulling worden gegeven dat er geen wezenlijk verschil is met het resultaat dat bij de toepassing van het criterium van het verdedigingsbelang zou worden bereikt (HR 19 juni 2007, LJN AZ1702, NJ 2007, 626).

5.

Het 'noodzakelijkheidscriterium' fungeert eveneens als maatstaf indien de berechting in eerste aanleg op tegenspraak heeft plaatsgevonden en de getuige/de deskundige om
wiens verhoor wordt verzocht ten overstaan van een rechter (rechter-commissaris of een rechter ter zitting) is gehoord (artikel 418 lid 2 van het Wetboek van Strafvordering).

6.

. Voor wat betreft gevraagd (nader) deskundigenonderzoek toetst het hof of het belang van de verdediging - voorzover daarvan sprake is - tegen de achtergrond van een eerlijke procesvoering en het belang van het onderzoek, (nader) deskundigenonderzoek noodzakelijk doen zijn. Bij die afweging dienen bij ieder gevraagd deskundigenonderzoek de relevante specifieke omstandigheden te worden betrokken (HR 19 juni 2007, NJ 2008, 169).

Beoordeling van de verzoeken

Het hof stelt vast dat de verzoeken van de raadsvrouw ter zitting van het hof zijn gedaan waardoor de verzoeken dienen te worden beoordeeld aan de hand van het noodzakelijkheidscriterium.

Getuigen

De door de raadsvrouw verzochte getuigen zoals genoemd onder 1 tot en met 3, zijn eerder in haar aanwezigheid gehoord door de rechter-commissaris belast met de behandeling van strafzaken in de rechtbank Midden-Nederland, locatie Lelystad.

Het hof
wijst af het verzoek tot het horen van deze getuigen, nu de noodzaak daartoe de raadsvrouw niet is onderbouwd, noch aan het hof is gebleken. Immers, voornoemde getuigen zijn reeds in aanwezigheid van de verdediging door de rechter-commissaris gehoord en de verdediging heeft daarbij alle gelegenheid gehad de getuigen te bevragen en van deze gelegenheid ook gebruik gemaakt.

Het hof heeft in een aantal zaken van de medeverdachten van verdachte verzochte getuigen, te weten steeds alle medeverdachten van de betreffende verdachte, toegewezen, voor zover hieronder opgesomd. Vanuit proces-economisch oogpunt zal de raadsvrouw van verdachte in verband met verknochtheid van de zaken in de gelegenheid worden gesteld de getuigenverhoren bij te wonen. Het betreft de navolgende getuigen:

*.
[medeverdachte3] , geboren op [1996], thans verblijvende in [verblijfplaats];

*.
[getuige3] , geboren op [1997], wonende te [woonplaats], [adres];

*.
[medeverdachte2] , geboren op [1996], thans verblijvende in [verblijfplaats];

*.
[medeverdachte5] , geboren in 1962, thans verblijvende in [verblijfplaats];

*.
[medeverdachte4] , geboren op [1996], thans gedetineerd in het [verblijfplaats];

*.
[medeverdachte1] , geboren op [1995] te [geboorteplaats], thans verblijvende in [verblijfplaats].

Voorlopige hechtenis

Het hof
wijst af het verzoek tot opheffing van de voorlopige hechtenis, nu de verdenkingen, bezwaren en gronden voor de voorlopige hechtenis nog onverkort aanwezig zijn. Daarnaast ligt er een veroordelend vonnis.

Het hof
wijst eveneens
af het verzoek tot schorsing van de voorlopige hechtenis, nu de belangen van strafvordering om de voorlopige hechtenis te laten voortduren zwaarder wegen dan de belangen van verdachte om uit voorlopige hechtenis te worden geschorst, ook al is er in casu sprake van een minderjarige verdachte.

Schriftelijke ronde standpunten vorderingen schadevergoeding

Het hof gaat niet in op de door mr. Y. Moszkowicz gedane opmerking ter zitting over te gaan tot het horen van de door hem ingeschakelde deskundige. Het hof is van oordeel dat een dergelijk verhoor in de onderhavige zaak een onevenredige belasting van het strafgeding oplevert.

Het hof vindt in de stukken evenwel aanleiding de raadsvrouw van verdachte in de gelegenheid te stellen zich binnen drie weken na heden schriftelijk uit te laten over de door mr. Y. Moszkowicz namens de benadeelde partijen ingediende vorderingen tot schadevergoeding. De raadsvrouw wordt door het hof uitgenodigd bij gelegenheid van deze schriftelijke ronde tevens vragen te stellen - voorzover die bestaan - over de gevraagde schadevergoedingen en hun onderbouwing. Na ontvangst van de reactie van de raadsvrouw van verdachte, zal mr. Y. Moszkowicz in de gelegenheid worden gesteld binnen drie weken na ontvangst van het schriftelijk standpunt daarop schriftelijk te reageren. De advocaat-generaal en de verdediging krijgen vervolgens de gelegenheid tijdens de behandeling van de zaak ter terechtzitting in repliek en dupliek op de ingenomen standpunten te reageren.

Het hof beoogt op deze wijze zoveel mogelijk te komen tot een inhoudelijke beoordeling van het ingediende vorderingen van de benadeelde partijen.

Voortgang van de behandeling van de zaak

Het hof geeft er de voorkeur aan om voorafgaand aan de behandeling van de strafzaken ter zitting de getuigen te laten horen door een gedelegeerd raadsheer-commissaris. Met het oog op een voortvarende voortgang zal het hof in overleg met de advocaat-generaal en de raadsvrouw voornoemde getuigenverhoren plannen in de periode van eind oktober tot en met medio november 2013 (weken 42 tot en met 45). Insteek is dat aansluitend op de getuigenverhoren het hof zal aanvangen met de inhoudelijke behandeling ter terechtzitting. Daarvoor zal een zoveel mogelijk aaneengesloten aantal dagen worden gereserveerd. De agenda’s van de raadslieden van de medeverdachten worden bij de planning tevens betrokken.

Het hof is voornemens de behandeling van de zaak conform het uitgangspunt van artikel 495b van het Wetboek van Strafvordering achter gesloten deuren te behandelen, zowel het de behandeling van de feiten als de bespreking van de persoonlijke omstandigheden betreft. Dit laat onverlet dat de nabestaanden op grond van artikel 495b van het Wetboek van Strafvordering bijzondere toegang zal worden verleend zoals tot heden ook is toegestaan. Bij gelegenheid van de (in alle zaken gelijktijdige) behandeling van de vorderingen van de benadeelde partijen en het (in alle zaken gelijktijdige) requisitoir van de advocaat-generaal zal ook de pers bijzondere toegang worden verleend op de wijze zoals is dit toegestaan tijdens de regiezitting. Voorts zal te zijner tijd in overleg worden getreden met de betrokken raadslieden in hoeverre toestemming wordt verleend de pers toe te laten bij het (gezamenlijk) pleidooi zoals te doen gebruikelijk en overeenkomstig de geldende persrichtlijn.

Het hof heeft in het kader van het bovenstaande de belangen van de minderjarige, waaronder diens persoonlijke levenssfeer, gewogen tegen de belangen van openbaarheid in deze zaak. In deze belangenafweging heeft het hof ook het belang van waarheidsvinding betrokken, voor welk belang sommige raadslieden ook uitdrukkelijk de aandacht van het hof hebben gevraagd.

Het bovenstaande betekent tevens dat de raadslieden van medeverdachten - nu de zitting van medeverdachten achter gesloten deuren zal worden behandeld - niet de gelegenheid wordt geboden de zitting bij te wonen in de zaken van de medeverdachten, voorzover het de bespreking van de feiten en de persoonlijke omstandigheden betreft.

Beslissing

Het hof:

wijst af het verzoek tot opheffing dan wel schorsing van de voorlopige hechtenis van verdachte;

wijst af de verzoeken zoals hierboven genoemd onder 1, 2 en 3;

stelt de raadsvrouw
in de gelegenheid de getuigenverhoren van onderstaande medeverdachten door de (gedelegeerd) raadsheer-commissaris in de zaken van medeverdachten bij te wonen:

*
[medeverdachte3] , geboren op [1996], thans verblijvende in [verblijfplaats];

*.
[getuige3] , geboren op [1997], wonende te [woonplaats], [adres];

*.
[medeverdachte2] , geboren op [1996], thans verblijvende in [verblijfplaats];

*.
[medeverdachte5] , geboren in 1962, thans verblijvende in [verblijfplaats];

*.
[medeverdachte4] , geboren op [1996], thans gedetineerd in het [verblijfplaats];

*.
[medeverdachte1] , geboren op [1995] te [geboorteplaats], thans verblijvende in [verblijfplaats].

bepaalt dat de verklaringen van de nog te horen getuigen, toegewezen in de zaak van een medeverdachte, ook aan het dossier van verdachte worden toegevoegd;

bepaal t dat de raadsvrouw in de gelegenheid wordt gesteld binnen drie weken na de datum waarop dit tussenarrest is gewezen een schriftelijke reactie bij mr. Y. Moszkowicz en bij de griffie van het hof in te dienen op de ingediende vorderingen tot schadevergoeding dan wel in dit kader nadere vragen te formuleren;

stelt mr. Y. Moszkowicz in de gelegenheid na ontvangst van voornoemde schriftelijke reactie respectievelijk nadere vraagstelling, binnen drie weken na ontvangst van dit stuk een schriftelijke reactie bij de raadsvrouw en griffie van het hof in te dienen;

bepaalt dat de raadsvrouw, de advocaat-generaal en de gemachtigde van de benadeelde partijen binnen een week na heden schriftelijk bij de griffie hun beschikbaarheid indienen voor wat betreft de weken 42 tot en met 45;

schorst het onderzoek ter terechtzitting voor
onbepaalde tijd , maximaal drie maanden, gelet op de klemmende reden dat de getuigenverhoren naar verwachting niet binnen een maand zullen zijn voltooid, zal het onderzoek langer dan een maand, maar niet langer dan drie maanden worden geschorst;

beveelt de oproeping van de verdachte tegen het nog nader te bepalen tijdstip, met tijdige kennisgeving daarvan aan de raadsvrouw van verdachte, aan de benadeelde partijen en diens vertegenwoordiger;

beveelt de oproeping van de ouder(s) van verdachte, de nabestaanden aan wie bijzondere toegang is verleend, Bureau Jeugdzorg en de Raad voor de Kinderbescherming tegen het tijdstip waarop het onderzoek ter terechtzitting zal worden hervat.

Aldus gewezen door

mr. H.J. Deuring, voorzitter,

mr. L.T. Wemes en mr. J. Dolfing, raadsheren,

in tegenwoordigheid van L.R. Span, griffier,

en op 26 augustus 2013 ter openbare terechtzitting uitgesproken.