ECLI:NL:GHAMS:2024:3336

Uitspraak

GERECHTSHOF AMSTERDAM

afdeling civiel recht en belastingrecht, team I

zaaknummer : 200.329.744/01

zaaknummer rechtbank Amsterdam : 9568723 CV EXPL 21-17085

arrest van de meervoudige burgerlijke kamer van 3 december 2024

in de zaak van

GASSAN DIAMONDS B.V.,

gevestigd te Amsterdam ,

appellante,

advocaat: mr. M.M.N.C. Schellekens te Amsterdam,

tegen

[geïntimeerde] ,

wonend te [woonplaats] ,

geïntimeerde,

advocaat: mr. T.S.G. Joemman te Rotterdam.

Partijen worden hierna Gassan en [geïntimeerde] genoemd.

1.De zaak in het kort

In deze zaak bekrachtigt het hof een vonnis van de kantonrechter waarbij - ambtshalve toetsend - een overeenkomst is vernietigd wegens een oneerlijke handelspraktijk. Een consument wendde zich tot een officiële Rolex-dealer met het verzoek alleen de band daarvan te repareren. Door hem te verplichten daarnaast ook een revisie van het horloge af te nemen heeft de Rolex-dealer hem onjuist geïnformeerd en zich daarmee schuldig gemaakt aan een oneerlijke handelspraktijk. De Rolex-dealer dient het totaal door de consument betaalde bedrag terug te betalen.

2.Het geding in hoger beroep

Gassan is bij dagvaarding van 2 juni 2023 in hoger beroep gekomen van een tussenvonnis van 10 juni 2022 (hierna: het bestreden tussenvonnis) en een eindvonnis van 3 maart 2023 (hierna: het bestreden eindvonnis) van de kantonrechter in de rechtbank Amsterdam (hierna: de kantonrechter), onder bovenvermeld zaaknummer gewezen tussen [geïntimeerde] als eiser en Gassan als gedaagde (hierna samen: de bestreden vonnissen). Bij tussenarrest van 1 augustus 2023 heeft het hof een mondelinge behandeling na aanbrengen gelast, maar beide partijen hebben het hof laten weten daar geen prijs op te stellen zodat daarvan af is gezien.

Partijen hebben daarna de volgende stukken ingediend:

- memorie van grieven, met een productie;

- memorie van antwoord.

Partijen hebben de zaak tijdens de mondelinge behandeling van 10 juli 2024 laten toelichten, Gassan door mr. B. Pietersz, advocaat te Amsterdam , en [geïntimeerde] door mr. Joemman voornoemd, beiden aan de hand van overlegde spreekaantekeningen.

Ten slotte is arrest gevraagd.

Gassan heeft geconcludeerd dat het hof de bestreden vonnissen zal vernietigen en de vorderingen van [geïntimeerde] alsnog zal afwijzen en [geïntimeerde] - uitvoerbaar bij voorraad - zal veroordelen tot terugbetaling van al hetgeen Gassan ter uitvoering van de bestreden vonnissen heeft voldaan vermeerderd met de wettelijke rente, met veroordeling van [geïntimeerde] in de kosten van het geding in beide instanties met nakosten en rente.

[geïntimeerde] heeft geconcludeerd tot bekrachtiging van de bestreden vonnissen, met - uitvoerbaar bij voorraad - veroordeling van Gassan in de kosten van het geding in hoger beroep met nakosten en rente.

Beide partijen hebben in hoger beroep bewijs van hun stellingen aangeboden.

3.Feiten

De kantonrechter heeft in 1.1 t/m 1.4 van het bestreden tussenvonnis de feiten vastgesteld die hij tot uitgangspunt heeft genomen. In hoger beroep is niet in geschil dat de feiten juist zijn weergegeven, zodat ook het hof daarvan uitgaat. Samengevat en waar nodig aangevuld met andere feiten komen deze neer op het volgende.

3.1.

[geïntimeerde] is eigenaar van een Rolex horloge uit 1962 (hierna: de Rolex of het horloge). De Rolex heeft een stalen schakelband uit 1979 (hierna: de band).

3.2.

In juni 2020 heeft [geïntimeerde] Gassan verzocht om de band te repareren door twee veertjes in twee schakels te vervangen.

3.3.

Bij e-mail van 25 juni 2020 heeft Gassan [geïntimeerde] laten weten dat Rolex Zwitserland de band naar verwachting nog kan repareren. Gassan schrijft verder:
‘Echter, gezien dit een vintage Rolex betreft is het enkel mogelijk om de volledige Rolex ter reparatie aan te bieden en niet enkel de band.’

3.4.

Bij e-mail van 30 juni 2020 heeft Gassan [geïntimeerde] de volgende reactie van Rolex toegezonden:
‘
We do indeed only propose a “full service” for watches of our Vintage and Restoration category’.

3.5.

Bij e- mail van 3 juli 2020 heeft Gassan [geïntimeerde] onder meer geschreven:
‘Ze (Rolex Zwitserland , hof
) zullen een prijsopgave opstellen voor de bandreparatie de verplichte bijkomende en geadviseerde reparaties.De Rolex behoort tot hun Klassieke lijn en nog niet tot hun Vintage lijn, het opstellen van de prijsopgave, wanneer u niet akkoord gaat komt hierdoor op € 240,-.’

3.6.

Diezelfde dag heeft [geïntimeerde] daarop als volgt gereageerd:
‘Bedankt voor uw reactie, kan ik ook alleen de band afgeven? Ik stuur liever niet het horloge mee vanwege de radium wijzerplaat.’

3.7.

Gassan heeft [geïntimeerde] bij e-mail van 3 juli 2020 geantwoord dat Rolex Zwitserland heeft aangegeven dat het enkel mogelijk is de complete Rolex ter reparatie aan te bieden.

3.8.

Op 4 juli 2020 heeft [geïntimeerde] Gassan per e-mail gevraagd of Gassan bij Rolex wil informeren of bij eventuele werkzaamheden aan het uurwerk de originele wijzerplaat en wijzers niet worden vervangen maar intact blijven.

3.9.

Hierop heeft Gassan bij e-mail van 6 juli 2020 geantwoord dat de wijzerplaat en wijzers behouden blijven als deze nog in technisch goede staat zijn.

3.10.

Op 14 juli 2020 heeft [geïntimeerde] het horloge bij Gassan ingeleverd.

3.11.

In een
service receiptvan Gassan van 18 juli 2020 staat:
‘
Service request: Graag 2 schakels repareren. (…) DE ONDERZOEKSKOSTEN BIJ HET NIET ACCEPTEREN VAN EEN PRIJSOPGAVE BEDRAAGT 0,00.’

3.12.

In een prijsopgave van 18 augustus 2020 van Gassan staat:
‘
Geachte heer [geïntimeerde] ,Hartelijk dank voor het ons toevertrouwen van uw Rolex horloge. Technisch onderzoek heeft geleid tot de onderstaande prijsopgave. Wij verzoeken u vriendelijk om binnen twee weken aan de geven of u akkoord bent met deze prijsopgave.(…)NOODZAKELIJKOmschrijving Bedrag in euro Akkoord ja/neeReparatie band € 690,00 - Complete revisie € 1573,00inclusief het vervangen van het plexiglas

€ 603,00 - Vervangen van de balans € 250,00OPTIONEEL(…)’

3.13.

Bij e-mail van 27 augustus 2020 heeft Gassan [geïntimeerde] geschreven dat de reparatie van de band helaas niet mogelijk is zonder de complete revisie van het uurwerk. Gezien de staat van het uurwerk kan het horloge niet worden afgeleverd met enkel een gerepareerde band.

3.14.

Nadat het horloge gereed was, heeft [geïntimeerde] Gassan laten weten dat hij niet tevreden was met de reparatie. Gassan heeft vervolgens bij e-mail van 19 oktober 2020 erkend dat meerdere schakels met verschillende weerstanden in- en uit elkaar schuiven en dat enkele daarvan klemmen.

3.15.

Bij e-mail van 22 december 2020 heeft Gassan [geïntimeerde] laten weten dat de band nogmaals is geïnspecteerd door Rolex Zwitserland en dat het volgens de Rolex experts technisch gezien niet mogelijk is deze beter te repareren.

3.16.

Bij e-mail van 28 december 2020 heeft [geïntimeerde] Gassan geschreven dat het doel van de reparatie was om twee veertjes van twee schakels van de band te vervangen en dat hij de band nu in een veel slechtere conditie retour heeft gekregen. In zijn e-mail vraagt [geïntimeerde] Gassan tevens waarom de revisie aan het horloge toch is uitgevoerd terwijl men wist dat de horlogeband niet te repareren was.

4.Eerste aanleg

4.1.

[geïntimeerde] heeft in eerste aanleg - na wijziging van eis en voor zover mogelijk uitvoer-baar bij voorraad - primair gevorderd de overeenkomst (gedeeltelijk) te vernietigen op grond van artikel 6:193c lid 1 aanhef en onder e van het Burgerlijk Wetboek (BW), subsidiair de overeenkomst te ontbinden op grond van artikel 6:265 BW en meer subsidiair de overeenkomst te vernietigen op grond van dwaling (artikel 6:228 BW). Zowel primair, subsidiair als meer subsidiair heeft [geïntimeerde] gevorderd Gassan te veroordelen tot restitutie van het door hem betaalde bedrag van € 1.573,-, bestaande uit € 690,- voor de reparatie aan de band en € 883,- voor de revisie van het horloge, alsmede tot betaling van € 338,80 aan buitengerechtelijke kosten, met veroordeling van Gassan in de kosten van het geding met nakosten.

4.2.

Bij het bestreden eindvonnis heeft de kantonrechter de primaire vordering van [geïntimeerde] toegewezen en Gassan veroordeeld tot terugbetaling aan [geïntimeerde] van
€ 1.573,- en tot betaling van de buitengerechtelijke kosten. De kantonrechter heeft
- ambtshalve toetsend - geoordeeld dat sprake was van een oneerlijke handelspraktijk in de rechtsverhouding tussen Gassan als handelaar en [geïntimeerde] als consument. Volgens de kantonrechter heeft Gassan [geïntimeerde] misleid als bedoeld in artikel 6:193c lid 1 onder e BW door [geïntimeerde] voor te houden dat de revisie van het horloge noodzakelijk was. Daarmee heeft Gassan [geïntimeerde] feitelijk gedwongen een niet noodzakelijke revisie van het horloge af te nemen voordat de horlogeband gerepareerd kon worden. De kantonrechter heeft Gassan veroordeeld in de proceskosten inclusief nakosten.

5.Beoordeling

5.1.

Tegen deze beslissing en de daaraan ten grondslag gelegde motivering komt Gassan in hoger beroep met vier grieven op. [geïntimeerde] heeft de grieven bestreden.

5.2.

De grieven lenen zich voor gezamenlijke behandeling.

5.3.

Omdat [geïntimeerde] zich er in hoger beroep op heeft beroepen dat de handelspraktijk van Gassan oneerlijk is, behoeft de vraag of de kantonrechter ten onrechte ambtshalve heeft getoetst niet te worden beantwoord. Ter beoordeling ligt voor of de handelspraktijk van Gassan misleidend en daarmee oneerlijk is en of de overeenkomst tussen partijen moet worden vernietigd. Het hof beantwoordt deze vragen bevestigend. Ter toelichting dient het volgende.

5.4.

Ingevolge artikel 6:193c lid 1 BW is een handelspraktijk misleidend en daarmee op grond van artikel 6:193b lid 3 onder a BW in het bijzonder oneerlijk indien informatie wordt verstrekt die feitelijk onjuist is of die de gemiddelde consument misleidt of kan misleiden, al dan niet door de algemene presentatie van de informatie, zoals ten aanzien van de noodzaak van een dienst, onderdeel, vervanging of reparatie (onder e). Volgens artikel 6:193j lid 1 BW rust op de handelaar de bewijslast ter zake van de materiële juistheid en volledigheid van de informatie die hij heeft verstrekt. Een overeenkomst die als gevolg van een oneerlijke handelspraktijk tot stand is gekomen, is ex artikel 6:193j lid 3 BW vernietigbaar.

5.5.

Vaststaat dat Gassan [geïntimeerde] heeft laten weten dat de door hem gewenste reparatie van de band van de Rolex niet mogelijk was zonder de complete revisie van het uurwerk (zie de e-mail van 27 augustus 2020), terwijl die revisie technisch gezien niet nodig was. Dit laatste heeft Gassan erkend onder 42 van de Memorie van Grieven. Alleen hieruit volgt al dat Gassan [geïntimeerde] onjuist heeft geïnformeerd over de noodzaak van een reparatie in de zin van artikel 6:193c lid 1 onder e BW. De reparatie (revisie) was simpelweg niet noodzakelijk.

5.6.

Gassan heeft aangevoerd dat het vanwege afspraken met Rolex Zwitserland praktisch niet mogelijk was de horlogeband afzonderlijk te laten repareren maar dit kan haar niet baten. [geïntimeerde] heeft een contract met Gassan en niet met Rolex Zwitserland . Afspraken tussen Gassan en Rolex Zwitserland regarderen hem niet. Het is Gassan die zich jegens [geïntimeerde] dient te onthouden van oneerlijke handelspraktijken. Als dat betekent dat Gassan niet kan werken volgens de bestaande afspraken, zal zij met Rolex Zwitserland in gesprek moeten gaan om tot een andere werkwijze te komen. In ieder geval kan Gassan zich tegenover [geïntimeerde] niet achter deze afspraken verschuilen want die leveren een misleidende handelspraktijk op.

5.7.

Dat Gassan een aparte prijsopgave heeft gedaan voor de reparatie van de band en de revisie van het horloge en dat [geïntimeerde] er ook voor had kunnen kiezen om naar een andere juwelier te gaan maakt het voorgaande niet anders. [geïntimeerde] wilde immers voor het behoud van de waarde van zijn Rolex de reparatie van de band door een officiële Rolex-dealer laten uitvoeren en het is Gassan als erkende Rolex-dealer die niet bereid was de band te (laten) repareren zonder de revisie van het horloge. Evenmin leidt de omstandigheid dat [geïntimeerde] heeft ingestemd met de prijsopgave voor zowel de reparatie van de band als de revisie tot een ander oordeel. [geïntimeerde] kon immers niet anders dan de kosten voor de revisie voor lief nemen, omdat hij de reparatie van de band van zijn horloge door een officiële dealer wilde laten uitvoeren.

5.8.

Concluderend is het hof van oordeel dat sprake is van een misleidende en daarmee van een oneerlijke handelspraktijk. Uit het feit dat [geïntimeerde] zo nadrukkelijk heeft gevraagd om reparatie van de band zonder revisie van het horloge, leidt het hof af dat hij de overeenkomst, zoals door hem betoogd, niet zou hebben gesloten als hij correct zou zijn geïnformeerd. Dat betekent dat de overeenkomst tot stand is gekomen als gevolg van de oneerlijke handelspraktijk in de zin van artikel 6:193j lid 3 BW. Dit maakt de overeenkomst vernietigbaar.

5.9.

Gassan heeft nog aangevoerd dat de overeenkomst gedeeltelijk dient te worden vernietigd omdat partijen twee overeenkomsten zouden hebben gesloten: één ten aanzien van de reparatie van de band en één ten aanzien van de revisie van het horloge. Het hof volgt Gassan daarin niet. Het punt is juist dat de reparatie volgens Gassan niet mogelijk was zonder de revisie. [geïntimeerde] wilde alleen de reparatie van de band en Gassan heeft hem verplicht daarbij de revisie af te nemen. Daarmee was er sprake van één overeenkomst en die overeenkomst dient geheel vernietigd te worden.

5.10.

De vernietiging leidt tot ongedaanmakingsverbintenissen van prestaties die in dit geval reeds zijn verricht. De reparatie en revisie door Gassan laten zich naar hun aard niet ongedaan maken. Wel leidt de ongedaanmakingsverplichting van de betaling ertoe dat Gassan het totaal door Gassan voor de reparatie en de revisie betaalde bedrag dient terug te betalen.

5.11.

Het hof betrekt bij dit oordeel dat de hiervoor genoemde artikelen de implementatie vormen van Richtlijn 2005/29/EG (hierna: richtlijn oneerlijke handelspraktijken) en dat deze richtlijnconform moeten worden uitgelegd. Met de richtlijn wordt onder meer een hoog niveau van consumentenbescherming nagestreefd. Op grond van artikel 13 richtlijn oneerlijke handelspraktijken dienen sancties doeltreffend, evenredig en afschrikwekkend te zijn.

5.12.

De grieven treffen geen doel. De bestreden vonnissen zullen worden bekrachtigd.

5.13.

Gassan heeft geen concreet bewijs aangeboden van stellingen die, indien bewezen, tot een ander oordeel kunnen leiden.

5.14.

Gassan is in het hoger beroep in het ongelijk gesteld en zal daarom worden veroordeeld in de proceskosten daarvan.

6.Beslissing

Het hof:

bekrachtigt de bestreden vonnissen;

veroordeelt Gassan in de kosten van het geding in hoger beroep, tot op heden aan de zijde van [geïntimeerde] vastgesteld op € 343,- aan griffierecht en € 1.716,- aan salaris advocaat en op € 178,- voor nasalaris, te vermeerderen met € 92,- voor nasalaris en de kosten van het betekeningsexploot ingeval betekening van dit arrest plaatsvindt, te vermeerderen met de wettelijke rente, indien niet binnen veertien dagen na dit arrest dan wel het verschuldigd worden van de nakosten aan de kostenveroordeling is voldaan;

verklaart deze kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.

Dit arrest is gewezen door mrs. W. Aardenburg, F.J. van de Poel en S. Tamboer en door de rolraadsheer in het openbaar uitgesproken op 3 december 2024.