Uitspraak
GERECHTSHOF AMSTERDAM
afdeling civiel recht en belastingrecht, team I
zaaknummer : 200.339.631/01
zaaknummer rechtbank Noord-Holland : 10619865 CV EXPL 23-4531
arrest van de meervoudige burgerlijke kamer van 5 november 2024
in de zaak van
[appellant] ,
wonende te [plaats 1] ,
appellant,
advocaat: mr. S. Yadegari te Amsterdam,
tegen
AUTO CENTRUM STIPHOUT B.V.,
gevestigd te Helmond,
geïntimeerde,
niet verschenen,
Partijen worden hierna [appellant] en ACS genoemd.
1.De zaak in het kort
De auto beantwoordt niet aan de (consumentenkoop)overeenkomst aangezien deze binnen korte tijd na aankoop onbruikbaar is geworden. De mededelingen van ACS over de auto maken dit niet anders. De overeenkomst wordt ontbonden.
2.Het geding in hoger beroep
[appellant] is bij dagvaarding van 25 maart 2024 in hoger beroep gekomen van een vonnis van 27 december 2023 van de kantonrechter in de rechtbank Noord-Holland, locatie Haarlem (hierna: de kantonrechter), onder bovenvermeld zaaknummer gewezen tussen [appellant] als eiser en ACS als gedaagde.
Tegen ACS is verstek verleend op 4 april 2024.
[appellant] heeft daarna een memorie van grieven met producties ingediend. Ten slotte is arrest gevraagd.
[appellant] heeft geconcludeerd dat het hof het bestreden vonnis zal vernietigen en - uitvoerbaar bij voorraad – zijn vorderingen alsnog zal toewijzen, met veroordeling van ACS in de kosten van het geding in beide instanties met rente.
3.Feiten
De kantonrechter heeft in 2.1 t/m 2.5 van het bestreden vonnis de feiten vastgesteld die hij tot uitgangspunt heeft genomen. In hoger beroep is niet in geschil dat de feiten juist zijn weergegeven, zodat ook het hof van deze feiten uitgaat. Samengevat en waar nodig aangevuld met andere feiten komen de deze neer op het volgende.
3.1
Op 24 april 2023 hebben partijen een koopovereenkomst gesloten, op grond waarvan ACS aan [appellant] heeft geleverd een Mini Cooper S met kenteken [x] , bouwjaar [datum] , met een kilometerstand van 153.088 (hierna: de auto). De overeengekomen koopprijs van € 6.750,00 is door [appellant] betaald.
3.2
De motor van de auto is op 18 mei 2023 uitgevallen en de auto is weggesleept.
3.3
Op 19 juni 2023 heeft Autobedrijf [naam] te [plaats 2] (hierna: Autobedrijf [naam] ) in opdracht van [appellant] de auto onderzocht en op een diagnoseformulier ingevuld dat de distributieketting inwendig in het motorblok zit. Volgens een offerte van Autobedrijf [naam] van 20 juni 2023 bedragen de reparatiekosten € 3.547,10.
3.4
In een brief van 27 juni 2023 heeft de advocaat van [appellant] aan ACS meegedeeld dat de auto gebreken heeft, namelijk een gebroken distributieketting en een motor die schade heeft opgelopen. Daarbij is aan ACS een termijn van zeven dagen gegeven om de auto bij [appellant] op te halen, daarbij vervangend vervoer voor [appellant] achter te laten en de gebreken kosteloos te herstellen. Voor het geval ACS niet (tijdig of volledig) aan deze ingebrekestelling voldoet wordt de koop als ontbonden beschouwd vanwege non-conformiteit en moet ACS de koopsom aan [appellant] terugbetalen, aldus zijn advocaat.
3.5
ACS reageert in een e-mail van 30 juni 2023 als volgt:
“Allereerst wil ik aangeven dat wij niet eerder op de hoogte zijn gebracht van een technisch defect van de auto. Het bevreemd ons dan ook dat wij middels deze benadering worden geïnformeerd over deze situatie en dat er direct overgegaan wordt tot ingebrekestelling.
Dat gezegd hebbende,
De klant, heer [appellant] , verklaarde zich tijdens het verkoopgesprek kundig en heeft de auto zelf uitvoerig kunnen beoordelen, ook is er een proefrit gereden.
Er is besproken dat wij de Mini kunnen afleveren met een nieuwe APK, deze keuring is door een extern bedrijf uitgevoerd. De auto is [y] jaar oud en had 153dkm gereden, er is overeengekomen dat de klant afstand doet van garantie en is er nog een extra compensatie van € 200,- gegeven. Voor deze afspraken hebben beide partijen getekend op het koopcontract en de factuur. (zie bijlage koopcontract).
Het betreurt ons dat dit technisch mankement zich voordoet en dat de klant hier hinder van ondervindt. Ondanks het feit dat er afspraken van ‘geen garantie’ zijn overeengekomen zijn wij bereid mee te denken. Uitgaande van de kostenbegroting van autobedrijf [naam] ad € 3547,- kunnen wij de auto ophalen en zorgen wij voor volledig herstel waarbij wij 50% coulance zullen geven. Het klantaandeel zal daarmee komen op € 1773,- incl. BTW.”
3.6
[appellant] heeft niet gereageerd op dit voorstel van ACS.
4.Eerste aanleg
4.1
[appellant] heeft in eerste aanleg samengevat gevorderd om bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad, ACS te veroordelen (primair) tot terugbetaling van de koopsom van € 6.750,- bij volledige ontbinding of een evenredig deel van de koopsom bij partiële ontbinding van de koopovereenkomst, en op straffe van een dwangsom de auto op te halen en een deugdelijk vrijwaringsbewijs aan [appellant] te verschaffen. [appellant] heeft (subsidiair) gevorderd dat de kantonrechter bepaalt dat [appellant] gerechtigd is de auto door een derde te laten herstellen en de kosten daarvan op ACS te verhalen. Daarnaast heeft [appellant] (primair en subsidiair) gevorderd schadevergoeding bestaande uit een bedrag van € 41,67 per maand voor motorrijtuigenbelasting en € 33,63 per maand verzekeringspremie over de periode van 28 april 2023 tot de datum van vrijwaring, herstel of schorsing, tot dagvaarding berekend op € 104,18 respectievelijk € 84,08, en een bedrag van € 862,13 aan buitengerechtelijke incassokosten (inclusief € 30,52 voor kosten aangetekende post), alles te vermeerderen met de wettelijke rente.
4.2
De kantonrechter heeft geoordeeld dat de auto niet non-conform is. De auto is [y] jaar oud en had bij verkoop een kilometerstand van 153.088. ACS heeft uitdrukkelijk meegedeeld dat vanwege die leeftijd en kilometerstand geen garantie werd gegeven. Ondanks die waarschuwing heeft [appellant] de auto gekocht, zonder enig onderzoek te (laten) verrichten. Onder deze omstandigheden moest [appellant] er rekening mee houden dat hij geconfronteerd zou kunnen worden met technische mankementen zoals die zich hebben voorgedaan. De vordering wordt daarom afgewezen. Ten overvloede heeft de kantonrechter overwogen dat [appellant] aan ACS niet (daadwerkelijk) gelegenheid tot herstel van de auto heeft geboden. [appellant] heeft ACS eerst op 27 juni 2023 middels een ingebrekestelling op de hoogte gesteld van het breken van de distributieketting. Op het voorstel dat ACS op 30 juni 2023 deed (opgenomen onder 3.5), heeft [appellant] niet gereageerd. Daarom kan niet worden geoordeeld dat ACS is tekortgeschoten in haar verplichting tot herstel, waardoor [appellant] de koopovereenkomst ook niet kon ontbinden indien wel sprake was geweest van non-conformiteit.
5.Beoordeling
5.1
[appellant] heeft in hoger beroep 11 grieven aangevoerd. De grieven strekken ertoe de vorderingen van [appellant] alsnog worden toegewezen en ACS daarnaast te veroordelen tot terugbetaling van hetgeen [appellant] aan ACS uit hoofde van het bestreden vonnis heeft voldaan, te vermeerderen met de wettelijke rente. Samengevat en voor zover voor de beslissing van belang heeft [appellant] aangevoerd dat de auto niet voldoet aan de koopovereenkomst aangezien de distributieketting kort na aankoop van de auto is gebroken, waardoor ook schade aan de motor is ontstaan. Sindsdien is de auto onbruikbaar. [appellant] is van mening dat hij deze gebreken niet hoefde te verwachten en vraagt het hof primair de koopovereenkomst te ontbinden.
Consumentenkoop en non-conformiteit
5.2
Het hof stelt voorop dat de onderhavige koopovereenkomst een consumentenkoop is zoals bedoeld in artikel 7:5 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW). [appellant] heeft de auto namelijk als particulier gekocht van ACS dat daarbij handelde in de uitoefening van haar bedrijf.
5.3
Op grond van artikel 7:17 lid 1 BW moet de afgeleverde zaak - in dit geval de auto - aan de overeenkomst beantwoorden. Volgens artikel 7:17 lid 2 BW beantwoordt de zaak niet aan de overeenkomst indien zij, mede gelet op de aard van de zaak en de mededelingen die de verkoper over de zaak heeft gedaan, niet de eigenschappen bezit die de koper op grond van de overeenkomst mocht verwachten. De koper mag verwachten dat de zaak de eigenschappen bezit die voor een normaal gebruik daarvan nodig zijn en waarvan hij de aanwezigheid niet behoefde te betwijfelen, alsmede de eigenschappen die nodig zijn voor een bijzonder gebruik dat bij de overeenkomst is voorzien. Voor een (tweedehands) auto houdt ‘normaal gebruik’ in dat indien deze wordt gekocht om daarmee, naar de verkoper bekend is, aan het verkeer deel te nemen, de auto niet beantwoordt aan de overeenkomst indien als gevolg van een daaraan klevend gebrek dat niet op eenvoudige wijze kan worden ontdekt en hersteld, zodanig gebruik van de auto gevaar voor de verkeersveiligheid zou opleveren, of - zoals hier het geval - niet mogelijk blijkt. De koper kan zich evenwel niet erop beroepen dat de zaak niet aan de overeenkomst beantwoordt - zo is bepaald in artikel 7:17 lid 5 BW - wanneer hem dit ten tijde van het sluiten van de overeenkomst bekend was of redelijkerwijs bekend kon zijn.
5.4
Het hof is van oordeel dat [appellant] niet hoefde te verwachten dat de distributieketting binnen vier weken na aankoop zou breken, waardoor de auto onbruikbaar werd. Partijen verschillen van mening over de inhoud van het verkoopgesprek, maar ACS heeft niet gesteld dat partijen het hebben gehad over de (staat van de) distributieketting of dat zij tegen [appellant] heeft gezegd dat zich in de nabije toekomst problemen met de distributieketting zouden kunnen voordoen. Hetgeen ACS aan [appellant] heeft medegedeeld over de aangebrachte raceonderdelen en het feit dat de motor is getuned, maakt niet dat het breken van de distributieketting binnen vier weken na aankoop bij de koopovereenkomst was te verwachten of voorzien. De stelling van ACS dat [appellant] ook een eigen verantwoordelijkheid en onderzoeksplicht had, kan ACS niet baten. Aangezien ACS ermee bekend was dat het om een ‘hobbyauto’ ging van het soort auto dat ‘gewoon stuk’ gaat, had het eerder op de weg van ACS gelegen om de auto beter te controleren alvorens deze te verkopen. De mededeling dat ACS geen contractuele garantie wilde geven vanwege de kilometerstand en de leeftijd van de auto maakt het voorgaande dan ook niet anders.
5.5
Ingevolge artikel 7:18a lid 2 BW wordt bij een consumentenkoop vermoed dat de zaak of de zaak met digitale elementen bij aflevering niet aan de overeenkomst beantwoordt, indien de afwijking van hetgeen is overeengekomen zich binnen één jaar na aflevering openbaart, tenzij de verkoper anders aantoont of de aard van de zaak of de aard van de afwijking zich daartegen verzet. Aangezien het aan de distributieketting klevende gebrek zich binnen voornoemde termijn heeft geopenbaard, geldt als uitgangspunt dat de auto ten tijde van de aflevering niet beantwoordde aan de koopovereenkomst. Naar het oordeel van het hof verzet noch de aard van de zaak – een tweedehands auto – noch de aard van de afwijking – een gebroken distributieketting en de daardoor beschadigde motor – zich tegen toepassing van dit bewijsvermoeden. Het lag daarom op de weg van ACS om het bewijsvermoeden te weerleggen. Naar het oordeel van het hof is ACS daarin niet geslaagd. Dit leidt tot de conclusie dat de auto niet aan de koopovereenkomst beantwoordt.
Herstelmogelijkheid geboden
5.6
[appellant] heeft ACS bij brief van 27 juni 2023 in de gelegenheid gesteld het gebrek te herstellen. Uit de reactie van ACS op 30 juni 2023 leidt het hof af dat ACS - alhoewel krachtens artikel 7:21 lid 1 onder b jo. lid 2 BW daartoe verplicht - niet bereid was de volledige kosten gemoeid met de reparatie op zich te nemen, omdat zij van mening was dat ‘geen garantie’ was overeengekomen tussen partijen. Dat een gerechtelijke procedure mogelijk vermeden had kunnen worden als partijen verder in gesprek waren gegaan, neemt niet weg dat [appellant] ex artikel 7:22 lid 1 onder a jo. lid 2 BW bevoegd was om de koopovereenkomst te ontbinden. De hiertoe strekkende vordering zal worden toegewezen.
Nevenvorderingen
5.7
De meegevorderde schadevergoeding wegens betaalde verzekering en motorrijtuigenbelasting (MRB) wordt afgewezen, omdat van rechtswege op [appellant] de verplichting rust om de schade te beperken. Zowel de verzekering als de MRB kunnen immers worden geschorst in een geval als dit. [appellant] heeft niet gesteld (noch is gebleken) dat voornoemde kosten niet voorkomen hadden kunnen worden, terwijl dit gezien de omstandigheid dat de auto onbruikbaar was geworden wel op zijn weg had gelegen. De meegevorderde buitengerechtelijke kosten worden tevens afgewezen, omdat niet is gebleken dat ACS wat betreft haar verplichting tot terugbetaling van de koopsom in verzuim is komen te verkeren. In plaats daarvan is hij (te) snel tot dagvaarding van ACS overgegaan, zodat deze kosten voor eigen rekening dienen te blijven.
Slotsom
5.8
De slotsom is dat de grieven doel treffen. Het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd. ACS is in het hoger beroep in het ongelijk gesteld en zal daarom worden veroordeeld in de proceskosten in hoger beroep.
6.Beslissing
Het hof:
vernietigt het vonnis waarvan beroep en opnieuw rechtdoende:
ontbindt de koopovereenkomst van 24 april 2023;
veroordeelt ACS tot betaling van € 6.750,- aan [appellant] , te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 4 juli 2023;
veroordeelt ACS tot het ophalen van de auto en het verschaffen van een vrijwaringsbewijs aan [appellant] , op straffe van een dwangsom van € 100,- per dag waarop ACS binnen veertien dagen na dit arrest niet aan deze veroordeling tot ophalen en afgifte voldoet, tot een maximum van € 5.000,-;
veroordeelt ACS tot terugbetaling van hetgeen door [appellant] aan haar is voldaan uit hoofde van het bestreden vonnis, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de datum van betaling;
veroordeelt ACS in de kosten van het geding in beide instanties, tot op heden aan de zijde van [appellant] vastgesteld op:
- € 660,- voor de eerste aanleg,
- € 1.346,30 voor het hoger beroep,
- € 178,- voor nasalaris,
te vermeerderen met € 92,- voor nasalaris en de kosten van het betekeningsexploot ingeval betekening van dit arrest plaatsvindt;
verklaart deze veroordelingen uitvoerbaar bij voorraad;
wijst af het meer of anders gevorderde.
Dit arrest is gewezen door mrs. H.T. van der Meer, A.S. Arnold en W. Aardenburg en door de rolraadsheer in het openbaar uitgesproken op 5 november 2024.