ECLI:NL:GHAMS:2024:1595

• Datum uitspraak: 11 juni 2024
• Publicatiedatum: 11 juni 2024
• Zaaknummer: 200.292.172/01
• Instantie: Gerechtshof Amsterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Hoger beroep
• Rechters: L. Alwin; E.E. van Tuyll van Serooskerken-Röell; J.W.M. Tromp
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Collectieve actie van Stichting Elco Foundation tegen Rabobank en andere financiële instellingen over beïnvloeding van rentebenchmarks

In deze zaak heeft de Stichting Elco Foundation een collectieve actie ingesteld tegen de Coöperatieve Rabobank U.A. en andere financiële instellingen, waaronder Lloyds Bank PLC en UBS AG, met betrekking tot de vermeende beïnvloeding van rentebenchmarks. Het Gerechtshof Amsterdam heeft in een arrest van 11 juni 2024 geoordeeld dat de rechtbank Amsterdam rechtsmacht heeft over vordering D, terwijl het hof de ontvankelijkheid van de Stichting in de vorderingen A, B en D heeft bevestigd. De vorderingen C is door het hof niet-ontvankelijk verklaard. Het hof heeft de zaak terugverwezen naar de rechtbank voor verdere afdoening, in overeenstemming met de gemaakte processuele afspraken tussen partijen. Dit arrest volgt op een eerder tussenarrest van 5 maart 2024, waarin het hof partijen de gelegenheid heeft gegeven om zich uit te laten over het verdere verloop van de procedure. Het hof heeft geoordeeld dat de Stichting in eerste aanleg ten onrechte niet-ontvankelijk is verklaard in haar collectieve vorderingen op basis van artikel 3:305a (oud) BW. Het hof heeft benadrukt dat er op louter processuele gronden niet is gekomen tot een inhoudelijke behandeling van de zaak, en dat de terugverwijzing naar de rechtbank gerechtvaardigd is. Het hof heeft ook het door Rabobank c.s. gevraagde cassatieverlof verleend en de proceskosten in hoger beroep gecompenseerd, waarbij de rechtbank in het eindvonnis zal beslissen over de proceskosten in eerste aanleg.

Uitspraak

GERECHTSHOF AMSTERDAM

afdeling civiel recht en belastingrecht, team I

zaaknummer : 200.292.172/01

zaak- en rolnummer rechtbank Amsterdam : C/13/646912 / HA ZA 18-416

arrest van de meervoudige burgerlijke kamer van 11 juni 2024

inzake

STICHTING ELCO FOUNDATION,

gevestigd te Amsterdam,

appellante, tevens incidenteel geïntimeerde,

advocaat: mr. W.P. Wijers te Amsterdam,

tegen

1. COÖPERATIEVE RABOBANK U.A.,

gevestigd te Amsterdam,

geïntimeerde,

advocaat: mr. E.R. Meerdink te Amsterdam,

en de rechtspersonen naar buitenlands recht

2.
LLOYDS BANK PLC,

gevestigd te Londen, Verenigd Koninkrijk,

advocaat: mr. M.H.R.N.Y. Cordewener te Amsterdam,

3. UBS AG,

gevestigd te Zürich, Zwitserland,

4.
UBS SECURITIES JAPAN CO. LTD,

gevestigd te Tokyo, Japan,

advocaat: mr. W. Heemskerk te 's-Gravenhage,

5. ICAP EUROPE LTD,

gevestigd te Londen, Verenigd Koninkrijk,

advocaat: mr. S.J.H.M. Berendsen te Amsterdam,

geïntimeerden, tevens incidenteel appellanten.

Partijen worden de Stichting en Rabobank c.s. genoemd. Geïntimeerden 2 tot en met 5 worden tezamen aangeduid als Lloyds c.s.

1. De zaak in het kort

De Stichting voert een collectieve actie tegen Rabobank c.s. over gestelde beïnvloeding van rentebenchmarks. Het hof komt tot een deels andere beslissing over de rechtsmacht en de ontvankelijkheid van de Stichting in haar vorderingen en verwijst de zaak terug naar de rechtbank ter verdere afdoening.

2. Het geding in hoger beroep

Bij tussenarrest van 5 maart 2024 (het tussenarrest) heeft het hof partijen in de gelegenheid gesteld zich bij akte uit te laten over het verdere verloop van de procedure.

Daarna zijn de volgende stukken ingediend:

• akte uitlating voortzetting procedure van de Stichting;
• de gezamenlijke aktes uitlating procesverloop van Rabobank c.s.

Ten slotte is arrest gevraagd.

3. De verdere beoordeling

3.1

De Stichting voert een collectieve actie op de voet van artikel 3:305a (oud) BW over gestelde beïnvloeding van rentebenchmarks. De vorderingen A tot en met C zijn ingesteld tegen Rabobank en de vorderingen D en E tegen Lloyds c.s.

In het tussenarrest is geoordeeld dat de rechtbank Amsterdam rechtsmacht heeft ten aanzien van vordering D en dat de collectieve actie wat betreft de vorderingen A, B en D voldoet aan de in artikel 3:305a (oud) BW gestelde ontvankelijkheidseisen. Gezien deze voorgaande beoordeling kunnen vonnissen I en II waartegen het hoger beroep is gericht niet geheel in stand blijven. Om praktische redenen zullen de vonnissen worden vernietigd en zal een nieuw dictum worden geformuleerd.

3.2

Het hof zal de zaak ter verdere afdoening terugverwijzen naar de rechtbank. Terugverwijzing past bij de door de rechtbank respectievelijk het hof geaccordeerde processuele afspraken die partijen in eerste aanleg en in hoger beroep hebben gemaakt. Deze afspraken strekken ertoe dat de behandeling en beoordeling van deze zaak vooralsnog is beperkt tot de in het tussenarrest behandelde voorvragen van processuele aarden dat pas wordt toegekomen aan behandeling van het materiële geschil nadat over deze voorvragen is beslist.

Los daarvan is het zich hier voordoende geval, waarin de Stichting in eerste aanleg ten onrechte niet-ontvankelijk is verklaard in haar op de voet van artikel 3:305a (oud) BW ingestelde collectieve vorderingen, op één lijn te stellen met het geval waarin een uitzondering op het verbod op terugverwijzing is aanvaard omdat ten onrechte ontslag van instantie is verleend. Er is op louter processuele gronden niet toegekomen aan een inhoudelijke behandeling van de zaak. Dit is voorts een duidelijk omschreven en in de praktijk goed te hanteren geval waarin uitzondering op het verbod op terugverwijzing gerechtvaardigd is.

Dat dit leidt tot een langere procedure dan als het hof de zaak aan zich houdt en het materiële geschil in één feitelijke instantie wordt afgedaan, leidt niet tot een ander oordeel. Anders dan de Stichting betoogt, doet dit geen afbreuk aan de door de wetgever met de collectieve actie boogde efficiëntie en doelmatigheid, die ziet op de gebundelde afdoening van vorderingen in één collectieve actie in twee feitelijke instanties.

3.3

Het hof ziet tot slot aanleiding om het door Rabobank c.s. gevraagde cassatieverlof te verlenen.

3.4

Omdat partijen over en weer op punten in het ongelijk zijn gesteld, zal het hof de proceskosten in hoger beroep compenseren. De rechtbank zal in het te zijner tijd te wijzen eindvonnis moeten beslissen over de proceskosten in eerste aanleg.

4. Beslissing

Het hof:

vernietigt de vonnissen waarvan beroep

en opnieuw rechtdoende:

verklaart de rechtbank Amsterdam bevoegd om kennis te nemen van vordering D;

verklaart de rechtbank Amsterdam onbevoegd om kennis te nemen van vordering E;

verklaart de Stichting ontvankelijk in de vorderingen A, B en D

verklaart de Stichting niet-ontvankelijk in vordering C;

verwijst de zaak terug naar de rechtbank ter verdere afdoening met inachtneming van hetgeen in dit arrest en het tussenarrest is overwogen en beslist;

verleent verlof om cassatie in te stellen;

bepaalt dat partijen hun eigen proceskosten in hoger beroep dragen.

Dit arrest is gewezen door mrs. L. Alwin, E.E. van Tuyll van Serooskerken-Röell en J.W.M. Tromp en door de rolraadsheer in het openbaar uitgesproken op 11 juni 2024.