ECLI:NL:GHAMS:2023:2897

Uitspraak

afdeling strafrecht

parketnummer: 23-001082-20

datum uitspraak: 14 februari 2023

TEGENSPRAAK

Verkort arrest van het gerechtshof Amsterdam gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de meervoudige economische kamer van de rechtbank Amsterdam van 29 april 2020 in de strafzaak onder parketnummer 13-994049-18 tegen

[verdachte] B.V.,

gevestigd te: [vestigingsplaats] .

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in hoger beroep van 22 december 2022 en 31 januari 2023 en, overeenkomstig het bepaalde bij artikel 422, tweede lid, van het Wetboek van Strafvordering, naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in eerste aanleg.

De verdachte en het openbaar ministerie hebben hoger beroep ingesteld tegen voormeld vonnis.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen de raadsvrouw en de vertegenwoordiger van de verdachte, [naam 1 (verdachte)] , naar voren hebben gebracht.

Ontvankelijkheid van de verdachte in het hoger beroep

Feit 2 (laboratoriumrapport C1), feit 3 (laboratoriumrapport C1), feit 4 (zendingen B6, B7 en E1), feit 6 (zendingen D7 t/m D10 en E1)

De verdachte is door de meervoudige economische kamer partieel vrijgesproken ter zake van de feiten 2, 3, 4 en 6 voor zover het de hierboven genoemde specifieke laboratoriumrapporten dan wel specifieke zendingen betreft. Het hoger beroep is door de verdachte onbeperkt ingesteld en is derhalve mede gericht tegen de in eerste aanleg gegeven beslissingen tot vrijspraak. Gelet op hetgeen is bepaald in artikel 404, vijfde lid, van het Wetboek van Strafvordering staat voor de verdachte tegen deze beslissingen geen hoger beroep open. Het hof zal de verdachte daarom niet-ontvankelijk verklaren in het ingestelde hoger beroep, voor zover dat is gericht tegen de in het vonnis waarvan beroep gegeven vrijspraken.

Feit 4 (zending B1)

De meervoudige economische kamer heeft het openbaar ministerie niet-ontvankelijk verklaard in de vervolging van de verdachte ter zake van feit 4 voor zover het de zending B1 betreft. De raadsvrouw heeft – zowel in de appelschriftuur van 19 mei 2020 als ter terechtzitting in hoger beroep – medegedeeld dat het hoger beroep niet is gericht tegen deze in eerste aanleg gegeven beslissing.

Gelet hierop en nu ook overigens niet is gebleken van enig rechtens te respecteren belang dat is gediend met enig onderzoek ten aanzien van dit feit – mede gezien het standpunt van de advocaat-generaal – zal de verdachte ook in zoverre niet-ontvankelijk worden verklaard in het ingestelde hoger beroep.

Ontvankelijkheid van het openbaar ministerie in het hoger beroep

Feit 2 (laboratoriumrapport C1), feit 3 (laboratoriumrapport C1), feit 4 (zendingen B1, B6, B7 en E1), feit 6 (zendingen D7 t/m D10 en E1)

De verdachte is door de meervoudige economische kamer van de rechtbank Amsterdam vrijgesproken van deze specifieke laboratoriumrapporten dan wel specifieke zendingen bij deze feiten. Daarnaast is het openbaar ministerie niet-ontvankelijk verklaard in de vervolging van de verdachte ten aanzien van de zending B1 bij feit 4. De advocaat-generaal heeft ter terechtzitting in hoger beroep medegedeeld dat het hoger beroep van het openbaar ministerie niet is gericht tegen deze in eerste aanleg gegeven beslissingen tot vrijspraak en niet-ontvankelijkverklaring van het openbaar ministerie in de vervolging.

Gelet op dit standpunt van de advocaat-generaal en nu ook overigens niet is gebleken van enig rechtens te respecteren belang dat is gediend met enig onderzoek ten aanzien van deze feiten zal het openbaar ministerie in zoverre niet-ontvankelijk worden verklaard in het hoger beroep, mede gelet op het bepaalde in artikel 416, derde lid, Sv.

Tenlastelegging

Aan de verdachte is – kort samengevat en voor zover in hoger beroep aan de orde – tenlastegelegd, in de variant van het (mede)plegen:

het op 12 november 2015 en 1 februari 2016 in strijd met artikel 13 van de Flora- en faunawet bezitten, handelen in en vervoeren/uitvoeren van diverse soorten vogels die behoren tot een beschermde uitheemse diersoort;

het in de periode van 1 januari 2011 tot en met 12 november 2015 healthcertificates en laboratoriumrapporten vals op (laten) maken of (laten) vervalsen met de bedoeling ze als echt en onvervalst te gebruiken;

het in de periode van 1 januari 2011 tot en met 1 februari 2016 opzettelijk gebruiken van valse of vervalste healthcertificates, gezondheidscertificaten en laboratoriumrapporten alsof ze echt en onvervalst waren;

5. ( poging tot) oplichting op 12 november 2015 van de douane / de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) / [expediteur 2] B.V. ( [expediteur 2] ) / de Taiwanese autoriteiten door voor een transport van vogels naar Taiwan de veren en snavels van de vogels te verven waardoor deze vogels van een andere soort leken te zijn;

6. het in de periode van 1 januari 2011 tot en met 1 februari 2016 niet voldoen aan zijn verplichting als houder van vogels om verspreiding van besmettelijke dierziektes te voorkomen, door bij het vervoeren/exporteren van de vogels gebruik te maken van valse of vervalste gezondheidscertificaten, laboratoriumrapporten of gezondheidsverklaringen en vogels te vervoeren/exporteren die niet op besmettelijke dierziektes getest waren, terwijl de verdachte deed voorkomen alsof was voldaan aan de eisen van volksgezondheid, diergezondheid en veterinaire regelgeving;

7. het in de periode van 10 november 2015 tot en met 13 november 2015 veroorzaken van pijn of letsel bij vogels, of de gezondheid of het welzijn van vogels benadelen, door vogels met slechte conditie en onvoldoende voedingsvoorzieningen naar Taiwan te verzenden en door de vleugels en snavels van de vogels te verven.

De volledige tekst van de tenlastelegging is als bijlage I aan dit arrest gehecht.

Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zal het hof deze verbeterd lezen. De verdachte wordt daardoor niet in de verdediging geschaad.

Vonnis waarvan beroep

Het vonnis waarvan beroep voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen zal worden vernietigd, omdat het hof tot andere beslissingen komt dan de rechtbank.

Beoordeling

Inleiding

Het onderzoek Zilverschoon dat aan de tenlastelegging ten grondslag ligt is gestart in 2015 naar aanleiding van informatie uit een strafrechtelijk onderzoek naar de expediteur [expediteur 1] die wereldwijd luchtvervoer van levende dieren organiseerde. In dit onderzoek werd informatie verkregen over [naam 1 (verdachte)] en zijn onderneming, de verdachte.

[naam 1 (verdachte)] is samen met zijn echtgenote middellijk bestuurder van de verdachte. Deze vennootschap is de rechtsopvolger van V.O.F. [VOF] waarvan [naam 1 (verdachte)] een van de twee vennoten was (hierna worden zowel de verdachte als V.O.F. [VOF] aangeduid als “de verdachte”). De verdachte drijft onder meer een groothandel/winkel in siervogels.

In het onderzoek Zilverschoon hebben op 18 november 2015 op diverse adressen doorzoekingen plaatsgevonden, is het mobiele telefoonnummer van [naam 1 (verdachte)] getapt van 26 oktober 2015 tot en met 22 november 2015, zijn digitale bestanden in beslag genomen/gevorderd bij [bedrijf] en zijn bij [expediteur 2] , een expediteur die voor de verdachte de administratieve afhandeling van exporten verzorgde – zoals eerder het hiervoor genoemde [expediteur 1] – stukken in beslag genomen.

De tenlastelegging ziet op verschillende zendingen van papegaaien en documenten, waarbij de zending van 12 november 2015 het meest omvattend is. De feiten die verband houden met deze zending zullen daarom als eerste worden besproken. Vervolgens zullen de overige tenlastegelegde feiten worden behandeld. Het hof merkt thans reeds op dat de feitelijke gedragingen van [naam 1 (verdachte)] aan de verdachte zullen worden toegerekend.

Feit 1 (A1), feit 5 en feit 7 – zending 12 november 2015

Tijdens een observatie op 12 november 2015 wordt gezien dat [naam 1 (verdachte)] vanuit het bedrijfspand van de verdachte in [adres] met de hulp van twee anderen houten kisten in een dierenambulance zet waarin – zo blijkt – papegaaien zitten. Deze papegaaien worden met de dierenambulance rond 7:00 uur vervoerd naar het bedrijfsterrein van [expediteur 2] op Schiphol-Rijk. Deze papegaaien betreffen een zending voor Taiwan. Rond 9:30 uur ontvangt de douane de bescheiden die bij de uitvoeraangifte van de zending papegaaien hoorden. Vervolgens wordt door de NVWA en de douane een controle uitgevoerd op deze zending.

Bij de controle worden in deze zending 79 vogels aangetroffen, waaronder 13 geelvleugelara’s (Ara macao), 11 geelnekamazone papegaaien (Amazona auropalliata’s) en 28 dubbele geelkopamazone papegaaien (Amazona oratrix). Dit zijn vogels die staan vermeld op Bijlage I bij het zogenoemde CITES-verdrag en waarvoor (kort gezegd) de hoogste bescherming geldt. Op grond van de Verordening (EG) nr. 338/97 (hierna: de Basisverordening) en de Flora- en faunawet is het niet toegestaan deze dieren te bezitten, verhandelen en vervoeren/exporteren tenzij sprake is van een uitzondering, ontheffing of vrijstelling.

De geelvleugelara’s, geelnekamazone papegaaien en dubbele geelkopamazone papegaaien stonden niet onder die benamingen op de aan de douane verstrekte bescheiden en voor deze vogels waren geen, voor de uitvoer daarvan vereiste, CITES-uitvoervergunningen aanwezig. Bij de controle werd vastgesteld dat het geel op de vleugels van de geelvleugelara’s groen was geverfd, hetgeen [naam 1 (verdachte)] heeft erkend, en dat van een aantal van de dubbele geelkopamazones de snavel zwart was. Het hof gaat ervan uit dat [naam 1 (verdachte)] , naast het verven van de vleugels, ook deze snavels zwart heeft gemaakt. Dat dit laatste zou zijn gekomen door de houtskool die de vogels hadden gegeten, zoals [naam 1 (verdachte)] heeft verklaard, acht het hof ongeloofwaardig. Hierdoor leken deze vogels op groenvleugelara’s (Ara chloroptera) respectievelijk geelvoorhoofd amazones (Amazona ochrocephala), vogels die vallen onder de minder beschermde soorten op bijlage II bij het CITES-verdrag. Deze benamingen stonden op de aan de douane verstrekte bescheiden en voor de uitvoer van deze soorten waren wel CITES-uitvoervergunningen aanwezig. Uit de bewijsmiddelen volgt dat alleen de vogels van Bijlage I waren geverfd en niet die van ook tot de zending behorende vogels van Bijlage II. Voorts houden de bewijsmiddelen in dat op 12 november 2015 de invoer van de Amazona oratrix (de dubbele geelkopamazone) en de Ara macao (de geelvleugelara) voor commerciële doeleinden niet was toegestaan in Taiwan.

Onderzoek naar de administratie van de verdachte heeft uitgewezen dat – anders dan de verdediging kennelijk meent – voornoemde vogels niet in de administratie waren opgenomen, hetgeen vereist is voor het bezitten en handelen van/in deze vogels.

Uit de bewijsmiddelen volgt dat [naam 1 (verdachte)] voorafgaand aan deze zending verschillende telefoongesprekken heeft gevoerd. Op 27 oktober 2015 zegt hij tegen een persoon met de naam [naam 2] :
“we moeten mixen anders hebben we problemen”.Verder blijkt uit dit telefoongesprek dat het volgens [naam 1 (verdachte)] beter is om niet alleen maar ‘extremen’ te sturen maar dat een combinatie gemaakt moet worden. Een paar dagen later, op 3 november 2015, heeft [naam 1 (verdachte)] contact met [naam 3] , een persoon bij wie [naam 1 (verdachte)] vogels inkoopt. Tijdens dit telefoongesprek laat [naam 1 (verdachte)] weten dat
“het volgende week gaat worden”en meldt [naam 3] dat hij een kennis heeft met vijf oratrixen. Op 10 november 2015 krijgt [naam 1 (verdachte)] bericht van ene [naam 5] die zegt dat hij met [naam 3] komt en vijf dubbele geelkoppen (Amazona oratrixen) meeneemt. Uit het voorgaande maakt het hof op dat [naam 1 (verdachte)] in de aanloop naar de zending naar Taiwan op 12 november 2015 specifiek op zoek was naar dubbele geelkopamazones. Bij de politie heeft [naam 3] gezegd dat [naam 1 (verdachte)] ( [naam 1 (verdachte)] ) jonge Amazona oratrixen en autumnalisen wilde, omdat jonge vogels nog weinig geel aan de kop hebben, waardoor zij als soort moeilijker herkenbaar zijn.

Van belang acht het hof ten slotte dat dierenarts [dierenarts 1] van de NVWA op 11 november 2015 de door [naam 1 (verdachte)] toen aangewezen zending van 12 november 2015 bestemd voor Taiwan heeft gekeurd in het bedrijfspand van de vennootschap in [adres] en dat deze dierenarts heeft verklaard dat hij toen geen ara’s of amazones heeft gekeurd – vogels die op 12 november 2015 in de zending zaten – maar alleen ‘kleine agapornis achtige vogeltjes’.

Feit 1 (A1) – overtreding van de Flora- en faunawet

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen is het hof van oordeel dat het in feit 1 onder A1 tenlastegelegde bewezen kan worden verklaard, met dien verstande dat de verdachte opzettelijk vogels in bezit heeft gehad, heeft verhandeld, heeft vervoerd en heeft uitgevoerd in de zin van de Flora- en faunawet, terwijl geen sprake was van een uitzondering, ontheffing of vrijstelling. Dat hier sprake was van een vergissing en dat de vleugels van de vogels waren geverfd ter markering en onderscheiding acht het hof, in het licht van alle feiten en omstandigheden, in onderling verband en samenhang beschouwd, niet aannemelijk.

Feit 5 – (poging tot) oplichting

De verdachte heeft 13 geelvleugelara’s en 28 dubbele geelkopamazones aangeboden bij de douane, maar daarbij doen voorkomen dat dit groenvleugelara’s respectievelijk geelvoorhoofd amazones waren teneinde een goedkeuring van de export van deze vogels naar Taiwan te verkrijgen. Daarbij heeft de verdachte gebruik gemaakt van een listige kunstgreep, namelijk het verven van respectievelijk de veren op de vleugels en de snavels van deze vogels. Dat hier sprake was van een vergissing, acht het hof, zoals hiervoor overwogen, niet aannemelijk. Daarbij weegt het hof in het bijzonder mee dat alleen deze vogels in de zending waren geverfd en ook alleen de veren en de snavels van deze vogels, juist de voor deze vogelsoorten kenmerkende delen. Voor zover de stelling van de verdediging juist is, dat het verbod op het invoeren van deze vogelsoorten voor commerciële doeleinden in Taiwan niet van toepassing is op doorvoer, is op geen enkele wijze feitelijk onderbouwd dat hier sprake was van doorvoer in die zin. Integendeel, de stukken van deze zending wijzen uit dat deze zending bestemd was voor een klant in Taiwan (AH-54).

Het hof zal de verdachte vrijspreken van de tenlastegelegde voltooide oplichting, nu niet is gebleken dat voor de vogels export en/of importdocumenten zijn afgegeven en de douane de zending heeft goedgekeurd.

Feit 7 – overtreding van de Wet dieren

Anders dan de rechtbank, acht het hof ook dit feit, dat verband houdt met de zending van 12 november 2015, wettig en overtuigend bewezen, met dien verstande dat het hof de verdachte zal vrijspreken van het tweede gedachtestreepje nu onvoldoende duidelijk is wat het gebrek was ten aanzien van de voedselvoorzieningen voor het transport naar Taiwan.

De vogels van de zending van 12 november 2015 zijn op 13 november 2015 bij de opslaghouder onderzocht door dierenarts [dierenarts 2] . Deze heeft onder meer geconstateerd dat de conditie van een aantal vogels niet geschikt was voor transport naar Taiwan, twee vogels zich in kritieke toestand bevonden en één van deze vogels is overleden, er vogels waren die directe medische zorg nodig hadden, één van de vogels de papegaaienziekte had en vleugels/snavels van de vogels waren geverfd.

De verdediging heeft zich op het standpunt gesteld dat de verklaring van dierenarts [dierenarts 2] niet voor het bewijs kan worden gebezigd omdat hij niet over de juiste expertise beschikt waardoor zijn conclusies geen stand kunnen houden. Het hof gaat voorbij aan dit verweer. Uit het proces-verbaal van verhoor van [dierenarts 2] van 15 december 2015 (GD-05) volgt dat hij sinds april 2004 als dierenarts in dienst is van een dierenkliniek in [plaats 1] . Hij is de vaste dierenarts van de opslaghouder van het Ministerie, aan welke opslaghouder de op 12 november 2015 in beslag genomen vogels waren overgedragen. Niet is gebleken dat de verklaring en bevindingen van [dierenarts 2] onjuist zijn of op een onzorgvuldige wijze tot stand zijn gekomen. Daarbij weegt het hof mee dat de bevindingen van [dierenarts 2] steun vinden in hetgeen een dag eerder reeds was waargenomen aan de vogels en is vastgelegd in de bijlage bij ambtshandeling AH-023.

Het had bovendien op de weg van de verdediging gelegen om zo nodig een contra-expertise te verzoeken dan wel te verzoeken [dierenarts 2] te horen (over zijn deskundigheid), hetgeen beide is nagelaten. Dat dergelijk onderzoek niet mogelijk was, omdat de verdediging pas op 24 maart 2017 de beschikking kreeg over het procesdossier en hierin gedetailleerde foto’s van de vogels ontbraken, ziet het hof niet. Ter terechtzitting in hoger beroep heeft de advocaat-generaal ook onweersproken gesteld dat reeds eerder, in het kader van de klaagschriftprocedure (zoals genoemd in AH-82), een pakket aan dierenartsverklaringen aan de verdediging is verstrekt, op grond waarvan de verdediging zich over nader onderzoek dan wel tegenonderzoek had kunnen beraden. Bovendien volgt uit het proces-verbaal dat foto’s en video’s zijn gemaakt van de vogels die bij een contra-expertise en/of verhoor van [dierenarts 2] hadden kunnen worden gebruikt.

Voorts heeft de verdediging aangevoerd dat de fysieke conditie van de vogels goed was op het moment dat zij het bedrijfspand in [adres] verlieten en dat deze conditie snel kan verslechteren als gevolg van verkeerde voeding en warme kisten. Het hof acht dit niet aannemelijk. Tussen het moment dat de vogels de winkel van de verdachte verlieten en het moment dat zij werden gecontroleerd en onderzocht zaten slechts een aantal uren respectievelijk een dag.

Feit 1 (A2) – zending 1 februari 2016

Bij een zending van de verdachte die op 1 februari 2016 op Schiphol is gecontroleerd, werd een Amazona oratrix aangetroffen met een open pootring. Een naadloos gesloten pootring is vereist voor bezit, handel en vervoer/uitvoer van deze vogel. Derhalve is sprake van overtreding van de Flora- en faunawet.

Naar het oordeel van het hof heeft de verdachte deze overtreding opzettelijk begaan. Minst genomen is sprake van voorwaardelijk opzet. [naam 1 (verdachte)] was op 1 februari 2016 al jarenlang professioneel handelaar in vogels. Hij was ook bekend met de geldende regelgeving op dit punt en wist dat voor sommige handelingen een naadloos gesloten pootring was vereist. Hij was bovendien recent duidelijk gewezen op het belang van deze regelgeving (zie hetgeen hiervoor is overwogen ten aanzien van de zending van 12 november 2015). [naam 1 (verdachte)] had dan ook zorgvuldig moeten controleren of de pootring om de vogel naadloos gesloten was. Door de controle – zo blijkt – na te laten althans niet zorgvuldig uit te voeren, heeft hij minst genomen bewust de aanmerkelijke kans aanvaard dat de pootring van de vogel open was. Dat deze ring tijdens het vervoer van de vogel kapot zou zijn gegaan, zoals door de verdediging ook nog is beweerd, is op geen enkele manier feitelijk onderbouwd. Het hof gaat hieraan dan ook voorbij.

Het hof acht ook het in feit 1 onder A2 tenlastegelegde bewezen.

Feit 2 en feit 3 – documenten B1 tot en met B5 en C2 tot en met C4

Met betrekking tot de volgende documenten is het verwijt dat de verdachte wordt gemaakt zowel dat zij deze stukken heeft vervalst (feit 2) als dat zij die valse stukken heeft gebruikt (feit 3).

De healthcertificates (B1 tot en met B5)

Vast staat dat deze documenten valse gegevens bevatten. [naam 1 (verdachte)] erkent dat hij deze documenten heeft opgemaakt. Bovendien zijn soortgelijke healthcertificates op zijn laptop aangetroffen. [naam 1 (verdachte)] stelt echter dat deze stukken nooit bedoeld zijn om als bewijs van enig feit te dienen maar slechts ‘voorbeeld- (pro forma-) certificaten’ waren die aan de klanten in het buitenland en de expediteur werden toegestuurd – zodat bepaalde zaken in gang konden worden gezet – en die nimmer werden gebruikt bij de daadwerkelijke verzending naar het buitenland (export).

Het hof verwerpt dit verweer. De healthcertificates B1 tot en met B4 zijn alle bij expediteur [expediteur 1] aangetroffen. In de dossiers waarin deze stukken zijn aangetroffen zaten ook andere documenten, zoals CITES documenten, facturen en e-mails. De healthcertificates B5 zijn bij expediteur [expediteur 2] aangetroffen in zogenoemde exportdossiers.

Volgens de getuige [getuige] , destijds werkzaam bij [expediteur 2] , bestond een exportdossier uit documenten die nodig waren voor een verzending naar het buitenland, waaronder in geval van verzendingen van partijen beschermde vogels, een gezondheidscertificaat, een paklijst, een invoice, CITES documenten en eventueel laboratoriumuitslagen. [expediteur 2] ontving de documenten op voorhand per e-mail en de originele documenten op de dag van de verzending. Ook heeft [getuige] verklaard dat alle stukken die in een exportdossier van [expediteur 2] zitten, kopiestukken betreffen van de stukken die zijn meegestuurd met de zending. Tijdens het verhoor ter terechtzitting in hoger beroep heeft zij dit bevestigd en daaraan toegevoegd dat als de onderhavige healthcertificates in exportdossiers van [expediteur 2] zijn aangetroffen, deze healthcertificates zijn meegegaan met de zending.

Het feit dat deze documenten bij zowel [expediteur 1] als [expediteur 2] in de (export)dossiers zitten (met andere exportdocumenten), de getuige [getuige] heeft verklaard dat gezondheidscertificaten onderdeel uitmaken van een exportdossier en dat het dossier dat [expediteur 2] bewaart een kopie is van hetgeen is verzonden, maakt naar het oordeel van het hof dat deze stukken vals zijn opgemaakt met het kennelijke doel om deze als echt te gebruiken en dat deze ook daadwerkelijk zijn gebruikt als ware ze echt en onvervalst.

Daar komt bij dat op de healthcertificates op geen enkele wijze is aangegeven dat het om zogenaamde ‘voorbeeld- (pro forma-) certificaten’ ging en dat ook de inhoud van de certificaten daar niet op wijst.

De laboratoriumrapporten (C2 tot en met C4)

Uit de bewijsmiddelen volgt dat de laboratoriumrapporten C2, C3 en C4 andere gegevens bevatten dan de originele laboratoriumrapporten. [naam 1 (verdachte)] heeft erkend dat hij gegevens op de originele rapporten heeft laten aanpassen, maar stelt dat geen sprake is van vervalsing. Volgens [naam 1 (verdachte)] zijn enkel ringnummers aangepast als bijvoorbeeld een bij de steekproef behorende en geteste vogel alsnog uit de zending werd gehaald. In dat geval werd – zo begrijpt het hof de verklaring van [naam 1 (verdachte)] – het in het laboratoriumrapport vermelde ringnummer van deze vogel gewijzigd in een ringnummer van een andere vogel, die wel met de zending meeging en die ook, vanaf het begin af aan, tot de groep vogels had behoord die in quarantaine zat en waarop de testen, steekproeven, zagen maar die aanvankelijk niet tot de voor de steekproef uitgekozen vogels behoorde. Er zou dan ook nooit een zieke vogel gezond zijn gemaakt. Evenmin zijn de quarantaineregels omzeild.

Het hof ziet dit anders. Door een ringnummer aan te passen naar een ander ringnummer heeft de verdachte laten voorkomen alsof de vogel met het aangepaste ringnummer was getest, hetgeen niet het geval was. Dat is vervalsen. Dat deze vogel, indien de wel geteste vogel wel mee zou gaan met de zending, ook zonder zelf te zijn getest (het gaat telkens om een steekproef) mee zou gaan, maakt dit niet anders. De gegevens op het laboratoriumrapport zijn niet in overeenstemming met de waarheid. Bovendien zijn niet alleen ringnummers aangepast, maar zijn ook data veranderd en is de code ‘TWS’ (te weinig serum) aangepast naar ‘not detected’. Hierdoor leek het dus alsof geen ziektes waren gedetecteerd, terwijl in werkelijkheid te weinig serum aanwezig was voor een juiste test. De deskundige [deskundige] , werkzaam als dierenarts bij de NVWA, heeft ter terechtzitting van het hof verklaard dat voor het goedkeuren van zendingen vogels het cruciaal is dat uit de laboratoriumrapporten blijkt dat de ziektes waarop is getest ‘not detected’ zijn. Alleen dan wordt de zending door de NVWA goedgekeurd. Ook ten aanzien van deze dus vervalste documenten acht het hof bewezen dat deze bedoeld waren om als echt en onvervalst te gebruiken.

Tevens is het daadwerkelijke gebruik van de rapporten C2 en C4 bewezen. Deze stukken zijn immers aangetroffen bij de expediteur dan wel aan de douane afgegeven. Het hof verwijst naar hetgeen hiervoor is overwogen ten aanzien van de documenten B1 tot en met B5.

Partiële vrijspraak feit 3 (C3)

De rechtbank heeft overwogen dat de verdachte moet worden vrijgesproken van het (opzettelijk) gebruik maken van het vervalste laboratoriumrapport C3, omdat dit document niet bij een expediteur maar alleen in de administratie van de verdachte en [naam 4] is aangetroffen, en ook niet kan worden vastgesteld dat dit rapport is gebruikt voor het opstellen van een healthcertificate. Het hof volgt de rechtbank hierin en zal de verdachte vrijspreken van het tenlastegelegde onder C3 in feit 3.

Feit 3 – documenten D1 en D2

Uit de bewijsmiddelen volgt genoegzaam dat het gezondheidscertificaat D1 niet overeenkomt met het originele document. Wat betreft het gezondheidscertificaat D2 geldt dat dit document geen juiste weergave geeft van de bij de zending van 1 februari 2016 verzonden vogels. Op dit document staat immers dat de zending 20 Amazona aestiva en 40 Amazona ochrocephala betreft, terwijl in werkelijkheid naast de 20 Amazona aestiva maar 12 Amazona ochrocephala in de zending zaten en daarnaast 26 Amazona oratrix en 1 kruising met een Amazona autumnalis en een onbekende soort. Deze laatste vogels stonden niet op het certificaat D2 vermeld. Ten aanzien van het opzettelijk gebruik maken van deze certificaten stelt het hof vast dat beide documenten bij de betreffende zending (van 12 november 2015 respectievelijk 1 februari 2016) zijn aangetroffen in de bescheiden die aan de douane zijn overgelegd.

Feit 3 – documenten D3 en D4

Het hof acht bewezen dat ook deze gezondheidscertificaten als vals moeten worden beschouwd. Voor het opstellen van deze certificaten is immers gebruik gemaakt van vervalste laboratoriumrapporten, als gevolg waarvan deze certificaten niet de waarheid weergeven.

Gelet op het voorgaande zal het hof feit 2 (B1 tot en met B5, C2 tot en met C4) en feit 3 (B1 tot en met B5, C2, C4 en D1 tot en met D4) bewezen verklaren. De verdachte heeft deze documenten vals opgemaakt of doen opmaken, of laten vervalsen met het doel deze als echt en onvervalst te gebruiken en heeft opzettelijk gebruik gemaakt van deze documenten. Deze stukken zijn immers aangetroffen bij de expediteurs en/of zendingen. Dat andere documenten bij deze dossiers en/of zendingen wel juist waren, leidt niet tot een ander oordeel.

Feit 6

Het hof acht feit 6 bewezen en neemt daarbij de overwegingen van de rechtbank (zoals hierna opgenomen) over. Zoals bij feit 2 en feit 3 weergegeven acht het hof bewezen dat bij de zendingen B1 tot en met B5 valse gezondheidscertificaten zijn gebruikt. Voor zending A1 is bewezen dat bij die zending een vervalst laboratoriumrapport en een vervalst gezondheidscertificaat is gebruikt. Daarnaast is hiervoor overwogen dat bij de zendingen A2, D5 en D6 valse gezondheidscertificaten zijn gebruikt.^[1][naam 1 (verdachte)] heeft deze valse en vervalste documenten met opzet gebruikt bij de zendingen om daarmee te doen voorkomen alsof de vogels in deze zendingen (op vereiste wijze) getest waren en vrij waren van ziekten, binnen de vereiste termijnen, terwijl die gegevens niet juist waren. Met zijn handelen heeft [naam 1 (verdachte)] bewust het risico op besmetting of verspreiding van een dierziekte als bedoeld in een krachtens artikel 15 van de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren aangewezen besmettelijke ziekte doen ontstaan (psittacose (papegaaienziekte), pseudo-vogelpest (Newcastle disease) en vogelpest (aviaire influenza)). Zoals uit de bewijsmiddelen volgt, werd juist getest op deze ziektes en heeft [naam 1 (verdachte)] laten voorkomen alsof bij bepaalde vogels geen Newcastle disease en geen aviaire influenza (AI) was gedetecteerd. Bovendien heeft daarnaast het risico op papegaaienziekte – zoals hiervoor overwogen bij feit 7 – zich verwezenlijkt. Ook hier geldt, dat de omstandigheid dat andere bij de zending aanwezig documenten wel juist zijn, dit niet tot een ander oordeel leidt.

Toerekening en daderschap van de vennootschap

Een rechtspersoon kan worden aangemerkt als dader van een strafbaar feit indien de desbetreffende gedraging redelijkerwijs aan die rechtspersoon kan worden toegerekend. Die toerekening is afhankelijk van de concrete omstandigheden van het geval, waarbij mede behoort de aard van de verboden gedraging.

Het hof is – net als de rechtbank – van oordeel dat de bewezen verklaarde strafbare gedragingen aan de verdachte (mede als rechtsopvolger van V.O.F. [VOF] ) kunnen worden toegerekend. De gedragingen zijn telkens door [naam 1 (verdachte)] , een van de (indirect) bestuurders, verricht ten behoeve van de vennootschap. De tenlastegelegde feiten vonden, voor zover bewezen, ook plaats in de sfeer van de vennootschap. Het betrof immers feiten die samenhangen met het bezitten, verhandelen en vervoeren/uitvoeren van papegaaien, de werkzaamheden van de verdachte.

Medeplegen

De rechtbank heeft de verdachte vrijgesproken van het medeplegen.

De advocaat-generaal stelt dat anders dan de rechtbank heeft geoordeeld, het medeplegen wel bewezen kan worden verklaard, omdat – los van het feit dat het handelen van [naam 1 (verdachte)] aan de verdachte kan worden toegerekend – de verdachte en [naam 1 (verdachte)] twee aparte entiteiten zijn.

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen ten aanzien van de feiten 1, 2, 3, 5, 6 en 7 is het hof, anders dan de rechtbank, van oordeel dat sprake was van een nauwe en bewuste samenwerking tussen de verdachte, uit wiens naam werd gehandeld, en [naam 1 (verdachte)] . Deze samenwerking bestond in de kern uit een gezamenlijke uitvoering van de feiten. [naam 1 (verdachte)] is weliswaar (indirect) bestuurder van de verdachte (en daarvoor vennoot) maar dit staat niet aan medeplegen in de weg. Daarbij is van belang dat het twee aparte entiteiten betreft die ook afzonderlijk van elkaar kunnen – en hier ook worden – vervolgd. De verdachte, de vennootschap, omvat daarnaast meer dan alleen het handelen van de verdachte. Er zijn ook andere personen bij de verdachte betrokken, onder wie een andere (indirect) bestuurder en personeelsleden. Van vereenzelviging is geen sprake.

Voor zover de verweren van de verdediging hierboven niet expliciet zijn verworpen, vinden deze verweren hun weerlegging in de bewijsmiddelen.

Bewezenverklaring

Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het onder 1, 2, 3, 5, 6 en 7 tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:

1.

- voor zover het feiten betreft van voor 19 november 2015, als rechtsopvolger van V.O.F. [VOF] - zij in Nederland tezamen en in vereniging met een ander telkens opzettelijk

op en omstreeks 12 november 2015:

- 13 stuks geelvleugelara's (wetenschappelijke naam: ara macao) en

- 11 stuks geelnekamazones (wetenschappelijke naam: amazona auropalliata) en

- 28 stuks dubbele geelkopamazones (wetenschappelijke naam: amazona oratrix),

op en omstreeks 1 februari 2016:

- 1 dubbele geelkopamazone (wetenschappelijke naam: amazona oratrix),

in voorraad heeft gehad, heeft verkocht, heeft vervoerd, ten vervoer heeft aangeboden en/of buiten het grondgebied van Nederland heeft gebracht en onder zich heeft gehad;

2.- voor zover het feiten betreft van voor 19 november 2015, als rechtsopvolger van V.O.F. [VOF] - zij in de periode van 1 januari 2011 tot en met 12 november 2015 in Nederland tezamen en in vereniging met een ander

healthcertificates en laboratoriumrapporten, te weten:

(healthcertificates)

een healthcertificate gedateerd 30-03-2011 (DD-01-04, p. 255) betreffende een export van 12 birds van Nederland naar Griekenland, en

een healthcertificate gedateerd 02-07-2011 (DD-01-09, p. 260) betreffende een export van 20 gallah cockatoos en 150 rosella en 150 red rumped parakeets van Nederland naar Cuba, en

een healthcertificate gedateerd 17-07-2011 (DD-01-014, p. 265) betreffende een export van 199 birds van Nederland naar Bangladesh, en

een healthcertificate gedateerd 16-08-2011 (DD-01-021, p. 272) betreffende een export van 32 platycercus eximius en 16 bernardius zonarius en 50 agapornis fisheri en 40 budgies van Nederland naar Maleisië, en

healthcertificates gedateerd 24 september 2015 betreffende een zending vogels van Nederland naar Brunei Darussalam te weten:

-DD-127-04, p. 569 betreffende een export van 1 amazona ochrochephala, en

-DD-127-05, p. 570 betreffende een export van 2 trichoglossus haematodus, en

-DD-127-06, p. 571 betreffende een export van 2 ara ararauna, en

-DD-127-07, p. 572 betreffende een export van 1 ara chloropterus, en

-DD-127-08, p. 573 betreffende een export van 1 ara macao,

(laboratoriumrapporten van het Central Veterinary Institute)

een final report met report number [report number 1] van het Central Veterinary Institute en gedateerd 14/10/2014 (DD-94-1/3) betreffende de export van vogels naar Taiwan, en

een final report met als report number [report number 2] van het Central Veterinary Institute en gedateerd 30/10/2015 (DD-46-01/02) betreffende de export van vogels naar Maleisie NCD, en

C4/A1

een final result (update) met als report number [report number 3] van het Central Veterinary Institute en gedateerd 22/10/2015 (DD-44-01/03) betreffende de export van vogels naar Taiwan,

elk zijnde een geschrift dat bestemd was om tot bewijs van enig feit te dienen,

telkens valselijk heeft opgemaakt of heeft vervalst, met het oogmerk om het als echt en onvervalst te gebruiken,

bestaande die valsheid hierin dat hij en zijn mededader op de healthcertificates DD-01-04 en DD-01-09 en DD-01-14 en DD-01-21 en DD-127-04 en DD-127-05 en DD-127-06 en DD-127-07 en DD-127-08, valselijk en in strijd met de waarheid hebben opgenomen:

-dierenarts [dierenarts 3] van dierenartsen praktijk [plaats 2] , en

-het adres en telefoonnummer en de website: [adres] en [telefoonnummer] en [website] , en

-dat dierenarts [dierenarts 3] verklaart dat de onderzochte vogels vrij zijn van ziektes en/of geschikt zijn om te reizen,

terwijl:

-deze dierenartsen praktijk [plaats 2] niet bestaat, en

-dierenarts [dierenarts 3] niet bij deze dierenartsen praktijk [plaats 2] werkt, en

-de [adres] een niet bestaand adres is en

-het telefoonnummer [telefoonnummer] niet door dierenartsen praktijk [plaats 2] wordt gebruikt, en

-de website [website] niet van dierenartsen praktijk [plaats 2] is, en

-dierenarts [dierenarts 3] de op de healthcertificates genoemde vogels niet heeft onderzocht, en

bestaande die vervalsing hierin dat hij en zijn mededader op de final reports van het Centraal Veterinair Instituut

met als report number [report number 1] (DD-94-1/3), gedateerd 14/10/2014 valselijk en in strijd met de waarheid hebben opgenomen:

-de rapportdatum 14 oktober 2014, terwijl dit 10 juni 2014 moest zijn, en

-de datum van monsterneming 7 oktober 2014, terwijl dit 3 juni 2014 respectievelijk 4 juni 2014 moest zijn, en

-de datum van accepteren 13 oktober 2014, terwijl dit 4 juni 2014 moest zijn, en

-het bij test [nummer] vermelden dat 'Newcastle disease serology' 'not detected' was in plaats van vermelden dat er sprake was van een 'insufficient serum (TWS)', en

-het bij test [nummer] vermelden dat 'Newcastle disease serology' 'not detected' was in plaats van vermelden dat er sprake was van 'auto agglutination (AUT)', en

met als report number [report number 2] (DD-46-01/01), gedateerd 30/10/2015 en betreffende de export van vogels naar Maleisie NCD, valselijk en in strijd met de waarheid hebben opgenomen:

-als referentie Maleisie NCD, terwijl dat Maleisie AI was, en

-als rapportdatum 30 oktober 2015, terwijl dat 01/07/2014 was, en

-als identiteit meerdere vogels [nummer] , [nummer] , [nummer] , [nummer] , [nummer] , [nummer] , [nummer] , [nummer] , [nummer] , terwijl het één vogel betrof met identiteit [identiteit] , en

C4/A1

met als report number [report number 3] van het Central Veterinary Institute (DD-44-01/03), gedateerd 22/10/2015 en betreffende de export van vogels naar Taiwan, valselijk en in strijd met de waarheid hebben opgenomen:

-als rapportdatum 22 oktober 2015, terwijl dit 21 september 2015 moest zijn, en

-als datum van monsterneming 8 oktober 2015, terwijl de monsterneming eerder moest zijn gebeurd, en

-bij nummers [nummer] en [nummer] en [nummer] telkens vermeld dat 'Newcastle disease serology' 'not detected' was terwijl er telkens sprake was van een 'insufficient serum (TWS)';

3.- voor zover het feiten betreft van voor 19 november 2015, als rechtsopvolger van V.O.F. [VOF] - in de periode van 1 januari 2011 tot en met 1 februari 2016 in Nederland tezamen en in vereniging met een ander,

opzettelijk gebruik heeft gemaakt van valse of vervalste gezondheidscertificaten en laboratoriumrapporten, te weten: