Uitspraak
GERECHTSHOF AMSTERDAM
afdeling civiel recht en belastingrecht, team I
zaaknummer : 200.320.914/01
zaaknummer rechtbank Amsterdam : 9796969 CV EXPL 22-4912
arrest van de meervoudige burgerlijke kamer van 4 juli 2023
inzake
[appellant] , h.o.d.n. Handelsonderneming [X]
wonend te [woonplaats 1] ,
appellant,
advocaat: mr. L.C. van der Veer te Giethoorn,
tegen
[geïntimeerde] ,
wonende te [woonplaats 2] ,
geïntimeerde,
niet verschenen.
1.Het geding in hoger beroep
Partijen worden hierna [appellant] en [geïntimeerde] genoemd.
[appellant] is bij dagvaarding van 16 december 2022 in hoger beroep gekomen van een vonnis van de kantonrechter in de rechtbank Amsterdam (hierna: de kantonrechter) van 18 november 2022, onder bovenvermeld zaaknummer gewezen tussen [geïntimeerde] als eiser en [appellant] als gedaagde (hierna: het bestreden vonnis).
Tegen [geïntimeerde] is verstek verleend.
[appellant] heeft daarna een memorie van grieven, met producties, ingediend.
Ten slotte is arrest gevraagd.
[appellant] heeft geconcludeerd dat het hof het bestreden vonnis vernietigt en de vordering van [geïntimeerde] in eerste aanleg alsnog afwijst, met bepaling dat [geïntimeerde] terugbetaalt hetgeen [appellant] reeds op grond van het bestreden vonnis aan [geïntimeerde] heeft voldaan, vermeerderd met rente en met veroordeling van [geïntimeerde] in de kosten van het geding in beide instanties inclusief nakosten.
[appellant] heeft in hoger beroep bewijs van zijn stellingen aangeboden.
2.Feiten
De kantonrechter heeft in het bestreden vonnis onder 1.1 t/m 1.20 de feiten vastgesteld die hij tot uitgangspunt heeft genomen. Deze feiten zijn in hoger beroep niet in geschil en dienen derhalve ook het hof als uitgangspunt. Samengevat en waar nodig aangevuld met andere feiten die als enerzijds gesteld en anderzijds niet of onvoldoende betwist zijn komen vast te staan, komen de feiten neer op het volgende.
2.1.
[appellant] houdt zich bezig met de verkoop van motoren.
2.2.
[appellant] heeft door middel van een advertentie op Marktplaats een motor van het merk Honda, type VT 1100 en met kenteken [kenteken] (hierna: de motor) te koop aangeboden voor een prijs van € 2.950,00. De motor was toen dertigjaar oud.
2.3.
[geïntimeerde] heeft de motor gekocht van [appellant] voor de vraagprijs van € 2.950,00. In de koopovereenkomst is vermeld:
“Zoals gezien en bereden voor akkoord ondertekend, zonder garantie”.
“Zoals gezien en bereden voor akkoord ondertekend, zonder garantie”.
2.4.
Op 8 juli 2021 heeft [geïntimeerde] € 2.300,00 aanbetaald.
2.5.
Op 29 september 2021 heeft via Whatsapp de volgende correspondentie tussen partijen plaatsgevonden:
[geïntimeerde] :
“Hi [appellant] ! Dit is [geïntimeerde] , van de Honda Shadow! Wij willen de motor 13 oktober graag ophalen, en zullen dan de resterende 650€ meenemen. Zal de motor dan rijklaar zijn? We willen er vrijwel direct mee op pad, zou je hem daarvoor gereed willen maken? Ik heb een lijstje gemaakt zodat we daarover kunnen afspreken:-remblokken/schijven-olie-koelvloeistof-luchtfilter-olie-koude start-accu-carburateur schoon-vering achter roestvrij-bougie-luchtfilter schoon
(…)”
[appellant]:
“Hoi. Ik hoop dat ik dan terug ben in Nederland. Zal er net om lopen. Je stuurt nu een lijst met zaken die ik nog moet gaan doen aan de motor?? (…)”
[geïntimeerde]:
“Hi [appellant] , omdat de motor nu een tijdje stil staat vragen we aan jou of je dit wilt controleren, zodat we hem meteen mee kunnen nemen als we er zijn. Eigenlijk vragen we om een rijklare motor. Ik begrijp dat je nu niet in Nederland bent?(…)”
[appellant]:
“Klopt. Ik hoop de 12 October terug te zijn, aante komen in Nederland. Dus is dan kort dag
. Aan de motor is niks verandert
Accu en banden spanning testen
(…)”
[geïntimeerde]:
“Dus de motor is ook onderhouden in de tussentijd? Dat hadden we afgesproken. We zullen nog zelf kijken of er dingen zijn, maar de basis moet wel goed zijn om hem mee te kunnen nemen.”
[appellant]:
“Natuurlijk. Maar ben nu weg. Al paar weken. En ben ook nog niet terug.”
2.6.
Bij WhatsAppbericht van 9 oktober 2021 heeft [appellant] [geïntimeerde] bericht:
“Hoop maandag terug te zijn en zal motor nalopen.(…)”
2.7.
[appellant] heeft 13 oktober 2021 een nieuwe dynamo in de motor geplaatst.
2.8.
Op 14 oktober 2021 heeft [geïntimeerde] de motor opgehaald en de restant koopprijs
(€ 650,00) aan [appellant] betaald.
(€ 650,00) aan [appellant] betaald.
2.9.
Op 14 oktober 2021 heeft [geïntimeerde] het volgende Whatsappbericht aan [appellant] gestuurd:
“Hi [appellant] , we have a problem. The motor does not work properly, it runs 1 on 5. Left with a full tank and ran out after 80 km. Reserve tank does not work and the engine does not have enough power to start, so unfortunately we are again on the side of the road. This happened as well this afternoon when I called you. You understand that this is not normal for a bike and these are not conditions you can sell a bike under. (…)”
2.10.
Op 15 oktober 2021 heeft [geïntimeerde] [appellant] via WhatsApp het volgende bericht:
“I used day trip two times, the first one was 43 miles on a full tank, the second one 52. I had to use the choke the first time, because the motor didn’t run stationary during traffic jam. This was for about 20 minutes, so that is also a problem. Then the bike shuts down after running on empty and it does not run on the reserve. Also the fan is not working. The fuel tap is on. There is more then one problem with the bike and it’s not a bike that is ready to hit the road, like we agreed. I had to be picked up twice in one day. I want to return the bike and get a refund. Because this is not what we agreed on. Maybe I will find a proper bike at your garage but this is not it”
2.11.
Op 15 oktober 2021 heeft [appellant] aangeboden de motor in orde te maken. Hij berichtte [geïntimeerde] via WhatsApp:
“(…) Je mag de motor brengen. Zullen de carbs en kraan reinigen. Daarmee moet het opgelost zijn.”
2.12.
Op 12 november 2021 heeft [geïntimeerde] de motor nogmaals teruggebracht en heeft [appellant] de motor na laten kijken door de garage [bedrijf 1] . Op de werkbon is met betrekking tot de die dag verrichte werkzaamheden vermeld:
“Alles nogmaals gecontroleerd, preventief cdi vervangen”
2.13.
Op 13 november 2021 heeft [geïntimeerde] [appellant] via WhatsApp bericht:
“There is benzine leaking from the tank now!!!!
I really bought a trash from you! 3000 cash in trash”
2.14.
Op 14 november 2021 heeft [appellant] als volgt gereageerd:
“Jammer en heel teleurstellend je reactie. We hebben alles op verzoek nagelopen en de conclusie is dat er niks mis was. Al je opmerkingen nagelopen. Wat ik zelf denk is dat de motor voor jou achteraf te duur was en nu zoek je van alles om over te klagen. Al je aanvankelijke opmerkingen waren ongegrond en niet juist. Er ligt nu een rekening van ongeveer 600 euro.? We hebben alles gedaan om je te helpen. (…)”
2.15.
Op 26 november 2021 heeft [geïntimeerde] de motor laten repareren door [bedrijf 2] .
[bedrijf 2] heeft op de werkbon genoteerd:
“binnen in motorblok getik voorste cilinder iets kapot, waarschijnlijk bij de kleppen, of nokkenas, mogelijk cilinder
Uitlaatklem gebroken, koelsysteem lekt bij de pomp, koelvoeitsof op”
2.16.
[geïntimeerde] heeft voor de reparatie € 235,35 betaald aan [bedrijf 2] .
2.17.
Bij brief van 26 november 2021 met als onderwerp ‘ingebrekestelling’ heeft [geïntimeerde] verzocht om vervanging van de motor omdat deze niet naar behoren werkte. Voor het geval hieraan niet zou worden voldaan heeft [geïntimeerde] de koopovereenkomst ontbonden. Voorts heeft [geïntimeerde] meegedeeld schade te hebben en heeft hij [appellant] verzocht deze schade binnen veertien dagen te vergoeden.
2.18.
[geïntimeerde] heeft de motor opnieuw naar [appellant] gebracht. [bedrijf 1] heeft de motor op 13 december 2021 onderzocht. De ter zake uitgeschreven factuur van 13 december van € 635,25 (die ook betrekking heeft op de op 12 november 2021 verrichte werkzaamheden) heeft [geïntimeerde] betaald.
Op de werkbon van 13 december 2021 is vermeld:
“Benzine verbruik gecontroleerd.
Alles nagelopen
Tank, kraan, carbs
Geen probleem!”
2.19.
Op 14 december 2021 heeft [geïntimeerde] wederom pech gehad met de motor. De ANWB is langs geweest en heeft als volgt geadviseerd:
“Advies / Diagnose:accu was leeg , als de motor loopt word de accu niet geladen zekeringen bij de accu zijn heel . vermoedelijk is de spanning regelaar defect graag ook bedrading nazien .”
2.20.
[geïntimeerde] heeft de motor opnieuw laten onderzoeken, ditmaal door [naam] van [bedrijf 3] . In een verslag van het onderzoek van 8 januari 2022 is het volgende vermeld:
“Proefrit
Motor stottert bij wegrijden en vanuit lage toeren accelereren.
Distributieketting van achterste cilinder tikt heel erg.
Geschatte Reparaties
Grote onderhoudsbeurt.
Voorremschijf vervangen.
Balhoofdlagers vervangen.
Achterbruglagers vervangen.
Waterpomp vervangen.
Dynamo vervangen en laadsysteem controleren en indien nodig repareren.
Voorremlicht repareren.
Zijstandaard beveiliging repareren.
Carburateurs reinigen en afstellen.
Ratel in motorblok controleren en repareren.
Uitlaatklem vervangen.
Eindoordeel/kwalificatie
Beoordeling motorfiets: Slecht.”
2.21.
De advocaat van [geïntimeerde] heeft de koopovereenkomst bij brief van 7 maart 2022 ontbonden, [appellant] aansprakelijk gehouden voor de door [geïntimeerde] geleden schade van € 645,83 en [appellant] gesommeerd het aankoopbedrag en het schadebedrag binnen vijftien dagen te voldoen.
3.Beoordeling
3.1.
In eerste aanleg heeft [geïntimeerde] primair een verklaring voor recht gevorderd dat de motor niet beantwoordt aan de koopovereenkomst en dat deze is ontbonden, althans gevorderd dat de rechtbank deze alsnog ontbindt. Subsidiair heeft [geïntimeerde] gevorderd dat de rechtbank de koopovereenkomst vernietigt wegens bedrog dan wel dwaling en meer subsidiair een verklaring voor recht dat [appellant] onrechtmatig heeft gehandeld jegens [geïntimeerde] . In zowel het primaire als het subsidiaire geval heeft [geïntimeerde] tevens gevorderd dat [appellant] wordt veroordeeld tot betaling van € 2.950,00, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 11 december 2021, dat [appellant] wordt veroordeeld de motor terug te nemen onder afgifte van een vrijwaringsbewijs op straffe van verbeurte van een dwangsom en dat [appellant] wordt veroordeeld de buitengerechtelijke incassokosten van € 501,65, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 11 december 2021, te voldoen. Daarnaast heeft [geïntimeerde] (in alle gevallen) gevorderd dat [appellant] wordt veroordeeld tot vergoeding van € 724,74 aan kosten en schade, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 29 maart 2022 en dat [appellant] wordt veroordeeld in de proceskosten en in de nakosten, te vermeerderen met rente.
3.2.
De kantonrechter heeft bij het bestreden vonnis de primair gevorderde verklaring voor recht toegewezen evenals de hoofdsom van € 2.950,00 vermeerderd met de wettelijke rente vanaf (het hof begrijpt:) 23 maart 2022, € 645,83 aan schadevergoeding vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 29 maart 2022 en de gevorderde buitengerechtelijke incassokosten. Ook de vordering tot terugname van de motor onder afgifte van een vrijwaringsbewijs is toegewezen op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 50,00 per dag dat [appellant] daaraan niet voldoet tot een maximum van € 5.000,00. [appellant] is veroordeeld in de proceskosten, waaronder de nakosten.
3.3.
Tegen deze toewijzende beslissingen en de daaraan ten grondslag gelegde motivering komt [appellant] in dit hoger beroep op.
3.4.
Grief 1is gericht tegen het oordeel van de kantonrechter dat de motor niet aan de overeenkomst voldoet en dus non-conform is. [appellant] stelt zich op het standpunt dat [geïntimeerde] geleverd heeft gekregen wat hij mocht verwachten en dat dat niet was dat de motor probleemloos voor dagelijks gebruik geschikt zou zijn.
3.5.
Het hof onderschrijft het oordeel van de kantonrechter en de gronden waarop dat berust en voegt daar het volgende aan toe. [geïntimeerde] heeft een dertigjaar oude motor van [appellant] gekocht, een oldtimer. Vaststaat dat deze van meet af aan gebreken heeft vertoond. [geïntimeerde] is diverse malen met de motor langs de weg komen te staan: twee keer meteen op 14 oktober 2021, de dag waarop [geïntimeerde] de motor bij [appellant] heeft opgehaald (zie 2.9), en verder op 13 november 2021 (zie 2.13) en op 14 december 2021 (zie 2.19). Tussendoor hebben zijn er werkzaamheden aan de motor verricht door [bedrijf 1] (zie 2.12) en [bedrijf 2] (zie 2.15) en die laatste keer is de ANWB langs geweest, die constateerde dat de accu niet laadde wanneer de motor liep (zie 2.19). Uiteindelijk is de motor onderzocht door [naam] van [bedrijf 3] . Die heeft geconstateerd dat er diverse reparaties moeten worden uitgevoerd en heeft de motor het eindoordeel ‘slecht’ gegeven (zie 2.20).
3.6.
Anders dan [appellant] heeft betoogd, kan in zijn algemeenheid niet als juist worden aanvaard dat een koper van een oldtimer niet mag verwachten dat deze probleemloos geschikt is voor dagelijks gebruik. Integendeel, in de jurisprudentie is ten aanzien van tweedehands auto’s (en dit geldt ook voor tweedehands motoren) juist uitgemaakt dat wanneer het een verkoper bekend is dat de koper de auto wil gebruiken om daarmee aan het verkeer deel te nemen, als regel moet worden aangenomen dat de auto niet beantwoordt aan de overeenkomst, indien als gevolg van een eraan klevend gebrek dat niet op eenvoudige wijze kan worden ontdekt en hersteld, zodanig gebruik gevaar voor de verkeersveiligheid zou opleveren (HR 15 april 1994, ECLI:NL:HR:1994:ZC1338).
3.7.
In dit geval wist [appellant] dat [geïntimeerde] met de motor aan het verkeer wilde deelnemen. Dat blijkt uit het WhatsAppbericht van 29 september 2021, waarin [geïntimeerde] [appellant] zegt dat hij meteen met de motor op pad wil en vraagt deze rijklaar te maken (zie 2.5). [appellant] heeft met een beroep op diezelfde correspondentie aangevoerd dat [geïntimeerde] wist dat de motor niet rijklaar zou zijn, maar dat kan daaruit niet worden afgeleid. Op het verzoek van [geïntimeerde] antwoordt [appellant] dat er niks aan de motor is veranderd, maar hij laat in het midden wie de motor rijklaar zal maken. Met zijn WhatsAppbericht van 9 oktober 2021 (zie 2.6 en het vervangen van de dynamo (zie 2.7) wekt hij veeleer de suggestie dat hij de verantwoordelijkheid daarvoor op zich nam. Waar het om gaat is dat [appellant] wist dat [geïntimeerde] de weg op wilde met de motor. Indien dat niet kon zonder eerst allerlei reparaties of onderhoudswerkzaamheden uit te laten voeren, had [appellant] [geïntimeerde] daar expliciet op moeten wijzen. Dat heeft hij nagelaten. Dat [appellant] de motor voor een lage prijs heeft gekocht en de motor niet op voorhand heeft laten keuren, leidt niet tot een ander oordeel. Het eerste is inherent aan de aankoop van een oudere motor ( [geïntimeerde] heeft de vraagprijs voor de motor betaald) en er rust geen algemene verplichting op een (consument-) koper om een tweedehands motor op voorhand door een deskundige te laten onderzoeken. Ook de in de koopovereenkomst opgenomen clausule ‘zoals gezien en bereden voor akkoord ondertekend, zonder garantie’ ontslaat [appellant] niet van zijn verplichtingen jegens [geïntimeerde] om een motor te leveren die aan de overeenkomst voldoet. [geïntimeerde] is consument en, zoals de kantonrechter terecht heeft overwogen, kan niet ten nadele van hem worden afgeweken van de wettelijke conformiteitsregeling.
3.8.
Op grond van het voorgaande is het hof van oordeel dat de motor niet aan de overeenkomst beantwoordde. Daarom faalt grief 1.
3.9.
Met
grief 2komt [appellant] op tegen het oordeel van de kantonrechter dat [appellant] er niet in is geslaagd het bewijsvermoeden, dat de motor bij aflevering non-conform was, te weerleggen.
grief 2komt [appellant] op tegen het oordeel van de kantonrechter dat [appellant] er niet in is geslaagd het bewijsvermoeden, dat de motor bij aflevering non-conform was, te weerleggen.
3.10.
Deze grief kan evenmin tot vernietiging van het bestreden vonnis leiden. [geïntimeerde] heeft gesteld en onderbouwd dat bij de aflevering reeds sprake was van non-conformiteit. Het hof verwijst naar de hiervoor onder 2.15 en 2.18 genoemde werkbonnen van [bedrijf 2] en garage [bedrijf 1] , het advies van de ANWB (zie 2.19) en het rapport van [naam] [bedrijf 3] (zie 2.20). [appellant] heeft daar geen concrete onderbouwde stellingen tegenovergesteld en heeft de concrete stellingen van [geïntimeerde] onvoldoende gemotiveerd betwist. Daarmee wordt aan bewijsvoering niet toegekomen. Grief 2 faalt.
3.11.
Met
grief 3voert [appellant] aan dat de kantonrechter de zogenaamde ‘in pari delicto regel’ ten onrechte heeft gepasseerd. Volgens [appellant] heeft [geïntimeerde] zich onttrokken aan de bescherming die de overtreden norm beoogt te bieden, omdat hij de motor zelf voor meer geld aan derden heeft geprobeerd te verkopen, waarbij hij de motor uitgebreid heeft aangeprezen. Ter onderbouwing heeft [appellant] de Marktplaatscorrespondentie die hij (onder een andere naam) met [geïntimeerde] heeft gevoerd overgelegd.
grief 3voert [appellant] aan dat de kantonrechter de zogenaamde ‘in pari delicto regel’ ten onrechte heeft gepasseerd. Volgens [appellant] heeft [geïntimeerde] zich onttrokken aan de bescherming die de overtreden norm beoogt te bieden, omdat hij de motor zelf voor meer geld aan derden heeft geprobeerd te verkopen, waarbij hij de motor uitgebreid heeft aangeprezen. Ter onderbouwing heeft [appellant] de Marktplaatscorrespondentie die hij (onder een andere naam) met [geïntimeerde] heeft gevoerd overgelegd.
3.12.
Hoewel het hof met [appellant] van oordeel is dat het gedrag van [geïntimeerde] op dit punt laakbaar is, kan dat er niet toe leiden dat [geïntimeerde] zich jegens [appellant] niet op de non-conformiteit van de motor kan beroepen. Het hof tekent hierbij aan dat [appellant] niet heeft gesteld dat uit de wijze waarop [geïntimeerde] de motor tegenover derden heeft aangeprijsd volgt dat de motor de hiervoor vastgestelde gebreken niet had. De grief heeft geen succes.
3.13.
Grief 4stelt aan de orde dat na het bestreden vonnis bij het ophalen van de motor door [appellant] is gebleken dat deze zich in deplorabele staat bevond. Het chroom en de lak van de motor waren beschadigd en gedeukt en sommige elementen waren verbogen. Het leek of er een ongeluk met de motor had plaatsgevonden. Volgens [appellant] heeft [geïntimeerde] niet als goed schuldenaar voor de motor zorggedragen, is de motor total loss en is [appellant] in verzuim.
3.14.
Het hof neemt als vaststaand (want onbetwist) aan dat de motor bij het ophalen daarvan door [appellant] total loss was. Omdat niet duidelijk is welke rechtsgevolgen [appellant] daaraan verbindt ten aanzien van de vorderingen van [geïntimeerde] , zal het hof hem in de gelegenheid stellen dit bij
aktenader toe te lichten.
aktenader toe te lichten.
3.15.
Iedere verdere beslissing wordt aangehouden.
4.Beslissing
Het hof:
verwijst de zaak naar de
rol van 1 augustus 2023voor het nemen van een akte aan de zijde van [appellant] als hiervoor onder 3.14 bedoeld;
rol van 1 augustus 2023voor het nemen van een akte aan de zijde van [appellant] als hiervoor onder 3.14 bedoeld;
houdt iedere verdere beslissing aan.
Dit arrest is gewezen door mrs. I.A. Haanappel-van der Burg, R.J.M. Smit en F.J. van de Poel en door de rolraadsheer in het openbaar uitgesproken op 4 juli 2023.