ECLI:NL:GHAMS:2023:1

Uitspraak

beslissing

___________________________________________________________________ _ _

GERECHTSHOF AMSTERDAM

afdeling civiel recht en belastingrecht

zaaknummer : 200.309.568/01 NOT

nummers eerste aanleg: C/05/395493/KL RK 21-160,

C 05/395494/KL RK 21-161,

C 05/395496/KL RK 21-162,

beslissing van de notaris- en gerechtsdeurwaarderskamer van 17 januari 2023

inzake

[klager] ,

wonend te [plaats A] ,

appellant,

gemachtigde: mr. I.M. Verhaar, advocaat te Zwolle,

tegen

1.[notaris sub 1] ,

notaris te [plaats B] ,

2. [notaris sub 2] ,

kandidaat-notaris te [plaats C] (gemeente [gemeente] ),

3. [notaris sub 3] ,

notaris te [plaats B] ,

geïntimeerden,

gemachtigde: mr. P.H. Kramer, advocaat te Amsterdam.

Partijen worden hierna klager en de notarissen (afzonderlijk notaris sub 1, kandidaat-notaris en notaris sub 2) genoemd.

1.De zaak in het kort

Een kantoorgenoot van de notarissen heeft het levenstestament van de (inmiddels overleden) moeder van klager gepasseerd. Klager verwijt de notarissen dat deze kantoorgenoot daarbij ten onrechte niet het protocol wilsbekwaamheid heeft gevolgd. Klager verwijt de notarissen daarnaast dat zij niet tot deactivering van het levenstestament van de vader van klager zijn overgegaan terwijl er volgens klager signalen aanwezig waren dat het welzijn van de vader van klager in het geding was.

2.Het geding in hoger beroep

2.1.

Klager heeft op 24 maart 2022 een beroepschrift – met een bijlage – bij het hof ingediend tegen de beslissing van de kamer voor het notariaat in het ressort Arnhem-Leeuwarden (hierna: de kamer) van 23 februari 2022 (ECLI:NL:TNORARL:2022:3).

2.2.

De notarissen hebben op 3 augustus 2022 een verweerschrift – met bijlagen – bij het hof ingediend.

2.3.

Het hof heeft van de kamer de stukken van de eerste aanleg ontvangen.

2.4.

De zaak is behandeld ter openbare terechtzitting van het hof van 10 november 2022. Klager, vergezeld van zijn gemachtigde, en de kandidaat-notaris en notaris sub 2, vergezeld van hun gemachtigde, zijn verschenen en hebben het woord gevoerd; de gemachtigden aan de hand van aan het hof overgelegde pleitnota’s.

3.Feiten

3.1.

Op 18 december 2019 heeft mr. [X] , als waarnemer voor notaris sub 1., de gewijzigde levenstestamenten van de ouders van klager, [de ouders] (hierna: de ouders), gepasseerd. In deze gewijzigde levenstestamenten hebben de ouders van klager eerst elkaar aangewezen als gevolmachtigde en voor het geval zij beiden hun eigen belangen niet meer kunnen of willen behartigen, hebben zij opvolgend de broer van klager, [de broer] (hierna: de broer), tot gevolmachtigde benoemd. Voor het geval de broer van klager zijn rol als gevolmachtigde niet aan kan/wil nemen, hebben de ouders klager en de zus van klager, [de zus] (hierna: de zus), tot gevolmachtigden benoemd.

3.2.

De broer van klager heeft zich in januari 2020 gevestigd op Curaçao.

3.3.

De moeder van klager verbleef sinds begin mei 2020 op een gesloten afdeling in een verpleeghuis.

3.4.

De vader van klager verblijft sinds 16 december 2020 in een aanleunwoning van ditzelfde verpleeghuis.

3.5.

Bij verklaring van activering van 19 april 2021 zijn de levenstestamenten van de ouders van klager geactiveerd.

3.6.

Klager heeft op 25 juni 2021 met zijn broer en zijn zus een overeenkomst met aanvullende voorwaarden omtrent de uitvoering van de levenstestamenten van de ouders van klager opgesteld en ondertekend. In deze overeenkomst staat, voor zover relevant:

“
(…) De hiervoor gemaakte afspraken hebben slechts interne werking tussen de kinderen en [de ouders] .

(…)”.

3.7.

Op 14 oktober 2021 heeft de thuiszorg melding gedaan bij Veilig Thuis over vermeende mishandeling van de vader van klager.

3.8.

Klager heeft een verzoek tot onderbewindstelling van het vermogen van de vader van klager in gang gezet bij de rechtbank Overijssel, locatie Zwolle.

3.9.

Klager heeft op 14 oktober 2021 de notarissen verzocht om deactivering van de levenstestamenten. De notarissen hebben besloten de levenstestamenten niet te deactiveren.

3.10.

De moeder van klager is op 3 december 2021 overleden.

4.De klacht

Klager verwijt de notarissen dat ze onzorgvuldig hebben gehandeld. Klager stelt dat de notarissen in strijd met de voorwaarden van onafhankelijkheid, onpartijdigheid en transparantie hebben gehandeld:

1. de notarissen hebben bij de wijziging van het levenstestament van de moeder van klager ten onrechte het protocol wilsbekwaamheid niet gevolgd terwijl de moeder ten tijde van het wijzigen van het levenstestament al dementerend was;

2. de overeenkomst met aanvullende voorwaarden heeft ten onrechte enkel interne werking en is niet aan de verklaring van activering van 19 april 2021 gehecht;

3. de notarissen zijn ondanks signalen dat het welzijn van de vader van klager in het geding was niet tot deactivering van zijn levenstestament overgegaan.

5.Beoordeling

5.1.

De kamer heeft in de bestreden beslissing de klacht van klager tegen de notarissen

op alle onderdelen ongegrond verklaard.

Klachtonderdeel 1

Beklaagde(n)

5.2.

Uit het klaagschrift blijkt dat klager zijn klacht richt tegen de hiervoor onder 1, 2 en 3 genoemde notarissen. Niet in geschil is dat deze notarissen geen bemoeienis hebben gehad bij de voorspreking en het passeren van het levenstestament van de moeder van klager. Het bespreken, opstellen en passeren van dit levenstestament is door mr. [X] , een kantoorgenoot van de notarissen, gedaan. Ook klager verwijst in zijn klaagschrift in dit verband naar gedragingen van mr. [X] . Het hof is van oordeel dat de notarissen niet tuchtrechtelijk kunnen worden aangesproken op het doen en laten van hun kantoorgenoot. Dit klachtonderdeel zal, voor zover gericht tegen de notarissen, daarom niet-ontvankelijk worden verklaard. Klager heeft het hof verzocht om in het kader van de beoordeling van dit klachtonderdeel de zaak aan te houden in afwachting van de ontvangst van het medisch dossier van de moeder van klager. Gelet op de niet-ontvankelijkheid van de klacht hoeft op dit verzoek niet meer te worden beslist

Klachtonderdeel 2

5.3.

Klager heeft met zijn broer en zus op 25 juni 2021 de onder 3.6. genoemde overeenkomst opgesteld waarin nadere voorwaarden zijn gesteld over de uitvoering van de levenstestamenten van de ouders van klager. Klager stelt in hoger beroep dat hij de gevolgen van deze overeenkomst niet heeft onderkend; aan hem is ook niet uitgelegd wat de gevolgen zijn van het feit dat deze overeenkomst enkel interne werking heeft. De notaris brengt als verweer naar voren dat er op geen enkel moment is gesproken over het opnemen van deze overeenkomst met aanvullende voorwaarden in de verklaring van activering; er is evenmin gesproken over het aanhechten van deze overeenkomst aan de verklaring van activering.

5.4.

De kamer heeft in de bestreden beslissing deze klacht ongegrond verklaard. De kamer heeft, kort gezegd, overwogen dat vast is komen te staan dat klager heeft meegewerkt aan de activering van het levenstestament van zijn vader en aan de onder 3.6. genoemde overeenkomst. Er blijkt nergens uit dat is afgesproken dat deze overeenkomst diende te worden opgenomen in de verklaring van activering dan wel dat deze overeenkomst aan die verklaring van activering zou moeten worden gehecht. Uit de tekst van de overeenkomst blijkt duidelijk dat deze voorwaarden uitsluitend interne werking hebben. Het hof ziet geen aanleiding om anders te oordelen dan de kamer inzake de ongegrondheid van de klacht, te meer nu klager ook ter zitting in hoger beroep zijn klacht niet nader heeft onderbouwd en er niet is gebleken van nieuwe feiten en/of omstandigheden. Voor zover klager in hoger beroep klaagt over onvoldoende voorlichting van de notarissen over inhoud en strekking van de overeenkomst betreft dat een nieuwe, voor het eerst in hoger beroep ingediende klacht. In hoger beroep kunnen geen nieuwe klachten worden ingediend, zodat dit onderdeel buiten verdere beoordeling moet blijven.

Klachtonderdeel 3

5.5.

Klager brengt naar voren dat er ernstige zorgen zijn over het welzijn van zijn vader door de wijze waarop zijn broer invulling geeft aan zijn rol als gevolmachtigde van het levenstestament van zijn vader. Zo heeft klager bij de kantonrechter een verzoek tot onderbewindstelling van het vermogen van zijn vader ingediend en heeft de thuiszorg bij Veilig Thuis een melding gedaan over de (vermeende) mishandeling van zijn vader. Ondanks mededeling hiervan aan de notarissen hebben zij geweigerd gehoor te geven aan het verzoek van klager tot deactivering van het levenstestament van zijn vader over te gaan. De notarissen handelen daarmee tuchtrechtelijk verwijtbaar. De notarissen voeren aan dat ze, conform het bepaalde in het levenstestament, niet zonder nader onderzoek tot deactivering van het levenstestament kunnen overgaan. Uit het door hen uitgevoerde onderzoek is niet gebleken dat er gronden zijn om tot deactivering van het levenstestament over te gaan. Klager heeft zijn verzoek evenmin met stukken onderbouwd.

5.6.

Met de kamer is het hof van oordeel dat ook dit klachtonderdeel ongegrond is. Naar aanleiding van de afgegeven signalen door klager hebben de notarissen een onderzoek ingesteld naar de financiële situatie van de vader van klager. Ze hebben gesproken met de vader en de broer van klager en met klager zelf. Ook hebben zij contact opgenomen met Veilig Thuis over de gedane zorgmelding. Uit dit onderzoek zijn geen signalen naar voren gekomen op grond waarvan het levenstestament zou moeten worden gedeactiveerd. Aan het verzoek van de notarissen zijn zorgen met concrete stukken te onderbouwen heeft klager geen gehoor gegeven. Het valt de notarissen daarom niet te verwijten dat zij op basis van de aan hen verstrekte informatie niet zijn overgegaan tot deactivering van het levenstestament. In hoger beroep zijn geen feiten of omstandigheden gebleken die een ander oordeel rechtvaardigen.

5.7.

De conclusie is dat de beroepsgronden falen. Omdat het hof ten aanzien van klachtonderdeel 1 tot een andere beslissing komt zal het hof de beslissing van de kamer vernietigen.

6.Beslissing

Het hof:

- vernietigt de bestreden beslissing,

en in zoverre opnieuw beslissende:

- verklaart klachtonderdeel 1 niet-ontvankelijk;

- verklaart de klachtonderdelen 2 en 3 ongegrond.

Deze beslissing is gegeven door mrs. H.T. van der Meer, A.D.R.M. Boumans en J.W. van Zaane en in het openbaar uitgesproken op 17 januari 2023 door de rolraadsheer.