Uitspraak
GERECHTSHOF AMSTERDAM
afdeling civiel recht en belastingrecht, team I
zaaknummer : 200.238.088/01
zaaknummer rechtbank Amsterdam : 5136994 CV EXPL 16-17988 en
5374540 CV EXPL 16-27625
arrest van de meervoudige burgerlijke kamer van 24 september 2019
inzake
[appellant],
wonend te [woonplaats 1] ,
appellant, tevens incidenteel geïntimeerde,
advocaat: mr. A. Ben Daoued te Zwolle,
tegen
1.IC E-NORM B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
2. BEYMEN CLUB B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
3. ERKMEN HOLDING B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
4. [geïntimeerde sub 4],
wonend te [woonplaats 2] ,
geïntimeerden, tevens incidenteel appellanten,
5. [X],
wonend te [woonplaats 1] ,
6. [geïntimeerde sub 6],
wonend te [woonplaats 1] ,
7. [Y],
wonend te [woonplaats 1] ,
geïntimeerden,
advocaat geïntimeerden 1-4: mr. P.J. Sandberg te Amsterdam,
advocaat geïntimeerden 5-7: mr. J.N.M. van Trigt te Amsterdam.
1.Het geding in hoger beroep
Partijen worden hierna [appellant] , IC E-Norm c.s. (geïntimeerden sub 1-4) en [X] c.s. (geïntimeerden sub 5-7) genoemd. Geïntimeerden sub 1 en sub 2 worden afzonderlijk als IC E-Norm en Beymen Club aangeduid.
[appellant] is bij dagvaarding van 11 april 2018 in hoger beroep gekomen van een vonnis van de kantonrechter in de rechtbank Amsterdam (hierna: de kantonrechter), van 12 januari 2018, onder zaaknummer 5136994 CV EXPL 16-17988 gewezen tussen [appellant] als eiser in conventie, tevens verweerder in reconventie, en IC E-Norm c.s. als gedaagden in conventie, tevens eiseressen in reconventie (verder ook: zaak 1), en onder zaaknummer 5374540 CV EXPL 16-27625 gewezen tussen [appellant] als eiser en [X] c.s. als gedaagden (verder ook: zaak 2).
Partijen hebben daarna de volgende stukken ingediend:
- memorie van grieven, met een productie;
- memorie van antwoord, tevens memorie van grieven in incidenteel appel, van IC E-Norm c.s., met producties;
- memorie van antwoord van [X] c.s.;
- memorie van antwoord in incidenteel appel, met producties.
Ten slotte is arrest gevraagd.
[appellant] heeft geconcludeerd dat het hof het bestreden vonnis in zaak 1, voor zover in reconventie gewezen, zal vernietigen en alsnog de toegewezen vordering van IC E-Norm zal afwijzen, alsmede dat het hof het bestreden vonnis in zaak 2 zal vernietigen en zijn vordering tegen [X] c.s alsnog zal toewijzen, een en ander met beslissing over de proceskosten, alles uitvoerbaar bij voorraad.
IC E-Norm c.s. hebben geconcludeerd tot verwerping van het principale appel en – in incidenteel appel – tot vernietiging van het in zaak 1 in reconventie gewezen vonnis, voor zover daarbij na te noemen (in appel gewijzigde) vordering is afgewezen en tot – uitvoerbaar bij voorraad – toewijzing van een bedrag van € 18.934,70, met rente, alsmede € 718,98 per maand voor iedere maand of gedeelte daarvan dat [appellant] vanaf 1 oktober 2018 niet zal voldoen aan zijn verplichting hun na te noemen berging en garageboxen ter beschikking te stellen, alles met – eveneens uitvoerbaar bij voorraad – beslissing over de proceskosten.
[X] c.s. hebben geconcludeerd tot bekrachtiging van het bestreden vonnis in zaak 2, met – uitvoerbaar bij voorraad – beslissing over de proceskosten.
[appellant] , ten slotte, heeft geconcludeerd tot verwerping van het incidentele appel tegen het vonnis in zaak 1, met – uitvoerbaar bij voorraad – beslissing over de proceskosten.
Alle partijen hebben in hoger beroep bewijs van hun stellingen aangeboden.
2.Feiten
De kantonrechter heeft in het bestreden vonnis onder 1.1 tot en met 1.17 de feiten vastgesteld die hij tot uitgangspunt heeft genomen. Deze feiten zijn in hoger beroep niet in geschil en dienen derhalve ook het hof als uitgangspunt. Samengevat en waar nodig aangevuld met andere feiten die als enerzijds gesteld en anderzijds niet of onvoldoende betwist zijn komen vast te staan, komen de feiten neer op het volgende.
( a) Tussen, voor zover thans van belang, IC E-Norm als huurder en [A] (verder: [A] ) als verhuurder is op 21 januari 2013 een huurovereenkomst tot stand gekomen met betrekking tot de bedrijfsruimte aan de [adres 1] en de [adres 2] (verder: het gehuurde). IC E-Norm exploiteerde vanaf medio 2015 in het gehuurde een restaurant annex club onder de naam Beymen.
( b) Bij vonnis van de rechtbank Amsterdam van 30 december 2015, gewezen tussen [B] (verder: [B] ) en IC E-Norm, is bepaald – kort gezegd en voor zover thans van belang – dat voormelde huurovereenkomst wordt beëindigd per de datum waarop een tussen [B] en de verhuurder gesloten huurovereenkomst met betrekking tot het gehuurde zal ingaan. Naar het hof ambtshalve bekend is, is dit vonnis op het daartegen door IC E-Norm ingestelde hoger beroep bij arrest van 4 april 2017 (zaaknummer 200.189.061/01) door dit hof bekrachtigd.
( c) In een brief van 8 februari 2016, ondertekend door [B] en [A] , is opgenomen dat tussen [A] en [B] een huurovereenkomst tot stand is gekomen die ingaat op 1 april 2016 en dat als gevolg hiervan de huurovereenkomst tussen IC E-Norm en [A] als opgezegd geldt. In die brief is voorts opgenomen dat [A] het gehuurde op korte termijn zal overdragen en dat de nieuwe eigenaar de huurovereenkomst met [B] zal aangaan. De brief is aan IC E-Norm betekend.
( d) Op 8 februari 2016 heeft [appellant] de eigendom van het gehuurde verworven.
( e) Bij vonnis in kort geding van de voorzieningenrechter in de rechtbank Amsterdam van 25 april 2016 is IC E-Norm op vordering van [B] en [appellant] veroordeeld tot ontruiming van het gehuurde binnen vier weken na betekening van het vonnis. De vordering van IC E-Norm tot staking van de executie van voormeld vonnis van 30 december 2015 is afgewezen. Het vonnis van 25 april 2016 is op 18 mei 2016 aan IC E-Norm betekend. Naar het hof ambtshalve bekend is, is dit vonnis op het daartegen door IC E-Norm ingestelde hoger beroep bij arrest van 20 mei 2016 (zaaknummer [nummer] ) door dit hof bekrachtigd.
( f) Op 23 mei 2016, om 12.40 uur, heeft deurwaarder F. Meijerink (verder: de deurwaarder) zich op verzoek van [appellant] begeven naar het gehuurde. Het daarvan door de deurwaarder opgemaakte proces-verbaal luidt, voor zover thans van belang, als volgt:
“Vervolgens heb ik (…)
GECONSTATEERD:
dat het aldaar (nog) gevestigde restaurant Beymen in totale ontmanteling verkeerde. Er waren ongeveer zeventien werkmannen aan het werk om het gehele restaurant te demonteren.
Ik heb aldaar onder andere gesproken met:
1. de heer [geïntimeerde sub 4]bedoeld wordt kennelijk geïntimeerde sub 4; hof]
, zijnde eigenaar van restaurant Beymen;
, zijnde eigenaar van restaurant Beymen;
2. de heer [X] , zijnde bedrijfsleider van restaurant Beymen;
3. de heer [Y]bedoeld wordt kennelijk geïntimeerde sub 6; hof]
, zijnde bedrijfsleider van restaurant Beymen;
, zijnde bedrijfsleider van restaurant Beymen;
4. de heer [geïntimeerde sub 6] , zijnde adviseur en woordvoerder (…) van de wederpartijkennelijk IC E-Norm; hof],
en ze verzocht en gesommeerd om te stoppen met deze ontmanteling c.q. het aanbrengen van vernielingen aan het gehuurde, alwaar geen gevolg is aangegeven;
(…)”
( g) Op 24 mei 2016 om 8.00 uur zijn de sleutels van het gehuurde door IC E-Norm aan de deurwaarder afgegeven.
( h) Bij een op 25 augustus 2016 schriftelijk opgemaakte huurovereenkomst (met als aanvangsdatum van de huur 1 juni 2015) heeft IC E-Norm van Hotel Slotania Tussenholding B.V. gehuurd de garageboxen aan de [adres 3] (hierna: de garageboxen), en de “Berging tussen de [adres 3] en [adres 1] ” (hierna: de berging). Deze ruimten zijn aldus betrokken bij het gehuurde [als bedoeld onder (a)] dat zij (geheel of ten dele) zijn verbouwd tot toiletruimten en ruimten ten behoeve van de afzuiginstallatie voor de keuken van het door IC E-Norm geëxploiteerde restaurant, waarbij een doorbraak is gemaakt tussen het gehuurde [als bedoeld onder (a)] en de garageboxen en de berging.
3.Beoordeling
3.1.
In eerste aanleg heeft [appellant] in zaak 1 in conventie een aantal vorderingen ingesteld die in appel geen rol spelen en daarom onbesproken kunnen blijven, met dien verstande dat tot goed begrip wordt vermeld dat [appellant] tegen IC E-Norm c.s. onder meer dezelfde schadevergoedingsvordering heeft ingesteld als in zaak 2 tegen [X] c.s. en dat deze vordering aldus is toegewezen dat IC E-Norm c.s. zijn veroordeeld tot vergoeding aan [appellant] van nader bij staat op te maken schade. In zaak 1 hebben IC E-Norm c.s. in reconventie eveneens een aantal vorderingen ingesteld. Bij het bestreden vonnis heeft de rechtbank een van die vorderingen aldus toegewezen dat [appellant] op straffe van de verbeurte van een dwangsom is veroordeeld “de doorgang tussen de [adres 1] en de [adres 3] (hier en hierna wordt telkens bedoeld: de [adres 3] ; hof) te Amsterdam, gelegen boven de garageboxen aan de [adres 3] , deugdelijk dicht te zetten en dicht te houden alsmede de sloten op de garageboxen [adres 3] te verwijderen en verwijderd te houden en de vrije toegang te geven aan IC E-Norm tot deze ruimtes” (verder: beslissing A). De vordering van IC E-Norm dat [appellant] zou worden veroordeeld tot betaling aan haar van een bedrag van € 655,00 per maand vanaf juni 2016, zolang [appellant] haar niet de beschikking geeft over de garageboxen en de berging, werd afgewezen (verder: beslissing B). IC E-Norm c.s. werden, voorts, als de overwegend in het ongelijk gestelde partij in de kosten van het geding in reconventie verwezen. In zaak 2 heeft [appellant] van [X] c.s. de hoofdelijke veroordeling tot betaling van een bedrag van € 363.213,00 ten titel van schadevergoeding gevorderd, te vermeerderen met btw en met 10% over voormeld bedrag ter zake van onvoorziene kosten. Bij het bestreden vonnis is deze vordering afgewezen (verder: beslissing C) en is [appellant] in de proceskosten verwezen.
3.2.1.
Grief I in het (principaal) appel van [appellant]is gericht tegen beslissing A. Volgens [appellant] heeft de rechtbank in de overwegingen 26 tot en met 28 van het bestreden vonnis ten onrechte geoordeeld dat de garageboxen en de berging niet door natrekking eigendom zijn geworden van [appellant] en heeft zij (daarom) evenzeer ten onrechte [appellant] veroordeeld deze ruimten aan IC E-Norm ter beschikking te stellen. [appellant] betoogt allereerst, kort gezegd, dat de tot toiletten en installatieruimten verbouwde garageboxen en berging – anders dan de rechtbank heeft geoordeeld – geen tijdelijke maar een permanente functie vervullen, daarom wel als een bestanddeel van het gehuurde moeten worden aangemerkt en mitsdien door horizontale natrekking eigendom zijn geworden van [appellant] . Verder betoogt [appellant] dat Hotel Slotania Tussenholding B.V. (welke vennootschap volgens hem overigens niet bestaat) en IC E-Norm met behulp van een achteraf geconstrueerde huurovereenkomst onder één hoedje spelen om de door [appellant] gestelde natrekking te voorkomen. Het hof oordeelt als volgt.
3.2.2.
IC E-Norm c.s. hebben in appel voor het eerst als verweer aangevoerd, zakelijk en naar het hof begrijpt, dat zowel het gehuurde als de garages en de berging deel uitmaken van hetzelfde – in appartementsrechten gesplitste – gebouw. [appellant] heeft voor wat betreft het gehuurde een appartementsrecht, Hotel Slotania Tussenholding B.V. heeft dat ten aanzien van de garageboxen en de berging. Natrekking is alleen ten aanzien van zaken mogelijk en niet ten aanzien van vermogensrechten, aldus IC E-Norm c.s. Hoewel [appellant] in zijn memorie van antwoord in incidenteel appel (in zoverre in strijd met de zogeheten tweeconclusie-regel) nog uitgebreid is ingegaan op de andere verweren van IC-E Norm c.s. tegen de onderhavige grief, heeft hij in dat stuk voormelde feitelijke stelling van IC E-Norm c.s. niet betwist, reden waarom deze voor juist moet worden gehouden. Alleen al omdat de wettelijke bepalingen met betrekking tot natrekking, waaronder in het bijzonder art. 5:3 jo. art. 3:4 BW, zoals IC E-Norm c.s. ook betogen, slechts zien op zaken (vgl. art. 3:2 BW) en niet op vermogensrechten, zoals appartementsrechten, kan in dit geval van natrekking geen sprake zijn. Het bewijsaanbod van [appellant] ter zake betreft geen (te bewijzen) feiten maar een juridische conclusie en wordt daarom, gezien het oordeel van het hof over de gestelde natrekking, als niet ter zake dienend verworpen. De stellingen van [appellant] over het onder één hoedje spelen door IC E-Norm en Hotel Slotania Tussenholding B.V. kunnen bij deze stand van zaken onbesproken blijven. Overigens volgt uit de eigen stellingen van [appellant] (in het bijzonder memorie van grieven, sub 2.12) dat de garageboxen en de berging (door wie dan ook) aan IC E-Norm zijn verhuurd. De grief faalt dus.
3.3.1.
Met hun
grief in incidenteel appelklagen IC-E Norm c.s. over beslissing B. IC E-Norm c.s. betogen dat IC E-Norm vanaf juni 2016 de huur voor de garageboxen en de berging van (destijds) € 655,50 heeft doorbetaald, hoewel [appellant] zich een en ander toen (feitelijk) heeft toegeëigend. Ter zake wordt een bedrag gevorderd van € 18.934,70 (kennelijk de betaalde huur van juni 2016 tot en met september 2018), met rente, alsmede een bedrag van € 718,98 per maand voor iedere maand of gedeelte daarvan “dat [appellant] vanaf 1 oktober 2018 niet zal voldoen aan zijn verplichtingen tot het aan Erkmen/ IC E-Norm BV c.s. ter beschikking stellen van de bergingen en de garage aan de [adres 3] , onder afgifte van de sleutels daarvan en het dichtzetten van de openingen tussen genoemde berging en garageboxen en het aan [appellant] toebehorende appartementsrecht gelegen aan de [adres 1] ”.
grief in incidenteel appelklagen IC-E Norm c.s. over beslissing B. IC E-Norm c.s. betogen dat IC E-Norm vanaf juni 2016 de huur voor de garageboxen en de berging van (destijds) € 655,50 heeft doorbetaald, hoewel [appellant] zich een en ander toen (feitelijk) heeft toegeëigend. Ter zake wordt een bedrag gevorderd van € 18.934,70 (kennelijk de betaalde huur van juni 2016 tot en met september 2018), met rente, alsmede een bedrag van € 718,98 per maand voor iedere maand of gedeelte daarvan “dat [appellant] vanaf 1 oktober 2018 niet zal voldoen aan zijn verplichtingen tot het aan Erkmen/ IC E-Norm BV c.s. ter beschikking stellen van de bergingen en de garage aan de [adres 3] , onder afgifte van de sleutels daarvan en het dichtzetten van de openingen tussen genoemde berging en garageboxen en het aan [appellant] toebehorende appartementsrecht gelegen aan de [adres 1] ”.
3.3.2.
De grief faalt omdat [appellant] gemotiveerd heeft betwist dat
IC E-Normde huur heeft betaald, de juistheid van de stelling van IC E-Norm c.s. dat IC E-Norm de huur heeft betaald niet uit de stukken blijkt (de door IC E-Norm c.s. in appel overgelegde bankafschriften wijzen er veeleer op dat Beymen Club de huur heeft betaald) en IC E-Norm c.s. onvoldoende concreet bewijs hebben aangeboden van hun stelling dat
IC E-Normde huur heeft betaald. Aangezien (uitsluitend) IC E-Norm de huurder was van de garageboxen en de berging (beslissing A is dan ook uitsluitend ten gunste van IC E-Norm gegeven), valt niet in te zien waarom [appellant] gehouden zou zijn de garageboxen en de berging aan de andere incidenteel appellanten dan IC E-Norm ter beschikking te stellen. In aanmerking genomen dat de onderhavige vordering (toen nog € 655,00 per maand) in eerste aanleg uitsluitend door IC E-Norm was ingesteld, is onvoldoende duidelijk dat de onderhavige vordering thans ook door de andere incidenteel appellanten, in het bijzonder door Beymen Club, is ingesteld. Bovendien waren de andere incidenteel appellanten, in het bijzonder Beymen Club, niet gehouden de huur te betalen, zodat deze betalingen, indien en voor zover al verricht, niet als door [appellant] veroorzaakte schade kunnen worden aangemerkt. Overigens hebben IC E-Norm c.s. niet duidelijk gemaakt hoe het bedrag van € 18.394,70 precies is opgebouwd, terwijl zij bovendien in hun op 25 september 2018 gedateerde memorie van grieven in incidenteel appel hebben gesteld zowel dat de huur “thans” € 678,86 per maand beloopt als dat de “huidige” huurprijs € 718,98 per maand is.
IC E-Normde huur heeft betaald, de juistheid van de stelling van IC E-Norm c.s. dat IC E-Norm de huur heeft betaald niet uit de stukken blijkt (de door IC E-Norm c.s. in appel overgelegde bankafschriften wijzen er veeleer op dat Beymen Club de huur heeft betaald) en IC E-Norm c.s. onvoldoende concreet bewijs hebben aangeboden van hun stelling dat
IC E-Normde huur heeft betaald. Aangezien (uitsluitend) IC E-Norm de huurder was van de garageboxen en de berging (beslissing A is dan ook uitsluitend ten gunste van IC E-Norm gegeven), valt niet in te zien waarom [appellant] gehouden zou zijn de garageboxen en de berging aan de andere incidenteel appellanten dan IC E-Norm ter beschikking te stellen. In aanmerking genomen dat de onderhavige vordering (toen nog € 655,00 per maand) in eerste aanleg uitsluitend door IC E-Norm was ingesteld, is onvoldoende duidelijk dat de onderhavige vordering thans ook door de andere incidenteel appellanten, in het bijzonder door Beymen Club, is ingesteld. Bovendien waren de andere incidenteel appellanten, in het bijzonder Beymen Club, niet gehouden de huur te betalen, zodat deze betalingen, indien en voor zover al verricht, niet als door [appellant] veroorzaakte schade kunnen worden aangemerkt. Overigens hebben IC E-Norm c.s. niet duidelijk gemaakt hoe het bedrag van € 18.394,70 precies is opgebouwd, terwijl zij bovendien in hun op 25 september 2018 gedateerde memorie van grieven in incidenteel appel hebben gesteld zowel dat de huur “thans” € 678,86 per maand beloopt als dat de “huidige” huurprijs € 718,98 per maand is.
3.4.1.
Grief II in het appel van [appellant]is gericht tegen beslissing C. De rechtbank heeft de afwijzing van de onderhavige vordering van [appellant] tegen [X] c.s. afgewezen met de volgende motivering:
“36. De vorderingen van [appellant] tegen van [X] , [Y] en [geïntimeerde sub 6] zijn gebaseerd op de stelling dat zij allen op enigerlei wijze betrokken zijn geweest bij de ontmanteling en ontruiming van het gehuurde. Nu [X] , [Y] en [geïntimeerde sub 6] deze betrokkenheid bij het toebrengen van schade hebben bestreden, ligt het op de weg van [appellant] om hiervan het bewijs aan te dragen. Daarin is [appellant] niet geslaagd. Uit de overgelegde stukken is op geen enkele wijze enige gedraging van [X] , [Y] of [geïntimeerde sub 6] naar voren gekomen, anders dan de aanwezigheid, maar dat is zonder nadere toelichting onvoldoende om van gedragingen te spreken die een bijdrage hebben geleverd aan de toebrenging van schade. In de waarnemingen van de deurwaarder[kennelijk: als gerelateerd in het onder 2 (f) genoemde proces-verbaal van 23 mei 2016; hof]
is geen specifieke individuele gedraging benoemd, maar wordt slechts in zijn algemeenheid gesproken over een groep van ongeveer 17 werkmannen die bezig zijn met het demonteren van het restaurant. Voor zover [X] , [Y] en [geïntimeerde sub 6] bij die waarnemingen worden genoemd, heeft de deurwaarder met ze gesproken. Dat de deurwaarder ook nog heeft gerelateerd dat hij ze gesommeerd heeft te stoppen met deze ontmanteling c.q. het aanbrengen van vernielingen aan het gehuurde, alwaar geen gevolg aan is gegeven, zegt niets over de individuele gedragingen van [X] , [Y] of [geïntimeerde sub 6] . Waar die werkzaamheden verder uit hebben bestaan, wat wordt gedaan en wat de rol van [X] , [Y] of [geïntimeerde sub 6] daarbij is geweest, wordt in het proces-verbaal van de deurwaarder niet vermeld. Ook uit de overgelegde foto’s valt geen enkele gedraging van [X] , [Y] en [geïntimeerde sub 6] af te leiden, Door [appellant] is verder ook geen voldoende concreet bewijsaanbod op dit punt gedaan.
is geen specifieke individuele gedraging benoemd, maar wordt slechts in zijn algemeenheid gesproken over een groep van ongeveer 17 werkmannen die bezig zijn met het demonteren van het restaurant. Voor zover [X] , [Y] en [geïntimeerde sub 6] bij die waarnemingen worden genoemd, heeft de deurwaarder met ze gesproken. Dat de deurwaarder ook nog heeft gerelateerd dat hij ze gesommeerd heeft te stoppen met deze ontmanteling c.q. het aanbrengen van vernielingen aan het gehuurde, alwaar geen gevolg aan is gegeven, zegt niets over de individuele gedragingen van [X] , [Y] of [geïntimeerde sub 6] . Waar die werkzaamheden verder uit hebben bestaan, wat wordt gedaan en wat de rol van [X] , [Y] of [geïntimeerde sub 6] daarbij is geweest, wordt in het proces-verbaal van de deurwaarder niet vermeld. Ook uit de overgelegde foto’s valt geen enkele gedraging van [X] , [Y] en [geïntimeerde sub 6] af te leiden, Door [appellant] is verder ook geen voldoende concreet bewijsaanbod op dit punt gedaan.
37. Het vorenstaande leidt ertoe dat de vordering van [appellant] tegen [X] , [Y] en [geïntimeerde sub 6] wordt afgewezen”.
3.4.2.
In de toelichting op de grief betoogt [appellant] dat de rechtbank in de zojuist geciteerde overweging over het hoofd heeft gezien dat de vordering is gebaseerd op het bepaalde in art. 6:166 BW en dat het daarom niet nodig is aan te tonen welke gedraging door welke personen zijn verricht. Door hun aanwezigheid op 23 mei 2016, ten tijde van de ontmanteling van het gehuurde, hebben [X] c.s., die allen een substantiële rol uitoefenden binnen IC E-Norm, bijgedragen aan de psychische ondersteuning van de onrechtmatige daad. Zij wisten of behoorden te begrijpen dat het groepsoptreden gevaar schiep voor het ontstaan van schade zoals die in concreto is geleden. Aldus [appellant] .
3.4.3.
Het hof onderschrijft de zojuist geciteerde overwegingen van de rechtbank en maakt deze tot de zijne. Voorts wordt het volgende overwogen. Uit het proces-verbaal van de deurwaarder van 23 mei 2016 blijkt onvoldoende duidelijk dat de deurwaarder heeft geconstateerd dat [X] c.s. behoorden tot de groep van “zeventien werkmannen (die) aan het werk (waren) om het gehele restaurant te demonteren”, dus zelf aan het demonteren/vernielen waren. Dit wordt niet anders doordat de deurwaarder tevens heeft gerelateerd dat zij (onder anderen) met [X] c.s. heeft gesproken en hen heeft verzocht en gesommeerd te stoppen met deze ontmanteling/vernielingen aan het gehuurde. Immers, daarmee is (nog steeds) onvoldoende duidelijk beschreven dat [X] c.s. zich (zelf) bezighielden met de ontmanteling en/of het aanbrengen van vernielingen dan wel daarbij op enigerlei andere wijze betrokken waren. Ook overigens blijkt uit dit proces-verbaal onvoldoende duidelijk dat in aanwezigheid van [X] c.s. de vernielingen zijn aangebracht ten aanzien waarvan [appellant] in dit geding schadevergoeding vordert, laat staan dat [X] c.s. daaraan (op welke wijze dan ook) een onrechtmatige bijdrage hebben geleverd, bijvoorbeeld door opdracht tot de vernielingen te geven, deze aan te moedigen of deze niet te verhinderen waar zij dat wel hadden gekund. Andere bewijsmiddelen ontbreken. Kortom, de onderhavige stellingen van [appellant] komen ten aanzien van [X] c.s. erop neer: “ze waren erbij, dus ze zijn erbij”, hetgeen onvoldoende is om aansprakelijkheid op grond van art. 6:166 BW te kunnen aanvaarden. Omdat [appellant] niet voldoende feitelijkheden heeft gesteld, wordt zijn bewijsaanbod op dit punt als te algemeen en te vaag van de hand gewezen. De conclusie is dat de grief faalt.
3.5.
Omdat grief II van [appellant] faalt, is hij in zaak 2 terecht in de proceskosten verwezen, reden waarom zijn tegen die beslissing gerichte grief III eveneens doel mist.
3.6.
Alle grieven falen. Het vonnis waarvan beroep zal worden bekrachtigd, met betrekking tot zowel zaak 1 als zaak 2. [appellant] zal, als de in het ongelijk gestelde partij, worden verwezen in de kosten van het principaal appel in zaak 1 en van het appel in zaak 2. IC E-Norm c.s. zullen, als in zoverre in het ongelijk gesteld, worden verwezen in de kosten van het incidenteel appel in zaak 1.
4.Beslissing
Het hof:
bekrachtigt het vonnis waarvan beroep met betrekking tot zowel zaaknummer 5136994 CV EXPL 16-17988 (zaak 1) als zaaknummer 5374540 CV EXPL 16-27625 (zaak 2);
veroordeelt [appellant] in de kosten van het principaal hoger beroep tegen het bestreden vonnis in zaak 1, tot op heden aan de zijde van IC E-Norm c.s. begroot op € 1.978,00 aan verschotten en € 1.074,00 voor salaris;
veroordeelt [appellant] in de kosten van het hoger beroep tegen het bestreden vonnis in zaak 2, tot op heden aan de zijde van [X] c.s. begroot op € 726,00 aan verschotten en € 1.074,00 voor salaris;
veroordeelt IC E-Norm c.s. in de kosten van het incidenteel hoger beroep tegen het bestreden vonnis in zaak 1, tot op heden aan de zijde van [appellant] begroot op € 537,00 voor salaris;
verklaart dit arrest ten aanzien van deze kostenveroordelingen uitvoerbaar bij voorraad;
wijst af het meer of anders gevorderde.
Dit arrest is gewezen door mr. J.C. Toorman, mr. R.J.M. Smit en mr. L.A.J. Dun en door de rolraadsheer in het openbaar uitgesproken op 24 september 2019.