ECLI:NL:GHAMS:2019:3413

• Datum uitspraak: 28 augustus 2019
• Publicatiedatum: 23 september 2019
• Zaaknummer: 23-000961-19
• Instantie: Gerechtshof Amsterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht
• Procedures: Hoger beroep
• Rechters: A.P.M. van Rijn; J.W.H.G. Loyson; M. Senden
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Vrijspraak van witwassen na aantreffen groot geldbedrag zonder bewijs van criminele herkomst

In deze zaak heeft het gerechtshof Amsterdam op 28 augustus 2019 uitspraak gedaan in hoger beroep tegen een vonnis van de politierechter in de rechtbank Amsterdam. De verdachte, geboren in Albanië en zonder bekende woon- of verblijfplaats, was beschuldigd van witwassen. Tijdens een controle op 7 december 2018 te Amsterdam werd bij de verdachte een groot geldbedrag van 5.000 euro aangetroffen in de binnenzak van zijn jas. De verdachte heeft verklaard dat het geld afkomstig was van spaargeld en giften van zijn vader en familie, en dat hij in Albanië had gewerkt. Het openbaar ministerie had geen direct bewijs van de criminele herkomst van het geld, maar stelde dat het aantreffen van het geld bij iemand zonder werk of inkomsten een vermoeden van witwassen opriep.

Het hof oordeelde dat de verdachte een concrete en verifieerbare verklaring had gegeven over de herkomst van het geld, die niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijk was. Het hof concludeerde dat het openbaar ministerie onvoldoende onderzoek had gedaan naar deze verklaring en dat er geen bewijs was dat het geld uit een misdrijf afkomstig was. Daarom werd het vonnis van de politierechter vernietigd en werd de verdachte vrijgesproken van de tenlastegelegde feiten. Het hof gelastte tevens de teruggave van de in beslag genomen voorwerpen aan de verdachte.

Uitspraak

Afdeling strafrecht

Parketnummer: 23-000961-19

Datum uitspraak: 28 augustus 2019

TEGENSPRAAK (gemachtigd raadsman)

Arrest van het gerechtshof Amsterdam gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de politierechter in de rechtbank Amsterdam van 1 maart 2019 in de strafzaak onder parketnummer

13-250406-18 tegen:

[verdachte] ,

geboren te [geboorteplaats] (Albanië) op [geboortedag] 1997,

zonder bekende woon- of verblijfplaats.

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in hoger beroep van

14 augustus 2019 en, overeenkomstig het bepaalde bij artikel 422, tweede lid, van het Wetboek van Strafvordering, naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in eerste aanleg.

Tegen voormeld vonnis is namens de verdachte hoger beroep ingesteld.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen door de raadsvrouw naar voren is gebracht.

Tenlastelegging

Aan de verdachte is ten laste gelegd dat:

hij op of omstreeks 7 december 2018, te Amsterdam, in elk geval in Nederland, een voorwerp (te weten een geldbedrag van ongeveer 5.000 euro) heeft verworven, voorhanden gehad, overgedragen en/of omgezet en/of van een voorwerp (te weten een geldbedrag van ongeveer 5.000 euro), gebruik heeft gemaakt

en/of

de werkelijke aard en/of de herkomst en/of de vindplaats en/of de vervreemding en/of de verplaatsing heeft verborgen en/of verhuld en/of heeft verborgen en/of verhuld wie de rechthebbende was en/of wie dit voorwerp voorhanden had, terwijl hij/zij wist, althans redelijkerwijs had kunnen vermoeden, dat dit voorwerp - onmiddellijk of middellijk - (mede) afkomstig was uit enig misdrijf.

Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zal het hof deze verbeterd lezen. De verdachte wordt daardoor niet in de verdediging geschaad.

Vonnis waarvan beroep

Het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd, omdat het hof tot een andere beslissing komt dan de politierechter.

Vordering van het openbaar ministerie

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat de verdachte zal worden veroordeeld tot dezelfde straffen als door de rechter in eerste aanleg opgelegd.

Vrijspraak

Het hof leidt uit het dossier en het onderzoek ter terechtzitting de volgende feiten en omstandigheden af. Op 7 december 2018 te Amsterdam is de verdachte als bestuurder van een bromfiets in het kader van de Wegenverkeerswet gecontroleerd, waarna hij vanwege het feit dat hij mogelijk illegaal in Nederland verbleef op grond van artikel 50 van de Vreemdelingenwet is staande gehouden en vervolgens is gefouilleerd. Daarbij is in de rechter binnenzak van de jas van de verdachte een groot pakket geld aangetroffen van in totaal 5.000 euro, bestaande uit 94 briefjes van 50 euro en 15 briefjes van 20 euro. In de broek van de verdachte werd een bedrag van in totaal 128,90 euro in verschillende coupures aangetroffen. Verder had de verdachte tassen bij zich met op die dag aangekochte kleding en sportschoenen voor een totaalbedrag van ruim 300 euro, welke goederen hij cash had betaald. De verdachte heeft bij de politie verklaard dat hij op straat woont, in Brussel bij vrienden verblijft, vandaaruit naar Albanië pendelt en dat hij geen werk of andere vormen van inkomsten heeft.

Het opsporingsonderzoek in deze zaak heeft niet geresulteerd in direct bewijs van de criminele herkomst van het geld.

Volgens bestendige jurisprudentie kan in een geval als het onderhavige, waarin geen direct bewijs aanwezig is voor inkomsten uit brondelicten, witwassen bewezen worden geacht, indien het op grond van de vastgestelde feiten en omstandigheden niet anders kan zijn dan dat de geldbedragen afkomstig zijn uit enig misdrijf. Als uit het door het openbaar ministerie aangedragen bewijs feiten en omstandigheden kunnen worden afgeleid die van dien aard zijn dat zonder meer sprake is van een vermoeden van witwassen, mag van de verdachte worden verlangd dat hij een verklaring geeft voor de herkomst van de voorwerpen. Deze verklaring dient concreet, min of meer verifieerbaar en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijk te zijn. Bij de beoordeling van deze verklaring spelen de omstandigheden, waaronder het moment en de wijze waarop deze tot stand is gekomen, een rol. Zo kan het van belang zijn of de verdachte van meet af aan een tegenwicht tegen de verdenking heeft geboden of dat hij eerst in een laat stadium van het onderzoek is gaan verklaren op een wijze die aan de hiervoor genoemde vereisten voldoet.

Zodra het door de verdachte geboden tegenwicht daartoe aanleiding geeft, ligt het vervolgens op de weg van het openbaar ministerie om nader onderzoek te doen naar de, uit de verklaringen van de verdachte blijkende, alternatieve herkomst van het voorwerp. Uit de resultaten van een dergelijk onderzoek zal moeten blijken dat met voldoende mate van zekerheid kan worden uitgesloten dat het voorwerp waarop de verdenking betrekking heeft, een legale herkomst heeft en dat dus een criminele herkomst als enige aanvaardbare verklaring kan gelden.

Het hof is van oordeel dat de hiervoor vermelde feiten – het aantreffen van een groot contant geldbedrag bij een persoon die stelt in Nederland op straat te verblijven en geen werk of inkomsten te hebben – een gerechtvaardigd vermoeden van witwassen opleveren, zodat van de verdachte mag worden verlangd dat hij voor de herkomst van het geld een verklaring geeft.

De verdachte heeft op 8 december 2018 bij de politie over de herkomst van het geldbedrag verklaard dat hij spaargeld had omdat hij in Albanië had gewerkt en dat hij geld van zijn vader en van familie had gekregen. Volgens de verdachte heeft zijn vader een tegemoetkoming / schadeloosstelling gekregen van de Albanese Staat van (omgerekend) 27.000 euro, omdat hun huis werd afgebroken, van welke tegemoetkoming de verdachte 5.000 euro van zijn vader heeft gekregen. De raadsvrouw heeft bij e-mailbericht van 13 augustus 2019 een door de ouders van de verdachte op 22 juli 2019 bij de notaris in Tirana (Albanië) afgelegde verklaring verstuurd aan het hof. Hierin verklaren de ouders 5.000 euro te hebben gegeven aan hun zoon, de verdachte, teneinde dit bedrag te gebruiken voor zijn eigen uitgaven in het buitenland, namelijk Amsterdam. Een kopie van hun identiteitsbewijzen is bij deze verklaring gevoegd. Voorts blijkt uit een document dat de raadsvrouw op de terechtzitting in hoger beroep heeft overgelegd dat de vader van de verdachte, [naam], op 9 april 2018 in totaal 3.243.326 Albanese lek, omgerekend bijna 27.000 euro, op zijn rekening gestort heeft gekregen.

Het hof is van oordeel dat de verdachte daarmee een concrete, verifieerbare en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijke verklaring heeft gegeven dat het voorwerp niet van misdrijf afkomstig is en dat het openbaar ministerie nader onderzoek naar die verklaring had kunnen en moeten verrichten.

Nu een dergelijk onderzoek achterwege is gebleven en het openbaar ministerie ook niet te kennen heeft gegeven dit alsnog te willen uitvoeren, kan op basis van het thans voorliggende dossier niet worden geoordeeld dat het niet anders kan zijn dan dat het ten laste gelegde geldbedrag uit enig misdrijf afkomstig is.

De verdachte dient derhalve van het ten laste gelegde te worden vrijgesproken.

BESLISSING

Het hof:

Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht:

Verklaart niet bewezen dat de verdachte het ten laste gelegde heeft begaan en spreekt de verdachte daarvan vrij.

Gelast de
teruggave aan de verdachte van de in beslag genomen, nog niet teruggegeven voorwerpen, te weten:

- 4.700 euro (5675521)

- 300 euro (5675523)

- 100 euro (5675524)

- 20 euro (5675526)

- 5 euro (5675527)

- 3,90 euro (5675529)

- 1 STK schoenen, merk: Nike Air Max (5675504)

- 1 STK Tas, merk: Sting (5675537)

- 1 STK Broek, merk: Sting Ashes to dust (5675541)

- 1 STK Tas, merk: JD sport (5675535)

- 1 STK Bon, merk: JD Sport (5675538)

- 1 STK Vest, merk: Nike (5675539)

- 1 STK Broek, merk: Nike (5675542)

- 1 STK Telefoontoestel, merk: Samsung (5675520).

Dit arrest is gewezen door de meervoudige strafkamer van het gerechtshof Amsterdam, waarin zitting hadden mr. A.P.M. van Rijn, mr. J.W.H.G. Loyson en mr. M. Senden, in tegenwoordigheid van mr. N.M. Simons, griffier, en is uitgesproken op de openbare terechtzitting van dit gerechtshof van 28 augustus 2019.

De voorzitter en de jongste raadsheer zijn buiten staat dit arrest mede te ondertekenen.

=========================================================================

[…]