beschikking
___________________________________________________________________
GERECHTSHOF AMSTERDAM
ONDERNEMINGSKAMER
zaaknummer: 200.209.534/01 OK
beschikking van de Ondernemingskamer van 14 juli 2017
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
TWO PEOPLE B.V.,
gevestigd te Haelen,
VERZOEKSTER,
advocaat:
mr. R.M. de Hair, kantoorhoudende te Venlo,
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
UNITED HOME BRANDS B.V.,
gevestigd te Haelen,
VERWEERSTER,
advocaat:
mr. L. Bakers, kantoorhoudende te Amsterdam,
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
STANDARD HOME B.V.,
gevestigd te Hoogwoud,
2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
RUPO BEHEER B.V.,
gevestigd te Buggenum,
3.
[A],
wonende te [....] ,
BELANGHEBBENDEN.
1.
Het verloop van het geding
1.1 In het vervolg zullen partijen (ook) als volgt worden aangeduid:
- verzoekster met TP;
- verweerster met UHB of de vennootschap;
- belanghebbenden met respectievelijk Standard, Rupo en [A] .
1.2 TP heeft bij op 16 februari 2017 ter griffie van de Ondernemingskamer ingekomen verzoekschrift met producties de Ondernemingskamer verzocht, bij beschikking uitvoerbaar bij voorraad, een onderzoek te bevelen naar het beleid en de gang van zaken van UHB over de periode vanaf 1 december 2015. Daarbij heeft zij tevens verzocht bij wijze van onmiddellijke voorzieningen voor de duur van het geding [A] te schorsen als bestuurder van UHB en een derde persoon te benoemen tot bestuurder van UHB, althans zodanige voorzieningen te treffen als de Ondernemingskamer geraden acht, met veroordeling van UHB in de kosten van het geding.
1.3 UHB heeft bij op 9 maart 2017 ter griffie van de Ondernemingskamer ingekomen verweerschrift met producties de Ondernemingskamer verzocht TP niet-ontvankelijk te verklaren in haar verzoek althans het verzoek af te wijzen en TP te veroordelen in de kosten van de procedure.
1.4 Het verzoek is behandeld ter openbare terechtzitting van de Ondernemingskamer van 23 maart 2017. Bij die gelegenheid hebben de advocaten de standpunten van de onderscheiden partijen toegelicht aan de hand van – aan de Ondernemingskamer en de wederpartij overgelegde – aantekeningen en onder overlegging van op voorhand aan de Ondernemingskamer en de wederpartij gezonden nadere producties. Partijen en hun advocaten hebben vragen van de Ondernemingskamer beantwoord en inlichtingen verstrekt. Nader overleg tussen partijen na de zitting heeft niet tot een regeling geleid. Bij brief van 6 april 2017 heeft UHB de Ondernemingskamer verzocht alsnog beschikking te wijzen.
2 De feiten
De Ondernemingskamer gaat uit van de volgende feiten.
2.1UHB is op opgericht op 21 april 2015, onder de naam Clayre & Eef Holding B.V. Oprichters waren Standard, Rupo en TP. Op 29 september 2016 is haar naam gewijzigd in UHB. UHB is enig aandeelhoudster/bestuurster van de vennootschappen Six Pack Jack B.V. (hierna: Six Pack Jack) en Clayre & Eef B.V. (hierna: Clayre & Eef) en zij houdt 75% van de aandelen in PT Group B.V. (hierna: PT). Ook van deze laatste vennootschap is zij bestuurster. De eerste twee genoemde dochtervennootschappen houden zich, kort gezegd, bezig met de handel in woonaccessoires en -decoraties en fashion artikelen. PT is actief als producent en groothandel van woonaccessoires.
2.2TP en Rupo houden elk 12,3% van de aandelen in UHB. [A] houdt 4,9% en Standard houdt 70,5%. Alleen de door Standard gehouden aandelen hebben stemrecht. Bestuurder van UHB is [A] .
2.3Bestuurder/enig aandeelhouder van TP is [C] (hierna: [C] ); bestuurder/enig aandeelhouder (via de Stichting Administratiekantoor Rupo Beheer) van Rupo is [D] (hierna: [D] ).
2.4TP en Rupo hielden tot na te melden transactie via hun gezamenlijke houdstermaatschappij Two Ce B.V. (hierna: Two Ce) het gehele geplaatste aandelenkapitaal van Six Pack Jack en Clayre & Eef. Medio 2014 is gesproken over verkoop van Six Pack Jack en Clayre & Eef aan Standard. Standard is onderdeel van de Standard groep, waartoe ook Standard Investment Management B.V. behoort, die de onderhandelingen met TP en Rupo heeft gevoerd. Deze onderhandelingen hebben ertoe geleid dat UHB is opgericht, die vervolgens de aandelen Six Pack Jack en Clayre & Eef heeft verworven.
2.5Bij de oprichting van UHB zijn aan Standard 75% van de aandelen in UHB uitgegeven (vertegenwoordigend 100% van de stemrechten) en aan TP en Rupo ieder 12,5% (stemrechtloze) aandelen. Op 7 mei 2015 heeft Two Ce haar aandelen in Six Pack Jack en Clayre & Eef verkocht aan UHB. De koopsom bedroeg (afgerond) € 11,5 miljoen, welk bedrag gedeeltelijk in een achtergestelde en rentedragende geldlening is omgezet.
2.6Op 7 mei 2015 hebben Standard, Two Ce, Rupo, TP en UHB een aandeelhoudersovereenkomst gesloten. Deze overeenkomst luidt, voor zover hier van belang:
“
3. Bestuur
3.1Bij de oprichting van de Vennootschap[UHB, opmerking Ondernemingskamer]
zijn Standard (…) en de Managers[TP en Rupo, opmerking Ondernemingskamer] benoemd als statutair bestuurders van de vennootschap.
(…)
3.3 (…)Het Bestuur neemt besluiten bij meerderheid van de uitgebrachte stemmen.
3.4In overeenstemming met de Statuten en met inachtneming van het bepaalde in deze Overeenkomst (…) zullen de leden van het Bestuur worden benoemd, geschorst en ontslagen door de Algemene Vergadering. Gedurende een periode van twee jaar vanaf de datum van deze Overeenkomst zal geen van de leden van het Bestuur worden geschorst of ontslagen door de Algemene Vergadering, tenzij het handelen of nalaten van die bestuurder of Manager kwalificeert als een omstandigheid die leidt tot verplichte aanbieding van Aandelen overeenkomstig artikel 6.1.
3.5Partijen streven ernaar om op korte termijn en uiterlijk binnen twee jaar na de datum van oprichting van de Vennootschap (…) een nieuwe statutair bestuurder te benoemen in de functie van algemeen directeur (CEO) (…) Het is de intentie van Partijen dat deze algemeen directeur eind 2015 aantreedt (…) en vanaf medio 2016 de dagelijkse leiding van de vennootschap op zich neemt. (…)
3.6Partijen streven ernaar om op het moment dat de nieuwe algemeen directeur (CEO) de dagelijkse leiding van de Vennootschap op zich neemt, Standard (…) en de beide Managers ontslag nemen als statutair bestuurders. Op dat moment:
(i) zal de nieuwe algemeen directeur (CEO) als enig bestuurder van de Vennootschap fungeren;
(ii) zullen de Aandeelhouders (…) besluiten tot de pro rata verkoop (…) van in totaal maximaal 130 Aandelen (vertegenwoordigend 13% van de winstrechten van de geplaatste aandelen in het aandelenkapitaal van de Vennootschap) aan de nieuwe algemeen directeur (CEO) (maximaal 100 Aandelen) en aan de controller (maximaal 30 aandelen) van de Vennootschap (…).
(iii) zullen Rupo Beheer in een nader te bepalen functie en Two People in een functie met focus op de inkoop zich ieder als adviseur in blijven zetten voor de Groep waarvoor de managementovereenkomsten van beide Managers zullen worden aangepast (…)
3.8Rupo Beheer en Two People zullen hun werkzaamheden als bestuurders en daarna als adviseurs van de Vennootschap (…) uitsluitend doen verrichten door hun huidige bestuurders (…). Gedurende een periode van twee jaar vanaf de datum van ondertekening van deze Overeenkomst zal geen van de managementovereenkomsten met de Managers worden opgezegd of ontbonden tenzij (…) (b) op grond van feiten en omstandigheden die leiden tot verplichte aanbieding van Aandelen overeenkomstig artikel 6.
(…)
4. Besluitvorming
(…)
4.2Partijen zullen ervoor zorgen dat ten aanzien van de onderstaande onderwerpen dan wel ten aanzien van voorstellen daartoe geen maatregelen of besluiten worden genomen door het Bestuur en de Vennootschap, zonder de schriftelijke voorafgaande goedkeuring of instemming van de Algemene Vergadering:
(…)
(ix) het verstrekken en het verwerven van geldleningen door de Vennootschap (…), alsmede het wijzigen van de voorwaarden van dergelijke geldleningen;
(…)
(xiv) het (opnieuw) vaststellen of wijzingen van Waarderingsgrondslagen;
(…)
4.3Tot de datum waarop de Achtergestelde Leningen van Rupo Beheer en Two People volledig zijn voldaan, zullen Partijen ervoor zorgen dat ten aanzien van de onderstaande onderwerpen dan wel ten aanzien van voorstellen daartoe geen maatregelen of besluiten worden genomen door de Aandeelhouders en de Groep, zonder de schriftelijke voorafgaande goedkeuring of instemming van Rupo Beheer en Two People:
(vi) het verstrekken en het verwerven van geldleningen door de Vennootschap (…), alsmede het wijzigen van de voorwaarden van dergelijke geldleningen anders dan in het kader van de normale bedrijfsuitoefening (inclusief opnames onder bestaande kredietfaciliteiten)(…);
(…)
(ix) het (opnieuw) vaststellen of wijzingen van Waarderingsgrondslagen;
(…)
6. Verplichte aanbieding Aandelen
6.1Een Manager is verplicht de door hem gehouden Aandelen aan te bieden aan de Vennootschap indien zich met betrekking tot de Manager, één of meerdere van de volgende omstandigheden (…) voordoet:
(i) het ontslag van de Manager (…) danwel de beëindiging van de managementovereenkomst (…) op grond van feiten en omstandigheden (…) die kwalificeren als een dringende reden in de zin van artikel 7:678 Burgerlijk Wetboek of een gewichtige reden als bedoeld in de zin van het huidige artikel 7:685 Burgerlijk Wetboek, indien deze gewichtige reden in overwegende mate aan de Manager te wijten is (…);
6.2Indien een Manager gehouden is de door hem gehouden Aandelen aan te bieden aan de Vennootschap ingevolge het bepaalde in artikel 6.1, dan zal deze Manager worden aangemerkt als een good leaver (Good Leaver), tenzij de Manager gehouden is de door hem gehouden Aandelen aan te bieden ingevolge het bepaalde in artikel 6.1 onder (i) (…), in welk geval Two Ce ten aanzien van de gedwongen aangeboden aandelen zal worden aangemerkt als een bad leaver (Bad Leaver).
(…)
6.4In geval van een Good Leaver en een Bad Leaver zal de koopprijs voor de aangeboden Aandelen worden bepaald op basis van de rekenmethode zoals opgenomen inBijlage 1(…).
(…)
7. Non-concurrentie
7.1Ieder van Two Ce, de Managers,[ [D] ]
,[ [C] ]
en Standard (…) verbindt zich jegens de Vennootschap (…) om gedurende periode dat hij (indirect) aandeelhouder is van de Vennootschap dan wel Partij is bij deze Overeenkomst en in een periode van twee jaar nadien, niet zelf (…) in de landen, waarin de Groep (…) direct actief is (…):
(i) in enige vorm een onderneming die direct concurrerende of direct vergelijkbare activiteit ontplooit op het terrein van handel in woonaccessoires, te vestigen, ondersteunen, drijven, mededrijven of doen drijven, hetzij direct, hetzij indirect; of
(ii) financieel of in welke vorm dan ook (…) bij een zodanige onderneming belang te hebben, of daarin of daarvoor op enige wijze werkzaam te zijn (…);
7.2Indien een Partij,[ [D] ]
of[ [C] ]
tekortschiet in de nakoming van artikel 7.1, verbeurt deze persoon ten gunste van de Vennootschap een direct opeisbare en niet voor matiging vatbare boete van:
(i) EUR 50.000,- (…) zonder dat verdere (schriftelijke) ingebrekestelling is vereist; vermeerderd met
(ii) EUR 10.000 (…) voor elke dag dat de tekortkoming voortduurt, met ingang van de dag waarop de desbetreffende persoon schriftelijk in gebreke is gesteld.
(…)
11. Informatievoorziening aan de Aandeelhouders
11.1Onverminderd het bepaalde in artikel 2:217 Burgerlijk Wetboek zal het Bestuur alle informatie en gegevens betreffende de gang van zaken van de Groep en de door haar gedreven ondernemingen aan de Aandeelhouders verstrekken.
11.2De Aandeelhouders hebben het recht om te allen tijde rechtstreeks contact op te nemen met (leden van) het Bestuur en de directie van de Groepsvennootschappen, onder meer ter verkrijging van de informatie die zij goeddunken.
11.3Binnen twee weken na afloop van elke maand zal het Bestuur de Aandeelhouders ten aanzien van de meest recentelijk afgesloten maand voorzien van een resultatenoverzicht en een balans, een kasstroom/liquiditeitsoverzicht voor de Groep. Pas nadat deze cijfers zijn besproken met de Aandeelhouders kunnen deze zo nodig extern worden gedeeld (bank hierbij inbegrepen).
11.4Binnen drie weken na afloop van elk kwartaal zal het Bestuur de Aandeelhouders ten aanzien van het meest recent afgesloten kwartaal voorzien van een geconsolideerd resultatenoverzicht en opgave van eventuele aanpassingen ten opzichte van het budget en een balans, een kasstroom/liquiditeitsoverzicht, een prognose voor de resterende periode van het lopende boekjaar en een toelichting op de cijfers voor de Groep.
11.5Binnen drie maanden na afloop van elk boekjaar zal het Bestuur aan de Aandeelhouders de jaarrekening van de Groep voorleggen, zulks tezamen met een door de accountant opgestelde “management letter”, en voorzien van een door de accountant opgestelde goedkeurende verklaring.
11.6Alle Partijen zullen zich maximaal inspannen om er voor te zorgen dat de Vennootschap in staat is om de verplichtingen zoals omschreven in artikel 11.1 tot en met 11.5 na te komen, waarbij voor artikel 11.5 geldt dat een gecontroleerde jaarrekening voor het eerst voor 31 maart 2017 beschikbaar komt.
12 Business Plan
12.1Uiterlijk twee maanden voor aanvang van elk boekjaar zal het Bestuur een schriftelijk voorstel voor het budget voor het komende jaar en begroting voor het daaropvolgende jaar (met daarin opgenomen de voorgenomen investeringen) ten aanzien van de Groep en de door haar gedreven onderneming, alsmede een bij het budget en de begroting behorende Business Plan, ter goedkeuring voorleggen aan de Algemene Vergadering. In het Business plan zullen in elk geval de volgende onderwerpen worden meegenomen:
(i) een projectie van de onderneming voor het komende boekjaar;
(ii) een plan van aanpak ten aanzien van de wijze waarop de KPIs zullen worden gerealiseerd, alsmede activiteiten die in dat kader zullen worden ondernomen;
(iii) een plan dat ten minste inzicht geeft in de financiële trends en (markt)ontwikkelingen.
(…)”.
2.7Eveneens op 7 mei 2015 hebben TP/ [C] en Rupo/ [D] een managementovereenkomst gesloten met UHB. De managementovereenkomst met TP en [C] bevat onder meer de volgende bepalingen (waarbij met “de Vennootschap” UHB wordt aangeduid, met “de Management B.V.” TP en met ‘”de Manager” [C] ):
“
4. DUUR
(…)
4.2.De Overeenkomst is gedurende de eerste twee jaren van de looptijd daarvan niet opzegbaar door de Vennootschap. (…)
4.3.Onverminderd artikel (…) 4.2 is de Vennootschap gerechtigd deze Overeenkomst met onmiddellijke ingang schriftelijk te beëindigen in geval van:
(…)
(ii) tijdelijke dan wel blijvende ernstige tekortkoming in de nakoming van de contractuele verplichtingen uit hoofde van deze Overeenkomst door de Management B.V. of de Manager (…).
(iii) het door de Vennootschap initiëren van het ontslag van de Management B.V. als statutair bestuurder op grond van feiten of omstandigheden (…) die kwalificeren als een dringende reden in de zin van artikel 7:678 Burgerlijk Wetboek of een gewichtige reden als bedoeld in de zin van artikel 7:685 Burgerlijk Wetboek, indien deze gewichtige reden in overwegende mate aan de Manager te wijten is (…).”
2.8Op 20 november 2015 heeft UHB bij de curator van het destijds in staat van faillissement verkerende PT een bod uitgebracht op de activa van PT. Dit heeft geleid tot overeenstemming.
2.9De notulen van een op 13 januari 2016 gehouden vergadering van het Management Team (hierna: MT) van UHB vermelden onder meer dat ter sprake is geweest dat [A] een overeenkomst heeft getekend om per 1 maart 2016 te starten als de nieuwe algemeen directeur en dat Standard, [C] en [D] dan zullen terugtreden. Ditzelfde wordt vermeld in notulen van het MT van 17 februari 2016. Het MT bestond tot maart 2016 uit [C] , [D] en de heren [E] (hierna: [E] ) en [F] (hierna: [F] ) van Standard.
2.1Bij e-mail van 27 februari 2016 aan [C] heeft [E] een voorstel voor een organisatiestructuur gezonden en bericht dat dit voorstel de daarop volgende maandag aan het statutair bestuur zou worden voorgelegd ter besluitvorming. Dit voorstel vermeldt als uitgangspunten dat [A] zo spoedig mogelijk zal worden benoemd als statutair bestuurder (algemeen directeur), Standard, TP en Rupo (conform aandeelhoudersovereenkomst) terugtreden als bestuurders en [C] als adviseur aanblijft tot ten minste 7 mei 2017. Het voorstel houdt vervolgens in dat [A] zich op 1 maart 2016 bij de organisatie introduceert, dat [C] laat weten wanneer hij beschikbaar is voor advies – binnen of buiten kantoor –, waarbij aan [C] is of hij ook beschikbaar is voor advies inkoop. Voor wat betreft de positie van [C] als leninggever en aandeelhouder vermeldt de e-mail dat zijn extra lening van € 250.000 niet wordt achtergesteld en uiterlijk op de overeengekomen datum wordt afgelost, zijn achtergestelde lening ongewijzigd blijft en wordt afgelost als er middelen zijn en dat hij voorlopig aandeelhouder blijft. Bij e-mail van 28 februari 2016 heeft [C] bezwaar gemaakt en laten weten dat hij niet wist dat er die maandag een MT zou zijn en eerst juridisch advies wilde inwinnen.
2.11Op 16 maart 2016 is een algemene vergadering van aandeelhouders van UHB gehouden. Bij deze vergadering waren [C] , [D] , [E] en [F] aanwezig. Op de agenda stond onder meer als agendapunt het terugtreden of ontslag van Standard, TP en Rupo als bestuurders. Het voorstel tot ontslag is, nadat TP had geprotesteerd tegen het in stemming brengen daarvan, aangenomen. In de notulen staat dat de stemgerechtigde aandeelhouders unaniem instemmen met het voorstel tot ontslag van Standard, Rupo en TP als statutair bestuurders per 16 maart 2016.
2.12[D] is nadien als directeur verkoop ad interim bij het bestuur van UHB betrokken gebleven. [C] heeft na 16 maart 2016 geen deel meer uitgemaakt van het MT.
2.13TP en [C] hebben op 11 oktober 2016 UHB, Standard, Rupo en [A] in kort geding doen dagvaarden voor de voorzieningenrechter in de rechtbank Amsterdam. Hun vorderingen strekten, kort samengevat, tot schorsing van de werking van het non-concurrentiebeding, voor zover van toepassing, voor wat betreft het sluiten van huurovereenkomsten met derden en tot veroordeling van UHB om maand- en kwartaalcijfers, inkoopbudgetten van Clayre & Eef en PT en de bestanden van het voorraadsysteem van Clayre & Eef aan hen ter beschikking te stellen. Bij vonnis van 5 december 2016 heeft de voorzieningenrechter deze vorderingen afgewezen. De voorzieningenrechter heeft voorshands voldoende aannemelijk geacht dat artikel 7.1 van de aandeelhoudersovereenkomst (het concurrentiebeding) iedere vorm van ondersteuning van – of belang bij – een concurrent verbiedt en overwogen dat een redelijke uitleg ertoe leidt dat de ontwikkeling van een bedrijfspand voor een cash & carry-bedrijf in dezelfde branche als Clayre & Eef valt onder de werking van het beding. Ten aanzien van de gevraagde informatie overwoog de voorzieningenrechter dat TP en [C] onvoldoende hebben gesteld om te concluderen dat zij, anders dan de andere aandeelhouders, verstoken blijven van financiële cijfers. Over de inkoopinformatie overwoog de voorzieningenrechter onder meer:
“
De voorzieningenrechter is voorshands van oordeel dat niet valt uit te sluiten dat de gevraagde informatie concurrentiegevoelig is en dermate met de bedrijfsvoering verweven dat het niet aangewezen is die informatie aan[TP en [C] ]
te verstrekken. Dat [C] eerder die informatie wel kreeg, doet daaraan niet af. [C] had voordat de organisatie begin 2016 veranderde een andere functie binnen Clayre & Eef en niet in geschil is dat hij steeds verder op afstand is komen te staan van de operationele bedrijfsvoering van de onderneming. De informatie over inkoopbudgetten en bestanden uit de voorraadsystemen kunnen, gelet op de relaties van [C] , die ook werkzaam zijn in de woonbranche en de plannen van[TP en [C] ]
met het aangekochte perceel, een reëel risico op schade betekenen voor[UHB]
.”
Een belangenafweging leidde vervolgens tot afwijzing van de informatieverzoeken.
2.14Bij brief van 16 december 2016 van haar advocaat heeft UHB de managementovereenkomst van TP met onmiddellijke ingang opgezegd. Als reden voor opzegging wordt een viertal overtredingen van het concurrentiebeding genoemd alsmede het voornemen van TP en [C] een concurrent te vestigen aan de overkant van de vestiging van Clayre & Eef in Venlo. De vier overtredingen worden in de brief nader omschreven. Het betreft a) verhuur van bedrijfsruimte aan Me Lady B.V. (hierna: Me Lady), welke vennootschap een met UHB concurrerende groothandel drijft in modeaccessoires en sieraden en eigendom is van de levenspartner van [C] , b) het aandragen door TP en [C] van belangrijke leveranciers van Clayre & Eef uit China voor de inkoop van producten door de ex-echtgenote van [C] , die eveneens een met Clayre & Eef concurrerende onderneming is gestart onder de naam Me & Marie, c) actieve bemiddeling door [C] voor Me & Marie bij de verhuur van een exposantenruimte te Uithoorn, waar ook Clayre & Eef exposeert en d) het in november 2015 benaderen door TP en [C] van [K] , directeur van Present Time DK, met het voorstel samen te werken in het kader van een doorstart van PT, terwijl Standard en Clayre & Eef (met [C] als statutair bestuurder) op dat moment zelf in onderhandeling waren met de curator over een doorstart. Aan TP worden voorts de aan overtreding van het concurrentiebeding gekoppelde boetes aangezegd en TP wordt in de opzeggingsbrief gewezen op haar verplichting als
bad leaverhaar aandelen aan te bieden.
2.15Op 5 januari 2017 heeft TP UHB verzocht een algemene vergadering van aandeelhouders te beleggen. Deze vergadering is gehouden op 31 januari 2017. Op de agenda stonden onder meer bespreking van een aantal vragen van TP en aanbieding van de aandelen van TP/ [C] .