ECLI:NL:GHAMS:2017:3209

Uitspraak

GERECHTSHOF AMSTERDAM

afdeling civiel recht en belastingrecht, team I

zaaknummer : 200.201.641/01

zaaknummer rechtbank Noord-Holland : 5204454/VV EXPL 16-123

arrest van de meervoudige burgerlijke kamer van 8 augustus 2017

inzake

[appellant],

wonend te [woonplaats] ,

appellant,

advocaat: mr. M.J.E.J. Coenraad te [plaats] ,

tegen

WOONSTICHTING LIEVEN DE KEY,

gevestigd te Amsterdam,

geïntimeerde,

advocaat: mr. E. van der Hoeden te Amstelveen.

1.Het geding in hoger beroep

Partijen worden hierna [appellant] en Lieven de Key genoemd.

[appellant] is bij dagvaarding van 8 september 2016 in hoger beroep gekomen van een vonnis van de kantonrechter in de rechtbank Noord-Holland (hierna: de kantonrechter), van 11 augustus 2016, in kort geding gewezen tussen Lieven de Key als eiseres in conventie, tevens verweerster in reconventie en [appellant] als gedaagde in conventie tevens eiser in reconventie.

Partijen hebben daarna de volgende stukken ingediend:

- memorie van grieven, met producties;

- memorie van antwoord, tevens memorie van grieven in incidenteel appel, met producties;

-akte overlegging producties en vermeerdering van eis zijdens [appellant] .

[appellant] heeft, na vermeerdering van eis, geconcludeerd dat het hof het bestreden vonnis zal vernietigen en alsnog de vorderingen van Lieven de Key zal afwijzen en de vorderingen van hemzelf zal toewijzen, met beslissing over de proceskosten.

Lieven de Key heeft geconcludeerd tot bekrachtiging, met beslissing over de proceskosten.

Partijen hebben de zaak ter zitting/comparitie van 22 juni 2017 doen toelichten, door hun voornoemde advocaten, ieder aan de hand van pleitaantekeningen die zijn overgelegd.

Ten slotte is arrest gevraagd.

2.Feiten

De kantonrechter heeft in het vonnis onder 2.1. tot en met 2.11 de feiten opgesomd die zij bij de beoordeling van de zaak tot uitgangspunt heeft genomen. Deze feiten zijn niet in geschil en dienen derhalve ook het hof als uitgangspunt. Samengevat en waar nodig aangevuld met andere feiten die volgen uit niet weersproken stellingen van partijen dan wel de niet (voldoende ) bestreden inhoud van producties waarnaar zij ter staving van hun stellingen verwijzen, komen de feiten neer op het volgende.

a. [appellant] huurt sinds 21 december 2015 van Lieven de Key een woning aan de [adres 1] . Hij heeft zich vanaf januari 2017 bij Lieven de Key beklaagd over geluidsoverlast van zijn bovenburen.

b. Namens Lieven de Key is op 23 april 2016 aangifte gedaan van chantage/afpersing door [appellant] . De politie heeft deze aangifte niet in behandeling genomen.

c. Op 10 mei 2016 schrijft [X] , gebiedsbeheerder Lieven de Key, onder meer het volgende aan [appellant] :
“(…) op 9 mei jl. zijn de heren [Y] en [X] bij u thuis geweest en hebben met u een gesprek gehad over de situatie met uw bovenburen. Met deze brief wil ik de gemaakte afspraken bevestigen. De onderstaande afspraken/voorstellen zijn besproken:

-
- het laminaat moet in de hele woning (dus alle vertrekken) minimaal 0,5 centimeter los van de muren liggen. - -wij hebben u geadviseerd om in de woonkamer in elke hoek bij het woonkamerkozijn een (valse) strook gordijn op te hangen. Dit dimt geluiden in de woning

- U bent bereid om de kosten van vloerbedekking in de kinderslaapkamer [adres 2] voor zijn rekening te nemen (…)

d. Lieven de Key heeft [appellant] bij brief van 18 mei 2016 onder meer het volgende geschreven:
“(…) Op de volgende momenten heeft u bedreiging(en) uitgesproken, beschreven en/of uitgevoerd:

-
- e-mail d.d. 15 april 2016 om 11.30 uur schrijft u alles te doen “om jullie server, the hacken of offline te halen”. U herhaalt dit in andere bewoordingen. Ook schrijft u dat een collega het druk gaat krijgen met e-mail;

-deze medewerker ontving op 15 april 2016 om 11.31 en volgende minuten ongeveer 60 e-berichten;

- tijdens een telefoongesprek met een medewerker op 15 april 2016, omstreeks 14.30 uur, heeft u gezegd dat u in staat bent de site plat te leggen maar dat u dat niet zult doen omdat er een afspraak is voor een gesprek. U vertelde ook dat u gestopt bent met e-mails (laten) sturen aan de medewerker;

- tijdens een gesprek met een medewerker op 18 april 2016 heeft u gedreigd met een “DOS aanval” op de site van De Key als u op 25 april nog steeds last heeft van uw buren. In dit gesprek dreigt u ook de bovenbuurman in elkaar te slaan in de berging. - tijdens een gesprek met twee medewerkers op 9 mei 2016 heeft u gezegd dat u de site van De Key heeft “gehackt”.

- Op 12 mei 2016 schrijft u dat “De volgende mail zijn er een paar miljoen als u niet reageert”.

U maakte duidelijk dat u andere bedrijven ook al beschadigd heeft. Wij hebben inmiddels van derden begrepen dat u inderdaad eerder bedrijven heeft beschadigd. (…) Als we nog 1 bedreiging ontvangen of slachtoffer worden van een hack of spam aanval, dan gaan we over tot beëindiging van de huurovereenkomst. (…)”

e. Bij brief van 26 mei 2016 stelt Lieven de Key [appellant] een termijn om het laminaat los van de plinten te leggen.

f. [A] en [B] , naaste buren van [appellant] , hebben het volgende in een ongedateerde brief aan Lieven de Key geschreven:
“(…) Nadat [appellant] (toevoeging hof: [appellant] ) op de verwarming heeft staan slaan. (…) hij scheld haar uit voor kankerhoer. Dreigt haar kindjes te vermoorden. Huis in de brand te steken. Staat met een eind hout voor hun deur. (…) Ook weer schreeuwen over de buren ik schaamde mij dood tegenover mijn gasten die er waren. Verder sinds hij hier woont heeft hij al heel wat gesloopt. Lift gesaboteerd, fotolijst door de gang die er al een jaar hing, dranger van de muur gerukt op de derde etage. Regenpijp van de muur. (…) Mensen zijn zo bang hier dat ze naar bed gaan met kleren en telefoon naast hun. Bang dat hij echt een keer de boel in de brand steekt. Hij heeft vanmorgen ook weer zo staan schreeuwen hoorde ik van buren. (…) Ja politie bellen nou die zijn er bijna elke dag. (…) Deze man moet hier zo snel mogelijk weg want er gaan ongelukken gebeuren anders. Ik zeg het je! Normaals het gaat een keer hartstikke fout hier. (...) Heb diep medelijden met dit jonge gezin die hij alleen maar bedreigt. Kortom hij is gewoon knettergek.”

g. Lieven de Key heeft buurtbemiddeling ingeschakeld. Op 7 juni 2016 heeft een gesprek plaatsgevonden tussen [appellant] en zijn buren. Buurtbemiddeling heeft Lieven de Key als oplossing voorgedragen één van de twee buren andere woonruimte te geven.

h. Op 8 juni 2016 schrijft [C] (van het noodteam van de gemeente [plaats] ) aan [X] :
“Dhr [appellant] gaf aan mij aan dat als jullie op 10 juni bij zijn huis langs komen dat hij daar zou zijn met een verrassing voor je. Zijn verhaal is dat de verrassing een oude bekende van je is, van je lagere schoolklas die nu lid is van de Hells Angels.(…)”

i. Op 13 juni 2016 is er in een snackbar een incident geweest tussen [appellant] en een medewerker van Lieven de Key, [Y] . [X] heeft op 13 juni 2016 aangifte gedaan van bedreiging en mishandeling door [appellant] . [appellant] heeft op 15 juni 2016 aangifte gedaan van mishandeling door [Y] .

j. Bij brief van 17 juni 2016 heeft Lieven de Key aan [appellant] geschreven zijn gedragingen ten opzichte van haar en in het bijzonder tegen haar personeelsleden absoluut onaanvaardbaar te vinden en voornemens te zijn de huurovereenkomst met hem te gaan beëindigen. [appellant] door Lieven de Key in de gelegenheid gesteld zelf de huur van de woning te [plaats] te beëindigen. Dat is niet gebeurd.

k. De politie heeft op 19 juni 2016 een bestuurlijke rapportage gemaakt over [appellant] . In die rapportage staan verschillende meldingen van overlast die [appellant] ervaart, het gaat daarbij om meldingen in de ochtend. [appellant] ervaart met name overlast van de kinderen van zijn bovenburen. Het gaat om overlast die vanaf 07.00 uur ervaren wordt.

In die rapportage staan ook meldingen van buren van [appellant] . De buren hebben vier keer melding gemaakt van geluidsoverlast door schreeuwen van [appellant] . Daarnaast hebben de buren op 16 maart 2016 melding gemaakt van bedreiging. “
De heer [appellant] stond bij hem voor de deur omdat hij overlast had van zijn kinderen. De heer [appellant] had hierbij gebalde vuisten en gaf aan dat hij nog wel terug zou komen.(…)
De politieambtenaren gaan in gesprek met de heer [appellant] , waarbij de heer [appellant] verteld dat hij DJ is en daarom overdag slaapt. Hij heeft dan overlast van de kinderen in de buurt. De politie ambtenaren vinden dat de heer [appellant] een onrustige en paniekerige indruk maakt.”Op 15 april 2016 heeft Lieven de Key aan de politie een e-mail gezonden, waarin [appellant] bedreigingen uit naar de woonstichting:
“twee politie ambtenaren zijn bij de heer [appellant] thuis geweest naar aanleiding van deze e-mail. De heer [appellant] was echter niet voor rede vatbaar en gaf aan dat hij eerder was aangehouden voor een dergelijk feit, maar dat het toen ook niet heeft gebaat. Dat zou hem nu alleen maar sterken in zijn acties."Op 3 juni 2016 doet een van de buren melding bij de politie van bedreiging:
“de politie eenheid die ter plaatse gaat hoort van andere buren dat de heer [appellant] ook tegen de kinderen van de buurvrouw geschreeuwd zou hebben en dat hij de buurvrouw uitschold voor “kankerhoer”. De politie ambtenaren die in gesprek gaan met de heer [appellant] omschrijven in de mutatie dat hij helemaal door het dolle heen is en dat hij de buurman meerdere malen bedreigt. De melders zijn zichtbaar bang voor de heer [appellant] . Op 7 juni 2016 staat een bemiddelingsgesprek gepland. De heer [appellant] geeft aan dat hij hier niet heen zal gaan.”Op 13 juni 2016 heeft [Y] , werknemer van Lieven de Key aangifte gedaan van bedreiging en mishandeling door [appellant] . In de rapportage wordt geconcludeerd dat
“er sprake is van langdurige overlast voor de buurt waarbij de heer [appellant] continue betrokken is. Het gaat hierbij om geluidsoverlast door schreeuwen vanaf het balkon en vanuit de woning. Deze overlast vindt meestal plaats in de ochtend. Naast de geluidsoverlast zijn er meerdere incidenten geweest waarbij de heer [appellant] dreigende teksten heeft geuit naar buurtbewoners of buurtbewoners heeft uitgescholden. De heer [appellant] heeft deze dreigingen niet alleen naar buurtbewoners geuit, maar ook naar werknemers van woonstichting de Key. Meerdere buurtbewoners en medewerkers van woonstichting de Key geven aan dat ze bang zijn voor de heer [appellant] . Tot slot kan worden geconcludeerd dat de recidivekans voor overlast hoog is bij de heer [appellant] . Uit registraties van politiesystemen blijkt dat de heer [appellant] sinds langdurige tijd voor overlast en stafbare feiten zorgt voor zijn familie, werkgevers, werknemers van instellingen waarbij hij betrokken is en zijn directe woonomgeving.”De Politie Noord-Holland geeft Lieven de Key onder meer in overweging om tot ontbinding van de huurovereenkomst over te gaan.

l. Op 11 juli 2016 schrijven [B] en [A] onder meer het volgende aan [appellant] :
“(…) Ik vind het heel erg dat mijn verslag naar hem is gegaan. Ik ben hier ook heel kwaad om. Als ik dit had geweten had ik hier nooit aan meegewerkt. Verder vertelde hij mij dat hij nooit de kinderen heeft bedreigt. Ook nooit kankerhoer heeft geroepen. Ook het slopen van alles ontkend hij. Ik hoop dat [appellant] zo snel mogelijk een ander huis krijgt. Daarom heb ik het een beetje aangedikt. Omdat ik dacht dat ik hem zo kon helpen. (…)”

m. Op 25 juli 2016 schrijven [C] en [D] ( voorzitter en plaatsvervangend voorzitter van Noodteam [plaats] ) onder meer het volgende aan de gemachtigde van [appellant] :
“(…) Hij (toevoeging kantonrechter: [appellant] ) is naar buurtbemiddeling gegaan op verwijzing van Wbv de Key (samen met de buren daarna de Key aangeschreven) Er is een voorstel door hem gedaan tot het leggen van tapijt bij de bovenburen (op zijn kosten) Onze voornaamste vraag is: welke middelen heeft de Key ingezet om te komen tot een oplossing in deze zaak? Ons inziens is deze inzet te kort geschoten. Vanuit mijn functie (…) heb ik zeer regelmatig contact gehad met dhr. [appellant] om hem te ondersteunen in de huidige situatie. Hierover is wbv de Key (…) nauwgezet tijdig geïnformeerd. Al zeer vroegtijdig werd duidelijk dat de Wbv de Key geen brood zag in, in de minnen schikken, neen zij koerste weldra aan op een gerechtelijke procedure. (…)”

n. Bij vonnis van 11 augustus 2016 is de ontruiming van het gehuurde bevolen.

o. [B] heeft Lieven de Key bij e-mail van 22 augustus 2016 verzocht het vonnis niet uit te voeren. Zij schrijft onder meer dat zij Lieven de Key informatie heeft verstrekt met het doel om [appellant] in de woning te laten blijven, dat de Lieven de Key uitdrukkelijk had beloofd deze informatie vertrouwelijk te zullen behandelen, dat [appellant] al weken geen overlast bezorgt en geen enkele bedreiging vormt en dat hij naar haar toe altijd correct is.

p. Lieven de Key heeft [appellant] bij exploot van 19 september 2016 ontruiming aangezegd per 9 november 2016. De ontruiming heeft - na een door [appellant] geëntameerd executiegeschil - op die datum plaatsgevonden.

3.Beoordeling

3.1

In eerste aanleg heeft de kantonrechter in conventie - uitvoerbaar bij voorraad - [appellant] veroordeeld het gehuurde te ontruimen en hem in de proceskosten veroordeeld. In reconventie heeft zij de gevorderde voorziening (kort gezegd: i] het aanbrengen van geluidsisolatie bij de bovenburen van [appellant] en het hen sommeren geen geluidsoverlast meer te veroorzaken op straffe van een dwangsom; ii] een gebod om hem een andere gelijkwaardige woning aan te bieden en iii] een voorschot van € 2.500,- aan schadevergoeding) geweigerd, met beslissing over de proceskosten. Tegen deze beslissing en de daaraan ten grondslag gelegde motivering komt [appellant] met zijn grieven op.

3.2

Lieven de Key heeft bezwaar gemaakt tegen de bij akte gedane vermeerdering van eis. Volgens haar is die in strijd met de “twee conclusie regel”. Ook de bij die akte overgelegde producties zouden moeten geweigerd omdat niet is aangegeven wat de relevantie is. Het hof wijst de bezwaren van Lieven de Key van de hand. Het hof stelt voorop dat hoewel art. 130 Rv bepaalt dat de (oorspronkelijk) eisende partij zolang de rechter nog geen eindvonnis heeft gewezen haar eis (of de grondslag daarvan) mag wijzigen, die vrijheid in hoger beroep is ingeperkt. De “twee conclusie-regel” van artikel 343 Rv brengt mee dat een wijziging van eis in beginsel niet later dan bij memorie van grieven of memorie van antwoord mag plaatsvinden, zij het dat op deze in beginsel strakke regel uitzonderingen mogelijk zijn. In dit geval is een uitzondering op zijn plaats omdat de wijziging slechts een ondergeschikt punt betreft en Lieven de Key voldoende gelegenheid heeft gehad daarop te reageren. De producties zijn ter terechtzitting toegelicht en Lieven de Key heeft ook hier voldoende gelegenheid gehad daarop te reageren. De vermeerdering van eis en het inbrengen van de producties is daarom niet in strijd met een goede procesorde.

3.3

[appellant] brengt als bezwaren tegen het vonnis naar voren dat de kantonrechter ten onrechte niet heeft geoordeeld dat Lieven de Key haar verplichtingen als verhuurder niet is nagekomen (grief 1), dat haar moet worden bevolen haar verplichtingen als verhuurder na te komen en op te treden tegen de gestelde geluidsoverlast, waarbij irrelevant is dat de bovenburen geen partij zijn bij het geschil (grief 2), dat de geluidsoverlast wel degelijk de grenzen overschrijdt, zoals ook volgt uit verklaringen van getuigen en het advies van het zogenaamde noodteam [plaats] (grief 3), dat Lieven de Key niets heeft gedaan met de uitkomst van het bemiddelingsonderzoek en met de overlastklachten en zonder enige inspanning het direct op een ontruimingsprocedure heeft aangestuurd, om welke reden de reconventionele vorderingen niet hadden mogen worden afgewezen (grief 4), het gedrag van [appellant] niet zodanig is geweest dat dat een ontruiming rechtvaardigt, te minder nu dit langdurige overlast en stress als achtergrond had (grief 5) zodat niet waarschijnlijk is dat in de bodemprocedure zal worden overgegaan tot ontbinding van de huurovereenkomst, zoals ook uit jurisprudentie over soortgelijke gevallen kan worden afgeleid (grief 6). De vorderingen van Lieven de Key moeten daarom worden afgewezen, met beslissing over de proceskosten (grief 7) en die van [appellant] toegewezen, ook met beslissing over de proceskosten (grief 8), aldus [appellant] . De grieven lenen zich voor gezamenlijke bespreking.

3.4

Op basis van de stukken en het verhandelde ter terechtzitting is voldoende aannemelijk dat [appellant] overlast heeft ervaren van zijn bovenburen en daarover heeft geklaagd bij Lieven de Key. Met de kantonrechter is het hof van oordeel dat onvoldoende aannemelijk is geworden dat die overlast de grens van wat buren in een flatgebouw van elkaar hebben te dulden heeft overschreden. Dit kan ook niet worden afgeleid uit het advies van het noodteam [plaats] in de vorm van de verklaringen van [C] en [D] . Daarbij komt dat Lieven de Key naar aanleiding van de klachten onderzoek heeft gedaan en in samenspraak met [appellant] heeft getracht maatregelen te nemen om de ervaren geluidsoverlast te verminderen. Zij heeft ook getracht om de situatie door inschakeling van buurtbemiddeling tot een oplossing te brengen. Van een tekortkoming van Lieven de Key kan dan ook niet worden gesproken. Rond diezelfde tijd spelen de gedragingen van [appellant] , zoals in de feiten hierboven is weergegeven. Vraag is of deze ontbinding rechtvaardigen. Anders dan [appellant] betoogt is het hof van oordeel dat die gedragingen de grens wat een verhuurder van een huurder hoeft te tolereren ver overschrijden. Niet alleen dreigt [appellant] het computersysteem van Lieven de Key te manipuleren en voegt hij de daad bij het woord door het verzenden van vele spamberichten, maar ook uit hij dreigementen richting buurtbewoners en andere huurders van Lieven de Key, en zelfs haar medewerkers. Daarbij veroorzaakt ook hij regelmatig overlast in de vorm van schreeuwen. De bij rov. 2.n. genoemde e-mail van [E] en de door [appellant] overgelegde verklaring van een aantal omwonenden dat zij geen last van hem hebben, leiden niet tot een ander oordeel. Uit de bestuurlijke rapportage van de politie blijkt genoegzaam dat er eerder meerdere meldingen van overlast zijn gedaan en Lieven de Key heeft onbetwist gesteld dat de acties van [appellant] een grote impact op haar medewerkers hebben gehad. Onvoldoende weersproken is dat [appellant] in zekere mate is blijven persisteren in zijn gedrag nadat het bestreden vonnis is gewezen. Lieven de Key heeft ten bewijze daarvan een e-mail overgelegd van 27 september 2016, waarin zijn onderbuurvrouw zich beklaagt over het gedrag van [appellant] en aangeeft zich niet meer veilig te voelen. Naar het voorlopig oordeel van het hof zijn dit tekortkomingen die de ontbinding van de huurovereenkomst rechtvaardigen en is het voldoende aannemelijk dat de bodemrechter in die zin zal beslissen. Gelet op de belangen van Lieven de Key bij een spoedige ontruiming, ook indien deze tegen de belangen van [appellant] worden afgewogen, is het gerechtvaardigd op die beslissing vooruit te lopen door de gevraagde voorziening te geven.

3.5

[appellant] kan worden toegegeven dat Lieven de Key, anders dan zij op grond van haar beleidslijnen in andere zaken gewoon is te doen, vrij snel is overgegaan tot de onderhavige procedure. In soortgelijke gevallen van huurders met een bepaalde persoonlijkheidsproblematiek wordt door haar immers eerst getracht door een multidisciplinaire aanpak van diverse bij hulpverlening betrokken instanties de situatie te stabiliseren, teneinde te voorkomen dat een dergelijke huurder op straat komt te staan, zoals door haar ter terechtzitting in hoger beroep is toegelicht. Dat deze aanpak door haar is achterwege gelaten siert Lieven de Key niet en zij heeft het hof er ook niet van kunnen overtuigen waarom het terecht was die aanpak in deze zaak niet te hanteren. Een en ander staat echter niet in de weg aan het oordeel zoals dat in de voorgaande rechtsoverweging is gegeven.

3.6

Met betrekking tot de (bij vermeerdering van eis) gevorderde schade is onvoldoende duidelijk geworden over de feitelijke gang van zaken bij de ontruiming en het verlies van goederen daarbij, om tot een gefundeerd oordeel daaromtrent te komen. Deze vordering leent zich derhalve niet voor behandeling in kort geding.

3.7

De grieven kunnen daarom niet tot vernietiging van het vonnis leiden. Het vonnis waarvan beroep zal worden bekrachtigd. [appellant] zal als in het ongelijk gestelde partij worden verwezen in de kosten van het geding in hoger beroep.

4.Beslissing

Het hof:

bekrachtigt het vonnis waarvan beroep;

veroordeelt [appellant] in de kosten van het geding in hoger beroep, tot op heden aan de zijde van Lieven de Key begroot op € 718,- aan verschotten en € 1.788,- voor salaris.

Dit arrest is gewezen door mrs. J.C. Toorman, L.A.J. Dun en M.E. Rossum en door de rolraadsheer in het openbaar uitgesproken op 8 augustus 2017.