Uitspraak
GERECHTSHOF AMSTERDAM
BEKLAGKAMER
Beschikking van op het beklag met het rekestnummer K14/0449 van
[naam klager],
wonende te [woonplaats klager],
klager.
1.Het beklag
Het klaagschrift is op 27 oktober 2014 door het hof ontvangen. Het beklag richt zich tegen de beslissing van de officier van justitie te Amsterdam om geen strafvervolging in te stellen tegen D. Samsom en H. Spekman, ter zake van groepsbelediging op grond van ras (artikel 137c van het Wetboek van Strafrecht), het aanzetten tot discriminatie van mensen wegens hun ras (artikel 137d van het Wetboek van Strafrecht) en beroepsmatige discriminatie (artikel 137g van het Wetboek van Strafrecht).
2.Het verslag van de advocaat-generaal
Bij verslag van 7 oktober 2015 heeft de advocaat-generaal het hof primair in overweging gegeven klager niet-ontvankelijk te verklaren en subsidiair het beklag af te wijzen.
3.De voorhanden stukken
Behalve van het klaagschrift en van het verslag heeft het hof kennis genomen van het in deze zaak door de politie opgemaakte proces-verbaal van aangifte en van de ambtsberichten van de hoofdofficier van justitie, arrondissementsparket Amsterdam van 8 en 9 december 2014.
4.De behandeling in raadkamer
De daartoe aangewezen raadsheer-commissaris heeft klager op 6 januari 2016 in de gelegenheid gesteld het beklag toe te lichten. Klager is verschenen en heeft het beklag aan de hand van een nadien overgelegd schriftelijk stuk toegelicht en gehandhaafd.
5.De inhoud van het beklag
De aangifte van klager betreft de uitlatingen van twee politici (verder ook: beklaagden) die zijn weergegeven in respectievelijk NRC Handelsblad van 15 september 2011 en Vrij Nederland van 18 oktober 2008.
Blijkens de tekst in NRC Handelsblad heeft D. Samsom onder meer het volgende gezegd:
“Het klopt dat het vooral Marokkanen zijn. Deze jongens hebben een etnisch monopolie op dit soort overlast gekregen. Dat is de Ground Zero van het integratiedebat geworden. Maar met de islam heeft het geen bal te maken. Hoe geloviger hoe minder last je van ze hebt. We moeten erkennen dat cultuur hartstikke relevant is. Etnische groepen klitten nou eenmaal op elkaar en nemen elkaars gedrag over. Dat wreekt zich hier”
en
“de essentie is, iemand moet die jongen een draai om zijn oren geven, en ouders op hun eergevoel aanspreken. Je moet het doen als hij elf is, want op zijn vijftiende is die jongen verloren. Maar niet alleen zijn vader of de wijkagent moet de jongen zijn plaats wijzen. Alle volwassenen zijn verantwoordelijk”.
Blijkens de tekst in Vrij Nederland heeft H. Spekman onder meer het volgende gezegd:
“Je moet ze de godganse dag op de huid zitten zodat ze niks meer kunnen flikken. We weten precies wie het zijn. Als je ze alleen maar een waarschuwing of een boete geeft, lachen ze je uit. En van een celstraf krijgen ze alleen maar meer status in hun groep. Je moet ze zien te raken dat ze hun status juist verliezen. De Marokkanen die niet willen deugen, moet je vernederen, voor de ogen van hun eigen mensen. Je moet er voor zorgen dat ze de sulletjes worden van hun eigen wijk. Dat is het enige dat werkt”.
De officier van justitie te Amsterdam heeft de aangifte geseponeerd, omdat hij de bedoelde uitlatingen niet strafbaar achtte. Hiertegen richt zich het beklag.
6.Standpunten van klager en advocaat-generaal
6.1
Standpunt van klager
Klager heeft op 4 april 2014 aangifte gedaan na het lezen van de desbetreffende artikelen via de website van de PVV.
Klager is politicus en groot voorstander van de vrijheid van meningsuiting. Die vrijheid mag alleen ingeperkt worden als er sprake is van het aanzetten tot geweld. De uitlatingen van beklaagden vallen naar de mening van klager niet onder het strafbaar aanzetten tot geweld. Datzelfde geldt volgens klager voor uitlatingen van Wilders, die wordt vervolgd voor zijn uitlating betreffende “minder Marokkanen” en dat is niet rechtvaardig. Als beklaagden voor hun uitlatingen niet worden vervolgd is dat in strijd met het gelijkheidsbeginsel.
Klager bestrijdt het standpunt van de advocaat-generaal dat de uitspraak dat criminele Marokkanen vernederd moeten worden, niet buitensporig is en de uitlating van Wilders betreffende “minder Marokkanen” wel. De argumenten die de advocaat-generaal in haar verslag gebruikt om te motiveren dat de uitlatingen van beklaagden niet strafbaar zijn gelden naar de mening van klager ook voor de uitlating van Wilders.
6.2
Standpunt van de advocaat-generaal
De advocaat-generaal handhaaft de conclusie in het verslag: primair dat klager niet-ontvankelijk is in zijn beklag en subsidiair dat de uitlatingen van beklaagden geen betrekking hebben op Marokkanen wegens hun ras en daarom niet strafbaar zijn.
De advocaat-generaal heeft in dit verband het volgende aangevoerd. Volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad kan als belanghebbende slechts worden beschouwd iemand die door het achterwege blijven van een strafvervolging getroffen is in een belang dat hem bepaaldelijk aangaat.
Hetgeen klager naar voren heeft gebracht is geen kenmerkend specifiek hem aangaand belang bij de vervolging van beklaagden. In het kader van deze beklagprocedure kan het beroep op het gelijkheidsbeginsel door een derde niet als zodanig aangemerkt worden.
De uitlatingen van beklaagden zijn op een ander moment en in een andere context gedaan. Zij verschillen inhoudelijk van de uitlating van Wilders. De omstandigheid dat klager zelf politicus is en groot voorstander is van de vrijheid van meningsuiting, is onvoldoende om hem als belanghebbende in de zin van artikel 12 van het Wetboek van Strafvordering (verder: Sv) aan te kunnen merken.
7.Beoordeling door het hof
Allereerst heeft het hof de vraag te beantwoorden of klager kan worden ontvangen in zijn beklag.
Terwijl
aangiftekan worden gedaan door ieder die kennis draagt van een strafbaar feit, is immers de mogelijkheid van
beklagtegen een beslissing van het Openbaar Ministerie – zoals in deze zaak – geen gevolg te geven aan een aangifte, in artikel 12 Sv beperkt tot rechtstreeks belanghebbenden.
aangiftekan worden gedaan door ieder die kennis draagt van een strafbaar feit, is immers de mogelijkheid van
beklagtegen een beslissing van het Openbaar Ministerie – zoals in deze zaak – geen gevolg te geven aan een aangifte, in artikel 12 Sv beperkt tot rechtstreeks belanghebbenden.
Volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad kan slechts degene die door het achterwege blijven van vervolging getroffen is in een belang dat hem bepaaldelijk aangaat, worden aangemerkt als belanghebbende (Hoge Raad 7 maart 1972, NJ 1973, 35). Daarbij dient sprake te zijn van een objectief bepaalbaar, persoonlijk of kenmerkend belang. Bovendien brengt het relativiteitsvereiste met zich mee dat beoordeeld dient te worden of de overtreden strafbepalingen beogen dit specifieke belang van klager te beschermen.
Blijkens zijn toelichting op het beklag gaat het klager niet zozeer om een schending van een eigen specifiek belang, of een belang dat hem zelf bepaaldelijk aangaat, maar om de toepassing van het gelijkheidsbeginsel: als een derde vervolgd wordt voor soortgelijke uitspraken, moeten ook beklaagden daarvoor worden vervolgd.
Daarmee formuleert klager een
algemeenbelang; dit maakt hem echter geen
persoonlijken
rechtstreeksbelanghebbende. Voorts is hij evenmin getroffen in de belangen die worden beschermd door de strafbepalingen ter zake waarvan de door hem gewenste vervolging zou moeten worden ingesteld.
algemeenbelang; dit maakt hem echter geen
persoonlijken
rechtstreeksbelanghebbende. Voorts is hij evenmin getroffen in de belangen die worden beschermd door de strafbepalingen ter zake waarvan de door hem gewenste vervolging zou moeten worden ingesteld.
Het hof is van oordeel dat, nu er geen sprake is van een belang waarop artikel 12 Sv ziet, klager niet-ontvankelijk is in zijn beklag, zodat dit moet worden afgewezen.
8.De beslissing
Het hof wijst het beklag af.
Deze beschikking, waartegen geen gewoon rechtsmiddel openstaat, is gegeven op
door mrs. P.C. Kortenhorst, raadsheren, A.M. van Woensel en N. van der Wijngaart, raadsheren, in tegenwoordigheid van mr. S.G.J. Berk, griffier, en ondertekend door de voorzitter en de griffier.