ECLI:NL:GHAMS:2015:1679

Uitspraak

beschikking

___________________________________________________________________

GERECHTSHOF TE AMSTERDAM

ONDERNEMINGSKAMER

zaaknummer : 200.161.879/01 OK

beschikking van de Ondernemingskamer van 21 april 2015

inzake

DE ONDERNEMINGSRAAD VAN CANON EUROPA N.V.,

gevestigd te Amstelveen,

VERZOEKER,

advocaat:
mr. J.J.M. van Mierlo, kantoorhoudende te Utrecht,

t e g e n

de naamloze vennootschap

CANON EUROPA N.V.,

gevestigd te Amstelveen,

VERWEERSTER,

advocaat:
mr. P.A. Nabben, kantoorhoudende te Amsterdam.

1.Het verloop van het geding

1.1

In het vervolg zal verzoeker (ook) worden aangeduid als de ondernemingsraad en verweerster als Canon Europa of de ondernemer.

1.2

De ondernemingsraad heeft bij op 29 december 2014 ter griffie van de Ondernemingskamer ingekomen verzoekschrift met producties de Ondernemingskamer verzocht, uitvoerbaar bij voorraad:

1. te verklaren dat de ondernemer bij afweging van alle betrokken belangen in redelijkheid niet heeft kunnen komen tot het besluit van 28 november 2014;

2. de ondernemer te verbieden het besluit, voor zover dat betrekking heeft op fase I (de invoering van de Intermediate State Organisation) uit te voeren, totdat de besluitvorming over fase II (de invoering van de Target Organisation) zal zijn afgerond;

3. de ondernemer te gebieden het besluit in te trekken en alle gevolgen van het besluit ongedaan te maken, voor zover dat betrekking heeft op fase II, te weten invoering van de Target Organisation, en

4. de ondernemer te verbieden het besluit, voor zover dat betrekking heeft op fase II, uit te voeren.

1.3

Canon Europa heeft bij op 3 maart 2015 ter griffie van de Ondernemingskamer ingekomen verweerschrift met producties de Ondernemingskamer verzocht het verzoek geheel - maar in ieder geval het verzoek onder 2 - af te wijzen.

1.4

Het verzoek is behandeld ter openbare terechtzitting van de Ondernemingskamer van 19 maart 2015. Bij die gelegenheid heeft de ondernemingsraad een (op voorhand aan de Ondernemingskamer en de wederpartij toegezonden) akte houdende wijziging van verzoek genomen, tevens houdende producties, strekkende tot wijziging van het verzoek, aldus dat de ondernemingsraad verzoekt:

1. te verklaren dat de ondernemer bij afweging van alle betrokken belangen in redelijkheid niet heeft kunnen komen tot het besluit van 28 november 2014;

2. de ondernemer te verbieden het besluit, voor zover dat betrekking heeft op fase II, uit te voeren, tenzij de ondernemer daarbij in de personele gevolgen voorziet overeenkomstig het Sociaal Plan van 27 september 2012.

De advocaten hebben de standpunten van de onderscheiden partijen toegelicht aan de hand van - aan de Ondernemingskamer en de wederpartij overgelegde - aantekeningen, waarbij Canon Europa tevens nog een op voorhand aan de Ondernemingskamer en de wederpartij gezonden nadere productie in het geding heeft gebracht. Partijen hebben vragen van de Ondernemingskamer beantwoord en inlichtingen verstrekt. Mr. Van Mierlo heeft toegelicht dat de ondernemingsraad zijn verzoek heeft gewijzigd omdat de ondernemingsraad geen bezwaar heeft tegen uitvoering van het besluit voor zover dat betrekking heeft op fase I.

2.De feiten

2.1

Canon Europa maakt deel uit van een internationaal concern, met aan het hoofd Canon Inc, gevestigd in Japan. De belangrijkste activiteit van het Canon concern betreft de verkoop en levering van beeldverwerkingsoplossingen aan bedrijven en consumenten. Dit betreft de ontwikkeling van producten, oplossingen en diensten voor kantoren en professionele printerafdelingen, de verkoop en levering van breedformatprinters en commerciële printers, inclusief aanverwante diensten, de verkoop en levering van (professionele) foto- en videoapparatuur, projectoren, netwerkcamera’s, broadcastoplossingen en digitale radiografie.

2.2.

Het hoofdkantoor van de Europese tak van Canon (hierna aan te duiden als: Canon EMEA) is gevestigd in het Verenigd Koninkrijk. Dit hoofdkantoor is verantwoordelijk voor strategie en bedrijfsleiding, voor pan-Europese bedrijfsmodellen, bedrijfsmethodologieën en verkoop- en marketingfuncties, alsmede voor functies als Legal, HR, Corporate Communication en Corporate Relations, ICT en Finance.

2.3.

Op 27 september 2012 is tussen Canon Europa, Canon Nederland N.V. en Océ- Technologies B.V. enerzijds en een aantal vakbonden anderzijds een Sociaal Plan overeengekomen. Dit Sociaal Plan heeft een looptijd van 1 november 2012 tot en met 31 december 2014. Artikel 4 lid 2 van dit Sociaal Plan luidt, voor zover hier van belang, als volgt:

“
Dit Sociaal Plan is van toepassing op (…) werknemers met een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd met Canon[in artikel 1 gedefinieerd als Canon Nederland N.V. en/of Canon Europa N.V., zowel gezamenlijk als ieder afzonderlijk, opm. Ondernemingskamer]
en die als gevolg van een reorganisatie waarvoor een adviesaanvraag vóór 1 januari 2015 bij de OR is ingediend hun arbeidsplaats verliezen, dan wel een andere functie of andere standplaats krijgen toegewezen.”

2.4.

In 2013 heeft de CIO van Canon EMEA een zogenaamd Mid Term Plan 2014-2016 voor de IT-organisatie van Canon Europa opgesteld. In dit stuk wordt als doelstelling voor de IT-organisatie genoemd ‘
to become a primary driver of differentation and profitability’. Om deze doelstelling te bereiken zou de organisatie moeten transformeren van ‘
a passive service provider’ in ‘
a reliable and cost effective business partner’.

2.5.

Canon Europa heeft The Boston Consulting Group (hierna: BCG) opdracht gegeven onderzoek te doen gericht op het ‘future Organisation Design’. In januari 2015 heeft de BCG daartoe een aantal diepte-interviews gehouden. Vervolgens heeft de BCG, op basis van verdere analyses, aanbevelingen gedaan aan Canon Europa om te komen tot ’
an integrated, aligned, efficient and cost effective organisation’.

2.6.

Op 23 juni 2014 heeft Canon Europa de ondernemingsraad advies gevraagd met betrekking tot de voorgenomen reorganisatie van de IT-organisatie. Onder verwijzing naar artikel 25 lid 1 aanhef en onder d WOR heeft Canon Europa de ondernemingsraad advies gevraagd over:

(p.1 ) ‘
IT function organisation 2014-2016/2017:


Organisation structure and restructure of resources


Substantially changed and/or new capabilities


Consolidation of capabilities


Workforce reduction due to functional overlaps, synergies, redundancies


New roles: definition of selection & appointment process for new and/or

significantly changed positions/capabilities


Change and implementation plan’

Op grond van artikel 25 lid 1 aanhef en onder e WOR vraagt Canon Europa de ondernemingsraad advies uit te brengen over:

‘
Design principles and decisions for the envisioned target organisation of the IT function > 2016/2017.’

Op p. 5 van de adviesaanvraag (in hoofdstuk 1.1. ‘
Mid Term Plan – MTP – 2014-2016’) vermeldt Canon Europa een aantal complicerende factoren bij de gewenste transformatie: de nog lopende integratie van activiteiten van Océ die begin 2012 door Canon zijn overgenomen, de vervanging van verouderde (‘legacy’) systemen (het ‘Unity’-programma) en de geografische spreiding van de IT-organisatie over Londen, Amstelveen en Venlo. Eveneens op p. 5 staat (onderstreept): ‘
This Request for Advice is specifically requested for the Canon EMEA Amstelveen location. In order to provide the Works Council with a full understanding of the decisions taken by management the full picture is necessary.’

In hoofdstuk 2.1. ‘
Fit for Future Project’ staat (p. 8):

‘
As the Unity rollout will be spread over several years, the IT-transformation journey needs to be staggered, the changes cannot be implemented simultaneously. Therefore, the intention is to at first create an Intermediate Organisation, that is a stepping stone towards the final, post Unity organisation design, being the Target State Organisation. The first phase has the objective to create a more efficient, reliable and stable organisation, while the final phase is to optimise the organisation to its full extent.

As the journey encompasses several years, there may be internal and external elements requiring revisiting the End State Organisation later on. We count on the understanding of the Works Council an agile attitude and approach will be necessary to implement the Target State Design. Business environment is not static, over time further minor changes may be required which the provided advice should make acceptable.’

Op p 13 (in hoofdstuk 4.1. ‘
The Change – What will be different…’) noemt Canon Europa de door BCG geschetste organisatorische veranderingen die nodig zijn om de Intermediate en Target State Organisation te ondersteunen:


Full integration of the CENV and RSHQ Venlo Canon in the Infrastructure and Operations department;


Streamlining service departments to increase the reliability of the services;


Improve cost efficiency through increased automation, span of control and synergies;


Position IT as a Business Partnes through alignment with BPO and introducing the Business Relationship Management;


Increase innovation capabilities through introduction of a Digital Competence Centre.

In hoofdstuk 4.2
‘Intermediate and Target State Organisation’ staat:

(p. 13/14) ‘
BCG has recommended that Canon adopts the following two organisation designs for the Intermediate and the Target state.(…)

The major part of the restructuring and consolidating of resources will take place during the implementation of the Intermediate Organisation. The focus of the Target State organisation will be optimalisation.’

(p. 15) ‘
According Chapter IV Article 25 1 e Canon Europa Management requests advice from the Works Council on the intended organisational design for both the Intermediate and the conceptual Target State organisation of IT.

The full roll-out of Unity being planned beyond 2016 the Target Organisation is to be seen as directional. In the coming years the external market and company strategy may require revisiting the structure. Works Council is therefore requested to advise on the envisaged Target Organisation.’

2.7.

Op 14 november 2014 heeft de ondernemingsraad zijn advies uitgebracht. Dit advies luidt onder meer:

‘
Works Council advice and recommendations on proposed changes

Where Works Council offers no advice[Canon Europa]
Management can consider that Works Council have understood the principles and accepted the information provided.

1.Design decisions Organisation (intermediate and target)

Works Council notes that the ‘Fit for Future’ reorganisation sensibly indicates a two-phase approach. “Phase I – Interim Organisation” and “ Phase II – Target Organisation”.

Works Council advise that any[Canon Europa]
personnel falling in scope of redundancy connected with implementing “Phase II – Target Organisation” of the ‘Fit for Future’ reorganisation, must be remunerated under the conditions of the Social Plan in force at the time of this[Request for Advice]
. In this respect Works Council expects any reorganisation within[European Information & Communication Technology]
that impacts employees in terms of changed roles or redundancies, to be in scope of this initial RFA. (…)’

2.8.

Canon Europe heeft op 28 november 2014 haar definitieve besluit kenbaar gemaakt aan de ondernemingsraad. Dit besluit bevat onder meer de volgende passage:

‘
Phase II of the reorganisation highlights the so called post Unity Organisation. The headcount needs/requirements will be defined at that moment of time, taking into account the evolution of Canon EMEA in the coming years, specifically the changed technological environment of our business. The impact of these business related changes is unknown at this very moment, we are not in a position to identify headcount three years beforehand.

Should phase II result in a negative change in headcount plans, a new[Request for Advice]
will be submitted to the works council for evaluation.

Management cannot agree on the applicability of the actual social plan for actions not foreseen in the actual request for advice.’

De
management decisionluidt: ‘
It is the decision of the management to execute the intended changes as described in the Request for Advice and the reply to the works council advice and recommendations’.

3.De gronden van de beslissing

3.1

De ondernemingsraad heeft aangevoerd dat Canon Europa niet in redelijkheid heeft kunnen komen tot haar besluit van 28 november 2014. In de eerste plaats heeft hij daartoe aangevoerd dat het besluit niet in overeenstemming is met artikel 4 lid 2 van het Sociaal Plan (hiervoor geciteerd onder 2.3). In de tweede plaats heeft hij gesteld dat Canon Europa in strijd handelt met het bepaalde in artikel 25 lid 3 WOR op grond waarvan de ondernemer verplicht is inzicht te verschaffen in de wijze waarop wordt voorzien in de gevolgen die het besluit naar verwachting zal hebben voor de in de onderneming werkzame personen.

3.2.

Canon Europa heeft verweer gevoerd. Met betrekking tot het beroep van de ondernemingsraad op het Sociaal Plan voert zij – kort weergegeven – het volgende aan. Zij heeft de ondernemingsraad niet toegezegd dat het Sociaal Plan ook in 2017 op de Target Organisation zal worden toegepast omdat 2017 nog te ver in de toekomst ligt. Daarbij komt dat de inhoud van het Sociaal Plan een weerspiegeling vormt van wat toen (in 2012) gebruikelijk was. Mogelijk zal tussen nu en 2017 een nieuw sociaal plan tot stand komen en dit kan dan leiden tot het onwenselijke resultaat dat verschillende vertrekregelingen zullen gelden. Voorts geldt dat in geval het invoeren van de Target Organisation te zijner tijd zal leiden tot negatieve personele gevolgen (wat Canon Europa overigens niet verwacht), Canon Europa deze gevolgen in een nieuwe (volledige) adviesprocedure ter advisering aan de ondernemingsraad zal voorleggen. Ten derde is het niet aan de ondernemingsraad, ook niet langs de weg van artikel 26 WOR, om een juiste toepassing van een sociaal plan af te dwingen, aldus Canon Europa. Met betrekking tot het tweede door de ondernemingsraad aangevoerde argument stelt Canon Europa dat zij in de adviesaanvraag heeft betrokken wat nu al te zeggen valt over de Target Organisation in 2017, maar dat dat nog niet veel is, en dat zij slechts ‘the full picture’ heeft willen schetsen. Voorts heeft zij aangevoerd dat de ondernemingsraad in zijn advies vrede lijkt te hebben met de hoeveelheid informatie en de mededeling van Canon Europa dat zij over de verwachte gevolgen voor het personeel nog weinig meer kon mededelen. Canon Europa stelt zich op het standpunt dat nu de ondernemingsraad in zijn advies voor wat betreft de Target Organisation geen bezwaar heeft gemaakt op het punt van het gestelde gebrek in de informatieverschaffing, hij thans niet gerechtigd is te verzoeken het besluit nu juist op die grond als kennelijk onredelijk te beoordelen.

3.3.

De Ondernemingskamer overweegt als volgt.

3.4.

Voor zover op grond van de stukken nog onduidelijkheid zou kunnen bestaan over de vraag of de adviesaanvraag alleen betrekking had op de invoering van de Intermediate Organisation of ook op de invoering van de Target Organisation (op pagina 15 van de adviesaanvraag - zie ook hierboven sub 2.6 - staat dat de adviesaanvraag betrekking heeft op zowel de Intermediate Organisation als op de
conceptualTarget State Organisation), heeft Canon Europa ter zitting buiten twijfel gesteld dat de adviesaanvraag tevens ziet op de invoering van de Target Organisation, met dien verstande dat zij heeft benadrukt dat met betrekking tot de Target Organisation in dit stadium alleen nog de contouren kunnen worden geschetst en dat zij de personele gevolgen nog niet precies kan overzien. Met betrekking tot de Target Organisation zijn er twee momenten waarop advies wordt gevraagd: nu en op een later moment (zowel over de organisatie zelf als de personele gevolgen), aldus Canon Europa ter zitting.

3.5.

Waar de adviesaanvraag tevens betrekking heeft op de Target Organisation, geldt op grond van het bepaalde in artikel 25 lid 3 WOR dat Canon Europa de ondernemingsraad een overzicht dient te verstrekken van de gevolgen die het besluit tot invoering (te zijner tijd) van de Target Organisation naar te verwachten valt voor de in de onderneming werkzame personen zal hebben en van de naar aanleiding daarvan voorgenomen maatregelen. De ondernemingsraad heeft laten weten begrip te hebben voor het standpunt van Canon Europa dat zij nog niet precies kan aanduiden wat over een jaar of drie de personele gevolgen van invoering van de Target Organisation zullen zijn. De ondernemingsraad voert aan dat zijn beroep dan ook niet ziet op het ontbreken van een overzicht van de personele gevolgen, maar op het nalaten door Canon Europa om inzicht te geven in de wijze waarop in die gevolgen voorzien zal gaan worden.

3.6.

De Ondernemingskamer acht het beroep van de ondernemingsraad in dat opzicht gegrond. Canon Europa heeft geen inzicht verstrekt in de naar aanleiding van de te verwachten personele gevolgen door haar voorgenomen maatregelen. Canon Europa heeft aangevoerd dat het besluit tot invoering van de Target Organisation naar verwachting niet tot gevolg zal hebben dat werknemers met een vast dienstverband hun arbeidsplaats zullen verliezen, maar de ondernemingsraad heeft dit gemotiveerd weersproken en niet aannemelijk is dat een reorganisatie zoals deze in het kader van de invoering van de Target Organisation zal worden uitgevoerd in het geheel geen personele gevolgen zal hebben. Daarbij gaat het niet alleen om vermindering van arbeidsplaatsen, maar tevens om gevolgen als relevante wijziging in werkzaamheden of standplaats. Een toezegging dat er in het geheel geen personele gevolgen zullen zijn, heeft Canon Europa ook niet gegeven.

3.7.

Canon Europa heeft aangevoerd dat de ondernemingsraad in de onderhavige procedure slechts een beroep kan doen op bezwaren die hij in zijn advies tot uitdrukking heeft gebracht, maar deze stelling kan Canon Europa niet baten. Het advies van de ondernemingsraad luidt om in de personele gevolgen van de invoering van de Target Organisation te voorzien met toepassing van de bepalingen van het Sociaal Plan van 27 september 2012. In dit advies ligt besloten dat de ondernemingsraad bezwaar heeft tegen het nog niet noemen van maatregelen. Daaraan doet niet af dat de ondernemingsraad zich niet op het standpunt heeft gesteld dat Canon onvoldoende specifieke informatie heeft verschaft over de inhoud van de personele gevolgen.

3.9.

Nu Canon Europa in haar besluit in het geheel niet is ingegaan op te treffen maatregelen om eventuele personele gevolgen van de invoering van de Target Organisation te ondervangen en evenmin heeft gemotiveerd waarom – ondanks het bepaalde in art. 4 lid 2 – het Sociaal Plan van 27 september 2012 hier niet van toepassing is (dat Canon Europa het kennelijk onwenselijk acht op voorhand toepassing van het Sociaal Plan toe te zeggen, is in dit verband onvoldoende), heeft Canon Europa niet in redelijkheid tot haar besluit kunnen komen.

3.1

De slotsom is dat het (gewijzigde) verzoek van de ondernemingsraad toewijsbaar is. De Ondernemingskamer merkt daarbij voor de duidelijkheid op dat de toewijzing van de clausulering van onderdeel 2 van het verzoek (‘tenzij Canon Europa daarbij in de personele gevolgen voorziet overeenkomstig het Sociaal Plan van 27 september 2012’) geen oordeel van de Ondernemingskamer over de toepasselijkheid en betekenis van het Sociaal Plan impliceert. De clausulering is slechts een beperking van de reikwijdte van de door de ondernemingsraad verzochte voorziening en de Ondernemingskamer beoogt niet méér toe te wijzen dan verzocht.

4.De beslissing

De Ondernemingskamer:

verklaart dat Canon Europa in redelijkheid niet heeft kunnen komen tot het besluit van 28 november 2014;

verbiedt Canon Europa dat besluit, voor zover dat betrekking heeft op fase II (de invoering van de Target Organisation), uit te voeren, tenzij Canon Europa daarbij in de personele gevolgen voorziet overeenkomstig het Sociaal Plan van 27 september 2012;

verklaart deze beschikking uitvoerbaar bij voorraad.

Deze beschikking is gegeven door mr. A.M.L. Broekhuijsen-Molenaar, voorzitter, mr. M.M.M. Tillema en mr. G.C. Makkink, raadsheren, en drs. P.R. Baart en drs. J.B.M. Streppel, raden, in tegenwoordigheid van mr. M.A. Sterk, griffier, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van de Ondernemingskamer van 21 april 2015.