ECLI:NL:GHAMS:2015:1606

Uitspraak

parketnummer: 23-004514-14

datum uitspraak: 29 april 2015

TEGENSPRAAK

Verkort arrest van het gerechtshof Amsterdam gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen

het vonnis van de rechtbank Noord-Holland van 12 november 2014 in de strafzaak onder

parketnummer 15-810051-13 tegen

[verdachte],

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1966,

adres: [adres].

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in hoger beroep van

15 april 2015 en, overeenkomstig het bepaalde bij artikel 422, tweede lid, van het

Wetboek van Strafvordering, het onderzoek op de terechtzitting in eerste aanleg.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van wat door de verdachte en de raadsvrouw naar voren is gebracht.

Tenlastelegging

Aan de verdachte is ten laste gelegd dat:

primair:
hij op of omstreeks 6 november 2012 aan boord van een luchtvaartuig (te weten een Nederlands luchtvaartuig met het vluchtnummer [vluchtnummer], tijdens de vlucht van Amsterdam naar Fortaleza), meermalen, althans eenmaal, opzettelijk een daad van geweld heeft begaan tegen [slachtoffer 1] (gezagvoerder) en/of [slachtoffer 2] (purser) en/of [slachtoffer 3] (steward) en/of [slachtoffer 4] (steward) en/of overig cabinepersoneel van voornoemde vlucht en/of één of meer van zijn medepassagiers, immers is/ heeft hij, verdachte,

- geen gehoor gegeven aan aanwijzingen door of namens de gezagvoerder niet te roken en/of

- geen gehoor gegeven aan aanwijzingen door of namens de gezagvoerder, al dan niet in het kader van een aan verdachte uitgereikte "Notice of Violation" (inhoudende zich rustig te gedragen) en/of

- tegen medepassagiers en/of het cabinepersoneel geschreeuwd en/of gescholden en/of

- gedreigd (een) medepassagier(s) "een klap te verkopen" en/of "dood te maken"

- geschopt en/of geslagen tegen het/de vliegtuigstoel(en) en/of het televisiescherm(en) en/of de muur van het toilet en/of

- een slaande beweging gemaakt in de richting van voornoemde [slachtoffer 3],

waardoor gevaar voor de vliegveiligheid van het luchtvaartuig te duchten is geweest, immers heeft hij, verdachte, de veiligheid van het luchtvaartuig en/of de passagiersveiligheid in gevaar gebracht door het niet opvolgen van de aanwijzingen van het cockpitpersoneel en/of het cabinepersoneel en/of voornoemde handelingen, te weten nu:

- de gezagvoerder zich genoodzaakt zag een noodlanding te maken op Tenerife en/of

- de gezagvoerder en/of het cabinepersoneel zich gedurende langere tijd bezig moest houden met verdachte (in de gaten houden en/of kalmeren en onder controle brengen)

waardoor de gezagvoerder en het cabinepersoneel zich niet (volledig) kon richten op de normale werkzaamheden en/of de werkzaamheden in het kader van de vliegveiligheid aan boord;

subsidiair:
hij op of omstreeks 6 november 2012 aan boord van een luchtvaartuig (te weten een Nederlands luchtvaartuig met vluchtnummer [vluchtnummer], tijdens de vlucht van Amsterdam naar Fortaleza) meermalen de aanwijzingen van de gezagvoerder niet heeft opgevolgd, immers heeft hij, verdachte,

- geen gevolg gegeven aan de aanwijzingen namens de gezagvoerder niet te roken aan boord van het vliegtuig, algemeen kenbaar gemaakt door middel van lichtsignalen en mondeling gegeven aanwijzingen en/of

- geen gevolg gegeven aan het verzoek door of namens de gezagvoerder zich rustig te houden (al dan niet in het kader van een aan verdachte uitgereikte Notice of Violation).

Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zal het hof deze verbeterd lezen. De verdachte wordt daardoor niet in de verdediging geschaad.

Vonnis waarvan beroep

Het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd, omdat het hof tot een andere beslissing komt dan de rechtbank.

Overwegingen en oordeel van het hof

De raadsvrouw heeft bepleit dat het handelen van de verdachte was ingegeven door een hypoglykemie aanval die hij niet heeft voelen aankomen en die hij niet opzettelijk willens en wetens heeft veroorzaakt, waardoor het de verdachte op dat moment aan ieder inzicht in zijn gedragingen ontbrak omdat zijn geestelijke en lichamelijke functies tijdelijk waren verstoord. Het door de getuigen beschreven gedrag van de verdachte past daarbij, te weten: angst, verwardheid en dronken overkomen. De verdachte moet derhalve worden vrijgesproken wegens het ontbreken van opzet dan wel worden ontslagen van alle rechtsvervolging omdat het voorgevallene hem niet kan worden toegerekend.

Het door de raadsvrouw geschetste scenario, inhoudende dat de verdachte ten tijde van zijn gedragingen een hypoglykemie aanval had, is - naar het oordeel van het hof - niet aannemelijk geworden. Het hof overweegt hieromtrent als volgt.

In het onderhavige geval is het vliegtuig met de verdachte aan boord om 14:12 uur van de luchthaven Schiphol vertrokken. De verdachte is zich na ongeveer twee uur vliegen vervelend en agressief gaan gedragen en het vliegtuig is, als gevolg van de misdragingen van de verdachte, tussentijds om 18:13 uur op Tenerife geland. Uit de verklaring van de getuige [slachtoffer 4] leidt het hof af dat een injectie met kalmeringsmiddel kort vóór het inzetten van de landing aan de verdachte is toegediend. Tot die tijd lukte het het personeel (en behulpzame passagiers) niet de verdachte rustig te krijgen. Uit de stukken blijkt verder dat de verdachte na de landing (half bewusteloos) van boord is gehaald, dat hij door een medisch team van de luchthaven is onderzocht en dat hij daarna om 18:40 uur naar het ziekenhuis (Hospiten Sur in Playa de Las Américas, Arona) is gebracht.

Uit de door de raadsvrouw overgelegde stukken kan worden afgeleid dat het om uit een hypoglykemie te komen noodzakelijk is dat glucose wordt toegediend. Nu gesteld noch gebleken is dat de verdachte nà het vertrek van Schiphol om 14:12 uur glucose houdende voedingsmiddelen heeft genuttigd dan wel dat deze hem zijn toegediend (door het medisch personeel op de luchthaven, in het ziekenhuis dan wel in de hotelkamer waar hij daarna naar toe is gebracht) acht het hof het door de raadsvrouw geschetste scenario niet aannemelijk.

Het verweer wordt verworpen.

Bewezenverklaring

Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het primair ten laste gelegde heeft begaan, met dien verstande dat:

primair:
hij 6 november 2012 aan boord van een luchtvaartuig, te weten een Nederlands luchtvaartuig met het vluchtnummer [vluchtnummer], tijdens de vlucht van Amsterdam naar Fortaleza, meermalen, opzettelijk een daad van geweld heeft begaan tegen [slachtoffer 2] (purser) en [slachtoffer 3] (steward) en [slachtoffer 4] (steward), immers heeft verdachte,

geen gehoor gegeven aan aanwijzingen door of namens de gezagvoerder, al dan niet in het kader van een aan verdachte uitgereikte "Notice of Violation", en
tegen het cabinepersoneel geschreeuwd en gescholden, en
geschopt en geslagen tegen vliegtuigstoelen en televisieschermen en de muur van het toilet, en
een slaande beweging gemaakt in de richting van voornoemde [slachtoffer 3],

waardoor gevaar voor de vliegveiligheid van het luchtvaartuig te duchten is geweest, immers:

de gezagvoerder zich genoodzaakt zag een noodlanding te maken op Tenerife en
de gezagvoerder en het cabinepersoneel zich gedurende langere tijd bezig moest houden met verdachte (in de gaten houden en kalmeren en onder controle brengen) waardoor de gezagvoerder en het cabinepersoneel zich niet volledig kon richten op de normale werkzaamheden en de werkzaamheden in het kader van de vliegveiligheid aan boord.

Wat primair meer of anders is ten laste gelegd, is niet bewezen. De verdachte moet hiervan worden vrijgesproken.

Het hof grondt zijn overtuiging dat de verdachte het bewezen verklaarde heeft begaan op de feiten en omstandigheden die in de bewijsmiddelen zijn vervat.

Strafbaarheid van het bewezen verklaarde

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het primair bewezen verklaarde uitsluit, zodat dit strafbaar is.

Het primair bewezen verklaarde levert op:

Opzettelijk een daad van geweld begaan tegen iemand die zich aan boord van een luchtvaartuig bevindt, terwijl daarvan gevaar voor de veiligheid van het luchtvaartuig te duchten is, meermalen gepleegd.

Strafbaarheid van de verdachte

Nu het hof het verweer verwerpt ter zake de hypoglykemie aanval, is er geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de verdachte ten aanzien van het primair bewezen verklaarde uitsluit, zodat de verdachte strafbaar is.

Oplegging van straf

De rechtbank Noord-Holland heeft de verdachte voor het in eerste aanleg primair bewezen verklaarde veroordeeld tot voorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 3 maanden met een proeftijd van 2 jaar en tot een werkstraf voor de duur van 240 uur, bij niet naar behoren verrichten te vervangen door 120 dagen hechtenis.

Tegen voormeld vonnis is door het openbaar ministerie hoger beroep ingesteld.

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat de verdachte voor het primair ten laste gelegde zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van negen maanden waarvan drie maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar.

Het hof heeft in hoger beroep de op te leggen straf bepaald op grond van de ernst van het feit en de omstandigheden waaronder dit is begaan en gelet op de persoon van de verdachte.

Het hof heeft daarbij in het bijzonder het volgende in beschouwing genomen.

De verdachte heeft zich tijdens de vlucht aan boord van een luchtvaartuig met aan boord 245 passagiers en 11 bemanningsleden, geruime tijd vreselijk misdragen. Hij heeft tegen stoelen, televisieschermen en de muur van het toilet geschopt en geslagen. Daarnaast was hij verbaal agressief tegen bemanningsleden. Interventie door bemanningsleden en verdachtes vriend en zelfs de uitreiking van een ‘Notice of Violation’ namens de gezagvoerder hebben de verdachte niet kunnen stoppen in zijn agressieve handelingen en uitlatingen. Dat lukte pas nadat de verdachte een injectie met kalmeringsmiddel was toegediend. De verdachte heeft door zo te handelen het cabinepersoneel een onaanvaardbaar lange tijd ervan weerhouden de hen voorgeschreven werkzaamheden en taken op het gebied van de veiligheid van het luchtvaartuig en van de medepassagiers ten volle uit te voeren, de gezagvoerder heeft de cockpit moeten verlaten en is er zelfs een tussenlanding gemaakt in Tenerife.

Het behoeft geen betoog dat daden van geweld in een besloten ruimte als de cabine in een luchtvaartuig tijdens de vlucht, snel gevoelens van grote onveiligheid teweeg brengen bij medepassagiers en cabinepersoneel die daarvan getuige zijn. De beslotenheid van de ruimte tijdens de vlucht maakt immers dat men zich niet aan de ontstane situatie kan onttrekken. Daarbij komt dat de mogelijkheid van escalatie van het geweld, waarbij meer personen betrokken kunnen raken, een nog grotere bedreiging voor de veiligheid van het luchtvaartuig en de inzittenden kan vormen.

Vooropgesteld wordt dat voor een feit als het onderhavige oplegging van een langere (deels) onvoorwaardelijke gevangenisstraf passend is. Toch zal het hof een lagere straf opleggen dan door de advocaat-generaal is gevorderd.

Het hof houdt rekening met de persoonlijke omstandigheden van de verdachte, zoals ter terechtzitting in hoger beroep naar voren gebracht. Daarnaast ligt het in de rede dat de verdachte zal worden ontslagen en niet binnen een overzienbare termijn een andere vergelijkbare functie zal kunnen verkrijgen.

Een voorwaardelijke gevangenisstraf zal niet worden opgelegd. Daarvoor zijn, gelet op een de verdachte betreffend Uittreksel Justitiële Documentatie van 2 april 2015 waaruit blijkt dat niet eerder strafrechtelijk onherroepelijk is veroordeeld en de persoonlijke omstandigheden die zien op de aard van het beroep van de verdachte, namelijk dat van beveiliger in particuliere dienst, geen termen aanwezig.

Daarbij houdt het hof ook rekening met het feit dat de verdachte zich met Arke Fly in verbinding heeft gesteld voor het treffen van een betalingsregeling voor de door hem veroorzaakte financiële schade.

Alles afwegende, acht het hof oplegging van na te noemen straf passend en geboden. Tot een verdergaande matiging op grond van de persoonlijke omstandigheden van de verdachte, zoals door de raadsvrouw is bepleit, bestaat geen aanleiding.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

De op te leggen straf is gegrond op de artikelen 22c, 22d en 385b van het Wetboek van Strafrecht.

Deze wettelijke voorschriften worden toegepast zoals geldend ten tijde van het bewezen verklaarde.

BESLISSING

Het hof:

Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht:

Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het primair ten laste gelegde heeft begaan.

Verklaart niet bewezen wat de verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven is bewezen verklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.

Verklaart het primair bewezen verklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart de verdachte strafbaar.

Veroordeelt de verdachte tot een
taakstrafbestaande uit een werkstraf voor de duur van
240 (tweehonderdveertig) uren, indien niet naar behoren verricht te vervangen door
hechtenis.

Dit arrest is gewezen door de meervoudige strafkamer van het gerechtshof Amsterdam, waarin zitting hadden mr. S. Clement, mr. M. Jurgens en mr. M.C.A.E. van Binnebeke, in tegenwoordigheid van

mr. J. Mulder, griffier, en is uitgesproken op de openbare terechtzitting van dit gerechtshof van

29 april 2015.

Mr. Van Binnebeke is buiten staat dit verkort arrest mede te ondertekenen.

[..]