Uitspraak
arrest
___________________________________________________________________ _ _
GERECHTSHOF AMSTERDAM
afdeling civiel recht en belastingrecht, team II
zaaknummer : 200.078.639/01
zaak-/rolnummer rechtbank : 439886/HA ZA 09-3194
arrest van de meervoudige kamer van 10 september 2013
inzake:
de vennootschap naar Italiaans recht
DIMENSIONE DIRECT SALES S.R.L.,
gevestigd te Bologna, Italië,
APPELLANTE in het principaal hoger beroep,
GEÏNTIMEERDE in het incidenteel hoger beroep,
advocaat:
mr. A. van Heeste Amsterdam,
mr. A. van Heeste Amsterdam,
t e g e n
1. de vennootschap naar Italiaans recht
CASSINA S.P.A.,
gevestigd te Meda, Italië,
2. de rechtspersoon naar Frans recht
LA FONDATION LE CORBUSIER,
gevestigd te Parijs, Frankrijk,
GEÏNTIMEERDEN in het principaal hoger beroep,
APPELLANTEN in het incidenteel hoger beroep,
advocaat:
mr. N.D.R. Nefkenste Amsterdam.
mr. N.D.R. Nefkenste Amsterdam.
1.Het geding in hoger beroep
De partijen worden hierna Dimensione respectievelijk Cassina c.s. (afzonderlijk Cassina en La Fondation) genoemd.
Dimensione is bij dagvaarding van 12 oktober 2010 in hoger beroep gekomen van een vonnis van de rechtbank Amsterdam van 14 juli 2010, zoals hersteld bij vonnis van 15 september 2010, in deze zaak gewezen tussen Cassina c.s. als eiseressen en Dimensione als gedaagde (hierna: het vonnis).
Dimensione heeft bij memorie zeventien grieven voorgesteld, bescheiden in het geding gebracht, bewijs aangeboden en geconcludeerd dat het hof het vonnis waarvan beroep zal vernietigen en alsnog de vorderingen van Cassina c.s. zal afwijzen, met veroordeling van Cassina c.s. in de kosten van het geding in beide instanties overeenkomstig art. 1019h Rv en terugbetaling van al hetgeen Dimensione uit hoofde van het bestreden vonnis zal hebben voldaan. Daarbij heeft Dimensione tevens incidenteel gevorderd dat de tenuitvoerlegging van het vonnis van de rechtbank alsmede de procedure in hoger beroep zal worden geschorst.
Nadat Cassina c.s. in het incident bij memorie, met producties, hadden geantwoord en Dimensione nog een akte uitlating producties had genomen, heeft het hof bij tussenarrest van 16 augustus 2011 in het incident de vordering afgewezen en Dimensione veroordeeld in de daarop gevallen kosten, en in de hoofdzaak elke verdere beslissing aangehouden.
Vervolgens hebben Cassina c.s. in de hoofdzaak bij memorie geantwoord, de grieven bestreden en hunnerzijds incidenteel appel ingesteld. Daarbij hebben zij acht grieven voorgesteld, producties overgelegd en bewijs aangeboden en geconcludeerd, zakelijk weergegeven, dat het hof bij arrest, uitvoerbaar bij voorraad, het hoger beroep van Dimensione zal afwijzen en het vonnis waarvan beroep gedeeltelijk, voor zover door Cassina c.s. bestreden, zal vernietigen en dat vonnis voor het overige zal bekrachtigen, met veroordeling van Dimensione in de (volledige) kosten van het geding in beide instanties.
Daarop heeft Dimensione in het incidenteel hoger beroep bij memorie geantwoord, nog een productie overgelegd, bewijs aangeboden en geconcludeerd dat het hof de grieven in het incidenteel hoger beroep zal verwerpen en Dimensione overeenkomstig art. 1019h Rv zal veroordelen in de kosten gevallen in het incidenteel hoger beroep.
Partijen hebben de zaak doen bepleiten op 6 juli 2012, Dimensione door mr. O.J. Scholcz, advocaat te Amsterdam, en Cassina c.s. door mr. Nefkens voornoemd, beiden aan de hand van overgelegde pleitnotities. Beide partijen hebben bij die gelegenheid nog verdere producties in het geding gebracht.
Ten slotte is arrest gevraagd.
2.Grieven
Voor de grieven in het principaal appel en in het incidenteel appel verwijst het hof naar de desbetreffende memories.
3.Beoordeling
3.1.
In het vonnis waarvan beroep zijn onder 2.1 tot en met 2.9 de feiten vastgesteld die de rechtbank bij de beoordeling van deze zaak tot uitgangspunt heeft genomen. De eerste twee grieven van Dimensione zijn gericht tegen gedeelten van de feitenvaststelling in het vonnis onder 2.2, 2.4 en 2.5.
3.2.
Met
grief 1in het principaal appel bestrijdt Dimensione dat Cassina van La Fondation de exclusieve licentie heeft verkregen om het merk LE CORBUSIER te gebruiken alsook dat aan Cassina een volmacht is verleend om in eigen naam op te treden tegen inbreuken op rechten van La Fondation, zoals de rechtbank onder 2.2 heeft overwogen. Volgens Dimensione heeft de licentieovereenkomst waarop Cassina zich heeft beroepen enkel betrekking op auteursrechten en niet op merkrecht.
grief 1in het principaal appel bestrijdt Dimensione dat Cassina van La Fondation de exclusieve licentie heeft verkregen om het merk LE CORBUSIER te gebruiken alsook dat aan Cassina een volmacht is verleend om in eigen naam op te treden tegen inbreuken op rechten van La Fondation, zoals de rechtbank onder 2.2 heeft overwogen. Volgens Dimensione heeft de licentieovereenkomst waarop Cassina zich heeft beroepen enkel betrekking op auteursrechten en niet op merkrecht.
3.3.
Deze grief faalt. In de door Cassina c.s. als productie 3a overgelegde licentieovereenkomst, zoals deze volgens Cassina c.s. moet worden gelezen en welke lezing door Dimensione vervolgens niet is bestreden, is door La Fondation en andere rechthebbenden aan Cassina het exclusieve recht verleend de onderhavige meubelmodellen onder de merknaam “I maestri le Corbusier” te fabriceren en te verkopen en is haar een volmacht verleend om in eigen naam, zonder tussenkomst van de rechthebbenden, op te treden tegen inbreuken op voornoemde auteurs- en merkrechten. Hierop stuit de grief af.
3.4.
Grief 2in het principaal appel strekt ten betoge dat Cassina c.s. geen redelijk belang (meer) hebben bij de gevorderde verklaring voor recht en de gevorderde inbreukverboden. Dimensione wijst erop dat op grond van het tussen partijen gewezen kortgedingvonnis van 12 februari 2009 haar website is geblokkeerd voor het Nederlandse internetpubliek en sindsdien niet meer toegankelijk is geweest voor in Nederland gelokaliseerde IP-adressen, en dat zij in elk geval sinds februari 2009 geen auteursrechtelijk of merkenrechtelijk relevante aanbiedingshandelingen via internet of anderszins heeft verricht op de Nederlandse markt. Volgens Dimensione heeft de rechtbank ten onrechte nagelaten een en ander in de feitenvaststelling (onder 2.4 en 2.5) te vermelden en in haar overwegingen te betrekken.
3.5.
Ook deze grief treft geen doel. Uit de eigen stellingen van Dimensione vloeit voort dat zij de haar verweten handelingen heeft gestaakt op grond van de veroordelingen bij genoemd kortgedingvonnis, dat door dit hof bij arrest van 22 september 2009 is bekrachtigd. De daarbij getroffen voorlopige voorziening zou ingevolge art. 1019i Rv haar kracht verliezen wanneer niet binnen de in het vonnis bepaalde termijn van zes maanden een eis in de hoofdzaak was ingesteld. Het belang van Cassina c.s. bij het instellen van de onderhavige vorderingen is hiermee gegeven. Dit belang is nog steeds aanwezig nu niet althans onvoldoende is gebleken van enige bij Dimensione bestaande bereidheid zich vrijwillig te (blijven) onthouden van inbreuk op de rechten van Cassina c.s. als door hen gesteld.
3.6.
Voor het overige zijn de in het vonnis vermelde feiten niet in geschil en dienen zij derhalve ook het hof tot uitgangspunt. Deze feiten worden hier als volgt samengevat.
3.7. (
i) Cassina is een meubelfabrikant en verkoopt onder meer meubelmodellen die zijn ontworpen door Le Corbusier. Het betreft onder meer de modellen LC1, LC2, LC3, poef, LC4, LC6, LC7, LC8, LC9, LC10-P, LC11-P en de Casiers Standaard. Cassina heeft van de auteursrechthebbenden - La Fondation en twee erfgenamen - wereldwijd het exclusieve recht gekregen om deze meubelmodellen te fabriceren en te verkopen. Ook heeft zij een exclusieve licentie verkregen om het internationaal, met inbegrip van de Benelux, geregistreerde woord/beeldmerk LE CORBUSIER voor de meubels onder licentie te gebruiken. Tevens is haar een volmacht verleend om in eigen naam op te treden tegen inbreuken op rechten van Le Corbusier.
(ii) Tot de collectie van Cassina behoort verder een aantal meubelmodellen van Gerrit Th. Rietveld, waaronder de stoel Red & Blue. Cassina heeft van de rechthebbenden een licentie verkregen om wereldwijd exclusief de Red & Blue te verkopen. Ook heeft zij een volmacht gekregen om in eigen naam op te treden tegen inbreuken op rechten van Rietveld. De aanduiding GERRIT Th. RIETVELD is door Cassina geregistreerd als internationaal woordmerk voor onder andere meubels.
(iii) Dimensione biedt op haar website www.dimensione-bauhaus.com meubelmodellen te koop aan, waaronder (in elk geval tot februari 2009) enkele tot de collectie van Cassina behorende modellen van Le Corbusier en de Red & Blue van Rietveld. De producten van Dimensione kunnen via een online-bestelformulier worden besteld. Op dit formulier is onder meer vermeld:
“dimensione offers you top quality Bauhaus classics at a more cheaper price than you could get by the retail stores. That is because dimensione is a direct vendor. Therefore you will acquire the goods right in Italy. You can then provide for the delivery autonomously or you can charge a shipping company. We ask you hence to pick up your Bauhaus classics or to communicate us, by your form of order, which shipping company you chose. As soon as your goods will be ready for delivery, we will then contact them.”Op het formulier zijn twee transporteurs vermeld die – optioneel - bij de bestelling kunnen worden aangekruist.
“dimensione offers you top quality Bauhaus classics at a more cheaper price than you could get by the retail stores. That is because dimensione is a direct vendor. Therefore you will acquire the goods right in Italy. You can then provide for the delivery autonomously or you can charge a shipping company. We ask you hence to pick up your Bauhaus classics or to communicate us, by your form of order, which shipping company you chose. As soon as your goods will be ready for delivery, we will then contact them.”Op het formulier zijn twee transporteurs vermeld die – optioneel - bij de bestelling kunnen worden aangekruist.
(iv) In september 2008 heeft Dimensione een
direct mailingmet een oplage van 10.000 stuks gestuurd aan een groot aantal bedrijven in Nederland. Daarin staan onder andere afbeeldingen van meubelmodellen van Le Corbusier en wordt medegedeeld dat
“the European Court of Justice (…) grants permission to use Corbusier models, bought directly in Italy (…) Do not miss this new opportunity. Atwww.dimensione-bauhaus.comyou will find a large selection of Bauhaus, office and designer furniture”. Bij de afbeeldingen is vermeld
: “Up to 50% cheaper than in Nederland – and now allowed to be used on business premises: the most legendary furniture in design history!”.
direct mailingmet een oplage van 10.000 stuks gestuurd aan een groot aantal bedrijven in Nederland. Daarin staan onder andere afbeeldingen van meubelmodellen van Le Corbusier en wordt medegedeeld dat
“the European Court of Justice (…) grants permission to use Corbusier models, bought directly in Italy (…) Do not miss this new opportunity. Atwww.dimensione-bauhaus.comyou will find a large selection of Bauhaus, office and designer furniture”. Bij de afbeeldingen is vermeld
: “Up to 50% cheaper than in Nederland – and now allowed to be used on business premises: the most legendary furniture in design history!”.
(v) Op 31 oktober 2008 is Dimensione door Cassina c.s. onder meer gesommeerd om inbreukmakend en onrechtmatig handelen te staken en gestaakt te doen houden.
(vi) Bij meergenoemd vonnis van 12 februari 2009 heeft de voorzieningenrechter in de rechtbank Amsterdam geoordeeld – kort gezegd – dat Dimensione in Nederland inbreuk maakt op de auteursrechten en merkrechten van rechthebbenden. Bij arrest van 22 september 2009 heeft dit hof de daartegen ingebrachte grieven van Dimensione grotendeels verworpen en het vonnis bekrachtigd.
3.8.
Cassina vordert in dit geding, zeer kort samengevat, te verklaren voor recht dat Dimensione in Nederland inbreuk maakt op de auteursrechten op meergenoemde meubelmodellen en onrechtmatig handelt jegens de auteursrechthebbenden en jegens Cassina, en Dimensione op straffe van verbeurte van dwangsommen te veroordelen tot het staken van iedere inbreuk op die auteursrechten en op de merkrechten LE CORBUSIER en/of GERRIT Th. RIETVELD, alsmede haar te veroordelen tot het ontoegankelijk maken van haar website voor het internetpubliek in Nederland en haar te verbieden in Nederland misleidende uitlatingen te doen betreffende het openbaar maken van verveelvoudigingen van voornoemde meubelmodellen, en voorts Dimensione te veroordelen tot vergoeding van gederfde winst, winstafdracht en schadevergoeding, met nevenvorderingen als in de dagvaarding omschreven en veroordeling in de kosten.
3.9.
De rechtbank heeft de vorderingen van Cassina c.s. grotendeels toegewezen en Dimensione veroordeeld in de proceskosten. Hiertegen richten zich de grieven van Dimensione in het principaal appel. De grieven van Cassina c.s. in het incidenteel appel zijn gericht tegen de afwijzing van delen van het gevorderde. Het hof overweegt als volgt.
Auteursrecht
3.10.
Centraal in het debat tussen partijen staat de vraag of het aan Dimensione verweten handelen kan worden aangemerkt als distributie in de zin van art. 4, lid 1, van de Auteursrechtrichtlijn (2001/29/EG, hierna ARl), waartoe uitsluitend de auteursrechthebbende bevoegd is. In de Nederlandse wetgeving valt dit distributierecht onder het (ruim omschreven) openbaarmakingsrecht van art. 1 en art. 12 Auteurswet (hierna Aw).
3.11.
De rechtbank heeft geoordeeld dat Dimensione zich met haar direct mailing, haar e-mails en haar website, waarop ook de catalogus kon worden besteld, mede heeft gericht op Nederland en dat zij aldus door het zonder toestemming van rechthebbenden tonen van de inbreukmakende meubelmodellen in haar direct mailing, e-mails, op haar website en in de catalogus in strijd heeft gehandeld met de Auteurswet. Daarbij is verder geoordeeld dat het aanbod van Dimensione, ook indien dit inhoudt dat juridische levering en eigendomsoverdracht in Italië plaatsvindt, ertoe strekt de meubels op de Nederlandse markt ter beschikking te stellen en dat het gaat om een aanbod tot het feitelijk in het verkeer brengen in Nederland van de meubels, hetgeen moet worden aangemerkt als distributie in de zin van art. 4 ARl.
3.12.
Dimensione bestrijdt die beoordeling met haar
grieven 4, 5 en 6. Zij betoogt dat in haar verkoopmodel de transactie volledig plaatsvindt in Italië, in welk land de onderhavige meubelmodellen tot 2001 noch auteursrechtelijk noch modellenrechtelijk werden beschermd en waar deze meubels krachtens overgangsrecht ook nadien nog door haar vrijelijk mogen worden geproduceerd en verhandeld.
grieven 4, 5 en 6. Zij betoogt dat in haar verkoopmodel de transactie volledig plaatsvindt in Italië, in welk land de onderhavige meubelmodellen tot 2001 noch auteursrechtelijk noch modellenrechtelijk werden beschermd en waar deze meubels krachtens overgangsrecht ook nadien nog door haar vrijelijk mogen worden geproduceerd en verhandeld.
3.13.
Dit betoog houdt geen stand. In zijn arrest van 21 juni 2012 (zaak C-5/11, Donner) heeft het Hof van Justitie EU voor recht verklaard:
“Een handelaar die zijn reclame richt op leden van het publiek in een bepaalde lidstaat en voor hen een specifieke wijze van levering en betaling creëert of beschikbaar stelt, of dit aan een derde toestaat, zodat deze leden van het publiek kopieën van in die lidstaat auteursrechtelijk beschermde werken kunnen laten leveren, verricht in de lidstaat waar de levering plaatsvindt “distributie onder het publiek” in de zin van artikel 4, lid 1, van richtlijn 2001/29/EG (…)”
Hieraan afgemeten kan in de omstandigheden van het onderhavige geval worden vastgesteld dat de distributie in Nederland plaatsvindt. Bij dit oordeel neemt het hof in aanmerking dat Dimensione haar direct mailing aan een groot aantal bedrijven in Nederland heeft toegezonden, dat in de mailing expliciet wordt vergeleken met Nederlandse prijzen (“up to 50% cheaper than in Nederland”, letterlijk citaat), dat bij bestellingen op de website Nederland kan worden aangevinkt als land van levering, dat de koper – optioneel - de meubels zelf kan ophalen in Italië of deze in Nederland kan laten bezorgen door een van de door Dimensione genoemde transporteurs, dat Dimensione dan verder voor de koper het contact met de transporteur onderhoudt en zorg draagt voor de uiteindelijke aflevering in Nederland.
Het oordeel van de rechtbank dat Dimensione in strijd heeft gehandeld met de Auteurswet is daarom juist. Het beroep op art. 34 VWEU faalt nu zich hier een gerechtvaardigde beperking voordoet uit hoofde van de bescherming van industriële en commerciële eigendom in de zin van art. 36 VWEU. De grieven 4, 5 en 6 treffen derhalve geen doel.
3.14.
Ook
grief 3van Dimensione faalt. Het door de rechthebbenden aan Cassina verleende recht tot productie en verkoop van de onderhavige meubelmodellen en de daaraan verbonden handhavingsbevoegdheid hebben betrekking op het recht van distributie onder het publiek in de zin van art. 4 ARl, welk recht van distributie is begrepen in het openbaarmakingsrecht van art. 1 en art. 12 Aw. De door Cassina verkregen volmacht om op te treden tegen inbreuken op de rechten van Le Corbusier en Rietveld maakt haar dus bevoegd tot het instellen van de onderhavige vorderingen.
grief 3van Dimensione faalt. Het door de rechthebbenden aan Cassina verleende recht tot productie en verkoop van de onderhavige meubelmodellen en de daaraan verbonden handhavingsbevoegdheid hebben betrekking op het recht van distributie onder het publiek in de zin van art. 4 ARl, welk recht van distributie is begrepen in het openbaarmakingsrecht van art. 1 en art. 12 Aw. De door Cassina verkregen volmacht om op te treden tegen inbreuken op de rechten van Le Corbusier en Rietveld maakt haar dus bevoegd tot het instellen van de onderhavige vorderingen.
Merkenrecht
3.15.
Met
grief 7bestrijdt Dimensione dat haar website, mailing en catalogus op Nederland zijn gericht. Zoals hierboven is overwogen gaat dit verweer niet op.
grief 7bestrijdt Dimensione dat haar website, mailing en catalogus op Nederland zijn gericht. Zoals hierboven is overwogen gaat dit verweer niet op.
3.16.
Voorts voert Dimensione tegen de haar verweten merkinbreuk het verweer dat zij op haar website en in haar mailing en catalogus de aanduidingen Le Corbusier en (Gerrit) Rietveld uitsluitend in beschrijvende zin gebruikt, te weten als verwijzing naar de ontwerpers van de door haar aangeboden meubelmodellen. Het gaat bij deze aanduidingen volgens Dimensione om de artistieke herkomst en niet om de commerciële herkomst van de meubels. Dit verweer is door de rechtbank terecht verworpen. Dimensione gebruikt de namen van deze bekende meubelontwerpers onmiskenbaar om het publiek duidelijk te maken dat de door haar aangeboden meubelmodellen gelijk zijn aan de (gekopieerde) meubelontwerpen van Le Corbusier en Rietveld. Zij gebruikt deze namen, die gelijk zijn aan dan wel overeenstemmen met de door Cassina c.s. ingeroepen merken, voor dezelfde waren als die waarvoor de merken zijn ingeschreven, en wel op zodanige wijze dat daardoor verwarring kan ontstaan bij het publiek omdat het publiek denkt dat het originele modellen betreft. Dimensione handelt aldus in strijd met art. 2.20 lid 1 sub b BVIE. Ook de door Dimensione gebezigde aanduiding “Bauhaus classics” wijst er op dat het haar niet gaat om een beschrijvende aanduiding van een eigenschap van de waren of de artistieke herkomst ervan maar om de suggestie dat het originele meubelmodellen van de genoemde ontwerpers betreft, zodat haar beroep op de vrijstelling van art. 2.23 lid 1 sub b niet opgaat. Ook
grief 8faalt derhalve.
grief 8faalt derhalve.
Misleidende reclame
3.17.
Zoals het hof hiervoor heeft overwogen is de handelwijze van Dimensione en het door haar gebezigde verkoopmodel aan te merken als distributie in de zin van art. 4 ARl en als auteursrechtinbreuk in Nederland. De mededeling van Dimensione in haar
direct mailvan september 2008 dat het Europese Hof van Justitie dit handelen toestaat, is dan ook onjuist en misleidend. Weliswaar is de uitleg van het distributierecht in het bovengenoemde arrest van het Europese Hof in de zaak Donner van latere datum, maar ook het eerdere arrest in de zaak P&C (HvJEG 17 april 2008) waarop Dimensione zich in dit verband heeft beroepen kan haar betoog niet schragen, nu die zaak feitelijk een andere geval betrof waarin het niet ging om handelingen van P&C die distributie en eigendomsoverdracht impliceren.
direct mailvan september 2008 dat het Europese Hof van Justitie dit handelen toestaat, is dan ook onjuist en misleidend. Weliswaar is de uitleg van het distributierecht in het bovengenoemde arrest van het Europese Hof in de zaak Donner van latere datum, maar ook het eerdere arrest in de zaak P&C (HvJEG 17 april 2008) waarop Dimensione zich in dit verband heeft beroepen kan haar betoog niet schragen, nu die zaak feitelijk een andere geval betrof waarin het niet ging om handelingen van P&C die distributie en eigendomsoverdracht impliceren.
3.18.
De meubelmodellen van Dimensione zijn in Nederland aan te merken als inbreukmakende verveelvoudigingen en het aanbieden ervan is een onrechtmatige openbaarmaking en vormt derhalve inbreuk op de door Cassina c.s. ingeroepen auteursrechten. Door haar producten als ‘Bauhaus classics’ aan te prijzen en daarbij de namen van Le Corbusier en Rietveld te noemen wekt Dimensione de suggestie dat het de originele meubelmodellen betreft. De rechtbank heeft dit handelen terecht als onrechtmatig jegens Cassina c.s. aangemerkt. De hiertegen gerichte
grieven 9 en 10falen derhalve.
grieven 9 en 10falen derhalve.
De gevorderde verboden en geboden
3.19.
Uit het hiervoor overwogene volgt dat de rechtbank terecht de door Cassina c.s. gevorderde verklaring voor recht en het gevorderde verbod op auteursrechtinbreuk en merkinbreuk (in beperkte vorm) toewijsbaar heeft geoordeeld.
Grief 11bestrijdt dit oordeel tevergeefs.
Grief 11bestrijdt dit oordeel tevergeefs.
3.20.
Met
grief 12voert Dimensione aan dat het door de rechtbank gegeven bevel om haar website www.dimensione-bauhaus.com en/of andere websites voor zover daarop de onderhavige (hierboven onder 3.7 sub (i) en (ii) genoemde) of daarop gelijkende meubelmodellen zijn afgebeeld en/of te koop worden aangeboden, ontoegankelijk te maken voor het internetpubliek in Nederland, een disproportionele maatregels is die bovendien een bron is voor executiegeschillen. Ook deze grief treft geen doel. De woorden “voor zover” in het gegeven bevel impliceren dat het Dimensione vrij staat een website voor het overige, d.w.z. voor andere meubels c.q. andere producten, toegankelijk te houden voor het Nederlandse publiek. Het bevel is in het licht van de geconstateerde inbreuk op de rechten van Cassina c.s. dan ook niet disproportioneel.
grief 12voert Dimensione aan dat het door de rechtbank gegeven bevel om haar website www.dimensione-bauhaus.com en/of andere websites voor zover daarop de onderhavige (hierboven onder 3.7 sub (i) en (ii) genoemde) of daarop gelijkende meubelmodellen zijn afgebeeld en/of te koop worden aangeboden, ontoegankelijk te maken voor het internetpubliek in Nederland, een disproportionele maatregels is die bovendien een bron is voor executiegeschillen. Ook deze grief treft geen doel. De woorden “voor zover” in het gegeven bevel impliceren dat het Dimensione vrij staat een website voor het overige, d.w.z. voor andere meubels c.q. andere producten, toegankelijk te houden voor het Nederlandse publiek. Het bevel is in het licht van de geconstateerde inbreuk op de rechten van Cassina c.s. dan ook niet disproportioneel.
Schade
3.21.
Dimensione heeft blijkens haar opgave 44 exemplaren van de meubelmodellen in Nederland verkocht. De rechtbank heeft, gelet op de door Cassina c.s. gehanteerde winstmarge en de als voldoende onderbouwd beoordeelde berekening van gederfde winst ten bedrage van € 33.421,85, dit door Cassina c.s. gevorderde bedrag toegewezen. Daarbij is ervan uitgegaan dat Cassina c.s. schade hebben geleden als gevolg van misgelopen verkopen, dat het feitelijk aantal gemiste verkopen niet kan worden vastgesteld, en dat het gelet op het prijsverschil redelijk voorkomt om ervan uit te gaan dat voor elke twee door Dimensione in Nederland verkochte modellen er één door Cassina c.s. zou zijn verkocht.
3.22.
Dimensione bestrijdt deze overwegingen inzake de schadeberekening met de
grieven 13, 14 en 15. Haar bezwaar komt er in de kern op neer dat er geen feitelijke aanknoping bestaat voor de gehanteerde verhouding van 2:1 tussen het aantal verkopen door Dimensione tegenover het aantal gemiste verkopen door Cassina, alsook dat de door Cassina c.s. opgegeven winstmarges te hoog althans onduidelijk zijn omdat geen onderscheid wordt gemaakt in netto- of brutomarges en dat de door Cassina c.s. opgegeven retailprijzen niet overeenkomen met de (lagere) inkoopprijzen die zij bij haar dealers in rekening brengt.
grieven 13, 14 en 15. Haar bezwaar komt er in de kern op neer dat er geen feitelijke aanknoping bestaat voor de gehanteerde verhouding van 2:1 tussen het aantal verkopen door Dimensione tegenover het aantal gemiste verkopen door Cassina, alsook dat de door Cassina c.s. opgegeven winstmarges te hoog althans onduidelijk zijn omdat geen onderscheid wordt gemaakt in netto- of brutomarges en dat de door Cassina c.s. opgegeven retailprijzen niet overeenkomen met de (lagere) inkoopprijzen die zij bij haar dealers in rekening brengt.
3.23.
De omvang van de schade kan niet nauwkeurig worden vastgesteld en het hof zal de schade daarom schatten op de wijze als bedoeld in artikel 6:97 BW. Evenals de rechtbank zoekt het hof daarbij aansluiting bij de opstelling die door Cassina c.s. is overgelegd. De daarin gehanteerde winstmarges per meubelmodel bestaan uit een percentage van de ‘ricavi netti’, dat is het netto resultaat. De betwisting door Dimensione van deze winstmarges is onvoldoende feitelijk onderbouwd. Wel kan zij worden gevolgd in haar betwisting van de gehanteerde verhouding 2:1 inzake gerealiseerde en gemiste verkopen. Gelet op het grote prijsverschil – de prijzen zijn bij Cassina ca. 2,5 à 4 keer hoger dan bij Dimensione - is het onwaarschijnlijk dat het om dezelfde doelgroepen gaat en dat 50 % van de klanten van Dimensione dezelfde modellen bij Cassina zouden hebben gekocht wanneer deze niet door Dimensione waren (geïmiteerd en) aangeboden. Het hof acht daarom dit percentage te hoog geschat en zal bij de schadeberekening uitgaan van 33,33 % ofwel een verhouding 3:1 tussen door Dimensione gerealiseerde en door Cassina gemiste verkopen. Uitgaande van de overigens onvoldoende betwiste opgave van Cassina c.s. bedraagt de gederfde winst aldus € 22.279,- (zijnde 33,33 % van 2 x € 33.421,85). In zoverre slagen de grieven 13 t/m 15.
3.24.
De rechtbank heeft het gevorderde bedrag toegewezen, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 21 januari 2004 zoals gevorderd en niet of onvoldoende betwist. Met
grief 16bestrijdt Dimensione terecht deze ingangsdatum, aangezien de inbreukmakende verkopen door Dimensione verspreid over de periode 2004 – 2008 hebben plaatsgevonden. Bij ontbreken van een gespecificeerde renteberekening van Cassina c.s. vanaf de onderscheiden data van verkopen door Dimensione en bij ontbreken van een ander praktisch hanteerbaar aanknopingspunt zal het hof de wettelijke rente doen ingaan op 28 november 2008, dat is de dag van de laatste verkoop door Dimensione.
grief 16bestrijdt Dimensione terecht deze ingangsdatum, aangezien de inbreukmakende verkopen door Dimensione verspreid over de periode 2004 – 2008 hebben plaatsgevonden. Bij ontbreken van een gespecificeerde renteberekening van Cassina c.s. vanaf de onderscheiden data van verkopen door Dimensione en bij ontbreken van een ander praktisch hanteerbaar aanknopingspunt zal het hof de wettelijke rente doen ingaan op 28 november 2008, dat is de dag van de laatste verkoop door Dimensione.
Proceskosten en dictum
3.25.
Het hof zal Dimensione volgen in de door haar in de toelichting op
grief 17subsidiair bepleite aanpassing van het dictum van het vonnis sub 5.2. Ter verduidelijking van de reikwijdte van het daar gegeven verbod en ter vermijding van eventuele executiegeschillen zullen, in aansluiting bij het bevel onder 5.4, de bewoordingen van dat verbod worden aangepast als hierna te melden. Voor het overige faalt de grief. Met inachtneming van al het hiervoor overwogene is Dimensione terecht door de rechtbank als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij veroordeeld in de proceskosten.
grief 17subsidiair bepleite aanpassing van het dictum van het vonnis sub 5.2. Ter verduidelijking van de reikwijdte van het daar gegeven verbod en ter vermijding van eventuele executiegeschillen zullen, in aansluiting bij het bevel onder 5.4, de bewoordingen van dat verbod worden aangepast als hierna te melden. Voor het overige faalt de grief. Met inachtneming van al het hiervoor overwogene is Dimensione terecht door de rechtbank als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij veroordeeld in de proceskosten.
Incidenteel hoger beroep
3.26.
Met
grief Ibestrijden Cassina c.s. in het incidenteel appel de overweging van de rechtbank dat zij hun vordering inzake art. 13 Aw onvoldoende hebben onderbouwd. Deze grief faalt bij gebrek aan belang. Ook in hoger beroep maken Cassina c.s. niet duidelijk welk belang is gemoeid met afzonderlijke behandeling van het verveelvoudigingsrecht van art. 13 Aw naast het openbaarmakingsrecht van art. 12 Aw als grondslag van de (toegewezen) verbodsvordering en de vastgestelde auteursrechtinbreuk.
grief Ibestrijden Cassina c.s. in het incidenteel appel de overweging van de rechtbank dat zij hun vordering inzake art. 13 Aw onvoldoende hebben onderbouwd. Deze grief faalt bij gebrek aan belang. Ook in hoger beroep maken Cassina c.s. niet duidelijk welk belang is gemoeid met afzonderlijke behandeling van het verveelvoudigingsrecht van art. 13 Aw naast het openbaarmakingsrecht van art. 12 Aw als grondslag van de (toegewezen) verbodsvordering en de vastgestelde auteursrechtinbreuk.
3.27.
In
grief IIen de daarop gegeven toelichting ziet het hof geen aanleiding om het maximum aan te verbeuren dwangsommen te verhogen of vaststelling daarvan achterwege te laten.
grief IIen de daarop gegeven toelichting ziet het hof geen aanleiding om het maximum aan te verbeuren dwangsommen te verhogen of vaststelling daarvan achterwege te laten.
3.28.
Het hof deelt het oordeel van de rechtbank inzake afwijzing van het door Cassina c.s. sub E en F (rov. 3.1 vonnis) gevorderde en de daarbij gebezigde motivering. De toelichting op de hiertegen ingebrachte
grieven III en IVleidt niet tot een andere beoordeling.
grieven III en IVleidt niet tot een andere beoordeling.
3.29.
Daargelaten het door Cassina c.s. ingeroepen belang bij terughalen van door Dimensione verkochte inbreukmakende meubels, is niet gebleken van verkoop aan anderen dan particuliere afnemers, die niet kunnen worden gedwongen de geleverde meubels af te staan.
Grief Vtreft daarom geen doel.
Grief Vtreft daarom geen doel.
3.30.
Hetgeen ter toelichting op
grief VIwordt aangevoerd is onvoldoende om aan te nemen dat Dimensione ook na 28 november 2008 in Nederland nog verkopen heeft gegenereerd. In elk geval is daarin onvoldoende grond te vinden voor een veroordeling tot schadevergoeding dan wel winstafdracht over de periode nadien. De grief faalt.
grief VIwordt aangevoerd is onvoldoende om aan te nemen dat Dimensione ook na 28 november 2008 in Nederland nog verkopen heeft gegenereerd. In elk geval is daarin onvoldoende grond te vinden voor een veroordeling tot schadevergoeding dan wel winstafdracht over de periode nadien. De grief faalt.
3.31.
Met betrekking tot de gevorderde immateriële schadevergoeding verenigt het hof zich met de afwijzende beslissing van de rechtbank en de motivering daarvan.
Grief VIIfaalt.
Grief VIIfaalt.
3.32.
Grief VIIIis gericht tegen het bepalen van de proceskosten op de voet van art. 1019h Rv volgens het zogeheten indicatietarief. Deze grief faalt eveneens. De rechtbank heeft in het vonnis overwogen waarom toepassing van dat tarief in dit geval redelijk is. Het hof deelt dat oordeel.
4.Slotsom
4.1.
In het principaal appel slagen de grieven 13 t/m 16. Het hof zal het dictum sub 5.5 inzake de schadevergoeding opnieuw formuleren als hierna te melden en zal het vonnis in zoverre vernietigen. De overige grieven falen en het vonnis zal voor het overige worden bekrachtigd, zulks met aanpassing van het dictum sub 5.2.
4.2.
Dimensione zal in het principaal appel als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij worden verwezen in de daarop gevallen kosten. Cassina c.s. hebben hun kosten in hoger beroep berekend op ruim € 55.000 op de voet van art. 1019h Rv. Dimensione heeft bezwaar gemaakt tegen de hoogte van dat bedrag. In aanmerking nemende dat deze zaak reeds eerder in twee instanties in kort geding aan de orde is geweest acht het hof het redelijk en evenredig om in dit bodemgeschil in hoger beroep gelijke aansluiting te zoeken bij het zogeheten indicatietarief als de rechtbank deed in eerste aanleg. Dat betekent dat de kosten voor salaris aan de zijde van Cassina c.s., exclusief die van het incident waarover reeds bij tussenarrest is beslist, worden bepaald op € 20.000,-.
4.3.
In het incidenteel appel falen alle grieven. Cassina c.s. worden verwezen in de hierop gevallen kosten, die voor salaris aan de zijde van Dimensione op de voet van art. 1019h Rv worden bepaald op de helft van die in het principaal appel.
4.4.
De bewijsaanbiedingen aan beide zijden worden als onvoldoende specifiek dan wel niet ter zake dienende gepasseerd.
5.Beslissing
Het hof:
- vernietigt het vonnis waarvan beroep voor zover het betreft hetgeen in het dictum sub 5.5 is beslist, en
in zoverre opnieuw recht doende:
in zoverre opnieuw recht doende:
veroordeelt Dimensione om binnen veertien dagen na betekening van dit arrest aan Cassina c.s. te betalen een bedrag van € 22.279,- (tweeëntwintigduizend tweehonderdnegenenzeventig euro) vermeerderd met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6:119 BW vanaf 28 november 2008 tot de dag van volledige betaling;
- bekrachtigt het vonnis waarvan beroep voor het overige, met dien verstande dat in het dictum sub 5.2 de woorden “en/of via een website die vrij toegankelijk is voor het Nederlandse publiek” worden vervangen door de woorden “en/of via een website die vrij toegankelijk is voor het internetpubliek in Nederland dan wel voor in Nederland gelokaliseerde IP-adressen”;
- veroordeelt Dimensione in de kosten van het geding in principaal hoger beroep, tot op heden aan de zijde van Cassina c.s. vanaf het tussenarrest op de voet van art. 1019h Rv begroot op € 1.745,- aan verschotten en € 20.000,- voor salaris;
- veroordeelt Cassina c.s. in de kosten van het geding in incidenteel hoger beroep, tot op heden aan de zijde van Dimensione op de voet van art. 1019h Rv begroot op € 10.000,- voor salaris;
- wijst af het meer of anders gevorderde;
- verklaart de veroordelingen in dit arrest uitvoerbaar bij voorraad.
Dit arrest is gewezen door mr. E.E. van Tuyll van Serooskerken-Röell, mr. R.J.F. Thiessen en mr. N. van Lingen en in het openbaar uitgesproken door de rolraadsheer op 10 september 2013.