ECLI:NL:CBB:2020:91

• Datum uitspraak: 18 februari 2020
• Publicatiedatum: 12 februari 2020
• Zaaknummer: 19/159
• Instantie: College van Beroep voor het bedrijfsleven
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht
• Procedures: Hoger beroep
• Rechters: T.G.M. Simons; J.L.W. Aerts; J.L. Verbeek
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Hoger beroep mededingingsrecht met terugwijzing naar rechtbank na vernietiging eerdere uitspraak

In deze zaak heeft appellante, een B.V., hoger beroep ingesteld tegen een uitspraak van de rechtbank Rotterdam van 6 december 2018, waarin het beroep van appellante niet-ontvankelijk werd verklaard wegens het ontbreken van procesbelang. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) had eerder boetes opgelegd aan een dochteronderneming van appellante wegens overtredingen van het mededingingsrecht. Appellante betoogde dat de rechtbank ten onrechte had overwogen dat er geen procesbelang was, aangezien ACM haar als overtreder had aangemerkt, wat negatieve gevolgen voor haar met zich meebracht, zoals uitsluiting van aanbestedingen en civielrechtelijke aansprakelijkheid.

Het College van Beroep voor het bedrijfsleven heeft geoordeeld dat het hoger beroep kennelijk gegrond is. Het College heeft vastgesteld dat de rechtbank ten onrechte het beroep van appellante niet-ontvankelijk heeft verklaard, omdat het bestreden besluit wel degelijk negatieve rechtsgevolgen voor appellante heeft. Het College heeft de aangevallen uitspraak vernietigd en de zaak terugverwezen naar de rechtbank voor verdere behandeling. Tevens is ACM veroordeeld in de proceskosten van appellante in hoger beroep en is bepaald dat het griffierecht aan appellante wordt terugbetaald.

De uitspraak is gedaan op 18 februari 2020 door een meervoudige kamer van het College, bestaande uit drie rechters, en is openbaar uitgesproken. Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken verzet worden gedaan.

Uitspraak

uitspraak

COLLEGE VAN BEROEP VOOR HET BEDRIJFSLEVEN

zaaknummer: 19/159

uitspraak met toepassing van artikel 8:54, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht van de meervoudige kamer van 18 februari 2020 op het hoger beroep van:

[naam 1] B.V., te [plaats] , appellante,

tegen de uitspraak van de rechtbank Rotterdam van 6 december 2018, kenmerk ROT 17/7081, in het geding tussen

appellante

(gemachtigde: mr. N.J. Linssen)

en

de Autoriteit Consument en Markt (ACM)

(gemachtigde: mr. M.C.C. van Overbeek)

Procesverloop in hoger beroep

Appellante heeft hoger beroep ingesteld tegen de uitspraak van de rechtbank Rotterdam (rechtbank) van 6 december 2018 (niet gepubliceerd) voor zover daarbij is beslist op het beroep van appellante in de zaak met nummer ROT 17/7081 (aangevallen uitspraak).

ACM heeft een reactie op het hogerberoepschrift van appellante ingediend.

Grondslag van het geschil

1.1.

ACM is naar aanleiding van een clementieverzoek een onderzoek gestart naar een mogelijke overtreding van artikel 101, eerste lid, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) en/of artikel 6, eerste lid, van de Mededingingswet (Mw) door ondernemingen die actief zijn als verkoper en/of producent van […] in Nederland.

1.2.

Naar aanleiding van het onderzoek heeft ACM vastgesteld dat enkele ondernemingen, waaronder [naam 2] B.V. ( [naam 2] ), een 100% deelneming van appellante, zich schuldig hebben gemaakt aan overtreding van artikel 101, eerste lid, van het VWEU en artikel 6, eerste lid, van de Mw. In verband daarmee heeft ACM bij besluit van 17 februari 2017 boetes opgelegd. Aan [naam 2] is een boete opgelegd van € 2.798.000,-, waarbij [naam 2] hoofdelijk aansprakelijk is voor € 2.060.000,- en appellante, de moedermaatschappij, voor het gehele bedrag.

1.3.

Bij besluit van 2 november 2017 (bestreden besluit) heeft ACM, voor zover hier van belang, de boete voor [naam 2] verlaagd tot € 1.935.000,- en afgezien van het opleggen van een boete aan appellante wegens het ontbreken van financiële draagkracht. Appellante heeft tegen het bestreden besluit beroep ingesteld voor zover dat tot haar is gericht.

Uitspraak van de rechtbank

2.1.

Appellante heeft in beroep, kort gezegd, primair betoogd dat geen sprake is van een overtreding en subsidiair dat de overtreding ten onrechte mede aan haar, als moedermaatschappij, is toegerekend.

2.2.

De rechtbank heeft, kort gezegd, overwogen dat het bestreden besluit voor appellante geen negatieve rechtsgevolgen heeft en heeft daarom het beroep van appellante niet-ontvankelijk verklaard wegens het ontbreken van procesbelang.

Beoordeling van het geschil in hoger beroep

3. Op grond van artikel 8:54, eerste lid, aanhef en onder d, in verbinding met artikel 8:108, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) kan het College, totdat partijen zijn uitgenodigd om op een zitting te verschijnen, het onderzoek sluiten, indien voortzetting van het onderzoek niet nodig is, omdat het hoger beroep kennelijk gegrond is. Het College ziet aanleiding om in deze procedure van deze bevoegdheid gebruik te maken en doet uitspraak zonder zitting. Daartoe overweegt het College als volgt.

4. Appellante heeft in hoger beroep betoogd dat de rechtbank ten onrechte heeft overwogen dat geen sprake is van procesbelang. Bij het bestreden besluit is weliswaar aan appellante geen boete (meer) opgelegd, maar ACM heeft daarin wel appellante als overtreder van het kartelverbod aangemerkt. Als gevolg daarvan loopt appellante verschillende risico’s, zoals uitsluiting bij aanbestedingsprocedures, civielrechtelijke aansprakelijkstelling voor schade geleden door het (beweerde) kartel en verhoging van de boete op grond van artikel 57, vierde lid, van de Mw in geval van recidive. Het bestreden besluit heeft daarom - wel - negatieve rechtsgevolgen voor appellante.

5.1.

Het College stelt, met verwijzing naar het onder 6.4 van zijn uitspraak van 30 juli 2019 (ECLI:NL:CBB:2019:329) overwogene, bij zijn beoordeling voorop dat het bestreden besluit een beslissing op bezwaar is tegen een besluit in de zin van artikel 1:3, eerste lid, van de Awb. In het bestreden besluit heeft ACM gehandhaafd haar in het besluit van 17 februari 2017 neergelegde beslissingen dat [naam 2] het kartelverbod heeft overtreden, dat die overtreding mede aan appellante, als moedermaatschappij, wordt toegerekend en dat appellante op zichzelf hoofdelijk aansprakelijk is voor de aan [naam 2] opgelegde boete.

5.2.

Onder 7 van de uitspraak van 30 juli 2019 heeft het College overwogen dat de wetgever heeft onderkend dat ondernemingen tot welke een besluit is gericht waarbij is vastgesteld dat zij een overtreding hebben begaan, er belang bij (kunnen) hebben daartegen beroep in te stellen, in ieder geval voor zover het gaat om de vaststelling dat een overtreding heeft plaatsgevonden en de vaststelling dat zij overtreder zijn. Het College volgt appellante in haar betoog dat en waarom daarvan in dit geval sprake is. De rechtbank heeft daarom het beroep van appellante ten onrechte niet-ontvankelijk verklaard.

5.3.

Uit 5.2 volgt dat het hoger beroep kennelijk gegrond is. Voortzetting van het onderzoek is daarom niet nodig. Het College zal de aangevallen uitspraak vernietigen en, met toepassing van artikel 8:115, eerste lid, aanhef en onder a, van de Awb, de zaak terugwijzen naar de rechtbank.

5.4.

Het College zal ACM veroordelen in de proceskosten van appellante in hoger beroep (1 punt voor het indienen van het hogerberoepschrift, met een waarde per punt van € 525,- en een wegingsfactor 1).

5.5.

Het College zal verder, met toepassing van artikel 8:114, eerste lid, van de Awb, bepalen dat het in hoger beroep door appellante betaalde griffierecht door de griffier wordt terugbetaald.

Beslissing

Het College:

• vernietigt de aangevallen uitspraak;
• wijst de zaak terug naar de rechtbank;
• veroordeelt ACM in de proceskosten van appellante in hoger beroep tot een bedrag van € 525,-;
• bepaalt dat het in hoger beroep door appellante betaalde griffierecht van € 519,- door de griffier wordt terugbetaald.

Deze uitspraak is gedaan door mr. T.G.M. Simons, mr. J.L.W. Aerts en mr. J.L. Verbeek, in aanwezigheid van mr. C.H.R. Mattheussens, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 18 februari 2020.

w.g. T.G.M. Simons w.g. C.H.R. Mattheussens

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de dag van verzending daarvan verzet worden gedaan bij het College. De indiener van het verzetschrift kan daarbij vragen in de gelegenheid te worden gesteld over het verzet te worden gehoord.