Uitspraak
202301080/2/R3.
Datum uitspraak: 13 juni 2023
AFDELING
BESTUURSRECHTSPRAAK
Uitspraak van de voorzieningenrechter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State op een verzoek om het treffen van een voorlopige voorziening (artikel 8:81 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb)) in het geding tussen:
Ontwikkelingsmaatschappij Kimswerda B.V. en FNS Vastgoed II B.V. (hierna samen en in enkelvoud: Kimswerda), gevestigd te Leeuwarden,
verzoekers,
en
de raad van de gemeente Harlingen,
verweerder.
Procesverloop
Bij besluit van 21 december 2022 heeft de raad het bestemmingsplan "Harlingen - Verplaatsing Aldi" vastgesteld.
Tegen dit besluit heeft Kimswerda beroep ingesteld.
Kimswerda heeft de voorzieningenrechter verzocht een voorlopige voorziening te treffen.
De raad heeft een verweerschrift ingediend.
Aldi Vastgoed B.V. heeft een schriftelijke uiteenzetting gegeven.
Kimswerda en Aldi Vastgoed B.V. hebben nadere stukken ingediend.
De voorzieningenrechter heeft het verzoek ter zitting behandeld op 23 mei 2023, waar Kimswerda, vertegenwoordigd door mr. M.A. Jansen, advocaat te Heerenveen, en de raad, vertegenwoordigd door H. Feenstra en J. Takkebos, zijn verschenen. Voorts is ter zitting Aldi Vastgoed B.V., vertegenwoordigd door [gemachtigden], bijgestaan door mr. R. Janssen, advocaat te Amsterdam, als partij gehoord.
Overwegingen
1. Het oordeel van de voorzieningenrechter heeft een voorlopig karakter en is niet bindend in de bodemprocedure.
Inleiding
2. Aan de Westerzeedijk 1 in Harlingen bevindt zich een Aldi supermarkt. Aldi is voornemens deze supermarkt te verplaatsen naar het perceel aan de Oude Trekweg 34b te Harlingen. Daarin voorziet het bestemmingsplan. Op de locatie Westerzeedijk wordt de supermarkt wegbestemd en wordt de locatie na de verplaatsing ingericht als openbaar parkeerterrein. Op het perceel aan de Oude Trekweg 34b waar de nieuwe supermarkt is voorzien staat een gebouw waarin diverse bedrijven zijn gesitueerd waaronder een fietsenhandel en een zeilmakerij. Dit gebouw wordt gesloopt.
3. Kimswerda exploiteert een detailhandelscentrum aan de Kimswerderweg in Harlingen. Als gevolg van de verplaatsing van de supermarkt, zoals het voorliggende bestemmingsplan mogelijk maakt, vreest Kimswerda voor een aantasting van de levensvatbaarheid van het detailhandelscentrum aan de Kimswerderweg.
Beoordeling van het verzoek
4. De voorzieningenrechter zal hierna aan de hand van de gronden van Kimswerda een voorlopig rechtmatigheidsoordeel geven over het bestreden besluit.
Ladder van duurzame verstedelijking
5. Kimswerda betoogt dat de raad niet heeft onderkend dat sprake is van een nieuwe stedelijke ontwikkeling en dat had moeten worden getoetst aan artikel 3.1.6 van het Besluit ruimtelijke ordening (hierna: het Bro).
5.1. Aldi Vastgoed B.V. heeft aangevoerd dat het relativiteitsvereiste in de weg staat aan vernietiging van het bestemmingsplan wegens strijd met artikel 3.1.6 van het Bro.
5.2. Naar voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter staat het relativiteitsvereiste er aan in de weg dat het bestemmingsplan wordt vernietigd wegens strijd met artikel 3.1.6, tweede lid, van het Bro. Hierbij is van belang dat als een concurrent stelt dat het besluit in strijd is met artikel 3.1.6, tweede lid, van het Bro, er feiten en omstandigheden naar voren dienen te worden gebracht die het oordeel rechtvaardigen dat de voorziene ontwikkeling tot een uit het oogpunt van een goede ruimtelijke ordening relevante leegstand zal kunnen leiden. In dat geval staat het in artikel 8:69a van de Awb neergelegde relativiteitsvereiste niet aan vernietiging van het besluit wegens de gestelde strijd met artikel 3.1.6, tweede lid, van het Bro in de weg. Kimswerda heeft niet aannemelijk gemaakt dat de voorziene ontwikkeling tot uit het oogpunt van een goede ruimtelijke ordening relevante leegstand zal kunnen leiden.
De voorzieningenrechter ziet in zoverre geen aanleiding voor het treffen van een voorlopige voorziening.
Verordening Romte
6. Kimswerda betoogt verder dat het bestemmingsplan niet in overeenstemming is met de artikelen 4.4.1 en 4.4.2 van de Verordening Romte. Nieuwvestiging van detailhandel buiten het kernwinkelgebied is niet toegestaan, alleen voor onder andere een buurtsupermarkt. De Aldi supermarkt die daar zal worden gevestigd is geen buurtsupermarkt, aldus Kimswerda.
6.1. Artikel 4.4.1 van de Verordening Romte luidt:
"1. Onverminderd de mogelijkheden voor ondergeschikte detailhandel op grond van de artikelen 1.2.1, 1.3.1 en 6.2.1, kan in een ruimtelijk plan detailhandel buiten het bestaande kernwinkelgebied en het gebied direct daarop aansluitend slechts worden toegestaan indien sprake is van perifere detailhandel.
2. In dat geval is in de plantoelichting gemotiveerd dat:
a. de detailhandel geen afbreuk doet aan de functionele en ruimtelijke kwaliteit van het bestaande kernwinkelgebied,
b. de detailhandel wat betreft schaal en functionele en ruimtelijke kwaliteit aansluit bij aard en schaal van de kern, en
c. vestiging in het kernwinkelgebied of de centrumrand redelijkerwijs niet mogelijk is, voor zover sprake is van detailhandel in fietsen, autoaccessoires en supermarkten."
Artikel 4.4.2 luidt:
"In afwijking van artikel 4.4.1 eerste lid kan in een ruimtelijk plan nieuwe detailhandel worden toegestaan:
1. als onderdeel van een buurtwinkelcentrum mits in de plantoelichting wordt gemotiveerd dat de detailhandel geen afbreuk doet aan de functionele en ruimtelijke kwaliteit van het bestaande kernwinkelgebied, of
2. als solitaire kleinschalige winkelvestiging in een woonbuurt of gemengde buurt."
6.2. Naar voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter is het bestemmingsplan niet in strijd met artikel 4.4.1 van de Verordening Romte vastgesteld. Vooropgesteld zij dat het hier niet om een nieuwe supermarkt gaat, maar om een verplaatsing van een bestaande supermarkt. Op grond van het tweede lid, onder c kunnen supermarkten mogelijk worden gemaakt buiten het bestaande kernwinkelgebied, mits dit in de plantoelichting wordt gemotiveerd. In de nota van zienswijze die deel uitmaakt van het bestemmingsplan heeft de raad toegelicht dat de nieuwe locatie evenals de bestaande locatie is gelegen buiten het kernwinkelgebied. De verplaatsing van de supermarkt doet geen afbreuk aan het bestaande kernwinkelgebied. In de plantoelichting heeft de raad zich op hetzelfde standpunt gesteld. Naar voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter is de door de raad in dat kader gegeven motivering voldoende. Nu het plan niet in strijd is met artikel 4.4.1 wordt niet toegekomen aan een beoordeling of het plan in strijd is met artikel 4.4.2.
De voorzieningenrechter ziet ook in zoverre geen aanleiding voor het treffen van een voorlopige voorziening.
Parkeren
7. Kimswerda betoogt dat het bestemmingsplan niet voorziet in voldoende parkeerplaatsen voor de voorziene ontwikkeling. Zij stelt zich op het standpunt dat moet worden uitgegaan van 137 parkeerplaatsen in plaats van de 110 parkeerplaatsen die het bestemmingsplan mogelijk maakt. Ten onrechte is bij de berekening van de parkeerbehoefte uitgegaan van de stedelijkheidsgraad "matig stedelijk". De raad had bij deze berekening uit moeten gaan van de stedelijkheidsgraad "weinig stedelijk".
7.1. De raad heeft toegelicht dat op de huidige locatie van de Aldi aan de Westerzeedijk 77 parkeerplaatsen beschikbaar zijn. Het bestemmingsplan voorziet op de nieuwe locatie aan de Oude Trekweg in 107 parkeerplaatsen, terwijl op grond van de parkeerbehoefteberekening 99 parkeerplaatsen nodig zijn. Bij de berekening van de parkeerbehoefte is uitgegaan van de uitgangspunten in de CROW-publicatie 381. Daarbij is uitgegaan van de stedelijkheidsgraad "matig stedelijk". Er is gerekend met een parkeerkencijfer van 5,2 parkeerplaatsen per m² voor een full-service supermarkt met een brutovloeroppervlakte van 1.900 m².
7.2. Naar voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter voorziet het bestemmingsplan in voldoende parkeerplaatsen voor de voorziene supermarkt en is door de raad uitgegaan van de juiste stedelijkheidsgraad. In dat verband is van belang dat uit de Nota parkeernormen Harlingen 2016 volgt dat voor de gemeente Harlingen de stedelijkheidsgraad "matig stedelijk" wordt gehanteerd. Dat, zoals Kinswerda aanvoert, in het verleden een andere stedelijkheidsgraad werd gehanteerd, waaronder bij de vaststelling van het bestemmingsplan voor het detailhandelscentrum van Kimswerda, maakt dat niet anders. Hierbij is van belang, zoals op de zitting ook is besproken, dat dat bestemmingsplan is vastgesteld voor de inwerkingtreding van de Nota parkeernormen Harlingen 2016. Ook het overige dat door Kimswerda over de parkeernorm is aangevoerd leidt niet tot een ander voorlopig oordeel.
Ook in zoverre bestaat er dus geen aanleiding voor het treffen van de gevraagde voorlopige voorziening.
Verkeersafwikkeling
8. Kimswerda betoogt verder dat het bestemmingsplan niet in overeenstemming is met een goede ruimtelijke ordening, omdat onvoldoende onderzoek is gedaan naar de verkeersafwikkeling. Voor zover tot het oordeel wordt gekomen dat het relativiteitsvereiste in de weg staat aan een vernietiging van het bestemmingsplan vanwege de verkeersafwikkeling, doet zij een beroep op het gelijkheidsbeginsel. Kimswerda wijst erop dat de raad bij de vaststelling van het bestemmingsplan dat betrekking heeft op haar detailhandelscentrum een aanzienlijke financiële bijdrage van Kimswerda heeft verlangd om tot een goede verkeersafwikkeling te komen. Aldi is volgens Kimswerda in dat verband bevoordeeld omdat de raad in haar geval instemt met een verkeersonveilige situatie. Dat maakt volgens haar dat wel wordt toegekomen aan een inhoudelijke beoordeling van haar grond over de verkeersafwikkeling.
8.1. Naar voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter staat het relativiteitsvereiste eraan in de weg dat het bestemmingsplan wordt vernietigd vanwege het door Kimswerda aangevoerde over de verkeersafwikkeling. In dat verband geldt dat een concurrerend bedrijf zich slechts hierop kan beroepen, indien zijn ondernemersklimaat hierdoor wordt geraakt. Die situatie kan zich voordoen als de voorziene verkeerscongestie de bereikbaarheid van het bedrijf aantast. Kimswerda en Aldi delen, zoals ter zitting aan de orde is gekomen, geen ontsluitingswegen. Eventuele effecten op de verkeerssituatie in de omgeving van de percelen aan de Oude Trekweg 34b raken het ondernemersklimaat van Kimswerda naar voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter dan ook niet.
8.2. In de uitspraak van 16 maart 2016, ECLI:NL:RVS:2016:732, heeft de Afdeling een correctie op de toepassing van artikel 8:69a van de Awb aanvaard. Die correctie houdt in dat de schending van een norm die niet de bescherming beoogt van de belangen van een belanghebbende, en die op zichzelf genomen dus niet tot vernietiging zou kunnen leiden, kan bijdragen tot het oordeel dat het vertrouwensbeginsel of gelijkheidsbeginsel is geschonden. Kimswerda beroept zich in dit kader op het gelijkheidsbeginsel.
8.3. Naar voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter kan het beroep van Kimswerda op het gelijkheidsbeginsel niet slagen en is een correctie op de toepassing van het relativiteitsvereiste niet aan de orde. Op de zitting is aan de orde gekomen dat uit het raadsbesluit tot vaststelling van het bestemmingsplan volgt dat de gemeente Harlingen ook met Aldi een overeenkomst heeft afgesloten waarin is bepaald dat de kosten voor de verkeersontsluiting voor rekening van Aldi komen.
Ook in zoverre ziet de voorzieningenrechter geen aanleiding voor het treffen van de door Kimswerda gevraagde voorlopige voorziening.
Overig
9. Ook het overige door Kimswerda aangevoerde leidt naar voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter niet tot vernietiging van het bestemmingsplan in de bodemprocedure.
Conclusie
10. Gelet hierop bestaat aanleiding het verzoek om het treffen van een voorlopige voorziening af te wijzen.
11. De raad hoeft geen proceskosten te vergoeden.
Beslissing
De voorzieningenrechter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State:
wijst het verzoek af.
Aldus vastgesteld door mr. E.J. Daalder, voorzieningenrechter, in tegenwoordigheid van mr. W.D. Kamphorst-Timmer, griffier.
w.g. Daalder
voorzieningenrechter
w.g. Kamphorst-Timmer
griffier
Uitgesproken in het openbaar op 13 juni 2023
776