Uitspraak
RECHTBANK ZEELAND-WEST-BRABANT
Strafrecht
Zittingsplaats: Breda
Parketnummer: 02/016421-22
beslissing van de meervoudige kamer van 28 november 2024
op de vordering van de officier van justitie tot verlenging van de terbeschikkingstelling met voorwaarden van
[de betrokkene],
geboren te [plaats 1] op [datum] 1992,
wonende te [adres] ,
thans verblijvende in [de FPK] te [plaats 2] ,
hierna aangeduid als: ‘betrokkene’.
Verdachte woont de zitting bij per videoverbinding met de kliniek.
1.De stukken
Het dossier bevat onder meer de volgende stukken:
- de vordering van de officier van justitie van 20 september 2024, die strekt tot verlenging van de terbeschikkingstelling (hierna: ‘tbs’) met voorwaarden met twee jaar;
- de aantekeningen omtrent de lichamelijke en geestelijke gesteldheid van betrokkene;
- het rapport van [de psychiater] , van 24 juni 2024, waarin wordt geadviseerd over de verlenging van de tbs;
- het rapport van [de FPK] van 12 september 2024, waarin de voortgang en het advies is vermeld;
2.De procesgang
Bij vonnis van de rechtbank Zeeland-West-Brabant van 31 oktober 2022 is betrokkene, wegens overtreding van artikel 300 en 311 van het Wetboek van Strafrecht en 13 en 55 van de Wet Wapens en Munitie, veroordeeld tot tbs met voorwaarden, met als bijzondere voorwaarden:
* verdachte werkt mee aan het reclasseringstoezicht. Deze medewerking houdt onder andere
in:
- verdachte meldt zich op afspraken bij de reclassering. De reclassering bepaalt hoe vaak dat
nodig is;
- verdachte laat een of meer vingerafdrukken nemen en laat een geldig identiteitsbewijs
zien. Dit is nodig om de identiteit van verdachte vast te stellen;
- verdachte houdt zich aan de aanwijzingen van de reclassering. De reclassering kan
aanwijzingen geven die nodig zijn voor de uitvoering van het toezicht of om verdachte te
helpen bij het naleven van de voorwaarden;
- verdachte helpt de reclassering aan een actuele foto waarop zijn gezicht herkenbaar is.
Deze foto is nodig voor opsporing bij ongeoorloofde afwezigheid;
- verdachte werkt mee aan huisbezoeken;
- verdachte geeft de reclassering inzicht in de voortgang van begeleiding en/of behandeling
door andere instellingen of hulpverleners;
- verdachte vestigt zich niet op een ander adres zonder toestemming van de reclassering;
- verdachte werkt mee aan het uitwisselen van informatie met personen en instanties die
contact hebben met verdachte, als dat van belang is voor het toezicht;
* verdachte gaat niet naar het buitenland of het Caribisch deel van het Koninkrijk der
Nederlanden, zonder toestemming van de reclassering;
* verdachte laat zich opnemen in of een forensische zorginstelling zoals [zorginstelling] ,
te bepalen door de justitiële instantie die verantwoordelijk is voor plaatsing. De opname
start bij aanvang tbs. De opname duurt zolang de reclassering dat nodig vindt.
Verdachte houdt zich aan de huisregels en de aanwijzingen die de zorginstelling geeft voor
de behandeling. Gelet op de problematiek kan hieronder ook het innemen van medicijnen
vallen, als de zorginstelling dat nodig vindt. Als de reclassering een overgang naar
ambulante zorg, begeleid wonen of maatschappelijke opvang gewenst vindt, werkt
verdachte mee aan de indicatiestelling en plaatsing;
* verdachte werkt mee aan een time-out in een Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC) of
een Forensisch Psychiatrische Kliniek (FPK) of een Forensisch Psychiatrische Afdeling
(FPA) of soortgelijk, als de reclassering dat nodig vindt. Deze time-out duurt maximaal 7
weken, met de mogelijkheid van verlenging met nog eens maximaal 7 weken, tot maximaal
14 weken per jaar;
* verdachte laat zich behandelen door een nader te bepalen forensische ambulante
zorgverlener, te bepalen door de reclassering. De behandeling start in aansluiting op de
klinische behandeling. De behandeling duurt zolang de reclassering dat nodig vindt.
Verdachte houdt zich aan de huisregels en de aanwijzingen die de zorgverlener geeft voor
de behandeling. Gelet op de problematiek kan hieronder ook het innemen van medicijnen
vallen, als de zorgverlener dat nodig vindt;
* verdachte verblijft in een nader te bepalen instelling voor beschermd wonen of
maatschappelijke opvang, te bepalen door de reclassering. Het verblijf start in aansluiting op
de klinische behandeling. Het verblijf duurt zolang de reclassering dat nodig vindt.
Verdachte houdt zich aan de huisregels en het dagprogramma dat de instelling in overleg
met de reclassering voor hem heeft opgesteld;
* verdachte gebruikt geen drugs en werkt mee aan controle op dit verbod. De controle
gebeurt met urineonderzoek. De reclassering bepaalt hoe vaak verdachte wordt
gecontroleerd;
* verdachte gebruikt geen alcohol en werkt mee aan urineonderzoek en ademonderzoek
(blaastest) om dit alcoholverbod te controleren. De reclassering bepaalt met welke
controlemiddelen en hoe vaak verdachte wordt gecontroleerd.
De tbs met voorwaarden is op 15 november 2022 aangevangen.
Tijdens het onderzoek ter openbare terechtzitting van de rechtbank van 14 november 2024 is de officier van justitie gehoord.
Tevens is betrokkene gehoord, bijgestaan door zijn raadsvrouw mr. E.A.M.J. Heffels, advocaat te Arnhem.
Voorts is de [deskundige] , reclasseringswerker, gehoord.
3.Het advies van de reclassering
Uit het rapport van [de FPK] van 12 september 2024 blijkt dat de tbs van betrokkene tot nu toe niet zonder incidenten is verlopen. Er hebben zich meerdere geweldsincidenten voorgedaan en er zijn meerdere nieuwe behandelpogingen gestart. Het leek erop dat betrokkene door medicatie rustiger werd. Ook verminderden de psychotische kenmerken. Dit was reden om te starten met begeleid verlof, waarna het in juni 2024 weer mis ging. Betrokkene had verdovende middelen op zijn kamer en bekende dat hij akineton had gesnoven. Het lukte hem niet om abstinent te blijven. Op 27 juni 2024 werd het verlof weer opgestart en de huidige klinische plaatsing in de Forensische Psychiatrische Kliniek (FPK) met behandeling voor middelengebruik, steun en structuur heeft ertoe bijgedragen dat betrokkene is gestabiliseerd. Na de klinische behandeling zal betrokkene beschermd gaan wonen. De reclassering wil betrokkene in die twee jaar monitoren of het hem lukt om abstinent te blijven van middelen en zijn ziektebeeld stabiel te houden bij verruiming van de vrijheden. Het recidiverisico wordt ingeschat als hoog en [de FPK] adviseert de tbs met voorwaarden te verlengen met twee jaar.
Ter zitting heeft de deskundige daaraan toegevoegd dat betrokkene op 18 september 2024 met verlof is gegaan en via internet verdovende middelen heeft besteld. Deze heeft hij ook opgehaald, gebruikt en zelfs de kliniek mee ingenomen. Betrokkene heeft toegegeven dat hij deze verdovende middelen ook in de kliniek heeft gebruikt. Het is passender als betrokkene naar een Forensische verslavingskliniek (FVK) gaat in plaats van de blijven bij de FPK. Betrokkene is psychiatrisch stabiel, maar moet aan de verslaving werken. Hij is aangemeld bij [de FVK] en staat daar op de wachtlijst. [de FPK] heeft in het rapport al om een velenging met twee jaar gevraagd en betrokkene heeft nu eigenlijk een stap terug gedaan, waardoor verlenging met twee jaar te meer noodzakelijk is.
4.Het advies van de externe gedragsdeskundige
Uit het rapport van [de psychiater] d.d. 24 juni 2024 blijkt dat er bij betrokkene sprake is van een schizoaffectieve stoornis, van het bipolaire type, naast ernstige stoornissen in middelengebruik. Het risico op recidive, gelijk de indexdelicten, is binnen de huidige maatregel en zelfs in de huidige setting op de korte en middellange termijn al hoog. Het
gaat met name om geweld, naar zichzelf, zijn omgeving en anderen, in het geval dat hij maniform-psychotisch ontregelt, al dan niet bij druggebruik. De psychiater is van mening dat het op dit moment, naar omstandigheden en gezien het hoog ingeschatte risico op recidive, logisch is de tbs-maatregel te verlengen. De looptijd van één jaar is onvoldoende, omdat inmiddels duidelijk is dat het nog uit te zetten en te doorlopen traject langer zal duren.
De psychiater adviseert de tbs met voorwaarden te verlengen met twee jaar.
5.Het standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie is ter zitting bij de vordering de tbs met voorwaarden met twee jaar te verlengen gebleven. Betrokkene moet worden geholpen aan zijn verslaving. Deze is hardnekkig en het is recent nog mis gegaan. Het goede nieuws is dat een verslaving te behandelen is. Er moet wel goed gekeken worden of betrokkene de verslaving kan bolwerken en het is niet makkelijk te geloven dat het in één keer goed zal gaan. De behandeling is wellicht binnen een jaar afgerond, maar hierna moet er gedurende het beschermd wonen en de verloven nog vinger aan de pols worden gehouden.
6.Het standpunt van de verdediging
Betrokkene heeft ter zitting verklaard dat het zijn wens is dat de tbs niet met twee, maar met één jaar wordt verlengd. In de folder over de behandeling bij [de FVK] staat dat de behandeling gemiddeld zes tot acht maanden duurt.
De verdediging heeft aangevoerd dat de tbs moet worden verlengd met één jaar. Ook de verdediging heeft de folder gelezen. De behandeling kan binnen een jaar worden afgerond en dan is er nog tijd om uit te stromen naar begeleid wonen.
7.Het oordeel van de rechtbank
De tbs kan slechts worden verlengd indien de veiligheid van anderen, dan wel de algemene veiligheid van personen of goederen de verlenging van de tbs met voorwaarden eist. Het recidivegevaar moet nog aanwezig zijn en dient voort te vloeien uit een ziekelijke stoornis en/of een gebrekkige ontwikkeling van de geestvermogens. Gelet op de adviezen van [de FPK] en de externe gedragsdeskundige wordt nog steeds voldaan aan dit wettelijke criterium.
Volgens vaste jurisprudentie van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden is het uitgangspunt
dat, indien verwacht wordt dat de behandeling langer dan één jaar zal duren, de tbs-
maatregel met twee jaar dient te worden verlengd. Slechts in uitzonderlijke situaties kan, als
het nodig is dat de verlengingsrechter de situatie volgt, toch voor één jaar worden verlengd.
Hoewel de rechtbank het positief vindt dat verdachte nu abstinent is van middelen en gemotiveerd lijkt te zijn om van zijn verslaving af te komen, ziet de rechtbank niet dat de gehele behandeling binnen een jaar zal zijn afgerond. Betrokkene kampt al jaren met een hardnekkige verslaving. Verdachte is ook gedurende zijn behandeling meerdere keren de fout in gegaan, de laatste keer tijdens zijn verlof in september 2024. De abstinentie is dan ook nog zeer pril en de behandeling bij de FVK moet nog starten. Hoewel het mogelijk is dat deze binnen een jaar is afgerond, zal het gehele traject, inclusief begeleid wonen en verloven, langer dan een jaar in beslag nemen. Het is in het belang van betrokkene zelf dat hij deze tijd krijgt en neemt, zodat hij naar een stabiele situatie toe kan werken.
Gelet op hetgeen hierboven is overwogen, is de rechtbank van oordeel dat de tbs met voorwaarden van betrokkene moet worden verlengd met twee (2) jaar.
Voorts is de rechtbank van oordeel dat de gestelde voorwaarden dienen te worden gewijzigd, met dien verstande dat de zinsnede “forensische zorginstelling zoals [zorginstelling] ” wordt gewijzigd in “forensische zorginstelling zoals [de FVK] ”.
8.De beslissing.
De rechtbank verlengt de termijn van de terbeschikkingstelling met voorwaarden van [de betrokkene] met twee jaar.
De rechtbank wijzigt de voorwaarden in die zin dat de zinsnede “forensische zorginstelling zoals [zorginstelling] ” wordt gewijzigd in “forensische zorginstelling zoals [de FVK] ”. De voorwaarde komt dan, met handhaving van alle overige hierboven genoemde voorwaarden, in zijn geheel te luiden:
* verdachte laat zich opnemen in of een forensische zorginstelling zoals [de FVK] ,
te bepalen door de justitiële instantie die verantwoordelijk is voor plaatsing.. De opname duurt zolang de reclassering dat nodig vindt.
Verdachte houdt zich aan de huisregels en de aanwijzingen die de zorginstelling geeft voor
de behandeling. Gelet op de problematiek kan hieronder ook het innemen van medicijnen
vallen, als de zorginstelling dat nodig vindt. Als de reclassering een overgang naar
ambulante zorg, begeleid wonen of maatschappelijke opvang gewenst vindt, werkt
verdachte mee aan de indicatiestelling en plaatsing;.
Deze beslissing is gegeven door mr. M.E.I. Beudeker, voorzitter, mr. R.H.M. Pooyé en mr. V. Hartman, rechters, in tegenwoordigheid van de griffier mr. R. Heitzman en is uitgesproken ter openbare zitting op 28 november 2024.