ECLI:NL:RBZWB:2024:7672

• Datum uitspraak: 28 oktober 2024
• Publicatiedatum: 11 november 2024
• Zaaknummer: C/02/427493 / FA RK 24-4712
• Instantie: Rechtbank Zeeland-West-Brabant
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht; Personen- en familierecht
• Procedures: Rekestprocedure
• Rechters: mr. Borm
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Zorgmachtiging voor betrokkene met vermoedelijke psychische stoornis en verwaarlozing

In deze zaak heeft de Rechtbank Zeeland-West-Brabant op 28 oktober 2024 een zorgmachtiging verleend voor de duur van zes maanden aan de betrokkene, geboren in 1940, op verzoek van de officier van justitie. De rechtbank heeft de mondelinge behandeling met gesloten deuren gehouden, waarbij de betrokkene, haar echtgenoot, en verschillende zorgverleners zijn gehoord. De rechtbank heeft vastgesteld dat de betrokkene lijdt aan een psychische stoornis, specifiek een schizofreniespectrum- en andere psychotische stoornis, en dat er vermoedens zijn van een gedeelde waanstoornis. Dit is vastgesteld op basis van de bizarre leefwijze van de betrokkene en haar echtgenoot, die ernstige verwaarlozing van hun woning en zichzelf vertonen.

De rechtbank heeft geconcludeerd dat er geen mogelijkheden zijn voor passende zorg op vrijwillige basis, aangezien de betrokkene geen ziektebesef of -inzicht heeft en niet bereid is zich vrijwillig te laten opnemen. De rechtbank heeft de noodzaak van verplichte zorg onderbouwd door te wijzen op de ernstige psychische schade, immateriële schade, en de maatschappelijke teloorgang die voortvloeien uit de huidige situatie. De rechtbank heeft ook de overlast voor de omgeving en de risico's van dakloosheid als gevolg van een dreigende ontruiming van de woning in overweging genomen.

De rechtbank heeft de gevraagde zorgmachtiging verleend, waarbij verschillende vormen van verplichte zorg zijn toegewezen, waaronder het toedienen van medicatie, medische controles, en opname in een accommodatie. De rechtbank heeft geoordeeld dat deze maatregelen noodzakelijk zijn om de geestelijke gezondheid van de betrokkene te stabiliseren en te herstellen, en dat er geen minder bezwarende alternatieven beschikbaar zijn. De beschikking is mondeling gegeven en in het openbaar uitgesproken, met de mogelijkheid tot cassatie.

Uitspraak

RECHTBANK ZEELAND-WEST-BRABANT

Familie- en Jeugdrecht

Locatie Middelburg

Zaaknummer: C/02/427493 / FA RK 24-4712

Datum uitspraak: 28 oktober 2024

Beschikking zorgmachtiging

op het verzoek van de officier van justitie voor

[betrokkene] ,

geboren op [geboortedag] 1940 in [geboorteplaats] ,

hierna te noemen betrokkene,

wonend in [woonplaats] ,

advocaat mr. E.S. van Aken te Zierikzee.

1. Het verloop van de procedure

1.1.

De rechtbank neemt de volgende stukken mee in haar beoordeling:

- het verzoekschrift met bijlagen van 10 oktober 2024, binnengekomen bij de rechtbank op 10 oktober 2024.

1.2.

De mondelinge behandeling met gesloten deuren heeft plaatsgevonden op 28 oktober 2024. Daarbij zijn gehoord:

• betrokkene, bijgestaan door haar advocaat;
• mw. [naam 1] , begeleidster van het Leger des Heils;
• dhr. [naam 2] , zorgverantwoordelijke;
• dhr. [naam 3] , echtgenoot van betrokkene.

1.3.

Gelijktijdig is het verzoek tot het verlenen van een zorgmachtiging met zaaknummer: C/02/427496 / FA RK 24-4714 behandeld.

2. Het verzoek

2.1.

De officier van justitie verzoekt de rechtbank een zorgmachtiging voor de duur van zes maanden te verlenen.

3. Standpunten

3.1.

Betrokkene heeft tijdens de mondelinge behandeling aangegeven dat zij en haar echtgenoot zorg ontvangen. Huishoudelijke hulp komt twee keer in de week om schoon te maken. Verder geeft betrokkene aan dat zij inderdaad van dieren houdt. Van de politie mogen zij de dieren niet meer binnen houden. De ventilatie in de woning is erg slecht. Ook geeft betrokkene aan dat zij graag naar [plaats] zou willen verhuizen. Tot slot geeft betrokkene aan dat zij niet vrijwillig opgenomen wil worden nu zij hier de noodzaak niet van inziet.

3.2.

De advocaat bepleit afwijzing van het verzoek. De advocaat is van mening dat er nog stappen gezet kunnen worden in het vrijwillig kader. Het echtpaar toont namelijk geen verzet voor het verkrijgen van meer hulp. Daarnaast is er enkel sprake van een vermoeden van een psychische stoornis. Het echtpaar heeft een bijzondere leefwijze en zijn al jaren in staat om zo te leven. Het echtpaar wil graag naar een andere woning en zal hieraan meewerken. De advocaat is aldus van mening dat een gedwongen opname op dit moment nog een brug te ver is.

3.3.

Ter gelegenheid van de mondelinge behandeling licht de begeleidster van het Leger des Heils toe dat het echtpaar vorig jaar juni hier is komen wonen. Het lukt hen niet om zelfstandig de woning schoon te houden, zoals de woningbouwvereniging dat wil. Er is hiervoor huishoudelijke hulp ingezet. Momenteel is er nog maar één mevrouw vanuit [zorgorganisatie] die komt schoonmaken. Andere partijen zijn gestopt vanwege de slechte hygiëne. De begeleidster van het Leger des Heils mag vanuit haar leidinggevende ook niet meer de woning betreden vanwege de slechte hygiëne en de verhoogde kans op gezondheidsklachten. Hierdoor is het moeilijk om (snel) in te kunnen grijpen. Het echtpaar zou ook graag naar een andere woning willen, echter is het niet mogelijk om een schone verhuurdersverklaring te krijgen. Verder geeft de begeleidster aan dat er zorgen zijn over het psychisch functioneren van het echtpaar. Er zijn voorzieningen bij het Leger des Heils waar meer zorg kan worden geboden en waar het echtpaar naar toe zou kunnen. Hiervoor moet er wel eerst een indicatiestelling komen. De begeleidster is van mening dat het vrijwillig kader niet toereikend is. Tot slot geeft zij aan dat het belangrijk is dat de huidige woning beschikbaar blijft als het echtpaar klinisch wordt opgenomen.

3.4.

De zorgverantwoordelijke geeft aan dat hij sinds een aantal maanden betrokken is bij het echtpaar. De huidige woonsituatie zorg voor overlast in de omgeving en voor grote problemen bij het echtpaar zelf. Hierdoor heeft de woningstichting door middel van een brief aangegeven dat het echtpaar niet langer in de woning kan verblijven. Er is al veel hulpverlening ingezet, zonder het gewenste resultaat. Het enkel opschalen van de hulpverlening gaat het probleem niet oplossen. Bij het echtpaar is er een vermoeden van een psychiatrische stoornis, namelijk een gedeelde waanstoornis (folie à deux). De zorgverantwoordelijke is van mening dat een zorgmachtiging met een opname ter diagnostiek en behandeling noodzakelijk is. Het is namelijk nog niet precies duidelijk wat er allemaal speelt en het echtpaar wil niet vrijwillig worden opgenomen. Er kan sprake zijn van meerdere stoornissen, maar dit moet een klinische observatie duidelijk maken. Tijdens deze observatie is het van belang dat het echtpaar afzonderlijk van elkaar zit. Bij een goede diagnose kan er ook een indicatiestelling worden aangevraagd waardoor het echtpaar uiteindelijk in een geschikte woning kan verblijven. Het verplicht kader is aldus noodzakelijk voor diagnostiek en behandeling. Een zorgmachtiging voor de duur van 6 maanden is hiervoor noodzakelijk. Ten aanzien van de vormen van verplichte zorg sluit de zorgverantwoordelijke zich aan bij de zorgmodaliteiten zoals die zijn verzocht.

4. De beoordeling

4.1.

De rechtbank verleent de gevraagde machtiging voor de duur van zes maanden. Zij legt hierna uit waarom zij deze beslissing neemt.

4.2.

De rechtbank is van oordeel dat betrokkene lijdt aan een psychische stoornis. Bij betrokkene is sprake van schizofreniespectrum- en andere psychotische stoornis en andere problemen die een reden voor zorg kunnen zijn. Zoals de zorgverantwoordelijke tijdens de mondelinge behandeling heeft aangegeven is er bij betrokkene vermoedelijk sprake van een (gedeelde) waanstoornis gezien de achterdocht, de bizarre leefwijze die betrokkene en haar echtgenoot er op na houden, het bizarre karakter van de overtuiging en het niet corrigeerbare karakter hiervan ondanks een dreigende uithuiszetting. Verdere diagnostiek moet uitwijzen wat er precies allemaal speelt.

4.3.

Deze stoornis veroorzaakt ernstig nadeel. Dit nadeel bestaat uit:

- ernstige psychische schade;

- ernstige immateriële schade;

- ernstige verwaarlozing;

- maatschappelijke teloorgang;

- het oproepen van agressie van een ander door het vertonen van hinderlijk gedrag.

4.4.

Het is de rechtbank gebleken dat er bij betrokkene sprake is van zelfverwaarlozing en verwaarlozing van de leefomgeving. De woning van betrokkene en haar echtgenoot is ernstig vervuild geraakt. Zo wordt er eten voor de muizen en suikerwater voor de vliegen op de grond gelegd. Het echtpaar is namelijk van mening dat alle dieren zorg verdienen. Hierdoor is er een ongedierteplaag ontstaan waar ook de omwonenden ernstige overlast van ervaren. De woningstichting heeft vanwege deze overlast aangekondigd over te gaan tot een ontruiming van de woning, waarbij een uiterlijke datum van 1 december 2024 is genoemd. Hierdoor ontstaat er een risico om dakloos te worden. Het echtpaar is in het verleden ook al eens eerder uit huis gezet vanwege soortgelijk gedrag. Tot slot is er bij betrokkene sprake van decorumverlies.

4.5.

Om het ernstig nadeel af te wenden of de geestelijke gezondheid van betrokkene te stabiliseren of te herstellen heeft betrokkene zorg nodig.

4.6.

Er zijn geen mogelijkheden voor passende zorg op vrijwillige basis. Bij betrokkene is er geen sprake van ziektebesef en -inzicht. Daarnaast is betrokkene – zoals blijkt uit de mondelinge behandeling – niet bereid om zich vrijwillig te laten opnemen. Dit maakt dat verplichte zorg noodzakelijk is.

4.7.

De rechtbank is op grond van het zorgplan, de medische verklaring, het advies van de geneesheer-directeur en de toelichting tijdens de mondelinge behandeling van oordeel dat de volgende vormen van verplichte zorg nodig zijn:

- het toedienen van medicatie;

- het verrichten van medische controles;

- het verrichten van andere medische handelingen en therapeutische maatregelen, ter behandeling van een psychische stoornis, dan wel vanwege die stoornis, ter behandeling van een somatische aandoening;

- het beperken van de bewegingsvrijheid;

- aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen;

- opnemen in een accommodatie.

4.8.

Er zijn geen minder bezwarende alternatieven die hetzelfde beoogde effect hebben.

4.9.

De vormen van verplichte zorg die de rechtbank toewijst, zijn evenredig en naar verwachting effectief. Bij het bepalen van de juiste vormen van zorg is rekening gehouden met de voorwaarden die noodzakelijk zijn om deelname van betrokkene aan het maatschappelijk leven te bevorderen en om te zorgen voor de veiligheid van betrokkene en zijn omgeving.

5. De beslissing

De rechtbank:

5.1.

verleent een zorgmachtiging voor
[betrokkene] , geboren op [geboortedag] 1940 in [geboorteplaats] , inhoudende dat bij wijze van verplichte zorg de maatregelen als genoemd in rechtsoverweging 4.7. kunnen worden getroffen;

5.2.

bepaalt dat deze machtiging geldt tot en met
28 april 2025 .

Deze beschikking is mondeling gegeven en in het openbaar uitgesproken op 28 oktober 2024 door mr. Borm, rechter, in aanwezigheid van mr. Verplanke, griffier en op schrift gesteld op 11 november 2024.

Tegen deze beschikking staat het rechtsmiddel van cassatie open.