ECLI:NL:RBZWB:2024:4655

Uitspraak

RECHTBANK ZEELAND-WEST-BRABANT

Strafrecht

Zittingsplaats: Middelburg

parketnummer: 02-308158-23

vonnis van de meervoudige kamer van 9 juli 2024

in de strafzaak tegen de minderjarige

[verdachte],

geboren op [geboortedag] 2009 te [geboorteplaats] ,

wonende te [woonadres] ,

raadsvrouw mr. M.V. de Nooijer, advocaat te Middelburg.

1.Onderzoek van de zaak

De zaak is inhoudelijk behandeld met gesloten deuren op de zitting van 25 juni 2024, waarbij de officier van justitie mr. R.C.P. Rammeloo en de verdediging hun standpunten kenbaar hebben gemaakt.

2.De tenlastelegging

De tenlastelegging is als bijlage I aan dit vonnis gehecht.

De verdenking komt er, kort en feitelijk weergegeven, op neer dat verdachte – al dan niet samen met een ander – [slachtoffer] met geschoeide voet tegen het hoofd heeft geschopt. Dit is primair ten laste gelegd als poging tot doodslag en subsidiair als poging tot zware mishandeling. Meer subsidiair is tenlastegelegd dat hij openlijk en in vereniging geweld heeft gepleegd tegen het slachtoffer.

3.De voorvragen

De dagvaarding is geldig.

De rechtbank is bevoegd.

De officier van justitie is ontvankelijk in de vervolging.

Er is geen reden voor schorsing van de vervolging.

4.De beoordeling van het bewijs

4.1

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte zich samen met een ander heeft schuldig gemaakt aan de primair tenlastegelegde poging tot doodslag van [slachtoffer] (hierna te noemen: het slachtoffer). Vastgesteld kan worden dat verdachte en [medeverdachte] meerdere keren met kracht en met geschoeide voet tegen het hoofd van het slachtoffer hebben geschopt. Verdachte heeft daarmee willens en wetens de aanmerkelijke kans aanvaard dat het slachtoffer zou komen te overlijden.

4.2

Het standpunt van de verdediging

De verdediging is van mening dat de rechtbank niet tot een bewezenverklaring kan komen van het primair tenlastegelegde feit, omdat verdachte geen (voorwaardelijk) opzet had op de dood van het slachtoffer. De verdediging stelt dat het dossier onvoldoende informatie bevat om vast te kunnen stellen dat de geweldshandelingen van verdachte en [medeverdachte] van een dusdanige kracht waren dat daarmee de aanmerkelijke kans ontstond dat het slachtoffer zou komen te overlijden. Het is onduidelijk welke delen van het hoofd van het slachtoffer zijn geraakt, hoe kwetsbaar deze delen zijn en welke gevolgen schade aan deze delen met zich meebrengt. Ook blijkt uit het dossier niet hoe vaak het slachtoffer tegen zijn hoofd is geschopt. Uit het beeldmateriaal volgt dat verdachte het slachtoffer één keer op zijn hoofd heeft geraakt. Ook is volgens de verdediging op het beeldmateriaal te zien dat er niet met volle kracht op het hoofd van het slachtoffer werd geschopt. Daarbij komt dat uit de medische informatie volgt dat het letsel van het slachtoffer relatief gering is. Daarom verzoekt de verdediging om verdachte van het primair tenlastegelegde feit vrij te spreken. Voor het overige refereert de verdediging zich aan het oordeel van de rechtbank.

4.3

Het oordeel van de rechtbank

4.3.1

De bewijsmiddelen

De bewijsmiddelen zijn in bijlage II aan dit vonnis gehecht.

4.3.2

De bijzondere overwegingen met betrekking tot het bewijs

Feiten en omstandigheden

De rechtbank stelt op grond van de bewijsmiddelen vast dat verdachte en [medeverdachte] op 29 oktober 2023 het slachtoffer hebben geslagen en geschopt tegen zijn gezicht en lichaam en meerdere keren met geschoeide voet tegen het hoofd hebben geschopt, terwijl het slachtoffer op de grond lag. Verdachte ontkent dit ook niet. Het slachtoffer deed bij een aantal schoppen zijn armen voor zijn hoofd om dit te beschermen. Door het geweld dat op hem is uitgeoefend heeft hij een bloedneus, een zwelling bij de neus, uitwendig letsel bij de linker gehoorgang, spierpijn, roodheid en een hersenschudding opgelopen. Het slachtoffer is niet buiten bewustzijn geweest. Medisch ingrijpen, anders dan het nemen van pijnstilling en enkele dagen rust houden, was niet nodig.

De vraag die de rechtbank moet beantwoorden is hoe deze gedragingen van verdachte moeten worden gekwalificeerd: als poging tot doodslag, poging tot zware mishandeling of als openlijk en in vereniging geweld plegen tegen het slachtoffer?

Primair poging tot doodslag

Voor een poging tot doodslag is vereist dat verdachte opzet heeft gehad op het overlijden van het slachtoffer, al dan niet in voorwaardelijke zin.

De rechtbank is, zoals door de officier van justitie gerekwireerd en de verdediging betoogd, van oordeel dat op basis van het dossier en wat op de terechtzitting is besproken niet kan worden vastgesteld dat verdachte wilde dat het slachtoffer dood ging. Er is dan ook geen sprake geweest van vol opzet op het overlijden van het slachtoffer.

Vervolgens komt de vraag aan de orde of sprake is geweest van voorwaardelijk opzet.

Voor voorwaardelijke opzet geldt dat verdachte met zijn handelen in ieder geval bewust de aanmerkelijke kans moet hebben aanvaard op het overlijden van het slachtoffer. Bij deze beoordeling komt betekenis toe aan de aard van de gedragingen en de omstandigheden waaronder deze zijn verricht. Het zal in alle gevallen moeten gaan om een kans die naar algemene ervaringsregels aanmerkelijk is te achten. Ondanks dat uit de camerabeelden en de aangifte van het slachtoffer valt af te leiden dat de schoppen tegen het hoofd van het slachtoffer met (enige) kracht zijn gegeven, is er naar het oordeel van de rechtbank geen aanmerkelijke kans op de dood van het slachtoffer aanwezig geweest. Bij het slachtoffer was sprake van gering letsel op zijn hoofd en hij heeft zijn hoofd beschermd door zijn armen er voor te houden. Er kan bovendien niet worden vastgesteld waar het slachtoffer tijdens het schoppen precies op zijn hoofd is geraakt en met hoeveel kracht dit is gebeurd. Gelet op het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat er onvoldoende omstandigheden aanwezig zijn waaruit kan worden geconcludeerd dat door het schoppen tegen het hoofd van het slachtoffer sprake is geweest van een aanmerkelijke kans op de dood. De rechtbank zal verdachte daarom vrijspreken van de primair tenlastegelegde medeplegen poging tot doodslag.

Subsidiair poging tot zware mishandeling

De rechtbank komt wel tot een bewezenverklaring van de subsidiair tenlastegelegde medeplegen poging tot zware mishandeling op grond van de bewijsmiddelen die in bijlage II bij dit vonnis zijn vervat. De rechtbank is van oordeel dat sprake is geweest van voorwaardelijk opzet, nu verdachte zich willens en wetens heeft blootgesteld aan de aanmerkelijke kans, en deze ook heeft aanvaard, dat hij en zijn medeverdachte het slachtoffer zwaar lichamelijk letsel zouden kunnen toebrengen door hem meerdere keren met gestoeide voet tegen het hoofd te schoppen. Hoewel het slachtoffer relatief gering fysiek letsel heeft opgelopen, kunnen de gedragingen van verdachte en zijn medeverdachte naar hun uiterlijke verschijningsvorm worden aangemerkt als te zijn gericht op het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel.

4.4

De bewezenverklaring

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte

op 29 oktober 2023 te Vlissingen tezamen en in vereniging met een ander, ter uitvoering van het door verdachte en zijn mededader voorgenomen misdrijf om aan [slachtoffer] opzettelijk zwaar lichamelijk letsel toe te brengen, voornoemde [slachtoffer] , meermalen met geschoeide voeten tegen het hoofd heeft geschopt, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid.

De rechtbank acht niet bewezen hetgeen meer of anders is ten laste gelegd. Verdachte zal daarvan worden vrijgesproken.

5.De strafbaarheid

Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het feit uitsluiten. Dit levert het in de beslissing genoemde strafbare feit op.

Verdachte is strafbaar, omdat niet is gebleken van een omstandigheid die zijn strafbaarheid uitsluit.

6.De strafoplegging

6.1

De vordering van de officier van justitie

De officier van justitie vordert aan verdachte op te leggen een werkstraf van 120 uur, te vervangen door 60 dagen vervangende jeugddetentie, met aftrek van de tijd die verdachte in voorarrest heeft doorgebracht. Daarnaast vordert hij aan verdachte op te leggen een voorwaardelijke jeugddetentie van twee maanden met een proeftijd van twee jaar en de bijzondere voorwaarden zoals door de Raad voor de Kinderbescherming (hierna te noemen: de Raad) in zijn rapport geadviseerd en ter terechtzitting toegelicht. De officier van justitie vordert tot slot opheffing van het geschorste bevel tot voorlopige hechtenis.

6.2

Het standpunt van de verdediging

De raadsvrouw verzoekt geen voorwaardelijke jeugddetentie aan verdachte op te leggen. Zij voert daartoe aan dat de verdediging het feit anders kwalificeert dan de officier van justitie en dat verdachte een blanco strafblad heeft. Verder heeft hij met het slachtoffer een succesvol mediationtraject doorlopen waarmee hij heeft laten zien zijn verantwoordelijkheid te nemen. Zij vindt een deels voorwaardelijke werkstraf passender. De verwachting is dat verdachte een intensief traject zal gaan volgen en de vrees is dat een forse werkstraf verdachte zal overvragen. De raadsvrouw verzoekt daarmee rekening te houden in de strafmaat, zodat verdachte de prille positieve ontwikkeling die hij heeft laten zien kan vasthouden.

6.3

Het oordeel van de rechtbank

De aard en ernst van de feiten

Verdachte heeft zich samen met een ander schuldig gemaakt aan een heftig geweldsfeit, te weten een poging tot zware mishandeling. Het slachtoffer is gedurende langere tijd door verdachte en zijn medeverdachte ernstig mishandeld en vernederd. Het slachtoffer heeft op klaarlichte dag nietsvermoedend op straat met verdachte en zijn medeverdachte afgesproken. Verdachte en zijn medeverdachte deden eerst of er niets aan de hand was, maar hebben na een praatje de gewelddadige confrontatie met het slachtoffer opgezocht. Het slachtoffer is door verdachte en zijn medeverdachte onder andere in het gezicht gestompt, tegen zijn lichaam geschopt, is in een sloot geduwd en moest zijn trui en broek uittrekken. De trui is in de brand gestoken. Daarnaast moest het slachtoffer ‘sorry koning [verdachte] en [medeverdachte] zeggen’. Tot slot moest hij op de grond gaan zitten en vervolgens liggen en kreeg hij meermalen schoppen met geschoeide voet tegen zijn hoofd. Van de mishandelingen en de vernederingen zijn filmpjes gemaakt.

Verdachte heeft een actieve rol gehad bij de mishandeling van het slachtoffer. Zijn bijdrage aan het geweld was misschien kleiner, maar hij heeft wel het initiatief genomen en is niet weggelopen toen de medeverdachte ‘losging’. Verdachte heeft met zijn handelen een ernstige inbreuk gemaakt op de lichamelijk integriteit van het slachtoffer. Het had voor het slachtoffer heel anders kunnen aflopen. Algemene ervaringsregels leren dat slachtoffers van dit soort geweldsfeiten nog lange tijd de lichamelijk en/of psychische gevolgen daarvan kunnen ondervinden. Daarnaast draagt dit soort geweld dat in het openbaar plaatsvindt bij aan de gevoelens van angst en onveiligheid in de samenleving. De rechtbank neemt het verdachte kwalijk dat hij zich zo heeft laten gaan.

De persoon van verdachte

Naast de ernst van de feiten houdt de rechtbank bij de strafbepaling rekening met het strafblad van verdachte. Daaruit blijkt dat hij nog niet eerder met politie en/of justitie in aanraking is geweest.

Door de Raad is op 13 juni 2024 een rapport over verdachte uitgebracht. Uit dit rapport en de toelichting van de raadsvertegenwoordigster ter zitting komt naar voren dat verdachte de afgelopen maanden hard heeft gewerkt om de risicofactoren te verminderen. Verdachte heeft structuur en duidelijkheid nodig en dat is er inmiddels in de thuissituatie. Een MST-traject is positief afgerond. De risicofactoren zijn nu vooral nog gelegen in het feit dat nog niet bekend is waardoor het gedrag en de houding van verdachte veroorzaakt wordt. Het onderzoek bij Educonsult is inmiddels afgerond en het is wachten op de resultaten en adviezen. Desgevraagd heeft de raadsvertegenwoordigster verklaard dat zij de voorwaarde, dat verdachte moet meewerken aan aanvullende hulp naar aanleiding van het onderzoek bij Educonsult, op dit moment niet duidelijker kan formuleren. Zij vindt het belangrijk dat verdachte meewerkt aan de adviezen die vanuit Educonsult worden gegeven, maar de hulpverlening hoeft niet per se bij Educonsult plaats te vinden. Verder zijn er nog zorgen over het ontbreken van een vrijetijdsbesteding van verdachte en de negatieve sociale contacten die hij heeft. Het risico op herhaling van strafbare feiten wordt laag ingeschat. De Raad heeft een deels voorwaardelijke werkstraf overwogen, zodat de focus vooral kan liggen op het voortzetten van de positieve ontwikkeling. Echter, het betreft een zeer ernstig feit en verdachte moet wel consequenties van zijn handelen ervaren. De Raad adviseert aan verdachte op te leggen een voorwaardelijke jeugddetentie en een onvoorwaardelijke werkstraf met een proeftijd van twee jaar en de voorwaarden zoals opgenomen in het rapport.

De zittingsvertegenwoordiger van Jeugdbescherming west Zeeland heeft tijdens de zitting naar voren gebracht dat verdachte moeite heeft met het uiten van zijn emoties. Verder heeft hij veel moeite om zich te beheersen. Ook zijn sociale contacten baren zorgen. Verdachte heeft het nog erg nodig dat hij wordt gestuurd. Hij is de afgelopen maanden meer gaan nadenken over dingen en laat zich ook sturen door derden. De onderzoeken door Educonsult zijn afgerond, maar de uitkomsten zijn nog niet bekend. Het vervolgtraject is daarvan afhankelijk. Verdachte heeft ADHD en er is een vermoeden van autisme. Verdachte ging voorheen niet naar school, maar zit nu op het speciaal onderwijs. Hij heeft er moeite mee om zich op een goede manier te gedragen op school.

De ouders van verdachte herkennen de voorzichtige positieve ontwikkeling. Zij kunnen zich vinden in het advies van de Raad.

Verdachte heeft meegedaan aan een mediationtraject met het slachtoffer en dat succesvol afgerond. De rechtbank weegt in het voordeel van verdachte mee dat hij er blijk van heeft gegeven de ernst van zijn handelen en wat hij het slachtoffer heeft aangedaan in te zien en dat hij berouw heeft getoond.

De strafoplegging

Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan een ernstig strafbaar feit. Naast wat hierboven is overwogen neemt de rechtbank bij het bepalen van de strafmaat mee dat verdachte nu op de goede weg is en gemotiveerd lijkt te zijn om iets van zijn leven te maken. De rechtbank is evenwel van oordeel dat gelet op de ernst van het feit met geen andere of lichtere straf kan worden volstaan dan met het opleggen van een voorwaardelijke jeugddetentie. Nu zij tot een andere bewezenverklaring komt dan de officier van justitie zal zij deze matigen tot één maand. Aan deze voorwaardelijke straf zullen de bijzondere voorwaarden worden verbonden zoals geadviseerd door de Raad, met uitzondering van de voorwaarde dat verdachte moet meewerken aan aanvullende hulp naar aanleiding van het onderzoek van Educonsult. Deze zal de rechtbank anders formuleren. Daarnaast vindt zij een werkstraf van 120 uur passend en geboden. Zij zal daarbij bepalen dat de tijd die verdachte in voorarrest heeft doorgebracht, te weten 3 dagen, daarvan zal worden afgetrokken.

Voorlopige hechtenis

Gelet op het voorgaande zal de rechtbank het geschorste bevel tot voorlopige hechtenis opheffen.

7.De benadeelde partij

[naam] heeft als wettelijk vertegenwoordigster van de minderjarige benadeelde partij [slachtoffer] een vordering tot schadevergoeding ingediend van € 767,00, bestaande uit € 17,00 aan materiële schade en € 750,00 aan immateriële schade, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag.

De wettelijk vertegenwoordigster heeft tijdens de zitting verklaard dat de schade die wordt gevorderd naar aanleiding van de mediation-overeenkomst inmiddels is betaald door verdachte en zijn mededader. Zij vordert geen schadevergoeding meer en heeft de vordering op zitting ingetrokken.

Gelet op het voorgaande hoeft de rechtbank geen oordeel meer te geven over de vordering.

8.De wettelijke voorschriften

De beslissing berust op de artikelen 45, 47, 77a, 77g, 77i, 77m, 77n, 77x, 77y, 77z, 77aa, 77gg en 302 van het Wetboek van Strafrecht, zoals deze artikelen luidden ten tijde van het bewezenverklaarde.

9.De beslissing

De rechtbank:

Vrijspraak

-
spreekt verdachte vrijvan het primair tenlastegelegde feit;

Bewezenverklaring

- verklaart het subsidiair tenlastegelegde bewezen, zodanig als hierboven onder 4.4 is omschreven;

- spreekt verdachte vrij van wat meer of anders is ten laste gelegd;

Strafbaarheid

- verklaart dat het subsidiair bewezenverklaarde het volgende strafbare feit oplevert:

Medeplegen van poging tot zware mishandeling;

- verklaart verdachte strafbaar;

Strafoplegging

- veroordeelt verdachte tot
een jeugddetentie van 1 (één) maand voorwaardelijk met een proeftijd van 2 (twee) jaar;

- bepaalt dat deze jeugddetentie niet ten uitvoer zal worden gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten, omdat verdachte voor het einde van de proeftijd na te melden voorwaarden niet heeft nageleefd;

- stelt als
algemene voorwaardedat verdachte zich voor het einde van de proeftijd niet schuldig maakt aan een strafbaar feit;

- stelt als
bijzondere voorwaarden:

* dat verdachte tijdens de proeftijd naar school gaat volgens zijn rooster en inzet zal tonen;

* dat verdachte tijdens de proeftijd inzicht geeft in zijn sociale contacten, wanneer en zolang de reclassering dit nodig acht;

* dat verdachte zich tijdens de proeftijd inzet voor een positieve vrijetijdsbesteding zoals na de zomer naar zijn voetbaltrainingen en -wedstrijden gaan;

* dat verdachte tijdens de proeftijd moet meewerken aan aanvullende hulp gericht op het vergroten van zijn vaardigheden, verbeteren van zijn gedrag en/of houding wanneer dit, mede gelet op de resultaten en adviezen van Educonsult, door de jeugdreclasseerder nodig wordt geacht;

- stelt vast dat
van rechtswege de volgende voorwaardengelden:

* dat verdachte ten behoeve van het vaststellen van zijn identiteit, medewerking zal verlenen aan het nemen van een of meer vingerafdrukken of een identiteitsbewijs als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht ter inzage zal aanbieden;

* dat verdachte zijn medewerking zal verlenen aan het door de jeugdreclassering te houden toezicht, bedoeld in artikel 77aa, eerste tot en met het vierde lid, van het Wetboek van Strafrecht, de medewerking van huisbezoeken en het zich melden bij de reclassering zo vaak en zolang als de jeugdreclassering dit noodzakelijk acht, daaronder begrepen;

- draagt de gecertificeerde instelling Jeugdbescherming west Zeeland op toezicht te houden op de naleving van de voorwaarden en de verdachte ten behoeve daarvan te begeleiden;

- veroordeelt verdachte tot
een werkstraf van 120 (honderdtwintig) uren;

- beveelt dat indien verdachte de werkstraf niet naar behoren verricht,
vervangende jeugddetentiezal worden toegepast van
60 (zestig) dagen;

- bepaalt dat de tijd die verdachte in voorarrest heeft doorgebracht in mindering wordt gebracht bij de uitvoering van de werkstraf naar rato van twee uur per dag;

Voorlopige hechtenis

- heft het geschorste bevel tot voorlopige hechtenis op.

Dit vonnis is gewezen door mr. M.A.H. Kempen, voorzitter, mr. D.H. Hamburger en

mr. C.A.F. van Ginneken, kinderrechters, in tegenwoordigheid van mr. A.P.M. Philipsen, griffier, en is uitgesproken ter openbare zitting op 9 juli 2024.

Mr. Kempen en de griffier zijn niet in de gelegenheid dit vonnis mede te ondertekenen.

10.Bijlage I

De tenlastelegging

hij op of omstreeks 29 oktober 2023 te Vlissingen
tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen,
ter uitvoering van het door verdachte en/of zijn mededader(s) voorgenomen

misdrijf om [slachtoffer] opzettelijk van het leven te beroven,
voornoemde [slachtoffer] , meermalen althans eenmaal met geschoeide voet(en)

tegen het hoofd heeft geschopt,
terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid
(Art 47 lid 1 ahf/sub 1 Wetboek van Strafrecht, art 45 lid 1 Wetboek van Strafrecht, art 287 Wetboek van Strafrecht)

subsidiair althans, indien het vorenstaande niet tot een veroordeling mocht of zou

kunnen leiden:
hij op of omstreeks 29 oktober 2023 te Vlissingen
tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen,
ter uitvoering van het door verdachte en/of zijn mededader(s) voorgenomen

misdrijf om aan [slachtoffer] opzettelijk zwaar lichamelijk letsel toe te brengen,
voornoemde [slachtoffer] , meermalen althans eenmaal met geschoeide voet(en) tegen het
hoofd heeft geschopt,
terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid

(Art 47 lid 1 ahf/sub 1 Wetboek van Strafrecht, art 45 lid 1 Wetboek van Strafrecht, art 302 lid 1 Wetboek van Strafrecht)

meer subsidiair althans, indien het vorenstaande niet tot een veroordeling mocht of

zou kunnen leiden:
hij op of omstreeks 29 oktober 2023 te Vlissingen
openlijk, te weten aan de [adres] , in elk geval op of aan de

openbare weg en/of op een voor het publiek toegankelijke plaats,
in vereniging geweld heeft gepleegd tegen een persoon, te weten [slachtoffer]
door:
- die [slachtoffer] meermalen met geschoeide voet, met kracht, tegen diens hoofd

en lichaam te schoppen/trappen,
- die [slachtoffer] meermalen in/op/tegen het gezicht en/of tegen diens

(achter)hoofd en/of lichaam te slaan en/of te stompen,
- die [slachtoffer] in een sloot te gooien/duwen,
- die [slachtoffer] te dwingen op zijn knieën te gaan zitten en/of te gaan liggen

en/of daarbij te dwingen "Sorry koning [verdachte] en [medeverdachte] " te zeggen en/of
- filmopnames te maken van deze openlijke geweldpleging,
terwijl dit door hem gepleegde geweld enig lichamelijk letsel, te weten een

hersenschudding en/of een bloedneus en/of een gezwollen neus en/of bloed uit het

oor, voor voornoemde [slachtoffer] ten gevolge heeft gehad;

(Art 141 lid 1 Wetboek van Strafrecht, art 141 lid 2 ahf/sub 1 Wetboek van Strafrecht)