ECLI:NL:RBZWB:2024:1457

• Datum uitspraak: 21 februari 2024
• Publicatiedatum: 6 maart 2024
• Zaaknummer: 02-227628-19
• Instantie: Rechtbank Zeeland-West-Brabant
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht
• Procedures: Op tegenspraak
• Rechters: M. Breeman; L.W. Louwerse; K. Verschueren
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Verlenging van terbeschikkingstelling met voorwaarden voor een betrokkene met bipolaire stoornis en middelengebruik

Op 21 februari 2024 heeft de Rechtbank Zeeland-West-Brabant uitspraak gedaan in de zaak van een betrokkene die onderworpen is aan terbeschikkingstelling (tbs) met voorwaarden. De rechtbank heeft de vordering van de officier van justitie tot verlenging van de tbs met voorwaarden met twee jaar toegewezen. De betrokkene, geboren in 1985, is eerder veroordeeld voor verschillende strafbare feiten, waaronder brandstichting en diefstal, en is sindsdien onder toezicht van de reclassering. De rechtbank heeft in haar overwegingen gekeken naar de adviezen van de reclassering en een psychiater, die beiden hebben geadviseerd om de tbs te verlengen. De betrokkene heeft een bipolaire stoornis en is gediagnosticeerd met zwakbegaafdheid en ADHD. Er zijn zorgen over zijn middelengebruik, met name cannabis en alcohol, wat kan leiden tot psychotisch gedrag. De rechtbank heeft vastgesteld dat de betrokkene positieve stappen heeft gezet in zijn resocialisatie, maar dat intensieve begeleiding en monitoring noodzakelijk blijven. De rechtbank heeft de voorwaarden van de tbs aangepast, waaronder de voorwaarde dat de betrokkene moet instemmen met een mogelijke time-out in een forensisch psychiatrisch centrum. De beslissing is genomen met inachtneming van de veiligheid van anderen en de noodzaak van de verlenging van de tbs.

Uitspraak

RECHTBANK ZEELAND-WEST-BRABANT

Strafrecht

Zittingsplaats: Breda

Parketnummer: 02-227628-19

beslissing van de meervoudige kamer d.d. 21 februari 2024

op de vordering van de officier van justitie tot verlenging van de terbeschikkingstelling met voorwaarden van

[betrokkene]

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedag] 1985

wonende te [woonadres]

1. De stukken

Het dossier bevat onder meer de volgende stukken:

- het vonnis van de rechtbank Zeeland-West-Brabant van 26 maart 2020;

- de vordering van de officier van justitie d.d. 16 januari 2024, die strekt tot verlenging van de terbeschikkingstelling (hierna tbs) met voorwaarden met twee jaar;

- de voortgangsverslagen van [GGZ-instelling] aan opdrachtgever;

- de voortgangsverslagen van Reclassering Nederland (hierna: de reclassering) aan opdrachtgever;

- het advies van de reclassering d.d. 31 juli 2023, waarin een voorlopig advies van de reclassering is vermeld, te weten verlenging van de tbs met twee jaar;

- het advies van de reclassering d.d. 19 december 2023, waarin het advies van de reclassering is vermeld, te weten verlenging van de tbs met twee jaar;

- het rapport van de [psychiater] d.d. 14 december 2023.

2. De procesgang

Bij vonnis van de rechtbank Zeeland-West-Brabant van 26 maart 2020 is [betrokkene] (hierna: betrokkene) wegens twee vernielingen, brandstichting, diefstal met braak, poging tot diefstal met braak en diefstal, onder andere veroordeeld tot tbs met voorwaarden, met als voorwaarden:

* betrokkene maakt zich niet schuldig aan een strafbaar feit;

* betrokkene werkt mee aan het reclasseringstoezicht. Deze medewerking houdt onder andere in:

- betrokkene meldt zich op afspraken bij de reclassering. De reclassering

bepaalt hoe vaak dat nodig is;

- betrokkene laat een of meer vingerafdrukken nemen en laat een geldig

identiteitsbewijs zien. Dit is nodig om de identiteit van betrokkene vast te

stellen;

- betrokkene houdt zich aan de aanwijzingen van de reclassering. De

reclassering kan aanwijzingen geven die nodig zijn voor de uitvoering van het

toezicht of om hem te helpen bij het naleven van de voorwaarden;

- betrokkene helpt de reclassering aan een actuele foto waarop zijn gezicht

herkenbaar is. Deze foto is nodig voor opsporing bij ongeoorloofde afwezigheid;

- betrokkene werkt mee aan huisbezoeken;

- betrokkene geeft de reclassering inzicht in de voortgang van begeleiding en/of

behandeling door andere instellingen of hulpverleners;

- betrokkene vestigt zich niet op een ander adres zonder toestemming van de reclassering;

- betrokkene werkt mee aan het uitwisselen van informatie met personen en

instanties die contact hebben met hem, als dat van belang is voor het toezicht;

* betrokkene werkt mee aan een time-out in een Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC, FPK of FPA) of andere instelling, als de reclassering dat nodig vindt. Deze time-out duurt maximaal 7 weken, met de mogelijkheid van verlenging met nog eens maximaal 7 weken, tot maximaal 14 weken per jaar;

* betrokkene gaat niet naar het buitenland of naar de Nederlandse Antillen, zonder toestemming van het Openbaar Ministerie;

* betrokkene laat zich opnemen in Fivoor FPA [plaats] of een soortgelijke zorginstelling, te bepalen door de justitiële instantie die verantwoordelijk is voor plaatsing. De opname duurt zolang de reclassering dat nodig vindt. Hij houdt zich aan de huisregels en de aanwijzingen die de zorginstelling geeft voor de behandeling. Het innemen van medicijnen kan onderdeel zijn van de behandeling. Als de reclassering een overgang naar ambulante zorg, begeleid wonen of maatschappelijke opvang gewenst vindt, werkt hij mee aan indicatiestelling en plaatsing;

* betrokkene verleent aansluitend aan het klinisch traject zijn medewerking aan een ambulant vervolgtraject bij een zorgverlener, te bepalen door de reclassering. De behandeling duurt zolang de reclassering dat nodig vindt. Hij houdt zich aan de huisregels en de aanwijzingen die de zorgverlener geeft voor de behandeling. Het innemen van medicijnen kan onderdeel zijn van de behandeling;

* betrokkene verleent aansluitend aan het klinische traject zijn medewerking aan een vervolgtraject dat is gericht op huisvesting bij een instelling voor beschermd wonen of maatschappelijke opvang, te bepalen door de reclassering. Het verblijf duurt zolang de reclassering dat nodig vindt. Betrokkene houdt zich aan de huisregels en het dagprogramma dat de instelling in overleg met de reclassering voor hem heeft opgesteld;

* betrokkene gebruikt geen drugs en werkt mee aan controle op dit verbod. De controle gebeurt door middel van urineonderzoek. De reclassering bepaalt hoe vaak betrokkene wordt gecontroleerd;

* betrokkene gebruikt geen alcohol en werkt mee aan controle op dit alcoholverbod. De reclassering bepaalt met welke controlemiddelen en hoe vaak betrokkene wordt gecontroleerd. Mogelijke controlemiddelen zijn urineonderzoek en ademonderzoek (blaastest).

De tbs met voorwaarden is op 26 maart 2020 aangevangen en bij beslissing van 5 april 2022 verlengd voor een termijn van twee jaar.

Tijdens het onderzoek ter openbare terechtzitting van de rechtbank van 21 februari 2024 is de officier van justitie, mr. P.W.P. Emmen, gehoord. Tevens is betrokkene gehoord, bijgestaan door zijn raadsman mr. B.P.J. van Riel, advocaat te Breda.

Voorts is de deskundige [reclasseringswerker] tbs bij Reclassering Nederland, gehoord.

3. Het advies van de reclassering

Uit de rapporten van de reclassering blijkt dat betrokkene onder andere gediagnosticeerd is met een bipolaire stoornis. Gebleken is dat middelengebruik, met name het gebruik van cannabis, psychotisch en/of manisch gedrag kan triggeren.

Betrokkene verblijft sinds 22 februari 2022 op een van de woonvoorzieningen van [stichting] in [plaats] . Vanuit deze woonlocatie is getracht om betrokkene te begeleiden naar een vervolgwoonvoorziening met meer vrijheden en mogelijkheden. In augustus 2023 werd echter frequent alcohol- en beperkt cannabisgebruik geconstateerd bij betrokkene, waardoor een langer verblijf binnen de huidige woonvoorziening geïndiceerd is. Daarnaast is de ambulante zorg van betrokkene vanuit Fivoor overgedragen aan een gedragsdeskundige van [stichting] , om meer verdieping in zijn behandeling aan te brengen.

Betrokkene werkt, behoudens het middelenverbod, over het algemeen voldoende mee aan de bijzondere voorwaarden die zijn gesteld aan de tbs. Met de huidige zorg en het huidige toezicht wordt het risico op recidive ingeschat als gemiddeld, waarbij middelengebruik een grote risicofactor vormt. Bovendien vormt de impulsiviteit van betrokkene een risico als het gaat om terugval, dan wel psychische ontregeling. Vooralsnog blijft een intensieve begeleiding, behandeling en monitoring nodig. Daarbij is van belang om te zien hoe betrokkene met een eventueel gedoogbeleid rondom cannabisgebruik omgaat en om betrokkene geruime tijd te monitoren op het moment dat hij (semi) zelfstandig gaat wonen. De reclassering adviseert dan ook om de tbs met voorwaarden te verlengen met twee jaar.

Ter zitting heeft de deskundige, [reclasseringswerker] , hieraan toegevoegd dat betrokkene inzet en motivatie toont en dat hij stappen heeft gezet. Wel heeft de behandeling van zijn verslaving en persoonlijkheidsproblematiek nog tijd nodig.

4. Het advies van de externe gedragsdeskundige

Uit het rapport van de psychiater blijkt dat bij betrokkene sprake is van zwakbegaafdheid, een bipolaire stoornis, ADHD en een verslaving.

Betrokkene heeft een positieve ontwikkeling doorgemaakt. Dat uit zich in de toename van beschermende factoren, zoals werk, dagbesteding en een relatie. Wel zoekt betrokkene de grenzen op voor wat betreft middelengebruik. Abstinentie dient echter het doel te blijven, omdat buiten een gecontroleerde omgeving de risico’s toenemen. Met name indien betrokkene opnieuw vervalt in middelengebruik, kan hij psychisch/psychotisch ontregelen.

Gelet op de kwetsbaarheid van betrokkene is het van belang om zijn resocialisatie geleidelijk door te voeren. De psychiater verwacht niet dat binnen een jaar sprake zal zijn van een situatie waarin een beëindiging van de tbs aan de orde zal zijn en adviseert dan ook om de tbs met voorwaarden te verlengen met twee jaar.

5. Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie is ter zitting bij de vordering de tbs met voorwaarden met twee jaar te verlengen gebleven. Daarnaast verzoekt de officier van justitie de voorwaarde dat betrokkene meewerkt aan een time-out van zeven weken als de reclassering dat nodig vindt in overeenstemming te brengen met de huidige stand van zaken binnen de jurisprudentie. Door de Hoge Raad en de penitentiaire kamer van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden is geoordeeld dat er bij een time-out een rechterlijke toets moet zijn. Verzocht wordt om aan de voorwaarde betreffende de time-out toe te voegen dat betrokkene meewerkt aan een time-out als de reclassering dat nodig vindt en betrokkene daarmee instemt.

6. Het standpunt van de verdediging

Betrokkene heeft ter zitting verklaard dat hij de huidige hulp en begeleiding nodig heeft en dat hij graag wil dat de tbs met twee jaar wordt verlengd.

De raadsman heeft ter zitting betoogd dat de tbs met voorwaarden dient te worden verlengd met twee jaar. Betrokkene heeft sociale contacten opgebouwd, heeft een relatie, doet aan sport en heeft een dagbesteding. Wel is het van belang dat betrokkene voorlopig ingebed blijft in zorg. Voor wat betreft de aanpassing van de voorwaarde die ziet op het meewerken aan een time-out, sluit de raadsman zich aan bij het verzoek van de officier van justitie.

7. Het oordeel van de rechtbank

Vooropgesteld wordt dat de tbs slechts kan worden verlengd indien de veiligheid van anderen, dan wel de algemene veiligheid van personen of goederen de verlenging van de tbs met voorwaarden eist. Het recidivegevaar moet nog aanwezig zijn en dient voort te vloeien uit een ziekelijke stoornis en/of een gebrekkige ontwikkeling van de geestvermogens. Gelet op de adviezen van de reclassering en de psychiater wordt nog steeds voldaan aan dit wettelijke criterium.

De rechtbank heeft oog voor de inzet van betrokkene en de positieve stappen die hij heeft gezet. Wel dient betrokkene nog stappen te maken. Gelet op de adviezen van de deskundige en de reclassering is de rechtbank van oordeel dat de tbs met voorwaarden van betrokkene moet worden verlengd met twee jaar.

Voorts is de rechtbank van oordeel dat de gestelde voorwaarden moeten worden gewijzigd. Aan de voorwaarde met betrekking tot het meewerken aan een time-out wordt, conform de huidige stand van zaken in de jurisprudentie, toegevoegd dat betrokkene hiermee in moet stemmen.

8. De beslissing

De rechtbank verlengt de termijn van de terbeschikkingstelling met voorwaarden van betrokkene met twee jaar.

De rechtbank wijzigt de voorwaarden met dien verstande dat deze als volgt komen te luiden:

 betrokkene maakt zich niet schuldig aan een strafbaar feit;

 betrokkene werkt mee aan het reclasseringstoezicht. Deze medewerking houdt onder andere in:

• betrokkene meldt zich op afspraken bij de reclassering. De reclassering bepaalt hoe vaak dat nodig is;
• betrokkene laat een of meer vingerafdrukken nemen en laat een geldig identiteitsbewijs zien. Dit is nodig om de identiteit van betrokkene vast te stellen;
• betrokkene houdt zich aan de aanwijzingen van de reclassering. De reclassering kan aanwijzingen geven die nodig zijn voor de uitvoering van het toezicht of om hem te helpen bij het naleven van de voorwaarden;
• betrokkene helpt de reclassering aan een actuele foto waarop zijn gezicht herkenbaar is. Deze foto is nodig voor opsporing bij ongeoorloofde afwezigheid;

- betrokkene werkt mee aan huisbezoeken;

• betrokkene geeft de reclassering inzicht in de voortgang van begeleiding en/of behandeling door andere instellingen of hulpverleners;
• betrokkene vestigt zich niet op een ander adres zonder toestemming van de reclassering;
• betrokkene werkt mee aan het uitwisselen van informatie met personen en instanties die contact hebben met hem, als dat van belang is voor het toezicht;


betrokkene werkt mee aan een time-out in een Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC, FPK of FPA) of andere instelling, als de reclassering dat nodig vindt en betrokkene daarmee instemt . Deze time-out duurt maximaal 7 weken, met de mogelijkheid van verlenging met nog eens maximaal 7 weken, tot maximaal 14 weken per jaar;

 betrokkene gaat niet naar het buitenland of naar de Nederlandse Antillen, zonder toestemming van het Openbaar Ministerie;

 betrokkene laat zich opnemen in Fivoor FPA [plaats] of een soortgelijke zorginstelling, te bepalen door de justitiële instantie die verantwoordelijk is voor plaatsing. De opname duurt zolang de reclassering dat nodig vindt. Hij houdt zich aan de huisregels en de aanwijzingen die de zorginstelling geeft voor de behandeling. Het innemen van medicijnen kan onderdeel zijn van de behandeling. Als de reclassering een overgang naar ambulante zorg, begeleid wonen of maatschappelijke opvang gewenst vindt, werkt hij mee aan indicatiestelling en plaatsing;

 betrokkene verleent aansluitend aan het klinisch traject zijn medewerking aan een ambulant vervolgtraject bij een zorgverlener, te bepalen door de reclassering. De behandeling duurt zolang de reclassering dat nodig vindt. Hij houdt zich aan de huisregels en de aanwijzingen die de zorgverlener geeft voor de behandeling. Het innemen van medicijnen kan onderdeel zijn van de behandeling;

 betrokkene verleent aansluitend aan het klinische traject zijn medewerking aan een vervolgtraject dat is gericht op huisvesting bij een instelling voor beschermd wonen of maatschappelijke opvang, te bepalen door de reclassering. Het verblijf duurt zolang de reclassering dat nodig vindt. Betrokkene houdt zich aan de huisregels en het dagprogramma dat de instelling in overleg met de reclassering voor hem heeft opgesteld;

 betrokkene gebruikt geen drugs en werkt mee aan controle op dit verbod. De controle gebeurt door middel van urineonderzoek. De reclassering bepaalt hoe vaak betrokkene wordt gecontroleerd;

 betrokkene gebruikt geen alcohol en werkt mee aan controle op dit alcoholverbod. De reclassering bepaalt met welke controlemiddelen en hoe vaak betrokkene wordt gecontroleerd. Mogelijke controlemiddelen zijn urineonderzoek en ademonderzoek (blaastest).

Deze beslissing is gegeven door mr. M. Breeman, voorzitter, mr. L.W. Louwerse en mr. K. Verschueren, rechters, in tegenwoordigheid van de griffier mr. D. van Spelde en is uitgesproken ter openbare zitting op 21 februari 2024.

Mr. L.W. Louwerse is niet in de gelegenheid deze beslissing mede te ondertekenen.