4.2Schatting van het wederrechtelijk verkregen voordeel
Op 7 juli 2015 is in de kelder van de woning op het [adres] te [plaats] een hennepkwekerij ontdekt. De kwekerij was verdeeld over vier ruimtes waarin in totaal 751 planten stonden. De stroom werd buitenom de meter afgenomen.
In de ontnemingszaken tegen de medeveroordeelden zijn de hieronder genoemde verweren naar voren gebracht. De rechtbank zal haar oordeel over die verweren ook in deze beslissing betreffende veroordeelde opnemen, gelet op het subsidiaire standpunt van de verdediging.
In het ‘rapport berekening wederrechtelijk verkregen voordeel hennepkwekerij’ (hierna: het rapport) van 27 januari 2016 is uitgegaan van het volgende:
- Een periode van 1 januari 2011 tot en met 7 juli 2015, met daarin 24 oogsten;
- 751 planten per oogst;
- BOOM-norm voor de opbrengst in gram per plant, te weten 28,2 gram;
- Een opbrengst aan hennep per oogst van 751 x 28,2 = 21,1782 kilogram;
- BOOM-norm voor de opbrengst in euro’s per kilogram hennep, te weten € 3.280,-;
- Een totale bruto opbrengst per oogst van 21,1785 kilogram x € 3.280,- =
€ 69.464,50;
- Een totale opbrengst van alle oogsten samen: 24 oogsten x € 69.464,50 =
€ 1.667.148,-.
-
Periode, aantal oogsten en aantal planten
De rechtbank is van oordeel dat de periode van 1 januari 2011 tot en met 1 januari 2012 kan worden betrokken bij de berekening van het wederrechtelijk verkregen voordeel, omdat het dossier voldoende aanwijzingen bevat dat ook in die periode de hennepkwekerij actief was. Zo bevat het dossier delen van een notitieboek waarin [medeveroordeelde 3] aantekeningen heeft gemaakt over de kwekerij. De eerste aantekening is van 5 maart 2011, die onder meer inhoudt: “hok 1 4 gieters, staan er goed bij, zijn voller aan ’t worden, niet zoveel meer de lengte in”. De rechtbank gaat ervan uit dat deze aantekening ziet op een reeds opgebouwde hennepkwekerij en de verzorging van de planten daarin.
Verder bevat het dossier een overzicht van het stroomverbruik van het [elektriciteitsstation] te [plaats] . Hieruit komt naar voren dat het stroomverbruik al vanaf 2011 substantieel hoger was dan in de jaren daarvoor.
Omdat de aantekeningen pas in maart 2011 beginnen, en er afgezien van het stroomverbruik geen concrete aanwijzingen zijn van een werkende hennepkwekerij in de periode januari en februari 2011 zal de rechtbank één oogst aftrekken van het totale aantal oogsten.
De reeds genoemde en de overige aantekeningen van [medeveroordeelde 3] duiden op veel kweekcycli in de jaren vóór de ontdekking van de hennepkwekerij. Daarbij komt dat het verhoogde stroomverbruik door de jaren heen vrij consistent is gebleven, hetgeen duidt op een voortdurende situatie van hennepkweek. Het standpunt dat sprake zou zijn van slechts vijf oogsten wordt op geen enkele manier ondersteund door de stukken in het dossier. Gelet op het voorgaande zal de rechtbank in de schatting van het wederrechtelijk verkregen voordeel uitgaan van 23 oogsten.
Ten aanzien van de oogsten is ten slotte aangevoerd dat niet alle oogsten succesvol waren; er waren ook mislukte oogsten. In de aantekeningen van [medeveroordeelde 3] ziet de rechtbank dat in maart 2011 gesproken wordt over spint en de bestrijding daarvan. De rechtbank zal in verband daarmee van één oogst de opbrengst halveren. De rechtbank ziet in het dossier voor het overige onvoldoende aanknopingspunten om tot een concrete aftrek van opbrengst te komen.
De rechtbank ziet in het dossier verder onvoldoende aanwijzingen voor het standpunt van de verdediging dat er met slechts 500 planten per oogst werd gekweekt. De rechtbank zal daarom het aantal planten dat in het rapport wordt genoemd handhaven. Verdere verweren dienaangaande worden verworpen.
De rechtbank berekent de schatting van de opbrengst aan de hand van het voorgaande als volgt.
- Periode 1 maart 2011 tot en met 7 juli 2015; 23 oogsten.
- 751 planten per oogst x opbrengst per plant van 28,2 gram = 21.178,2 gram per oogst;
- BOOM-norm voor de opbrengst in euro’s per kilogram hennep, te weten € 3.280,-;
- Opbrengst per oogst 21,1782 kilogram x € 3.280,- = € 69.464,50;
- 22 oogsten met een volledige opbrengst: 22 x € 69.464,50 = € 1.528.219,-;
- 1 oogst met een halve opbrengst: 0,5 x € 69.464,50 = € 34.732,25;
- Totale opbrengst: € 1.528.219,- + € 34.732,25 =
Kosten
In het rapport zijn de volgende kosten berekend:
Afschrijvingskosten [bedrag volgens de tabel] € 450,00
Hennepstekken [hoeveelheid planten per oogst (751) x € 2,85] € 2.140,35
Variabele kosten [hoeveelheid planten per oogst (751) x € 3,33] € 2.500,83
Kosten knippers [aannemelijk € 2,00 per plant per oogst] € 1.502,00
Huisvestingskosten [extra betaald per oogst] € 0,00
Totaal aan kosten per oogst € 6.593,17.
Per 24 oogsten bedragen deze kosten in totaal € 158.236,08.
-
Verrekening van de wijziging in het aantal oogsten
In het hierboven genoemde kostenoverzicht uit het rapport is rekening gehouden met 24 volledige oogsten. De rechtbank gaat uit van 22 volledige oogsten en één halve oogst.
Daarmee veranderen de afschrijvingskosten, de kosten voor hennepstekken en de variabele kosten per oogst niet. Vanwege de halve oogst zullen wel de kosten voor de knippers wijzigen. Slechts de helft van het aantal planten hoefde immers te worden geknipt, omdat de andere helft vanwege spint niet wordt meegerekend in de oogst. De kosten voor de knippers zijn dan 751 x 0,5 x € 2,- = € 751,-
Het totaal van deze kosten voor die oogst zijn derhalve € 6.593,17 - € 751,- = € 5.842,17.
Voor de 22 volledige oogsten is het totaal van deze kosten € 6.593,17 x 22 = € 145.049,74.
Voor het geheel van oogsten samen betreft het totaal van deze kosten:
€ 5.842,17 + € 145.049,74 = € 150.891,91.
-
De elektriciteitskosten
Ten tijde van het opmaken van het rapport waren de elektriciteitskosten nog niet betaald. Inmiddels is aangetoond dat deze kosten zijn betaald door [medeveroordeelde 1] , zodat ook deze kosten van de bruto-opbrengst kunnen worden afgetrokken. De rechtbank gaat daarbij uit van het totaal door [medeveroordeelde 1] betaalde bedrag van € 37.012,14. Hoewel het bedrag aan enkel stroomverbruik € 31.508,09 betreft, zijn ook de bijkomende kosten die tot het totaal van € 37.012,14 leiden, het gevolg van het buiten de meter om afnemen van stroom voor de hennepplantage en daarmee kosten die van negatieve invloed zijn op de opbrengst van die hennepplantage. De rechtbank stelt de kosten van stroomverbruik daarom vast op € 37.012,14.
De rechtbank acht het voldoende aannemelijk dat deze kosten alleen ten laste van [medeveroordeelde 1] zijn gekomen. Geen van de medeveroordeelden heeft hieraan meebetaald. Hoewel [medeveroordeelde 1] deze kosten civielrechtelijk zou kunnen verhalen op deze medeveroordeelden acht de rechtbank het niet aannemelijk dat zij hun aandeel in deze kosten ooit aan hem zullen terugbetalen. Dit zou tot het onrechtvaardige resultaat leiden dat bij een evenredige verdeling van deze kosten over alle medeveroordeelden, zij wel profiteren van de betaling door veroordeelde doordat deze kosten in mindering worden gebracht op hun deel van het wederrechtelijk verkregen voordeel zonder dat zij die kosten daadwerkelijk hebben gemaakt. Herstel van de rechtmatige toestand, het doel van ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel, doet zich dan niet voor. De rechtbank zal deze kosten daarom alleen verrekenen in het aandeel van de winst van [medeveroordeelde 1] .
-
Huisvestingskosten
In het vonnis van [medeveroordeelde 3] heeft de rechtbank overwogen dat het voldoende aannemelijk is dat de woning aan de [adres] te [plaats] door [medeveroordeelde 1] en [medeveroordeelde 3] is gekocht met de bedoeling om daar in samenwerking met veroordeelde en de medeveroordeelden [medeveroordeelde 2] en [medeveroordeelde 4] een hennepkwekerij te beginnen. Gelet hierop zal de rechtbank de huisvestingskosten aftrekken van de opbrengst van de hennepkwekerij. Dit alleen ten aanzien van [medeveroordeelde 1] en [medeveroordeelde 3] , omdat zij de eigenaren waren van de woning en om die reden de maandelijkse kosten voor de woning moesten betalen, en het dossier onvoldoende aanwijzingen bevat of, en zo ja hoe deze kosten werden doorberekend aan de medeveroordeelden.
De rechtbank gaat voor de berekening van deze kosten uit van de periode van januari 2011 tot en met juli 2015. Dat zijn 55 maanden. De maandelijkse hypotheekkosten, bestaande uit hypotheekrente en premies levensverzekeringen, betroffen € 1.492,- per maand.
Het totaal van deze kosten over de berekende periode betreft derhalve 55 x € 1.492,- =
€ 82.060,-. Voor zowel [medeveroordeelde 1] als [medeveroordeelde 3] zal de rechtbank gelet hierop rekening houden met € 41.030,- aan huisvestingskosten.
-
Afpersingskosten
In de conclusie van repliek en ter zitting heeft de officier van justitie in afwijking van de oorspronkelijke berekening in het rapport ook € 5.000,- aan afpersingskosten afgetrokken van de bruto opbrengst. Het dossier bevat twee brieven, gericht aan het [adres] te [plaats] , waarin kort gezegd wordt geschreven dat bekend is wat men aan het doen is op het adres. In één van de brieven wordt opgedragen een bedrag van € 5.000,- te betalen, omdat de afzender, zo schrijft hij, ook een graantje mee wil pikken. In de andere brief wordt geschreven dat bij het uitblijven van een reactie de autoriteiten worden ingelicht, maar in die brief wordt niet opgedragen te betalen. De rechtbank zal daarom € 5.000,- als kosten aftrekken van de totale opbrengst voor het betalen van de afperser.
Netto opbrengst
De algemene netto opbrengst kan op grond van het bovenstaande als volgt worden berekend.
Bruto opbrengst € 1.562.951,25
Diverse kosten € 150.891,91
Afpersingskosten
€ 5.000,00 -/-
Netto opbrengst € 1.407.059,34
Verdeling/hoofdelijkheid
Veroordeelde en de medeveroordeelden zijn veroordeeld voor, kort gezegd, het medeplegen van het beroepsmatig telen van hennep en het medeplegen van de diefstal van stroom ten behoeve van die hennepkwekerij. Het uitgangspunt is dat eerst gekeken wordt of er voldoende aanwijzingen zijn om een verdeelsleutel toe te passen. Als daar onvoldoende aanwijzingen voor zijn, kan tot hoofdelijke aansprakelijkheid worden beslist.
Naar het oordeel van de rechtbank kan niet worden gezegd dat het dossier zo weinig aanknopingspunten bevat voor een verdeelsleutel dat alleen nog tot hoofdelijke aansprakelijkheid kan worden beslist. Zo komt in het dossier steeds naar voren dat daar waar wordt gesproken over de samenwerking en de verdeling van de opbrengst steeds alleen de vijf namen van de veroordeelden worden genoemd. Hoewel het dossier een papieren notitie bevat met een voorstel voor een verdeelsleutel, is niet bekend of alle veroordeelden daarmee hebben ingestemd en of vervolgens volgens die verdeelsleutel de winst is verdeeld. Uit deze notitie en andere stukken in het dossier lijkt te volgen dat de eerdere verdeelsleutel moest worden aangepast vanwege de beperkte bijdrage van twee van de vijf veroordeelden zodanig dat die twee personen samen één deel van 25% zouden ontvangen en de overige drie 25% per persoon. Dit lijkt er tevens op te duiden dat de eerdere verdeelsleutel eruit bestond dat ieder wel een gelijk deel (20%) ontving. Dat komt ook overeen met de verklaring van veroordeelde dat ieder een deel van de opbrengst kreeg en dat hij 20% kreeg.
De rechtbank ziet gelet op het voorgaande geen grond om af te wijken van een verdeelsleutel waarbij elk een even groot deel van de winst ontvangt. Dit is een voor de hand liggende verdeelsleutel, ook gelet op de veroordeling tot medeplegen, en doet meer recht aan het reparatoire karakter van de ontnemingsmaatregel dan hoofdelijke aansprakelijkheid.
Dit is pas anders vanaf de datum van 7 april 2012 voor zover het medeveroordeelde [medeveroordeelde 2] betreft. Het dossier bevat een e-mailwisseling tussen medeveroordeelden [medeveroordeelde 3] en [medeveroordeelde 2] op die datum waarin zij spreken over de bijdrage aan de hennepkwekerij en de daarmee samenhangende betaling van [medeveroordeelde 2] . Zij spreken af dat [medeveroordeelde 2] vanaf dat moment € 3.000,- per oogst krijgt.
De periode van 1 maart 2011 tot en met 7 april 2012 betreft afgerond 57 weken. In het rapport wordt uitgegaan van een gemiddelde kweekcyclus van tien weken, zodat in die periode vijf afgeronde kweeksessies zijn geweest, waaronder de kweekcyclus waar een halve opbrengst voor gerekend wordt. In die periode betrof de netto-opbrengst het volgende bedrag:
- Bruto opbrengst (4 x volledige opbrengst + 1 x halve opbrengst) =
4 x € 69.464,50 = € 277.858 + € 34.732,25 = € 312.590,25
- Kosten (4 x kosten volledige oogst + 1x kosten halve oogst) =
4 x € 6.593,17 = € 26.372,68 + € 5.842,17 = € 32.214,85.
- [medeveroordeelde 1] heeft verklaard dat de afpersingsbrief waarin wordt opgedragen
€ 5.000,- te betalen in februari 2015 is ontvangen. De rechtbank zal deze kosten daarom niet in deze periode aftrekken.
- Netto-opbrengst: € 312.590,25 - € 32.214,85 = € 280.375,40.
Dit bedrag gedeeld door vijf personen levert voor de periode van 1 maart 2011 tot en met
7 april 2012 per persoon een geschat wederrechtelijk verkregen voordeel op van (afgerond)
€ 56.075,-.
De rechtbank gaat voor de periode vanaf 7 april 2012 tot en met 7 juli 2015 uit van
18 oogsten (23 oogsten – 5 oogsten).
De nog resterende netto-opbrengst over die periode is:
- totale netto-opbrengst (inclusief aftrek van de afpersingskosten) € 1.407.059,34
- netto-opbrengst periode 1 maart 2011 tot en met 7 april 2012
€ 1.126.683,94
Omdat [medeveroordeelde 2] in deze periode € 3.000,- per oogst wordt betaald levert dat een aftrek van de netto-opbrengst op van 18 oogsten x € 3.000,- = € 54.000,-.
Over de periode van 7 april 2012 tot en met 7 juli 2015 bedraagt de netto-opbrengst die nog resteert voor de andere vier veroordeelden € 1.126.683,94 - € 54.000,- = € 1.072.683,94.
Per veroordeelde is dat een bedrag van (afgerond) € 268.171,-.