ECLI:NL:RBZWB:2020:4113

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK ZEELAND-WEST-BRABANT

Cluster II Handelszaken

Middelburg

zaaknummer / rolnummer: C/02/332952 / HA ZA 17-462

Vonnis van 26 februari 2020

in de zaak van

1. de vennootschap naar buitenlands recht

RUSCHROME GMBH,

gevestigd te Stuttgart, Duitsland,

2. de vennootschap naar buitenlands recht

AXA BELGIUM SA,

gevestigd te Brussel, België,

3. de vennootschap naar buitenlands recht

AXA CORPORATE SOLUTIONS ASSUR,

gevestigd te Parijs, Frankrijk,

4. de vennootschap naar buitenlands recht

ALLIANZ ESA EUROSHIP GMBH,

gevestigd te Bad Friedrichshall, Duitsland,

5. de vennootschap naar buitenlands recht

ALLIANZ ESA CARGO & LOG GMBH,

gevestigd te München, Duitsland,

6. de naamloze vennootschap

GENERALI SCHADEVERZ.MIJ. N.V.,

gevestigd te Diemen,

7. de vennootschap naar buitenlands recht

SWISS RE INTERNATIONAL SE,

gevestigd te Luxemburg, Luxemburg,

8. de vennootschap naar buitenlands recht

BALOISE BELGIUM N.V.,

gevestigd te Berchem, België,

eiseressen,

advocaat mr. W.D. Putz te Rotterdam,

tegen

de vennootschap naar buitenlands recht

TRASKO LTD.,

gevestigd te Moskou, Russische Federatie,

gedaagde,

advocaat mr. V.R. Pool te Rotterdam.

Partijen zullen hierna Ruschrome c.s. (in vrouwelijk meervoud) en Trasko worden genoemd. Eiseres sub 1 wordt hierna aangeduid als Ruschrome en de overige eiseressen als ‘de verzekeraars’.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

de dagvaarding en de akte houdende overlegging producties, met producties;
de conclusie van antwoord met producties;
de conclusie van repliek met producties;
de conclusie van dupliek;
het verkort proces-verbaal van de op 22 oktober 2019 gehouden zitting en de door partijen bij die gelegenheid overgelegde pleitaantekeningen.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2.De feiten

2.1.

Op of omstreeks 12 januari 2016 heeft Ruschrome opdracht aan Trasko gegeven om ‘chrome metal’ met een brutogewicht van 20.995 kg in 40 verzegelde metalen ‘drums’ (vaten) van 500 kg van de Kluchevsky Ferro-Alloy fabriek te Dvurechensk, Rusland, onder Incoterm FCA te vervoeren naar een opslagloods van Euro-Rijn International B.V. (hierna: Euro-Rijn) in Moerdijk. Op deze vervoerovereenkomst zijn de bepalingen van het CMR-verdrag van toepassing.

2.2.

De verzekeraars zijn de transportverzekeraars van Ruschrome.

2.3.

Op 12 januari 2016 heeft de chauffeur van Trasko, [naam chauffeur], de lading met ‘lot numbers’ 48 CR en 49 CR bij de fabriek ten vervoer in ontvangst genomen en een dag later is hij richting Nederland gaan rijden. Op 16 januari 2016 te 20.18 uur heeft de chauffeur de vrachtwagen waarmee de lading werd vervoerd geparkeerd op een parkeerterrein op een industrieterrein in zijn woonplaats, Bobrujsk, Wit-Rusland. Op 19 januari 2016 heeft hij het vervoer hervat en op 22 januari 2016 heeft hij de drums afgeleverd bij Euro-Rijn.

2.4.

Ruschrome heeft de bij Euro-Rijn afgeleverde drums vervolgens vanuit de loods van Euro-Rijn doorverkocht aan Cronimet Noble Alloys Mbh in Duitsland (4 drums), DK Metal World Limited in Hong Kong (24 drums) en MP Diffusion SPRL in België (12 drums). Volgens ‘holding confirmations prior to release’ van Euro-Rijn zijn de aan deze kopers verkochte drums door Euro-Rijn na betaling uit de opslagloods vrijgegeven op respectievelijk uiterlijk 28 januari 2016, op 26 januari 2016 en op 26 januari 2016.

2.5.

Nadat VIRS, een ontvanger van drums met chrome metal in Oekraïne, er bij Ruschrome over had geklaagd dat een deel van de chrome metal in door haar ontvangen drums was vervangen door slak (metaalafval), heeft EVH Surveys International B.V. (hierna: EVH) in opdracht van de verzekeraars van Ruschrome onderzoek verricht naar deze drums in Oekraïne, naar drums die zich bevonden bij MP Diffusion SPRL (hierna: MP Diffusion) en drums die zich bevonden bij KR Metals in India en heeft zij (EVH) onderzoek gedaan naar de oorzaak voor de gevonden ‘contaminatie’ (de vervuiling van de chrome metal met slak).

2.6.

In het naar aanleiding van dat onderzoek opgemaakte rapport is vermeld dat MP Diffusion twintig drums van Ruschrome had gekocht, waarvan elf van lot 48CR, een van lot 49CR en acht van lot 2862CR en dat bij de eerstgenoemde drums van lot 48CR en 49CR een deel van de chrome metal was vervangen door slak, terwijl dit niet het geval was bij de drums van lot 2862CR. Verder vermeldt het rapport dat ook de chrome metal in de drums uit Oekraïne en India ten dele bleek te zijn vervangen door slak. Het rapport vermeldt dat zich onderin de drums slak bevond en dat de toplaag bestond uit chrome metal en verder, dat het gewicht van de inhoud van de drums na vervanging ongeveer gelijk was als het gewicht voor vervanging. Verder is in het rapport geschreven dat de verzegeling van de drums in tact was, maar dat de sluitingen (‘rivets/pins’) van de ringen waarmee de drums waren afgesloten op moeilijk zichtbare wijze waren gemanipuleerd, terwijl sommige verzegelingsnummers niet correspondeerden met de nummers van de drums volgens de nummercombinatie van de fabriek van Kluchevsky. Wat de drums uit India betreft, vermeldt het rapport dat deze op verzoek van Ruschrome in India zijn geïnspecteerd op beschadigingen van de sluitingen, dat bij elf drums sprake was van ‘manipulated rivets’ en dat deze, in verzegelde toestand, zijn teruggestuurd naar Euro-Rijn voor nadere inspectie. In het rapport is voorts het volgende geschreven:
“(…)

It is considered highly likely that the driver of Trasko, together with others, is involved in the subject theft and managed to remove the chromium from the drums and replacing this with slag with a high ferro content.It is likely that the products were traded in Bobruisk.As the driver is known locally in Bobruisk and will have the required contacts, removing of the Chromium and trading same was likely done with the help and assistance of others.(…)As the subject losses only occurred on the shipments which were loaded together on the trailer of Trasko, it is considered highly likely that the manipulation was carried out whilst on route from Kluchevsky to Moerdijk.To manipulate (at least) 16 drums, substantial time is needed, also to empty the drums, load these with slag and some chrome metal on top and thereafter place the ring and pin back and secure the pin again.

The subject combination with driver Mr. [naam chauffeur] (…) made several long stops during the trip from the Kluchevsky plant to Moerdijk, total 4500 kms.

The longest stop was at Babruysk in Belarus, total about 57 hours where also possibilities were available to trade the product and replace the Chromium with slag.

Considering all the known aspects of the subject matter we consider it highly likely that the chrome metal was stolen and contents replaced with foreign material, whilst in the care and custody of the trucker and highly likely the involvement of the driver.(…)”

2.7.

Op 18 mei 2016 heeft Ruschrome Trasko aansprakelijk gesteld voor de schade als gevolg van de diefstal.

3.Het geschil

3.1.

Ruschrome c.s. vorderen, uitvoerbaar bij voorraad, veroordeling van Trasko tot betaling van USD 63.122,79, vermeerderd met wettelijke rente en kosten.

3.2.

Ruschrome c.s. stellen met een beroep op artikel 17 lid 1 CMR dat Trasko in strijd met haar verplichtingen als vervoerder de drums met chrome metal niet heeft afgeleverd in de staat waarin zij deze had ontvangen. Volgens haar is een deel van de chrome metal met medewerking van de chauffeur van Trasko gestolen, waarbij drums zijn opengemaakt door een pin van de afsluitende ring te manipuleren en de chrome metal is vervangen door slak. Zij stelt dat zij als gevolg daarvan schade lijdt die zij begroot op USD 48.203,72, te vermeerderen met de kosten van het terugroepen en weer doorverkopen van de lading en expertisekosten, berekend op USD 14.919,07.

3.3.

Trasko betwist dat de verzekeraars een vorderingsrecht hebben en bestrijdt dat een deel van de zending tijdens het vervoer is gestolen. Zij betwist dat de drums bij de inontvangstneming door Trasko in Dvurechensk volledig gevuld waren met chrome metal en dat een deel van de drums bij aflevering bij Euro-Rijn slak bevatten (‘goed in, slecht uit’). Verder betwist zij dat Ruschrome c.s. recht heeft op vergoeding van de gestelde schade, waarbij zij zich beroept op aansprakelijkheidbeperkende bepalingen van de CMR ter bescherming van de vervoerder.

3.4.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, ingegaan.

4.De beoordeling

rechtsmacht

4.1.

Op grond van artikel 31 lid 1 sub b CMR is de rechtbank bevoegd om van het geschil kennis te nemen.

vorderingsrecht

4.2.

Ruschrome c.s. hebben gesteld dat de verzekeraars de door Ruschrome geleden schade op grond van de verzekeringsovereenkomst tot een bedrag van USD 62.491,56 hebben vergoed en dat zij in zoverre door subrogatie in de rechten zijn getreden van Ruschrome. Zij hebben een bankafschrift overgelegd als bewijs van de betaling (productie 20 conclusie van repliek). Ruschrome c.s. hebben aangeboden bewijs te leveren van de vorderingsgerechtigdheid van de verzekeraars door middel van het overleggen van stukken, zoals een akte van subrogatie.

4.3.

Trasko heeft betwist dat de verzekeraars door subrogatie in de rechten van Ruschrome zijn getreden. Indien sprake is van subrogatie, heeft Ruschrome volgens haar geen belang meer bij deze procedure. Trasko heeft aangevoerd dat onduidelijk is welk recht van toepassing is op de subrogatie en dus of de verzekeraars, zoals naar Nederlands recht het geval is, van rechtswege zijn gesubrogeerd.

4.4.

De rechtbank zal Ruschrome c.s. in de gelegenheid stellen om bij akte, voorzien van een beknopte toelichting, conform hun aanbod stukken over te leggen waaruit de subrogatie blijkt en zich uit te laten over het toepasselijke recht. Trasko zal bij antwoordakte kunnen reageren. De aktes dienen zich te beperken tot de subrogatie.

aansprakelijkheid vervoerder

4.5.

Op grond van artikel 17 lid 1 CMR is de vervoerder aansprakelijk voor geheel of gedeeltelijk verlies en voor beschadiging van de goederen, welke ontstaan tussen het ogenblik van de inontvangstneming van de goederen en het ogenblik van de aflevering. Stelplicht en bewijslast dat verlies of beschadiging heeft plaatsgehad tijdens het vervoer rusten op Ruschrome c.s.

4.6.

De rechtbank stelt allereerst vast dat de door EVH onderzochte drums uit België (MP Diffusion), Oekraïne (VIRS) en India (KR Metals), bij welke drums gemanipuleerde afsluitingen zijn aangetroffen en waarvan de inhoud bestond uit metal chrome en slak, alle behoorden tot de door Trasko vervoerde drums (lot nummers 48CR en 49 CR). Nadat Ruschrome c.s. bij conclusie van repliek stukken in het geding hadden gebracht (een lijst van Kluchevsky betreffende de zegelnummers en lotnummers, een brief van Ruschrome, ‘release confirmations’ van Euro-Rijn, een notitie van Kluchevsky en verschillende vrachtbrieven) waaruit blijkt dat de door Cronimet Noble Alloys Mbh in Duitsland en DK Metal World Limited in Hong Kong gekochte drums zijn afgeleverd bij de genoemde bedrijven in respectievelijk Oekraïne en India, heeft Trasko haar bij conclusie van antwoord gevoerde verweer op dit punt niet gemotiveerd gehandhaafd, zodat de rechtbank aan dat verweer voorbijgaat.

4.7.

Ruschrome c.s. stellen met verwijzing naar de bevindingen in het rapport van EVH dat de chauffeur van Trasko met behulp van anderen de vervoerde drums tijdens het oponthoud in Bobrujsk heeft gemanipuleerd en een deel van de inhoud daarvan heeft vervangen door slak. Zij hebben er meer in het bijzonder op gewezen dat het op professionele wijze manipuleren van de sluitingen van de drums en het vervangen van de inhoud daarvan de nodige tijd kost, dat de chauffeur bekend was (want woonplaats had) in Bobrujsk en dat er pal naast het parkeerterrein waar de chauffeur zijn vrachtwagencombinatie heeft geparkeerd een ‘scrap metal processing plant’ is gelokaliseerd.

Ter onderbouwing van hun stelling hebben zij verder het volgende naar voren gebracht. De vervanging van de chrome metal door slak kan niet hebben plaatsgehad bij de fabriek van Kluchevsky. De drums bij Kluchevsky worden automatisch gevuld en worden automatisch afgesloten met nieuwe ringen waarna de verzegeling wordt aangebracht. Vervolgens wordt de unieke combinatie van drumnummer en zegelnummer op een lijst genoteerd. Wanneer de drums de fabriek verlaten, wordt gecontroleerd of het drumnummer en zegelnummer op de lijst overeenstemmen met de nummers die op de drums en het zegel zijn aangebracht. Het is niet mogelijk om tijdens de automatische afvullijn de inhoud van de drums te vervangen. De drums staan met duizenden tegelijk bij Kluchevsky opgeslagen in afwachting van verzending en de opslag wordt beveiligd, zodat het niet mogelijk is om tijdens de opslag de inhoud van drums te vervangen. De drumnummers en zegelnummers van de gemanipuleerde drums komen niet overeen met de combinatie daarvan op de lijsten van Kluchevsky, terwijl het niet waarschijnlijk is dat bij Kluchevsky juist de door Trasko vervoerde drums (uit duizend andere) zouden zijn opengebroken. Verder wijst zij erop dat de samenstelling van de slak die in de gecontamineerde chrome metal is aangetroffen niet overeenkomt met de samenstelling van restproducten of bijproducten van de Kluchevsky-fabriek.

De vervanging van de inhoud van de drums heeft volgens Ruschrome c.s. evenmin plaatsgehad bij Euro-Rijn. Zij wijst er in dit verband op dat ook bij Euro-Rijn enorme volumes drums van Ruschrome worden opgeslagen en dat de manipulatie en vervanging van chrome metal door slak alleen bleek te hebben plaatsgehad bij door Trasko vervoerde drums met lot nummers 48CR en 49CR en niet bij andere drums die tegelijkertijd met de drums van de voornoemde lot nummers uit de loods van Euro-Rijn zijn gehaald en naar de uiteindelijke ontvangers zijn getransporteerd.

4.8.

De rechtbank overweegt allereerst dat niet is weersproken dat het op professionele wijze manipuleren van de sluitingen van de drums en het vervangen van de inhoud daarvan de nodige tijd kost, dat de chauffeur bekend was (want woonplaats had) in Bobrujsk en dat er pal naast het parkeerterrein waar de chauffeur zijn vrachtwagencombinatie heeft geparkeerd een ‘scrap metal processing plant’ is gelokaliseerd, zodat de rechtbank hiervan uitgaat.

Voorts is niet weersproken dat de drums waarvan de afsluitingen zijn gemanipuleerd en de inhoud is vervangen slechts de door Trasko vervoerde lot nummers betreffen en niet tevens andere drums die bij Kluchevsky waren opgeslagen en, samen met de drums waarvan de inhoud is vervangen, uit de loods van Euro-Rijn zijn vrijgegeven en naar de uiteindelijke ontvangers zijn getransporteerd. Evenmin is gemotiveerd weersproken dat de combinatie van de drum- en zegelnummers van de gemanipuleerde drums niet overeenkomen met de combinatie die is vermeld op de lijst van Kluchevsky, zodat de rechtbank ook daarvan uitgaat.

In het rapport van EVH (pagina 5) is vermeld dat Trasko Ruschrome heeft geïnformeerd over de positie van de vrachtwagen tijdens het vervoer en dat uit die informatie blijkt dat deze vrachtwagen van 16 januari 2016 te 20.18 uur tot 19 januari 2016 te 11.34 uur (derhalve ruim 52 uur) in Bobrujsk is geweest voor een pauze van 24 uur en een reparatie van de trailer (“
24-houers pit stop, repaired trailer”). Dat deze eerder gegeven informatie onjuist is, heeft Trasko niet gesteld; zij heeft in haar gedingstukken met geen woord gerept over de reparatie van de trailer. De door Trasko gegeven informatie als genoemd in het rapport van EVH strookt evenwel niet met de stelling van Trasko in de gedingstukken dat de chauffeur van Trasko in Bobrujsk minimaal 45 uur moest rusten op grond van het Rijtijdenbesluit. Deze stelling is bovendien niet onderbouwd. Naar het oordeel van de rechtbank had het, gegeven de informatie die Trasko eerder aan Ruschrome over de positie van de vrachtwagen tijdens het vervoer heeft verstrekt als genoemd in het rapport van EVH, op de weg van Trasko gelegen om een gemotiveerde verklaring te geven voor het lange verblijf van haar chauffeur in Bobrujsk. Meer in het bijzonder en uitgaande van de juistheid van de opgaaf van Trasko omtrent de posities van de vrachtwagen, had het op haar weg gelegen om toe te lichten welke reparaties er volgens haar tijdens het verblijf van de chauffeur in Bobrujsk aan de trailer zijn verricht, welke tijd daarmee was gemoeid, door wie die reparaties op welk moment zijn uitgevoerd en wat de chauffeur tijdens de reparaties heeft gedaan. Zij had daarbij een reparatienota van de garage over kunnen leggen indien die reparatie door een garage is uitgevoerd en een schriftelijke verklaring van de chauffeur.

Gelet op de stelling van Trasko die niet overeenkomt met de eerder door haar aan EVH verstrekte informatie, het gebrek aan de hiervoor genoemde toelichting op de activiteiten van de chauffeur in Bobrujsk en de hiervoor genoemde vaststaande feiten en omstandigheden, oordeelt de rechtbank dat Trasko de door Ruschrome c.s. gestelde diefstal door haar chauffeur onvoldoende gemotiveerd heeft weersproken, zodat de stelling van Ruschrome c.s. als vaststaand dient te worden aangenomen. Hieruit volgt dat de schade tijdens het vervoer is ontstaan, zodat het verweer van Trasko op dit punt faalt. Aan bewijslevering komt de rechtbank niet toe.

4.9.

Nu de schade tijdens het vervoer is ontstaan, is Trasko op de voet van artikel 17 lid 1 CMR aansprakelijk voor het gedeeltelijk verlies van de chrome metal en de contaminatie daarvan met slak.

schadevergoeding

4.10.

Ruschrome c.s. stellen met verwijzing naar het rapport van EVH dat de drums/zakken met de gecontamineerde inhoud uit Oekraïne, India en België zijn teruggezonden naar Euro-Rijn en dat daarmee kosten waren gemoeid van respectievelijk USD 3.552,29, USD 4.334,00 en EUR 1.300,00. Verder voeren zij aan dat de slak en chrome metal in Nederland is gezeefd en is geanalyseerd in verband waarmee EUR 4.126,40 aan kosten is gemaakt. Het zuivere verlies aan chrome metal bedraagt 3.274,20 kg, een waarde vertegenwoordigend van USD 21,937.11. Het restant van de chrome metal die in meer of mindere mate is vervuild met slak is per opbod verkocht (‘salvage sale’) voor EUR 45.762,22, verminderd met 3 procent verkoopcommissie.

Een en ander leidt volgens Ruschrome c.s. tot de volgende schade (in USD):
sound value metal chrome USD 65,162.89

salvage USD - 40,099.26

loss USD 25,063.63

shortage USD 21,937.11

3% commission USD 1,202.98

Expenses

India shipment USD 4,334.00

Belgium shipment USD 1.431.07

Ukraine shipment USD 3,552.29

Costs & expenses USD 4,375.08

Pro-rata freight to Moerdijk USD 1,226.63

Loss in all USD 63.122,79

Daarnaast stellen Ruschrome c.s. dat zij door middel van het Algemeen Regres Bureau werkzaamheden hebben verricht ter incasso van de vordering. De kosten daarvan begroten zij conform het Besluit normering buitengerechtelijke kosten op EUR 1.475,00.

4.11.

Volgens Trasko is zij op grond van artikel 23 leden 1 en 3 en artikel 25 CMR niet verder aansprakelijk dan de waarde van de goederen op het tijdstip van inontvangstneming, waarbij de schadevergoeding per vervoerd goed niet meer bedraagt dan de CMR-limiet van 8,33 SDR per kg. Ingevolge artikel 23 lid 4 CMR is volgens haar geen verdere vergoeding verschuldigd dan de vrachtprijs, de douanerechten en overige met betrekking tot het vervoer gemaakte kosten. Volgens Trasko komen de kosten van herpakken en retourvervoer daarom niet voor vergoeding in aanmerking, evenals de andere kosten en uitgaven. Verder voeren zij aan dat de kopers van de drums de koopprijs aan Ruschrome hebben betaald, zodat geen sprake is van schade.

4.12.

Op grond van artikel 29 lid 2 CMR kan de vervoerder zich niet beroepen op de bepalingen van hoofdstuk IV CMR die zijn aansprakelijkheid uitsluiten of beperken indien de schade het gevolg is van opzet of schuld van zijn ondergeschikten wanneer deze handelen in de uitoefening van hun werkzaamheden. In dat geval is de vervoerder tevens aansprakelijk voor gevolgschade.

4.13.

Uit hetgeen de rechtbank hiervoor heeft overwogen volgt dat de schade het gevolg is van de opzet van de chauffeur. Het beroep van Trasko op bepalingen die haar aansprakelijkheid beperken gaat dus niet op.

4.14.

Het standpunt dat Ruschrome c.s. geen schade lijden omdat de kopers van de metal chrome de koopprijs aan Ruschrome hebben betaald faalt eveneens nu Ruschrome de ontvangers van de metal chrome, naar niet is weersproken, kosteloos vervangende drums met metal chrome heeft toegezonden. Het door Ruschrome c.s. gestelde nadeel dat bestaat in de waarde van het verlies van een deel van de vracht en het verschil tussen de waarde van het deel dat niet verloren is gegaan maar is vervuild met slak en de netto-opbrengst van de veiling vormt schade die voor vergoeding in aanmerking komt, evenals de genoemde ‘expenses’. Nu de door Ruschrome c.s. met verwijzing naar het rapport van EVH gestelde gegevens ter berekening van die schade op zichzelf niet zijn weersproken, is Trasko een schadevergoeding verschuldigd van USD 63.122,79, te vermeerderen met wettelijke rente vanaf de dag dat de schade is geleden.

4.15.

De vordering tot betaling van buitengerechtelijke incassokosten is eveneens toewijsbaar. Uit de overgelegde stukken van het Algemeen Regres Bureau B.V. blijkt dat, anders dan Trasko aanvoert, meer werkzaamheden zijn verricht dan die waarop krachtens artikel 241 Rv de regels betreffende de proceskosten van toepassing zijn. De kosten zullen worden begroot op het gevorderde bedrag van € 1.475,00. Niet weersproken is dat toepassing van het Besluit vergoeding voor buitengerechtelijke incassokosten recht geeft op een lagere vergoeding.

4.16.

Iedere verdere beslissing zal worden aangehouden.

5.De beslissing

De rechtbank

5.1.

verwijst de zaak naar de rol van woensdag 25 maart 2020 voor het nemen van een akte aan de zijde van Ruschrome c.s.;

5.2.

houdt iedere verdere beslissing aan.

Dit vonnis is gewezen door mr. L.W. Louwerse en in het openbaar uitgesproken op 26 februari 2020.