Uitspraak
vonnis
RECHTBANK ZUTPHEN
Sector Civiel – Afdeling Handel
zaaknummer / rolnummer: 99991 / HA ZA 09-131
Vonnis van 31 maart 2010
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
ZORGSAAM THUIS B.V.,
gevestigd te Apeldoorn,
eiseres in conventie,
verweerster in reconventie,
advocaat mr. E.A. van der Dussen te Arnhem,
tegen
de vereniging
REGIONALE KRUISVERENIGING GEMEENTE EPE,
gevestigd te Epe,
gedaagde in conventie,
eiseres in reconventie,
advocaat mr. M.J. Vis Azn te Utrecht.
Partijen zullen hierna Zorgsaam Thuis en Kruisvereniging Epe genoemd worden.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- het tussenvonnis van 13 januari 2010
- de antwoordakte eiswijziging van Kruisvereniging Epe
1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.
2. De verdere beoordeling
in conventie
Bij tussenvonnis van 13 januari 2010 is de wijziging van eis van Zorgsaam Thuis toegestaan en is Kruisvereniging Epe in de gelegenheid gesteld zich hierover inhoudelijk uit te laten.
Overeenkomst tot stand gekomen?
2.1. Partijen zijn primair verdeeld over de vraag of tussen hen een koopovereenkomst tot stand is gekomen.
2.2. Het meest verstrekkende verweer van Kruisvereniging Epe is dat deze overeenkomst niet tot stand is gekomen, omdat de goedkeuring van de Algemene Ledenvergadering (hierna: ALV) van Kruisvereniging Epe ontbreekt, terwijl deze goedkeuring een constitutief vereiste is voor de totstandkoming van de koopovereenkomst.
2.3. Niet in geschil is dat partijen een voorbehoud hebben gemaakt ten aanzien van goedkeuring van de verkoop door de ALV van Kruisvereniging Epe.
Artikel 12 lid 4 van de (openbare) statuten van Kruisvereniging Epe luidt als volgt:
“Het bestuur is, mits met goedkeuring van de algemene vergadering, bevoegd tot het sluiten van overeenkomsten tot het kopen, vervreemden of bezwaren van registergoederen, het sluiten van overeenkomsten waarbij de vereniging zich als borg of hoofdelijk mede-schuldenaar verbindt, zich voor een derde sterk maakt of zich tot zekerheidstelling voor een schuld van een derde verbindt.
Op het ontbreken van deze goedkeuring kan door en tegen derden beroep worden gedaan.”
Artikel 3.2 van de concept-overeenkomst, versie 14 mei 2008, is afgestemd op de tekst van deze statuten. Ook uit het e-mailbericht van [naam B] (Kruisvereniging Epe) van 16 juni 2008 volgt dat het de bedoeling van partijen was om de goedkeuring van de ALV van Kruisvereniging Epe af te wachten.
2.4. Kruisvereniging Epe stelt dat de ALV geen goedkeuring heeft verleend aan de verkoop. Daartoe voert zij het volgende aan. Toen tijdens de ALV van 24 juni 2008 van Kruisvereniging Zorgsaam bleek dat Zorgsaam Thuis financieel niet in staat was het pand te kopen en daarnaast niet in staat bleek de zorg in Epe te garanderen, heeft de ALV van Kruisvereniging Epe besloten de verkoop niet goed te keuren. In de notulen van deze ALV (productie 3 bij conclusie van antwoord) is het besluit vastgelegd dat de verkoop aan Zorgsaam Thuis niet wordt voortgezet en dat op zoek wordt gegaan naar een nieuwe koper. De voorzitter van Kruisvereniging Epe heeft op 9 juli 2008 telefonisch [naam A] van Zorgsaam Thuis van dit besluit op de hoogte gebracht, aldus Kruisvereniging Epe.
2.5. Zorgsaam Thuis stelt dat daags na de ALV van 30 juni 2008 [naam B] telefonisch aan [naam A] heeft laten weten dat de koopovereenkomst was goedgekeurd. Ter onderbouwing hiervan heeft Zorgsaam Thuis een door [naam A] gemaakte schriftelijke aantekening op het e-mailbericht van 16 juni 2008 overgelegd, inhoudende “ALV heeft ingestemd met verkoop! Tel. Mededeling .. [naam B]”
2.6. De rechtbank overweegt het volgende. Ter comparitie heeft [naam A] het volgende verklaard:
“Ik bestrijd dat ik in het telefoongesprek begin juli 2008 excuses heb gemaakt. Doel van het gesprek was om tempo in de voortgang te houden. In verband met ziekte van aanverwanten binnen het bestuur van de KV Epe stuitte dat op problemen.
Pas in september is aan de orde geweest dat het bestuur van de KV Epe er geen vertrouwen meer in had. Dat er een verslag van de ALV van 30 juni was, was mij niet bekend. Pas in februari 2009 raakte ik hiervan op de hoogte via correspondentie tussen de raadslieden. Toen werd ook pas het besluit aan mij bekend dat was genomen op die ALV [onderstreping rechtbank]. Ook in de gesprekken in september is dat niet genoemd.”
2.7. De verklaring van [naam A] ter comparitie staat haaks op de uitleg van de handgeschreven aantekening op het e-mailbericht van 16 juni 2008. [naam B] heeft een schriftelijke verklaring overgelegd (productie 4 bij conclusie van antwoord) waarin hij uitdrukkelijk betwist dat hij telefonisch of anderszins aan Zorgsaam Thuis heeft laten weten dat de ALV van Kruisvereniging Epe akkoord is gegaan met de verkoop van het pand aan Zorgsaam Thuis. De lezing van Zorgsaam Thuis komt de rechtbank hoogst onwaarschijnlijk voor. Immers, onweersproken is dat twee leden van het bestuur van Kruisvereniging Epe ([naam C] en [naam D]) aanwezig zijn geweest bij de ALV op 24 juni 2008 en daar hebben vernomen dat Zorgsaam Thuis in 2006 en 2007 met tekorten te maken heeft gehad en een voorziening is getroffen van € 175.000 voor het geleden en nog te lijden verlies van Zorgsaam Thuis met betrekking tot het met de gemeente Apeldoorn gesloten WMO-contract. Ter vergadering is het verzoek van het bestuur aan de ALV om de thuiszorgactiviteiten te staken en te onderzoeken of de verkoop van de aandelen van Zorgsaam Thuis kans van slagen heeft in stemming gebracht en met twaalf van de dertien stemmen aangenomen. Over de contacten met bestuurders van Kruisvereniging Epe heeft [naam A] meegedeeld: “Door de huidige financiële situatie zal aankoop van het gebouw door Zorgsaam Thuis niet gerealiseerd kunnen worden, maar wellicht is er een andere oplossing mogelijk vanuit de doorstartgedachte.”
2.8. Gelet op deze ontwikkelingen die voor Kruisvereniging Epe het risico inhielden dat Zorgsaam Thuis haar verplichting tot betaling van de overeengekomen koopsom en de in de koopovereenkomst opgenomen verplichting tot zorg- en dienstverlening niet zou kunnen nakomen, is het door de ALV van Kruisvereniging Epe genomen besluit om aan de verkoop van het pand de goedkeuring te onthouden een volstrekt logische beslissing. Dat er in het
e-mailbericht van 16 juni 2008 nog van wordt uitgegaan dat er tussen partijen een koopovereenkomst tot stand zal komen, maakt dat niet anders, omdat op dat moment de ALV van Kruisvereniging Zorgsaam nog niet was gehouden en Kruisvereniging Epe nog niet beschikte over de (financiële) gegevens die later de reden zijn geweest om geen goedkeuring te geven aan de verkoop. De stelling van Zorgsaam Thuis dat [naam B] van Kruisvereniging Epe [naam A] daags na de ALV telefonisch op de hoogte heeft gebracht van de goedkeuring, is gelet op de gemotiveerde betwisting van de zijde van Kruisvereniging Epe, zonder nadere onderbouwing die ontbreekt, onvoldoende bewijs voor de gestelde goedkeuring.
2.9. Voor zover Zorgsaam Thuis twijfels heeft geuit over de gang van zaken rond de ALV van Kruisvereniging Epe op 30 juni 2008, kan haar dit niet baten. Zelfs in het geval er op 30 juni 2008 geen ALV van Kruisvereniging Epe heeft plaatsgevonden of over de verkoop van het pand wegens de gebeurtenissen op 24 juni 2008 geen besluit is genomen, leidt dit tot hetzelfde resultaat, te weten geen goedkeuring voor de verkoop van het pand aan Zorgsaam Thuis.
2.10. Nu Zorgsaam Thuis geen nadere feiten en omstandigheden heeft gesteld die tot een ander oordeel leiden, wordt niet toegekomen aan bewijslevering op dit punt, zodat in rechte heeft te gelden dat de vereiste toestemming van de ALV van Kruisvereniging Epe ontbreekt. Wegens het ontbreken van dit voor de overeenkomst constitutieve vereiste is er geen koopovereenkomst tot stand gekomen.
2.11. De stelling van Zorgsaam Thuis dat Kruisvereniging Epe in de gegeven omstandigheden geen beroep op het ontbreken van goedkeuring van de ALV kan doen, wordt verworpen. Voor zover - mede door het e-mailbericht van 16 juni 2008 - de indruk is gewekt dat de goedkeuring van de ALV nog slechts een formaliteit is, omdat de onderhandelende bestuurders tevens de beslissende leden van de ALV zijn, gaat deze redenering niet op. De reden dat goedkeuring is onthouden, is gebaseerd op nieuwe (financiële) informatie waarover de bestuurders op 16 juni 2008 nog niet de beschikking hadden.
2.12. Het voorgaande leidt tot de conclusie dat er geen koopovereenkomst tot stand is gekomen. Kruisvereniging Epe heeft geen belang bij de bespreking van de overige verweren. De primaire vordering van Zorgsaam Thuis zal worden afgewezen.
Verplichting tot voortzetting onderhandelingen?
2.13. Subsidiair vordert Zorgsaam Thuis dat Kruisvereniging Epe wordt verplicht om de onderhandelingen over de eigendomsoverdracht van het pand voort te zetten. Zij stelt hiertoe dat, gelet op het e-mailbericht van 16 juni 2008 van [naam B] (Kruisvereniging Epe) en de besprekingen die hebben plaatsgevonden na de Algemene Ledenvergadering van 30 juni 2008, Zorgsaam Thuis er gerechtvaardigd op heeft mogen vertrouwen dat er in ieder geval een overeenkomst tot stand zou zijn gekomen met betrekking tot de eigendomsoverdracht van het pand.
Kruisvereniging Epe heeft betwist dat er sprake was van dit gerechtvaardigd vertrouwen en, zo dit op enig moment al aanwezig zou zijn geweest, zich onvoorziene omstandigheden hebben voorgedaan op basis waarvan Kruisvereniging Epe de onderhandelingen mocht afbreken.
2.14. Vooropgesteld wordt dat in de precontractuele fase als uitgangspunt geldt dat ieder van de onderhandelende partijen vrij is de onderhandelingen af te breken, tenzij dit op grond van het gerechtvaardigd vertrouwen van de wederpartij in het tot stand komen van de overeenkomst of in verband met de andere omstandigheden van het geval onaanvaardbaar zou zijn.
2.15. Hiervoor is reeds overwogen dat naar aanleiding van het bekend worden van de financiële problemen van Zorgsaam Thuis de ALV van Kruisvereniging Epe geen goedkeuring heeft gegeven aan de verkoop van het pand. Op en omstreeks
24 juni 2008 kan er van gerechtvaardigd vertrouwen in de totstandkoming van de koopovereenkomst bij Zorgsaam Thuis geen sprake zijn geweest, gelet op de eigen bewoordingen van [naam A] tijdens de ALV van Kruisvereniging Zorgsaam (citaat onder rov. 2.7.). Uit de - niet weersproken - stellingen van partijen leidt de rechtbank af dat de gebeurtenissen daarna als volgt zijn verlopen. Op 22 juli 2008 heeft Kruisvereniging Epe besprekingen gevoerd met Zorgsaam Thuis en de Stichting Zorgpalet Gelre Noord. De Stichting nam aan de besprekingen deel als mogelijke lokale samenwerkingspartner als bedoeld in artikel 5.5 van de koopovereenkomst. Kruisvereniging Epe heeft haar zorgen geuit over de financiële situatie van Zorgsaam Thuis en de consequenties daarvan voor de levering van het pand. Tussen partijen is gezocht naar alternatieven voor de eigendomsverhoudingen. Kruisvereniging Epe zou zich over deze alternatieven beraden. Op 22 september 2008 heeft een vervolgbespreking plaatsgevonden met dezelfde partijen. Bij die gelegenheid is namens Kruisvereniging Epe uitgesproken dat er geen vertrouwen meer bestond in Zorgsaam Thuis, dat Kruisvereniging Epe het pand niet langer wenste te leveren aan Zorgsaam Thuis en dat Kruisvereniging Epe met de eerder besproken alternatieven niet akkoord ging.
2.16. Gelet op het verloop en de inhoud van voornoemde besprekingen na het bekend worden van de financiële problemen van Zorgsaam Thuis heeft Kruisvereniging Epe de onderhandelingen na 22 september 2008 mogen afbreken. Van gerechtvaardigd vertrouwen in de totstandkoming van een koopovereenkomst tussen Kruisvereniging Epe en Zorgsaam Thuis met betrekking tot het pand is in de periode van juli tot en met september 2008 niet gebleken. Zorgsaam Thuis heeft geen andere feiten en omstandigheden gesteld op grond waarvan het afbreken van de onderhandelingen, gelet op de gerechtvaardigde belangen van beide partijen, onaanvaardbaar zou zijn. Ook de subsidiaire vordering zal worden afgewezen.
2.17. Zorgsaam Thuis zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Kruisvereniging Epe worden begroot op:
- vast recht € 262,00
- salaris advocaat € 1.356,00 (3,0 punten × € 452,00)
Totaal € 1.618,00
in reconventie
2.18. Nu in conventie de vorderingen van Zorgsaam Thuis zijn afgewezen en geen verplichting tot levering van het pand bestaat of zal ontstaan, ligt de reconventionele vordering van Kruisvereniging Epe, strekkende tot opheffing van het beslag, voor toewijzing gereed.
2.19. De gevorderde dwangsom zal worden beperkt en aan een maximum verbonden als na te melden. Dit laat onverlet dat bij voortgaande overtreding van dit vonnis oplegging van hogere dwangsommen kunnen worden gevorderd dan wel hernieuwde oplegging van dezelfde dwangsommen. Het bedrag van zowel de dwangsom als het maximum staan in redelijke verhouding tot de zwaarte van het geschonden belang en de beoogde prikkelende werking van de dwangsomoplegging.
2.20. Zorgsaam Thuis zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Kruisvereniging Epe worden begroot op:
- salaris advocaat 452,00 (2,0 punten × factor 0,5 × tarief € 452,00)
Totaal € 452,00
3. De beslissing
De rechtbank
in conventie
3.1. wijst de vorderingen af,
3.2. veroordeelt Zorgsaam Thuis in de proceskosten, aan de zijde van Kruisvereniging Epe tot op heden begroot op € 1.618,00,
3.3. verklaart dit vonnis in conventie wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad,
in reconventie
3.4. veroordeelt Zorgsaam Thuis het beslag, feitelijk betekend op 19 december 2008 ten laste van Kruisvereniging Epe op de onroerende zaak gelegen aan de Sint Antonieweg 4 te Epe, beter bekend als Gemeente Epe en Oene sectie U, nummer 8176, groot 23 are en 23 centiare gelegd, binnen twee dagen na betekening van dit vonnis op te heffen,
3.5. bepaalt dat Zorgsaam Thuis voor iedere dag of gedeelte daarvan dat zij in strijd handelt met het onder 3.4. bepaalde, aan Kruisvereniging Epe een dwangsom verbeurt van € 1.000,00 tot een maximum van € 100.000,00,
3.6. veroordeelt Zorgsaam Thuis in de proceskosten, aan de zijde van Kruisvereniging Epe tot op heden begroot op € 452,00,
3.7. verklaart dit vonnis in reconventie uitvoerbaar bij voorraad,
3.8. wijst het meer of anders gevorderde.
Dit vonnis is gewezen door mr. J.A.M. Strens-Meulemeester en in het openbaar uitgesproken op 31 maart 2010.