Uitspraak
Vonnis
RECHTBANK ZWOLLE-LELYSTAD
Sector civiel recht
Locatie Lelystad
zaaknummer / rolnummer: 182302 / KG ZA 11-74
Vonnis in kort geding van 1 april 2011
in de zaak van
[Eiser],
wonende te [Plaats],
eiser in conventie,
verweerder in reconventie,
advocaat mr. L.F. Withaar- Weijns te Urk,
tegen
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
THE PHONE HOUSE NETHERLANDS B.V.,
gevestigd te Meppel,
2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
THE PHONE HOUSE NETHERLANDS RETAIL B.V.,
gevestigd te Meppel,
3. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
THE PHONE HOUSE FRANCHISE B.V.,
gevestigd te Meppel,
gedaagden in conventie,
eiseressen in reconventie,
advocaat mr. E.B.M. Brons- Stikkelbroeck te Utrecht.
Eiser zal hierna [Eiser] genoemd worden. Gedaagden zullen hierna afzonderlijk The Phone House Netherlands, The Phone House Retail en The Phone House Franchise genoemd worden. Gezamenlijk zullen gedaagden The Phone House c.s. genoemd worden.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding met 11 producties
- de akte vermeerdering van eis van [Eiser] van 16 maart 2011
- de fax van [Eiser] van 22 maart 2011 met productie 12
- de fax van [Eiser] van 22 maart 2011 met producties 13 en 14
- de brief van The Phone House c.s. van 17 maart 2011 met 11 producties
- de fax van The Phone House c.s. van 21 maart 2011 met producties 12 en 13
- de fax van The Phone House c.s. van 22 maart 2011 met productie 14, tevens aankondiging eis in reconventie
- de mondelinge behandeling
- de pleitnota van [Eiser]
- de pleitnota van The Phone House c.s.
- de eis in reconventie van The Phone House c.s. zoals weergegeven in haar pleitnota.
1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.
2. De feiten
2.1. [Eiser] en The Phone House Franchise hebben op 4 januari 2005 twee franchiseovereenkomsten gesloten voor de duur van vijf jaar. Op grond van deze overeenkomsten exploiteert [Eiser] een tweetal vestigingen van The Phone House c.s.: één op Urk en één in Emmeloord. Op 1 april 2010 heeft [Eiser] deze franchiserelaties voortgezet met The Phone House Retail, door het sluiten van twee nieuwe franchiseovereenkomsten voor de duur van 5 jaar.
2.2. Van de beide franchiseovereenkomsten maakt een huurovereenkomst onderdeel uit, op grond waarvan [Eiser] de beide winkelpanden van The Phone House Netherlands onderhuurt.
2.3. Met het sluiten van de franchiseovereenkomsten heeft [Eiser] beschikking over een aantal faciliteiten van The Phone House c.s. gekregen, waaronder de mogelijkheid om via een digitaal administratiesysteem van The Phone House c.s. producten op krediet te bestellen gekoppeld aan een rekening-courantverhouding. Bestellingen worden in de rekening-courant geboekt, evenals de door [Eiser] aan The Phone House c.s. verschuldigde huur en de door The Phone House c.s. aan [Eiser] uit te keren bonussen.
2.4. Aan het krediet is normaliter een maximum verbonden van EUR 50.000,- per vestiging. Voor [Eiser] geldt een afwijkende, hogere, kredietlimiet. Indien [Eiser] zijn kredietlimiet heeft bereikt maar toch een bestelling wil plaatsen, moet [Eiser] toestemming én autorisatie aanvragen bij het hoofdkantoor. Deze aanvraag wordt beoordeeld aan de hand van het saldo in de rekening-courantverhouding, het tegoed aan openstaande bonussen die nog niet in de rekening-courantverhouding zijn geboekt, de resultaten van de voorafgaande week en eventuele gemaakte afspraken over de afbouw van krediet.
2.5. Op enig moment is ten aanzien van [Eiser] een openstand in de rekening-courantverhouding ontstaan die hoger is dan de gebruikelijke kredietlimiet van EUR 50.000,-. Met het begrip ‘openstand’ duidt The Phone House c.s. het saldo in de rekening-courantverhouding aan: het bedrag wat door [Eiser] aan The Phone House c.s. verschuldigd is. Op 7 juni 2010 zijn partijen overeengekomen de openstand af te bouwen naar de gebruikelijke kredietlimiet. De overeenkomst bevat de volgende bepaling:
‘Vanaf 1 juni 2010 gaan we werken met een maximale openstand.
Dit betekent: als de openstand boven dit bedrag komt kan er niet meer besteld worden.’
2.6. [Eiser] heeft vanaf 12 juli 2010 veelvuldig ingelogd op het systeem van The Phone House c.s. met inloggegevens van collega’s van het hoofdkantoor. [Eiser] heeft zichzelf daarmee autorisatiecodes verschaft om zijn bestellingen te kunnen plaatsen en om goedkeuring te ‘krijgen’ voor een verzekeringsclaim. [Eiser] heeft vervolgens daadwerkelijk gebruik gemaakt van de aldus verkregen autorisatiecodes door hiermee producten te kopen op krediet en de verzekeringsclaim bij de betreffende afdeling van The Phone House c.s. in te dienen. [Eiser] heeft voor bedragen van EUR 107.617,76 (voor Urk) en EUR 133.481,02 (voor Emmeloord) besteld bij The Phone House c.s. onder gebruikmaking van valse autorisatiecodes. In totaal heeft [Eiser] dus een bedrag van EUR 241.098,78 ‘geleend’ van The Phone House c.s. zonder dat The Phone House c.s. daarvoor toestemming had gegeven.
2.7. Bij brief van 11 januari 2011 heeft The Phone House c.s. de franchiseovereenkomsten en de huurovereenkomsten met [Eiser] met onmiddellijke ingang opgezegd dan wel ontbonden en [Eiser] gesommeerd de sleutels van de winkelpanden af te geven.
2.8. Op 17 januari 2011 heeft The Phone House c.s. diverse beslagen gelegd ten laste van [Eiser] voor een vordering begroot op EUR 247.966,71. Het betreft een conservatoir beslag op twee aan [Eiser] toebehorende onroerende zaken, een beslag tot afgifte van door The Phone House c.s. aan [Eiser] onder eigendomsvoorbehoud geleverde voorraad en inventaris, een conservatoir beslag op resterende voorraad en inventaris en een conservatoir derdenbeslag onder de ABN AMRO Bank op twee bankrekeningen van [Eiser].
2.9. Op 21 maart 2011 heeft [Eiser] onder ING Bank conservatoir derdenbeslag gelegd op de bankrekeningen van The Phone House c.s. voor een vordering begroot op
EUR 525.000,-.
3. Het geschil in conventie en in reconventie
3.1. [Eiser] vordert in conventie The Phone House c.s. bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad en op de minuut te veroordelen:
I. tot onverwijlde nakoming van de tussen partijen gesloten franchiseovereenkomsten en huurovereenkomsten, middels toelating tot de winkelpanden en toelating tot het centrale management administratie- en financieringssysteem van The Phone House c.s.;
II. om [Eiser] in de gelegenheid te stellen bestellingen te plaatsen zonder autorisatie, zolang de verstrekte kredietlimiet niet is bereikt indien rekening wordt gehouden met reeds gerealiseerde bonussen;
III. tot opheffing van de door The Phone House c.s. gelegde conservatoire beslagen;
IV. tot betaling aan [Eiser] van een direct opeisbare dwangsom ad EUR 2.000,- althans een door de voorzieningenrechter in goede rechtspraak te bepalen dwangsom, voor elke dag dat The Phone House c.s. in gebreke blijft onvoorwaardelijk aan het in dezen te wijzen vonnis te voldoen, tot een maximum van EUR 275.000,-, althans tot een door de voorzieningenrechter in goede justitie te bepalen maximum;
V. in de kosten van het geding.
Bij eisvermeerdering vordert [Eiser] dat de rechtbank bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad en op de minuut:
VI. te bepalen dat de werking van het in artikel 21 van de tussen partijen geldende franchiseovereenkomsten opgenomen concurrentiebeding jegens eiser wordt opgeschort tot het moment waarop in de hoofdzaak zal zijn beslist.
3.2. Tijdens de mondelinge behandeling is gebleken dat [Eiser] geen bezwaar heeft tegen de door The Phone House c.s. ingestelde eis in reconventie.
3.3. The Phone House c.s. vordert in reconventie de rechtbank, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:
I. De door [Eiser] gelegde conservatoire (derden) beslagen op te heffen en hem te verbieden om ter zake deze kwestie verdergaande beslagen en /of nieuwe beslagen te (doen) leggen;
II. [Eiser] te veroordelen tot afgifte van de sleutels van beide gehuurde winkelruimtes;
III. [Eiser] te verplichten tot afgifte van de onder eigendomsvoorbehoud aan hem door The Phone House c.s. geleverde goederen en inventaris;
IV. Een en ander op straffe van een direct opeisbare dwangsom van EUR 2.000,- althans een door de voorzieningenrechter in goede rechtspraak te bepalen dwangsom, voor elke dag dat eiser in gebreke blijft daaraan te voldoen.
3.4. The Phone House c.s. voert verweer in conventie, [Eiser] voert verweer in reconventie.
3.5. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4. De beoordeling in conventie en in reconventie
4.1. Gezien de onderlinge samenhang tussen de vorderingen in conventie en in reconventie worden zij hierna gezamenlijk behandeld.
4.2. De kern van het geschil betreft de vraag of The Phone House c.s. op 11 januari 2011 tot opzegging dan wel ontbinding met onmiddellijke ingang van de franchiseovereenkomsten over mocht gaan.
4.3. The Phone House c.s. voert aan dat de handelwijze van [Eiser] haar heeft genoopt tot opzegging dan wel ontbinding over te gaan. Volgens The Phone House c.s. heeft [Eiser] het door The Phone House c.s. in hem gestelde vertrouwen ernstig geschonden door gebruik te maken van persoonlijke en vertrouwelijke inloggegevens van medewerkers van het hoofdkantoor van The Phone House c.s. Hierdoor heeft [Eiser] zichzelf autorisatiecodes verschaft voor het bestellen van producten op krediet alsook voor het goedkeuren van een verzekeringsclaim. Dit zijn bevoegdheden die enkel toekomen aan medewerkers van het hoofdkantoor van The Phone House c.s. Bovendien heeft [Eiser] door gebruik te maken van deze inloggegevens een valse hoedanigheid aangenomen, hetgeen kwalificeert als een strafbaar feit. Door aldus te handelen is [Eiser] toerekenbaar tekortgeschoten in de nakoming van zijn verplichtingen en heeft hij onrechtmatig gehandeld.
4.4. [Eiser] erkent inlogcodes van medewerkers van The Phone House c.s. te hebben gebruikt om zichzelf autorisatie voor zijn bestellingen en de uitkering van de verzekeringsclaim te verlenen.
4.5. [Eiser] stelt dat zijn handelwijze werd gerechtvaardigd doordat The Phone House c.s. van verkeerde kredietlimieten uitging. Daarnaast zou The Phone House c.s. aan [Eiser] toekomende bonussen te laat hebben gecrediteerd op het krediet van [Eiser]. [Eiser] stelt dat hij hierdoor ten onrechte genoodzaakt is geweest om autorisatiecodes aan te vragen voor zijn bestellingen.
4.6. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter is komen vast te staan dat – wat er ook zij van de (door The Phone House c.s. betwiste) stelling van [Eiser] dat van hem ten onrechte autorisatie voor bestellingen werd verlangd – [Eiser] jegens The Phone House c.s. onrechtmatig heeft gehandeld.
Ook al zou The Phone House c.s. bonussen te laat crediteren en van verkeerde kredietlimieten zijn uitgegaan, dan rechtvaardigt dat nog op geen enkele wijze de handelwijze van [Eiser]. Het wederrechtelijk gebruik maken van inloggegevens van derden en het voorwenden van autorisatie bij het plaatsen van bestellingen op krediet is hoe dan ook onrechtmatig. Van The Phone House c.s. kan dan ook niet worden verlangd de duurrelatie met [Eiser] voort te zetten. Met The Phone House c.s. is de voorzieningenrechter van oordeel dat zij op goede gronden de franchiseovereenkomsten met onmiddellijke ingang heeft beëindigd. Dat daaruit eveneens de onmiddellijke beëindiging van de onderhuurovereenkomsten voortvloeide, is door [Eiser] niet (gemotiveerd) betwist.
In conventie
4.7. Gezien het hiervoor onder 4.6. overwogene zijn de vorderingen sub I en II van [Eiser] niet voor toewijzing vatbaar.
4.8. Ten aanzien van de door [Eiser] gevorderde veroordeling tot opheffing van de conservatoire beslagen overweegt de voorzieningenrechter als volgt. De opheffing van een conservatoir beslag kan onder meer worden bevolen, indien op straffe van nietigheid voorgeschreven vormen zijn verzuimd, summierlijk blijkt van de ondeugdelijkheid van het door de beslaglegger ingeroepen recht of van het onnodige van het beslag, of, zo het beslag is gelegd voor een geldvordering, indien voor deze vordering voldoende zekerheid is gesteld.
4.9. Dat sprake is van vormverzuim is gesteld noch gebleken. Uit hetgeen in rechtsoverweging 4.6. is overwogen vloeit voort dat niet is gebleken van ondeugdelijkheid van de vordering van The Phone House c.s. De vordering sub III zal daarom worden afgewezen.
4.10. Vordering sub IV deelt het lot van de vorderingen sub I, II en III, zodat zij op die grond wordt afgewezen.
4.11. Ten aanzien van de door [Eiser] gevorderde schorsing van het concurrentiebeding uit de franchiseovereenkomsten overweegt de voorzieningenrechter als volgt. The Phone House c.s. heeft ter zitting verklaard dat het concurrentiebeding er niet aan in de weg staat dat [Eiser] vanuit een andere locatie op Urk en in Emmeloord een onderneming drijft die zich bezig houdt met de verkoop van telefoonabonnementen, mobiele telefoons en bijbehorende accessoires. De stelling van [Eiser] dat het concurrentiebeding hem zijn broodwinning ontneemt ontbeert daarom een feitelijke grondslag, waardoor vordering VI niet voor toewijzing vatbaar is.
4.12. [Eiser] zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van The Phone House c.s. worden begroot op:
- vast recht EUR 263,00
- salaris advocaat 904,00
Totaal EUR 1.167,00
In reconventie
4.13. In reconventie vordert The Phone House c.s. opheffing van het door [Eiser] ten laste van The Phone House c.s. gelegde conservatoire beslag. Zoals in paragraaf 4.7 reeds is weergegeven kan de opheffing van een conservatoir beslag onder meer worden bevolen indien op straffe van nietigheid voorgeschreven vormen zijn verzuimd, summierlijk blijkt van de ondeugdelijkheid van het door de beslaglegger ingeroepen recht of van het onnodige van het beslag, of, zo het beslag is gelegd voor een geldvordering, indien voor deze vordering voldoende zekerheid is gesteld.
4.14. [Eiser] heeft conservatoir beslag gelegd ter verzekering van verhaal van een vordering tot schadevergoeding die hij stelt te hebben op The Phone House c.s. Deze schadevergoedingsvordering is op 23 maart 2011 in rechte ingesteld bij eis in reconventie in de door The Phone House c.s. aanhangig gemaakte bodemprocedure. De grondslag van deze vordering tot schadevergoeding betreft het door [Eiser] gestelde verzuim van The Phone House c.s. in de nakoming van haar verplichtingen van de franchiseovereenkomsten.
4.15. Gelet op het oordeel in conventie is de ondeugdelijkheid van de vordering van [Eiser] summierlijk aangetoond, zodat dat beslag wordt opgeheven.
4.16. Het gevorderde verbod om ter zake van dezelfde vordering(en) opnieuw ten laste van [Eiser] beslag te leggen, is slechts in uitzonderlijke gevallen op zijn plaats. Het staat in beginsel een ieder vrij om van de door de wet geboden middelen tot bewaring van zijn recht gebruik te maken. Dit onderdeel van deze vordering zal dan ook worden afgewezen.
4.17. Nu de voorzieningenrechter van oordeel is dat The Phone House c.s. op terechte gronden tot opzegging danwel beëindiging van de franchiseovereenkomsten is overgegaan, worden de reconventionele vorderingen sub II (jegens The Phone House Netherlands) en III (jegens The Phone House Retail) toegewezen. De onder sub IV gevorderde dwangsom wordt beperkt toegewezen.
4.18. [Eiser] zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van The Phone House c.s. worden begroot op:
- salaris advocaat EUR 452,00 (factor 0,5 × tarief EUR 904,00)
Totaal EUR 452,00
5. De beslissing
De voorzieningenrechter
in conventie
5.1. wijst de vorderingen af,
5.2. veroordeelt [Eiser] in de proceskosten, aan de zijde van The Phone House c.s. tot op heden begroot op EUR 1.167,00,
5.3. verklaart dit vonnis in conventie wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad,
in reconventie
5.4. heft op het door [Eiser] op 21 maart 2011 ten laste van The Phone House c.s. gelegde beslag onder de ING Bank,
5.5. veroordeelt [Eiser] tot afgifte aan The Phone House Netherlands van de sleutels van de beide gehuurde winkelruimtes binnen twee dagen na betekening van dit vonnis,
5.6. veroordeelt [Eiser] tot afgifte aan The Phone House Retail van de onder eigendomsvoorbehoud aan hem door The Phone House c.s. geleverde goederen en inventaris binnen twee dagen na betekening van dit vonnis,
5.7. veroordeelt [Eiser] aan The Phone House c.s. een dwangsom te betalen van EUR 500,- voor iedere dag dat hij niet aan de sub 5.5. of 5.6. uitgesproken veroordelingen voldoet, tot een maximum van EUR 20.000,- is bereikt,
5.8. veroordeelt [Eiser] in de proceskosten, aan de zijde van The Phone House c.s. tot op heden begroot op EUR 452,-,
5.9. verklaart dit vonnis in reconventie tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
5.10. wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door mr. G.A.M. Peper en in het openbaar uitgesproken op 1 april 2011.