Uitspraak
vonnis
RECHTBANK UTRECHT
Sector handel en kanton
Handelskamer
zaaknummer / rolnummer: 325147 / KG ZA 12-378
Vonnis in kort geding van 29 juni 2012
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
TELEFOONGIDS.COM B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
eiseres,
advocaat mr. T.J. van Vugt te Amsterdam,
tegen
1. de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid
SOCIALISTISCHE PARTIJ,
gevestigd te Rotterdam, kantoorhoudende te Amersfoort,
gedaagde sub 1,
2. [gedaagde sub 2],
wonende te [woonplaats],
gedaagde sub 2,
3. [gedaagde sub 3],
wonende te [woonplaats],
gedaagde sub 3,
advocaat mr. drs. R.G.M. van der Pas te Breda.
Partijen zullen hierna Telefoongids.com en SP genoemd worden. Waar nodig worden gedaagden sub 2 en 3 aangeduid als [gedaagde sub 2] en [gedaagde sub 3].
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding met 6 producties;
- de mondelinge behandeling;
- de pleitnota van Telefoongids.com met 6 producties;
- de pleitnota van SP.
1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.
2. De feiten
2.1. Telefoongids.com exploiteert een telefoongids op het internet. Naast de mogelijkheid om als particulier of als ondernemer vermeld te worden kunnen op deze website ook, tegen een vergoeding, advertenties worden geplaatst.
2.2. [gedaagde sub 2] en [gedaagde sub 3] zijn de auteurs van een rapport met de titel “LEEST U de kleine lettertjes MAAR!” (hierna: het rapport).
Het rapport bevat voorstellen van de SP ter bestrijding van acquisitiefraude. Het rapport is op 13 mei 2012 op internet geplaatst en daarvan is kennis te nemen via de website van SP.
2.3. Op pagina 10 van het rapport stond aanvankelijk, onder het kopje “Voorbeelden van misleiding en werkwijzen”:
“Een geraffineerde werkwijze is het gebruik van naamsbekendheid van een ander. Een bekend voorbeeld hiervan is de Telefoongids.com, die de indruk wekte te bellen namens de bekende Telefoongids.nl van KPN. Zo probeerden de fraudeurs ondernemers over de streep te trekken door ‘gereduceerde tarieven’ aan te bieden van 150 of 250 euro. Vervolgens blijkt uit de kleine lettertjes dat het om een maandbedrag gaat en dat de ondernemer daar drie jaar aan vastzit. Protesteren helpt niet en tussentijds opzeggen is niet mogelijk.”
2.4. Bij brief van 24 mei 2012 heeft de raadsman van Telefoongids.com SP gesommeerd tot het verwijderen en verwijderd houden van voornoemde passage uit het rapport. [gedaagde sub 3] heeft daarop gereageerd met de mededeling dat de passage was aangepast. In de passage is de term de “fraudeurs” vervangen door de tussen aanhalings-tekens geplaatste term “deze ‘dienstverlener’”. De raadsman van Telefoongids.com heeft SP vervolgens op 29 mei 2010 opnieuw gesommeerd de passage te verwijderen.
2.5. SP heeft aan deze sommaties geen gehoor gegeven.
3. Het geschil
3.1. Telefoongids.com vordert samengevat - gedaagden, hoofdelijk, binnen 24 uur na betekening van het in deze te wijzen vonnis, te bevelen de gewraakte passage uit het op de website van SP gepubliceerde rapport te verwijderen en verwijderd te houden op straffe van een dwangsom.
3.2. SP voert verweer.
3.3. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4. De beoordeling
4.1. Het gevorderde vormt een beperking van het aan een ieder toekomend recht op vrijheid van meningsuiting als bedoeld in artikel 10 van het EVRM. Dat recht kan ingevolge het bepaalde in het tweede lid van artikel 10 EVRM slechts worden beperkt indien de beperking bij de wet is voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk is, bijvoorbeeld ter bescherming van rechten van anderen. Van een beperking die bij de wet is voorzien, is sprake wanneer de publicatie onrechtmatig is in de zin van artikel 6:162 BW.
4.2. Vooropgesteld moet worden dat het een maatschappelijk belang is dat wordt
opgetreden tegen acquisitiefraude en andere oneerlijke handelspraktijken. Het staat SP dan ook in beginsel vrij om zich over dergelijke praktijken kritisch uit te laten, daarbij man en paard te noemen en daarover een mening te geven of te publiceren.
Daarbij dienen echter de grenzen die de zorgvuldigheid in het maatschappelijk verkeer met zich brengt niet te worden overschreden. Van een dergelijke overschrijding kan sprake zijn, indien de gepubliceerde uitlatingen feitelijk onjuist of onnodig grievend zijn.
4.3. Door Telefoongids.com is betoogd, dat de in het rapport gewraakte passage onjuist
is en dat er geen sprake is van misleiding, oplichting dan wel van acquisitiefraude. Telefoongids.com heeft haar werkwijze toegelicht en heeft verwezen naar een aantal uitspraken van verschillende rechtbanken waarin in diverse kwesties is geoordeeld dat aan de door haar gevolgde werkwijze voor de totstandkoming van een overeenkomst geen gebreken kleven. Ook heeft Telefoongids.com aangevoerd dat het onjuist en onnodig grievend is dat het rapport haar onderneming over één kam scheert met ondernemingen die spooknota’s sturen en derhalve geen enkele dienst verrichten. Dat de aanduiding van “de fraudeurs” is vervangen door “ deze ‘dienstverlener’ ”, heft, naar zij heeft betoogd, de onrechtmatigheid van de hiervoor bedoelde passage niet op.
Telefoongids.com heeft ten slotte gesteld dat zij door deze publicatie reputatieschade en omzetderving ondervindt, hetgeen versterkt wordt door het feit dat de beschuldigingen zijn geuit door een politieke partij waardoor er voor de gemiddelde lezer veel autoriteit en betrouwbaarheid van die beschuldigingen uitgaat.
4.4. SP heeft betwist dat de in dat rapport gebezigde termen als “malafide praktijken”,
“geraffineerde werkwijze”, “boeven”, “vorm van fraude” en “oplichting” in verband zijn gebracht met de activiteiten van Telefoongids.com. SP stelt dat er slechts een kleine passage aan Telefoongids.com is gewijd en dat de daarin geuite beschuldigingen niet onjuist zijn en steun vinden in het feit dat er bij het Landelijk Steunpunt Acquisitiefraude meer dan 1200 klachten tegen Telefoongids.com zijn ingediend en dat MKB Nederland heeft gemeend een procedure tegen Telefoongids.com te moeten starten ter beantwoording van de vraag of haar werkwijze als misleidend en onrechtmatig moet worden aangemerkt.
4.5. De voorzieningenrechter acht de gewraakte passage onrechtmatig jegens Telefoongids.com. Daarbij zijn de volgende overwegingen van belang.
4.6. De gewraakte passage staat niet op zichzelf maar maakt onderdeel uit van een rapport over acquisitiefraude. Door het enkele vermelden van de handelsnaam van Telefoongids.com wordt zij, gelet op de context van deze passage, derhalve direct in verband gebracht met deze vorm van fraude. De uitlating “een geraffineerde werkwijze” brengt de beschreven werkwijze onmiskenbaar in verband met de in het rapport op andere plaatsen genoemde kwalificaties als “malafide praktijken” en “boeven” en dergelijke.
Daarnaast wordt in de beschreven werkwijze van Telefoongids.com de indruk gewekt dat de overeenkomst via een telefoongesprek tot stand komt, hetgeen door Telefoongids.com gemotiveerd is betwist. Ook is niet gebleken dat de auteurs van het rapport een eigen onderzoek hebben verricht, dan wel dat de bij het Landelijk Steunpunt Acquisitiefraude binnengekomen meldingen op hun inhoud zijn onderzocht. De geuite beschuldigingen of verdachtmakingen kunnen door SP niet worden gestaafd, zijn onvoldoende concreet onderbouwd en moeten om genoemde redenen als onrechtmatig worden aangemerkt.
4.7. Uit het voorgaande volgt dat SP zal worden veroordeeld om de hiervoor bedoelde passage uit haar rapport te verwijderen en verwijderd te houden.
4.8. [gedaagde sub 2] en [gedaagde sub 3] hebben ten slotte betoogd dat zij niet zullen kunnen
voldoen aan een eventuele veroordeling omdat het rapport is gepubliceerd op de website die toebehoort aan, en beheerd wordt door SP.
4.9. De voorzieningenrechter acht, mede gelet op het feit dat een eerdere wijziging in de
tekst wel mogelijk bleek, voorshands niet aannemelijk dat [gedaagde sub 2] en [gedaagde sub 3], als auteurs van het rapport, geen enkele invloed meer op de inhoud daarvan kunnen uitoefenen. Het verweer op dat punt is onvoldoende onderbouwd.
Nu SP bovendien ter zitting uitdrukkelijk heeft aangegeven dat zij als democratische politieke partij, het vonnis ook zonder oplegging van dwangsommen zal respecteren, kan het opleggen van een dwangsom achterwege blijven en staat feitelijk niets aan een hoofdelijke veroordeling in de weg.
4.10. SP zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Telefoongids.com worden begroot op:
- dagvaarding € 273,51 (3 x 91,17)
- griffierecht 575,00
- salaris advocaat 816,00
Totaal € 1.664,51
5. De beslissing
De voorzieningenrechter
5.1. gebiedt SP, [gedaagde sub 2] en [gedaagde sub 3] hoofdelijk, althans elk voor zich, om binnen 24 uur na de betekening van dit vonnis, de passage over de beweerdelijke handelwijze van Telefoongids.com, luidende:
“Een geraffineerde werkwijze is het gebruik van naamsbekendheid van een ander. Een bekend voorbeeld hiervan is de Telefoongids.com, die de indruk wekte te bellen namens de bekende Telefoongids.nl van KPN. Zo probeerde deze ‘dienstverlener’ ondernemers over de streep te trekken door ‘gereduceerde tarieven’ aan te bieden van 150 of 250 euro. Vervolgens blijkt uit de kleine lettertjes dat het om een maandbedrag gaat en dat de ondernemer daar drie jaar aan vastzit. Protesteren helpt niet en tussentijds opzeggen is niet mogelijk.”
integraal te verwijderen en verwijderd te houden uit het op de website van SP (http://www.sp.nl) gepubliceerde rapport, in elk geval op de volgende URL: http://www.sp.nl/service/rapport/120525_Acquisitiefraude.pdf,
5.2. veroordeelt SP in de proceskosten, aan de zijde van Telefoongids.com tot op heden begroot op € 1.664,51,
5.3. verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
5.4. wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door mr. J.M. Eelkema en in het openbaar uitgesproken op 29 juni 2012.