Uitspraak
vonnis
RECHTBANK UTRECHT
Sector handels- en familierecht
zaaknummer / rolnummer: 254970 / HA ZA 08-1902
Vonnis van 13 mei 2009
in de zaak van
de stichting
STICHTING KINDEROPVANG AMERSFOORT,
gevestigd te Amersfoort,
eiseres in conventie,
verweerster in reconventie,
advocaat mr. D.J.A.C. Bakker,
tegen
1. [gedaagde sub 1],
wonende te [woonplaats],
gedaagde in conventie,
niet verschenen,
2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
THE ADMIN PEOPLE B.V.,
gevestigd te Linschoten,
gedaagde in conventie,
eiseres in reconventie,
advocaat mr. J.M. van Noort.
Partijen zullen hierna respectievelijk SKA, [gedaagde sub 1] en The Admin People genoemd worden.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- het tussenvonnis van 12 november 2008;
- de conclusie van antwoord in reconventie;
- het proces-verbaal van comparitie van 1 april 2009.
1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.
2. De feiten
2.1. Op 19 december 2007 hebben SKA en The Admin People een detacheringovereenkomst gesloten, op grond waarvan The Admin People tegen betaling een interim debiteurenbeheerder aan SKA ter beschikking heeft gesteld, in de persoon van [gedaagde sub 1]. [gedaagde sub 1] is met zijn werkzaamheden bij SKA begonnen op 2 januari 2008.
2.2. Artikel 7.5 van de arbeidsovereenkomst tussen The Admin People en [gedaagde sub 1] luidt als volgt:
“De werknemer is gehouden zich te gedragen met inachtneming van gebruikelijke, algemeen aanvaarde normen in het zakelijk verkeer, huisregels die bij opdrachtgever gelden te eerbiedigen en door opdrachtgever gegeven aanwijzingen, die in redelijke verhouding staan tot de uitvoering van de verstrekte projectopdracht, op te volgen.”
2.3. Begin april 2008 werd ontdekt dat [gedaagde sub 1] bij de uitoefening van zijn functie bij SKA heeft gefraudeerd, waarna hij op staande voet is ontslagen door The Admin People.
[gedaagde sub 1] heeft zich een bedrag van in totaal EUR 11.139,21, toebehorend aan SKA, toegeëigend.
2.4. SKA heeft hiervan aangifte gedaan bij de politie, hetgeen heeft geleid tot een strafrechtelijke procedure tegen [gedaagde sub 1], waarin SKA zich als benadeelde partij heeft gevoegd. [gedaagde sub 1] is door de politierechter te Utrecht bij verstek veroordeeld wegens valsheid in geschrifte en is daarbij tevens veroordeeld om het bedrag van EUR 11.139,21 aan SKA te voldoen.
2.5. SKA heeft een drietal facturen van The Admin People, gedateerd 20 maart 2008, 27 maart 2008 en 9 april 2008, onbetaald gelaten. Deze facturen hebben betrekking op de werkzaamheden van [gedaagde sub 1] voor SKA in de periode van 10 tot en met 28 maart 2008.
Het totaalbedrag van deze openstaande facturen bedraagt EUR 4.021,11.
2.6. Op de overeenkomst tussen SKA en The Admin People zijn de algemene voorwaarden van The Admin People van toepassing (hierna: de algemene voorwaarden). Deze voorwaarden luiden, voor zover hier relevant, als volgt:
“Artikel 1 Verplichtingen The AdminPeople
1. The AdminPeople verplicht zich iedere opdracht met de grootste zorg uit te voeren en naar beste vermogen werknemers van The AdminPeople c.q. derden te selecteren ter uitvoering van de opdracht
(…)
Artikel 6 Aansprakelijkheid en vrijwaring
1. The AdminPeople draagt geen enkele aansprakelijkheid voor directe schade uit welke hoofde dan ook die is toegebracht door TheAdminPeople functionarissen en/of door of namens The AdminPeople ter beschikking gestelde natuurlijke personen aan opdrachtgever of derden, tenzij er sprake is van opzet of grove schuld
(…)
4. Opdrachtgever vrijwaart The AdminPeople voor vorderingen van derden wegens schade die is veroorzaakt door aan opdrachtgever ter beschikking gestelde natuurlijke personen in het kader van de overeenkomst
Artikel 7 Betaling, facturering en tarieven
1. Betalingen dienen te geschieden acht dagen na factuurdatum. (…)
2. Bovenvermelde betalingstermijn is fataal. (…)”
3. Het geschil
in conventie
3.1. SKA vordert samengevat - veroordeling van The Admin People tot betaling van het bedrag dat [gedaagde sub 1] zich heeft toegeëigend ad EUR 11.139,21, vermeerderd met rente en kosten.
3.2. The Admin People voert verweer. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
in reconventie
3.3. The Admin People vordert samengevat - veroordeling van SKA tot betaling van het totaalbedrag van de openstaande facturen ad EUR 4.021,11, vermeerderd met rente en kosten.
3.4. SKA voert verweer. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4. De beoordeling
in conventie
4.1. SKA heeft zowel [gedaagde sub 1] als The Admin People gedagvaard en (oorspronkelijk) gevorderd dat zij beiden, hoofdelijk, worden veroordeeld tot betaling van het bedrag van EUR 11.139,21 dat [gedaagde sub 1] zich heeft toegeëigend. Ter comparitie heeft SKA echter te kennen gegeven dat zij haar vordering ten opzichte van [gedaagde sub 1] wenst in te trekken, vanwege de veroordeling van [gedaagde sub 1] door de politierechter. Enkel de vordering van SKA ten opzichte van The Admin People staat derhalve nog ter beoordeling.
4.2. Volgens SKA is The Admin People mede aansprakelijk voor de schade die haar door [gedaagde sub 1] is toegebracht, zowel op grond van de overeenkomst als op grond van de wet. SKA voert daartoe aan dat The Admin People [gedaagde sub 1] onzorgvuldig heeft gescreend alvorens hem bij SKA te werk te stellen en daarmee tekort is geschoten in de nakoming van haar in artikel 1.1 van de algemene voorwaarden opgenomen verplichting. Daarnaast volgt de aansprakelijkheid van The Admin People volgens SKA ook uit artikel 6.1 van de algemene voorwaarden, nu evident sprake is van opzet van [gedaagde sub 1].
Bovendien is The Admin People volgens SKA ook op grond van de artikelen 6:76 en 6:170 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW) aansprakelijk voor de schade die zij door toedoen van [gedaagde sub 1] heeft geleden.
4.3. The Admin People betwist aansprakelijk te zijn. Volgens The Admin People is zij wel degelijk zorgvuldig te werk gegaan bij het selecteren van [gedaagde sub 1], zodat van een tekortkoming in de nakoming van artikel 1.1 van de algemene voorwaarden geen sprake is.
Artikel 6.1 van die voorwaarden leidt volgens The Admin People evenmin tot aansprakelijkheid harerzijds, nu die bepaling alleen ziet op opzet of grove schuld van The Admin People en niet op opzet of grove schuld van de ter beschikking gestelde personen.
Van aansprakelijkheid op grond van de artikelen 6:76 en 6:170 BW is volgens The Admin People geen sprake, nu deze artikelen in haar optiek niet van toepassing zijn.
Artikel 1.1 van de algemene voorwaarden
4.4. SKA grondt de gestelde tekortkoming van The Admin People in de nakoming van artikel 1.1 van de algemene voorwaarden op het feit dat The Admin People geen verklaring omtrent gedrag betreffende [gedaagde sub 1] heeft opgevraagd en op het feit dat The Admin People heeft volstaan met het inwinnen van referenties bij één voormalig werkgever van [gedaagde sub 1], te weten [naam bedrijf ].
SKA heeft aangevoerd dat zij zelf altijd een verklaring omtrent gedrag opvraagt als zij iemand in dienst neemt en dat het verkrijgen van zo’n verklaring een standaard voorwaarde is om bij haar in dient te treden. Ook in de contracten met de uitzendorganisaties met wie zij meestal werkt is vastgelegd dat een verklaring omtrent gedrag moet worden opgevraagd.
SKA heeft voorts aangevoerd dat haar achteraf is gebleken dat [gedaagde sub 1] ook heeft gefraudeerd toen hij in dienst was bij DAK. Daar heeft The Admin People echter geen inlichtingen ingewonnen. Volgens SKA had The Admin People bij meerdere werkgevers referenties moeten inwinnen.
4.5. Naar het oordeel van de rechtbank kan niet worden aangenomen dat The Admin People tekort is geschoten in de nakoming van haar verplichtingen die voortvloeien uit artikel 1.1 van de algemene voorwaarden. De rechtbank overweegt daartoe dat het opvragen van een verklaring omtrent gedrag niet verplicht is en bij lang niet alle bedrijven gebruikelijk is. Het feit dat SKA kennelijk zelf grote waarde hecht aan het opvragen van zo’n verklaring, kan niet aan The Admin People worden tegengeworpen, nu namens SKA ter comparitie is verklaard dat zij bij het aangaan van de overeenkomst met The Admin People niet heeft bedongen dat een verklaring omtrent gedrag zou worden opgevraagd en dat zij met The Admin People in het geheel niet heeft gesproken over (haar wens tot) het opvragen van een verklaring omtrent gedrag.
Ook het feit dat The Admin People heeft volstaan met het inwinnen van referenties bij één voormalig werkgever van [gedaagde sub 1] kan, noch op zichzelf, noch in samenhang met het achterwege laten van het opvragen van een verklaring omtrent gedrag, leiden tot het oordeel dat The Admin People onzorgvuldig te werk is gegaan bij het selecteren van [gedaagde sub 1]. De rechtbank neemt hierbij in aanmerking dat, zoals onbetwist is gesteld, The Admin People twee vrij uitvoerige gesprekken (van ongeveer één à anderhalf uur) met [gedaagde sub 1] heeft gevoerd. Eerst is door haar rekruter met [gedaagde sub 1] gesproken en vervolgens door de rekruter samen met de directeur van The Admin People. Voorts neemt de rechtbank in aanmerking dat The Admin People referenties heeft ingewonnen bij de meest recente voormalige werkgever van [gedaagde sub 1]. Van onzorgvuldig handelen van The Admin People bij het selecteren van [gedaagde sub 1] is gezien het voorgaande geen sprake.
Artikel 6.1 van de algemene voorwaarden
4.6. Partijen twisten over de uitleg van artikel 6.1 van de algemene voorwaarden. Volgens SKA is The Admin People op grond van die bepaling aansprakelijk in geval van opzet of grove schuld van de door haar ter beschikking gestelde personen, in dit geval [gedaagde sub 1], terwijl The Admin People betoogt dat zij ingevolge die bepaling slechts aansprakelijk is in geval van opzet of grove schuld van haarzelf.
4.7. Volgens vaste jurisprudentie komt het bij de uitleg van een dergelijk beding aan op de zin die partijen daaraan over en weer in het licht van de omstandigheden mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien over en weer van elkaar mochten verwachten.
Vast staat dat partijen bij het aangaan van de overeenkomst niet hebben gesproken over (de inhoud van) de algemene voorwaarden, zodat in zoverre geen aanknopingspunten gevonden kunnen worden voor de uitleg van bedoeld artikel in de relatie tussen partijen.
Hoewel de formulering van artikel 6.1 van de algemene voorwaarden puur taalkundig bezien ruimte laat voor beide interpretaties, kan SKA niet worden gevolgd in de door haar bepleite uitleg van deze bepaling. Naar het oordeel van de rechtbank kan artikel 6.1 van de algemene voorwaarden in redelijkheid niet anders worden begrepen dan dat hierin wordt gedoeld op opzet of grove schuld van The Admin People. Het betreft immers de algemene voorwaarden van The Admin People, die door haar zijn opgesteld. Logisch is dat de gebruiker van algemene voorwaarden haar aansprakelijkheid in die voorwaarden (zoveel mogelijk) wil beperken; niet dat zij die zelf gaat oprekken. En al helemaal niet dat zij haar aansprakelijkheid oprekt voor gevallen waarover zij geen controle heeft, zoals bij opzet of grove schuld van de door haar uitgeleende personen. Aannemelijk is dat SKA, als professioneel en commercieel bedrijf, zelf ook algemene voorwaarden hanteert of in ieder geval regelmatig zaken doet met andere bedrijven die algemene voorwaarden hanteren, zodat ook SKA logischerwijs moet hebben begrepen dat The Admin People haar aansprakelijkheid in artikel 6.1 juist zoveel mogelijk heeft willen beperken. Bovendien blijkt ook uit de context van de algemene voorwaarden dat in artikel 6.1 wordt gedoeld op opzet of grove schuld van The Admin People en niet van de door haar uitgeleende personen.
In artikel 6.4 van de algemene voorwaarden is immers voorzien in een algehele vrijwaring van The Admin People voor schade die door de door haar uitgeleende personen is toegebracht aan derden.
4.8. Nu evident is dat in artikel 6.1 op opzet of grove schuld van The Admin People wordt gedoeld, is geen plaats voor toepassing van de contra preferentem-regel, zodat het beroep van SKA daarop wordt verworpen.
4.9. Ook het beroep van SKA op de redelijkheid en billijkheid wordt verworpen. The Admin People is gerechtigd haar aansprakelijkheid te beperken, gelijk zij heeft gedaan. Toepassing van artikel 6.1 van de algemene voorwaarden leidt naar het oordeel van de rechtbank naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet tot een onaanvaardbaar resultaat.
Artikel 6:76 BW
4.10. Ingevolge artikel 6:76 BW is de schuldenaar die bij de uitvoering van een verbintenis gebruik maakt van de hulp van andere personen, voor hun gedragingen op gelijke wijze aansprakelijk als voor eigen gedragingen.
4.11. Anders dan SKA bepleit, kan aansprakelijkheid van The Admin People evenmin worden aangenomen op grond van dit artikel. Het gaat bij artikel 6:76 BW om aansprakelijkheid van de debiteur (The Admin People) op grond van een eigen tekortkoming. Zoals hiervoor onder 4.5. reeds is overwogen, is geen sprake geweest van een tekortkoming van The Admin People bij het selecteren van [gedaagde sub 1]. Dat The Admin People anderszins tekort is geschoten, kan evenmin worden aangenomen. The Admin People was op grond van de overeenkomst tussen partijen verplicht iemand ter beschikking te stellen die gekwalificeerd was om het debiteurenbeheer uit te voeren. Niet ter discussie staat dat [gedaagde sub 1] daartoe gekwalificeerd was. De verplichting van The Admin People kan echter niet zover worden opgerekt dat die bestond uit het ter beschikking stellen van ‘een niet frauderende debiteurenbeheerder’, zoals SKA betoogt. Dat het voor SKA buitengewoon betreurenswaardig is dat [gedaagde sub 1] heeft gefraudeerd staat buiten kijf, doch dit enkele feit kan niet leiden tot het oordeel dat The Admin People daardoor (zelf) tekort is geschoten in de nakoming van haar verplichtingen.
Artikel 6:170 lid 1 BW
4.12. Artikel 6:170 lid 1 BW bepaalt dat wanneer aan een derde schade wordt toegebracht door de fout van een ondergeschikte, degene in wiens dienst de ondergeschikte stond aansprakelijk is voor die schade, indien de kans op de fout door de opdracht tot het verrichten van deze taak is vergroot en degene in wiens dienst hij stond uit hoofde van hun desbetreffende rechtsbetrekking zeggenschap had over de gedragingen waarin de fout was gelegen.
Bij dit artikel gaat het (anders dan bij artikel 6:76 BW) om aansprakelijkheid van (kort gezegd) de werkgever voor een door de hulppersoon gepleegde onrechtmatige daad.
4.13. Hoewel vast staat dat [gedaagde sub 1] een onrechtmatige daad heeft gepleegd jegens SKA en dat [gedaagde sub 1] in dienst was van The Admin People, kan ook artikel 6:170 lid 1 BW in het onderhavige geval niet leiden tot aansprakelijkheid van The Admin People voor de door [gedaagde sub 1] aan SKA toegebrachte schade. Voor aansprakelijkheid van The Admin People op basis van dit artikel is tevens vereist dat The Admin People zeggenschap had over de gedragingen waarin de fout was gelegen, en aan dat vereiste is niet voldaan.
Dat The Admin People een zodanige zeggenschap had kan niet worden aangenomen op grond van artikel 7.5 van de arbeidsovereenkomst tussen The Admin People en [gedaagde sub 1], zoals SKA betoogt. Dit is slechts een algemene bepaling over de wijze waarop de werknemer zich dient te gedragen wanneer hij bij een opdrachtgever te werk wordt gesteld. Uit deze bepaling volgt echter niet dat The Admin People zeggenschap had over de werkzaamheden die [gedaagde sub 1] verrichtte in het kader van het debiteurenbeheer bij SKA.
The Admin People heeft [gedaagde sub 1] voor het vervullen van die taak aan SKA uitgeleend, maar de zeggenschap over de werkzaamheden die [gedaagde sub 1] daartoe verrichtte, zoals het geven van instructies en aanwijzingen en het zonodig bijsturen van de wijze waarop de werkzaamheden werden verricht, berustte bij SKA.
Dat The Admin People [gedaagde sub 1] heeft aangesproken op zijn frequente ziekteverzuim en het veelvuldig gebruik van internet voor privé-doeleinden, zoals SKA heeft aangevoerd, maakt het voorgaande niet anders, alleen al vanwege het feit dat SKA, zoals zij zelf heeft gesteld, daarover bij The Admin People had geklaagd. Een correcte opstelling van The Admin People jegens haar klanten brengt met zich dat zij in geval van zodanige klachten de door haar uitgeleende personen aanspreekt op hun gedrag. Dat wil echter niet zeggen dat The Admin People zeggenschap had over de werkzaamheden die [gedaagde sub 1] in het kader van het debiteurenbeheer verrichtte.
4.14. Hetgeen hiervoor is overwogen leidt tot de slotsom dat The Admin People niet (mede) aansprakelijk is voor de schade die [gedaagde sub 1] aan SKA heeft toegebracht. De vordering van SKA om The Admin People te veroordelen tot schadevergoeding zal derhalve worden afgewezen.
4.15. Om dezelfde reden komt ook de vordering tot vergoeding van de kosten ter vaststelling van de schade niet voor toewijzing in aanmerking.
4.16. SKA zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten in conventie worden veroordeeld.
De kosten aan de zijde van The Admin People worden begroot op:
- vast recht EUR 306,00
- salaris advocaat 904,00 (2,0 punten × tarief EUR 452,00)
Totaal EUR 1.210,00
in reconventie
4.17. Zoals gezegd, vordert The Admin People in reconventie betaling van de openstaande facturen.
4.18. SKA heeft de verschuldigdheid van de facturen als zodanig niet betwist, doch heeft zich (in eerste instantie) beroepen op opschorting en verrekening.
Bij conclusie van antwoord in reconventie heeft zij bovendien de gedeeltelijke ontbinding van de overeenkomst ingeroepen over de fraudeperiode, vanaf maart 2008.
4.19. Nu hiervoor in conventie reeds is overwogen dat The Admin People niet tekort is geschoten in de nakoming van haar verplichtingen jegens SKA en niet aansprakelijk is voor de schade die door [gedaagde sub 1] aan SKA is toegebracht, kan van verrekening of rechtsgeldige ontbinding geen sprake zijn, zodat SKA gehouden is de openstaande facturen aan The Admin People te voldoen. De (hoofd)vordering in reconventie zal derhalve worden toegewezen.
4.20. De door The Admin People gevorderde wettelijke rente komt, gezien artikel 7 van de algemene voorwaarden en gezien het feit dat SKA de verschuldigdheid van de gevorderde rente niet heeft weersproken, eveneens voor toewijzing in aanmerking.
4.21. The Admin People heeft tevens een bedrag aan buitengerechtelijke (incasso-)kosten gevorderd. De rechtbank hanteert het uitgangspunt dat dergelijke kosten alleen voor vergoeding in aanmerking komen, indien zij betrekking hebben op verrichtingen die meer omvatten dan een enkele (eventueel herhaalde) aanmaning, het enkel doen van een (niet aanvaard) schikkingsvoorstel, het inwinnen van eenvoudige inlichtingen of het op gebruikelijke wijze samenstellen van het dossier. The Admin People heeft weliswaar gesteld dat de gevorderde kosten geen betrekking hebben op verrichtingen waarvoor de proceskostenveroordeling een vergoeding pleegt in te sluiten, maar uit de gegeven omschrijving van deze werkzaamheden dient het tegendeel te worden afgeleid. De vordering tot vergoeding van buitengerechtelijke (incasso-)kosten moet daarom worden afgewezen.
4.22. SKA zal als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten in reconventie worden veroordeeld.
De kosten aan de zijde van The Admin People worden begroot op EUR 384,00 aan salaris advocaat (2,0 punten × factor 0,5 × tarief EUR 384,00).
5. De beslissing
De rechtbank
in conventie
5.1. verstaat dat de vordering ten opzichte van [gedaagde sub 1] is ingetrokken, zodat daarop niet meer hoeft te worden beslist,
5.2. wijst de vordering ten opzichte van The Admin People af,
5.3. veroordeelt SKA in de proceskosten, aan de zijde van The Admin People tot op heden begroot op EUR 1.210,00,
5.4. verklaart dit vonnis in conventie wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad,
in reconventie
5.5. veroordeelt SKA om aan The Admin People te betalen een bedrag van EUR 4.021,11 (vierduizendéénentwintig euro en elf eurocent), vermeerderd met de wettelijke rente over het toegewezen bedrag vanaf
18 april 2008 tot de dag van volledige betaling,
5.6. veroordeelt SKA in de proceskosten, aan de zijde van The Admin People tot op heden begroot op EUR 384,00,
5.7. verklaart dit vonnis in reconventie tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
5.8. wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door mr. C.A.M. van Straalen-Coumou en in het openbaar uitgesproken op 13 mei 2009.
w.g. de griffier w.g. de rechter