Uitspraak
RECHTBANK UTRECHT
SECTOR KANTON, LOCATIE UTRECHT
Vonnis in de zaak van:
de besloten vennootschap Lis B.V.,
gevestigd te Emmen,
verder ook te noemen Lis,
eisende partij in conventie,
verwerende partij in reconventie,
gemachtigde: mr. G.F.M.G. Heutink, advocaat te Apeldoorn,
tegen:
[gedaagde],
wonende te [woonplaats],
verder ook te noemen [gedaagde],
gedaagde partij in conventie,
eisende partij in reconventie,
gemachtigde: mr. B.V. Metsemakers-de Jong, advocaat te Utrecht.
Verloop van de procedure
In conventie
Lis heeft een vordering ingesteld.
[gedaagde] heeft geantwoord op de vordering.
Lis heeft voor repliek en [gedaagde] heeft voor dupliek geconcludeerd.
Lis heeft schriftelijk gereageerd op de bij dupliek in het geding gebrachte producties.
Hierna is uitspraak bepaald.
In reconventie
[gedaagde] heeft een tegeneis ingediend.
Lis heeft geantwoord op de tegeneis.
[gedaagde] heeft voor repliek geconcludeerd en daarbij haar eis gewijzigd. Lis heeft voor dupliek geconcludeerd.
Hierna is uitspraak bepaald.
Het geschil en de beoordeling daarvan
1. Als enerzijds gesteld en anderzijds niet of onvoldoende betwist, alsmede op grond van de overgelegde stukken, staan tussen partijen de volgende feiten vast:
- Lis exploiteert erotische websites die de mogelijkheid bieden tot het afsluiten van diverse abonnementen.
- [gedaagde] heeft via één van de websites van Lis een gratis proefabonnement afgesloten, waarbij de proefperiode tien dagen duurde.
- [gedaagde] heeft op 25 maart 2004 en 3 april 2004 van het abonnement gebruik gemaakt.
2. Lis vordert dat de kantonrechter bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad, [gedaagde] veroordeelt om aan haar te betalen € 309,00, bestaande uit een hoofdsom van € 149,95, gespecificeerde contractuele rente ad 2 % per maand hierover van 19 april 2004 tot en met 30 maart 2005 ten bedrage van € 34,03, alsmede buitengerechtelijke incassokosten van € 125,00, vermeerderd met de contractuele rente over de hoofdsom vanaf 31 maart 2005, met veroordeling van [gedaagde] in de proceskosten.
3. Lis voert hiertoe aan dat [gedaagde] op 20 of 25 maart 2004 via de website van Lis een abonnement heeft gesloten waarbij [gedaagde] gedurende tien dagen gratis toegang heeft tot een erotische website. Lis heeft een print overgelegd van de website zoals deze er volgens haar uitzag toen [gedaagde] deze bezocht. Hierop staat het volgende:
“Wij bieden u de kans om 10 dagen lang gratis de membersarea uit te proberen. Word nu abonnee en meldt u aan voor een (…) en u krijgt dan 10 dagen onbeperkt toegang tot duizenden films en plaatjes. Maar let op, u moet minimaal 18 jaar oud (…) en lidmaatschap niet wilt voortzetten na de proefperiode, dient u deze binnen de proefperiode aangetekend op te zeggen. (…) dan gaat de proefperiode over in een Gold membership.”
Na het klikken op de button “hier aanmelden” heeft [gedaagde], aldus Lis, en aanvraagformulier in beeld gekregen zoals overgelegd als productie 2A en 2B bij repliek. De tekst hiervan vermeldt eveneens - in kleine letters - dat de proefperiode van tien dagen zonder opzegging automatisch wordt omgezet in een Gold membership en “op alle leveringen een aanbiedingen zijn onze algemene voorwaarden van toepassing”. In een apart blok onder deze tekst staat vervolgens: “Kies een abonnement” en daarnaast keuze 1: “try out- 10 dagen gratis uitproberen” en keuze 2 “Gold-3 maanden (€ 149,95 per 3 mnd)”.
[gedaagde] heeft, aldus Lis, voor dit abonnement een aanvraag gedaan voor een inlogcode, waarna Lis deze per post naar [gedaagde] heeft gezonden. Vervolgens heeft [gedaagde] bij Lis het benodigde wachtwoord aangevraagd en door middel van het door Lis toegezonden wachtwoord het abonnement geactiveerd. Gedurende een proefperiode van tien dagen kon [gedaagde] het abonnement indien gewenst schriftelijk opzeggen. Deze opzegging heeft niet plaatsgevonden zodat het abonnement is overgegaan in een Gold membership. Het Gold membership heeft een duur van drie maanden en wordt zonder opzegging steeds met eenzelfde periode verlengd. De prijs ervan is € 149,95 per drie maanden. Lis heeft jegens [gedaagde] naar behoren gepresteerd, terwijl [gedaagde] de verschuldigde abonnementsgelden onbetaald heeft gelaten.
[gedaagde] is akkoord gegaan met de algemene voorwaarden van Lis door middel van het apart aanklikken van een optie waarbij duidelijk wordt vermeld dat [gedaagde] de algemene voorwaarden heeft gelezen en dat zij daarmee akkoord gaat.
4. [gedaagde] betwist de vordering. Zij voert samengevat en zakelijk weergegeven primair als verweer dat zij geen overeenkomst is aangegaan met Lis. Voorts betwist [gedaagde] de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden, zij betwist dat deze de inhoud hebben zoals door Lis gesteld en ten slotte beroept zij zich op vernietiging van de algemene voorwaarden wegens het feit dat deze onredelijk bezwarend zijn.
5. [gedaagde] heeft een voorwaardelijke eis in reconventie ingesteld voor het geval het bestaan van een overeenkomst wordt aangenomen. Lis betwist de eis in reconventie. Op het verweer van Lis zal hierna - zo nodig - worden teruggekomen.
6. De kantonrechter overweegt als volgt. Lis legt aan haar vordering ten grondslag dat tussen partijen een overeenkomst tot stand is gekomen inhoudende een gratis proefabonnement voor tien dagen dat bij gebreke van een opzegging binnen deze tien dagen automatisch wordt omgezet in een overeenkomst (Gold membership) voor 3 maanden tegen betaling van € 149,95. [gedaagde] betwist dat haar wil gericht is geweest op dit rechtsgevolg. De vraag is derhalve of Lis gerechtvaardigd mocht vertrouwen dat dit wel het geval was. Het antwoord hierop luidt naar het oordeel van de kantonrechter ontkennend en het primaire verweer van [gedaagde] slaagt. Hiertoe wordt als volgt overwogen.
7. Lis beroept zich in dit verband ten eerste op hetgeen ter zake deze automatische omzetting op haar website staat vermeld. Ook indien - in weerwil van de gemotiveerde betwisting door [gedaagde] - zou moeten worden aangenomen dat [gedaagde] de website heeft bezocht en dat deze website ten tijde van het beweerde bezoek door Lis zo was ingericht als door haar is gesteld, kan Lis aan hetgeen hierop is vermeld niet het gerechtvaardigd vertrouwen (als bedoeld in artikel 3:35 BW) ontlenen dat [gedaagde] heeft beoogd de overeenkomst aan te gaan zoals door Lis gesteld. Immers, de site vermeldt op de eerste pagina weliswaar dat de proefperiode zonder opzegging automatisch overgaat in een Gold membership, echter deze pagina vermeldt niet dat dit Gold membership wordt aangegaan voor (tenminste) 3 maanden en € 149,95 per 3 maanden kost. Op de daarop volgende pagina (stap 1 van het aanvraagformulier, productie 2A bij repliek) wordt eveneens vermeld dat de proefperiode na tien dagen wordt omgezet in een Gold membership, wederom zonder vermelding van de precieze inhoud van dit Gold membership en de daaraan verbonden looptijd en kosten. Het feit dat in het onder die kleingedrukte tekst geplaatste keuzeblok als alternatief voor de “Try-out” vermeld staat “Gold-3 maanden (€149,95) per maand” doet hieraan niet af. Ten eerste mocht Lis er niet van uit gaan dat [gedaagde] zonder meer zou aannemen of begrijpen dat Gold membership hetzelfde is als Gold. Ten tweede is de keuze die in het aanvraagformulier wordt gesuggereerd tussen enerzijds de Try-out en anderzijds Gold onduidelijk en onjuist, omdat de keuze voor de Try-out in feite ook een keuze is voor het Gold membership, zij het onder de ontbindende voorwaarde van opzegging in de gratis proefperiode van tien dagen. Er lijkt tegen die achtergrond geen enkele reden om te kiezen voor Gold (membership) boven de Try-out. Die onduidelijkheid is door Lis geschapen en maakt dat zij niet (uitsluitend) aan de tekst van haar website het vertrouwen kan ontlenen dat de wil van [gedaagde] gericht was op het tot stand brengen van de overeenkomst zoals door Lis gesteld.
8. Ook de aard van de overeenkomst en de overige omstandigheden van het geval - het betreft een overeenkomst op afstand onder “oud recht”, het gaat om een aanvankelijk gratis proefabonnement dat zonder dat daartoe enige nadere handeling is vereist overgaat in een betaald abonnement, er is sprake van een relatief korte opzegperiode van tien dagen - nopen tot het oordeel dat, behoudens in bijzondere en specifieke omstandigheden die in het onderhavige geval zijn gesteld noch gebleken, Lis niet gerechtvaardigd mocht vertrouwen dat [gedaagde] de overeenkomst met de door Lis gestelde inhoud heeft willen sluiten.
9. Dit wordt niet anders indien - in weerwil van de gemotiveerde betwisting door [gedaagde] - zou moeten worden aangenomen dat op het aanbod van Lis tot het aangaan van een gratis proefabonnement, de algemene voorwaarden van Lis met de door haar gestelde inhoud van toepassing zijn.
Artikel 2.11 van de algemene voorwaarden waarin is bepaald dat “Try out membership: aanbieder geeft gebruiker gedurende de proefperiode toegang tot de content. Gebruiker betaalt gedurende deze periode niets. Zonder op zegging, binnen deze periode door de gebruiker, zal het membership automatisch overgaan in een betaald membership.” tezamen met artikel 2.1 dat bepaalt: “Let op! Opzeggingen alleen naar postbus en per aangetekende post! (…)” zijn onredelijk bezwarend. Gelet op de wederzijds kenbare belangen van partijen en de overige omstandigheden van het geval slaagt het beroep van [gedaagde] op de vernietigbaarheid van deze bedingen.
Bij een aanbod voor een gratis proefabonnement hoeft een geïnteresseerde in het algemeen niet bedacht te zijn op een automatische verlenging van dit abonnement met een bijbehorende betalingsverplichting, tenzij hij of zij tijdig schriftelijk aangeeft niet met die verlenging (en de betalingsverplichting) in te stemmen. Van Lis had in redelijkheid verwacht mogen worden dat de inhoud van dit beding reeds bij het aanbod tot het aangaan van de overeenkomst op heldere wijze aan [gedaagde] zou worden duidelijk gemaakt. Uit de algemene voorwaarden blijkt weliswaar dat sprake is van een overgang in een betaald membership, echter niet blijkt in wélk membership een Try-out wordt omgezet en voorts is (mede doordat niet wordt aangegeven welk membership de omzetting betreft) onvoldoende duidelijk welke prijs hiervoor is verschuldigd. Voor de prijs wordt weer verwezen naar de meest recente tarievenlijst, die op de website van Lis te vinden zou moeten zijn. Het voorgaande samenvattend is de kantonrechter van oordeel dat de algemene voorwaarden onvoldoende helder en ondubbelzinnig kenbaar maken aan de bezoeker van de website dat en wat er na het verstrijken van een (korte) periode betaald moet worden. Gelet op de positie van Lis als professionele gebruiker van de algemene voorwaarden, en [gedaagde] als consument en voorts gelet op de aard van de overeenkomst (koop op afstand) acht de kantonrechter de betreffende bepalingen uit de algemene voorwaarden onredelijk bezwarend.
10. Voorts wordt voor de opzegging van het gratis abonnement verplicht gesteld dat dit per aangetekende brief plaatsvindt, dus op een wijze die de nodige kosten met zich meebrengt. Ook dat vormvoorschrift voor de opzeggingshandeling is onder de gegeven omstandigheden onredelijk bezwarend. Dat Lis aangeeft ook opzeggingen die op andere wijze zijn ontvangen geaccepteerd worden doet daaraan niet af. Voor de wederpartij is uit die algemene voorwaarden immers slechts kenbaar dat een vormvereiste wordt gesteld.
Tot slot neemt de kantonrechter in aanmerking dat niet valt in te zien dat Lis [gedaagde] niet had kunnen benaderen, bijvoorbeeld per e-mail, met de vraag of zij voortzetting van het abonnement tegen betaling wenste, zodat minder begrijpelijk is waarom het op de weg van [gedaagde] zou moeten liggen schriftelijk kenbaar te maken geen voorzetting te wensen.
11. Nu Lis aan hetgeen op haar website is vermeld niet het gerechtvaardigd vertrouwen mocht ontlenen dat de wil van [gedaagde] gericht was op het tot stand brengen van de overeenkomst zoals door Lis gesteld en voorts het beroep op de vernietigbaarheid van het beding in de algemene voorwaarden van de automatische omzetting van het gratis proefabonnement in een betaald abonnement slaagt, is de verlenging van het abonnement na de eerste tien dagen niet geldig en dienen de op die stelling gebaseerde vordering van het abonnementsgeld en de nevenvorderingen te worden afgewezen.
12. Lis zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten in conventie.
13. Aan de beoordeling van en een beslissing over de voorwaardelijke eis in reconventie wordt niet toegekomen, omdat de voorwaarde niet is ingetreden.
Beslissing
De kantonrechter:
in conventie
wijst de vordering af;
veroordeelt Lis tot betaling van de proceskosten aan de zijde van [gedaagde], tot de uitspraak van dit vonnis begroot op € 120,00 aan salaris gemachtigde.
Dit vonnis is gewezen door mr. T.S. Pieters, kantonrechter, en is in aanwezigheid van de griffier in het openbaar uitgesproken op 30 november 2005.