Uitspraak
KG-nr: 194926/KGZA 05-479/EV
RECHTBANK UTRECHT
Sector Handels - en Familierecht
VONNIS
van de voorzieningenrechter
in het kort geding van:
de besloten vennootschap
met beperkte aansprakelijkheid
DYSON B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
e i s e r e s in conventie,
g e d a a g d e in reconventie,
procureur: mr. B.F. Keulen,
advocaat: mr. J.Th. van Walderveen te Amsterdam,
- t e g e n -
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid PHILIPS DOMESTIC APPLIANCES AND PERSONAL CARE INTERNATIONAL B.V., gevestigd te Amersfoort,
2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid PHILIPS DOMESTIC APPLIANCES AND PERSONAL CARE B.V., gevestigd te Amersfoort,
3. de naamloze vennootschap KONINKLIJKE PHILIPS ELECTRONICS N.V., gevestigd te Eindhoven,
4. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid PHILIPS ELECTRONICS NEDERLAND B.V., gevestigd te Eindhoven,
5. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid PHILIPS INTERNATIONAL B.V., gevestigd te Eindhoven,
g e d a a g d e n in conventie,
e is e r s in reconventie,
procureur: mr. P.J. Soede,
advocaat: mr. K.A.J. Bisschop te Amsterdam.
Eiseres wordt hierna aangeduid als Dyson en gedaagden, gezamenlijk en in enkelvoud, als Philips.
1. Het verloop van de procedure
1.1. Het verloop van de procedure is als volgt:
- dagvaarding d.d. 12 mei 2005, die in fotokopie aan dit vonnis is gehecht;
- mondelinge behandeling op 30 mei 2005;
- eis in reconventie;
- pleitnota's en producties van beide partijen, waaronder een akte houdende onthoudingsverklaring van de zijde van Philips.
1.2. Na de mondelinge behandeling is de zaak aangehouden teneinde partijen in de gelegenheid te stellen een minnelijke regeling te treffen. Dit heeft niet tot een oplossing in der minne geleid. Partijen hebben vervolgens vonnis gevraagd.
2. De feiten
in conventie en reconventie
2.1. Dyson is producent van stofzuigers zonder stofzak. Zij brengt haar producten sedert 1993 op de markt. Bij de Dyson stofzuiger is de stofzak vervangen door twee of meer cilindervormige kamers die niet verstopt kunnen raken door stof. Voorheen bracht Dyson de stofzuigers op de markt onder naam Dual Cyclone, tegenwoordig onder de naam Root Cyclone. Bij de Dual Cyclone worden grote stof- en vuildeeltjes weggeslingerd in de buitenste cilindervormige kamer, waarna in de binnenste cilindervormige kamer door meer luchtversnellingen zeer kleine stofdeeltjes worden verwijderd. Het nieuwste type stofzuiger van Dyson onder de naam Root Cyclone is de DC08 Telescope. Hierin bevinden zich meerdere cilindervormige kamers.
2.2. Sinds medio maart 2005 brengt Philips onder de naam Marathon een stofzuiger zonder stofzak op de markt. Deze stofzuiger bevat een cycloonfilter. Het grootste deel van het stof en vuil dat het apparaat binnenkomt wordt door de cycloon weggefilterd, waarna een wasbaar zogenoemd HEPA-filter de overgebleven deeltjes alsnog uit de lucht verwijdert voordat de lucht weer de ruimte wordt ingeblazen.
2.3. Philips maakt sinds maart 2005 reclame voor de Marathon, onder meer op haar websites (www.philips.nl en www.philips.com), door middel van point of sale materiaal, brochures, een videocommercial getoond op de huishoudbeurs en door middel van afbeeldingen en teksten op het product zelf en op de verpakking. Daarnaast geeft Philips verkooptrainingen met betrekking tot de Marathon aan het personeel van haar wederverkopers, waarbij zij gebruik maakt van een powerpoint presentatie.
2.4. In de hiervoor genoemde media en in de powerpoint presentatie gebruikt Philips de navolgende claims (Dyson heeft deze claims weergegeven op een aan haar pleitnota aangehechte bijlage, onder verwijzing naar de betreffende productie waarin de betreffende claim voorkomt):
1. Een stofzuiger met hoge zuigkracht die duurt, en duurt en duurt.
2. Zonder zak: de hoge prestaties van de cycloonfilter staan garant voor een minimum verlies aan zuigkracht.
3. 3-staps uitwasbaar HEPA Cyclone-filtratie-systeem voor langdurige effectieve zuigkracht: 350W!
4. Dankzij de nieuwe Cyclone Filtertechnologie van Philips levert de Marathon zonder stofzak langdurige effectieve zuigkracht.
5. De Marathon (…) biedt hoge effectieve zuigkracht zonder het gebruik van een stofzak.
6. De Marathon biedt grote, duurzame zuigkracht zonder de bedoening van een stofzak.
7. Hoge langdurige zuigkracht
Dankzij de Cyclone Filter-technologie behoudt de Marathon dezelfde zuigkracht in de loop van de tijd.
8. De Philips Marathon is een unieke stofzuiger met een grote en duurzame zuigkracht.
9. En doordat de lucht niet door een stofzak stroomt, gaat er niets van de zuigkracht verloren.
10. Het resultaat? Een grote constante, duurzame zuigkracht.
11. Blijvend hoge effectieve zuigkracht.
12. Stofzakloos: De cyclone filter zorgt voor minimaal verlies van effectieve zuigkracht.
13. 350 watt effectieve zuigkracht (IEC standaard).
14. 350 Watt
15. Langdurig effectieve hoge zuigkracht is het belangrijkste kenmerk van de nieuwe serie stofzuigers zonder stofzak die Philips introduceert.
16. De Philips Marathon zonder stofzak met zijn zuigkracht van 350 watt.
17. Constante grondige reinigingsresultaten, hoe lang hij ook gebruikt wordt.
18. Minimaal verlies aan zuigkracht.
19. Langdurige effectieve zuigkracht: 350 watt (IEC standaard).
20. Dankzij de nieuwe Cycloon Filtertechnologie van Philips levert de Marathon zonder stofzak duurzame zuigkracht.
21. Dankzij de nieuwe Cycloon Filtertechnologie van Philips levert de Marathon zonder stofzak langdurige effectieve zuigkracht.
22. Stilste zakloze stofzuiger met langdurige effectieve zuigkracht!
23. Doordat er geen gebruik wordt gemaakt van stofzakken en door het 3-staps-cyclone-filtratiesysteem, blijft de zuigkracht van maar liefst 350 watt langdurig effectief.
24. Langdurige effectieve zuigkracht van maar liefst: 350 Watt.
25. 3-staps-cyclone-filtratiesysteem (uitwasbaar) voor langdurige effectieve zuigkracht.
26. Het 3-staps-uitwasbaar HEPA cyclonefiltratie systeem zorgt voor een langdurige effectieve zuigkracht van maar liefst 350 Watt.
27. Alledrie zijn ze voorzien van een oerdegelijke 2000 Watt motor, met een permanente effectieve zuigkracht van 350 Watt.
28. Efficiënter resultaat door behoud van zuigkracht.
29. De vormgeving en 2000 W motor leveren de grootste zuigkracht in zijn categorie (350 Watt).
30. De krachtige 2000 W motor van de Marathon genereert de grootste zuigkracht van alle stofzuigers in zijn klasse: 350 W.
31. De zeer efficiënte vormgeving en de 2000 W motor leveren de grootste initiële zuigkracht in zijn categorie (350 watt).
32. De krachtige 2000 W motor van de Marathon genereert de grootste initiële zuigkracht van alle stofzuigers in zijn klasse: 350 W.
33. De zeer efficiënte vormgeving en de 2000 W motor leveren de grootste initiële zuigkracht in zijn categorie (350 watt).
34. Philips introduceert: Marathon. De stilste zakloze stofzuiger met de hoogste constante zuigkracht!
35. Marathon heeft de hoogste constante zuigkracht!
36. Marathon behoudt een hogere effectieve zuigkracht.
2.5. Na een daartoe verstrekte opdracht van Dyson heeft het Duitse onderzoeks- en certificeringsinstituut ‘SLG Prüf- und Zertifizierungs GmbH’ (hierna: SLG) in haar laboratorium onderzoek verricht naar de zuigkracht van de Marathon. SLG heeft de resultaten van dit onderzoek vastgelegd in het door haar op 7 april 2005 uitgebrachte rapport. Uit het onderzoek blijkt, samengevat, dat de zuigkracht van de Marathon bij stofopname afneemt.
2.6. Bij brief van haar raadsman van 18 april 2005 heeft Dyson Philips gesommeerd het gebruik van de door Philips gebruikte claims ter zake van de zuigkracht van de Marathon te staken en gestaakt te houden.
2.7. Philips heeft naar aanleiding van de sommatie van Dyson de navolgende onthoudingsverklaring afgegeven (welke verklaring zij bij akte in het geding heeft gebracht):
Philips verklaart hierbij onvoorwaardelijk en onherroepelijk dat zij zich in de toekomst in Nederland zal onthouden van het maken van de hierna opgesomde claims:
A. “Dankzij de Cyclone-filter-technologie behoudt de Marathon dezelfde zuigkracht in de loop van de tijd.”;
B. “En doordat de lucht niet door een stofzak stroomt gaat er niets van de zuigkracht verloren.”;
C. “Het resultaat? Een grote, constant, duurzame zuigkracht.”;
D. “3 staps uitwasbaar HEPA Cyclone-filtratie-systeem voor langdurige effectieve zuigkracht: 350W!”, waarin “350W!” zal komen te vervallen;
E. “Dankzij de nieuwe Cyclone Filtertechnologie van Philips levert de Marathon zonder stofzak langdurige effectieve zuigkracht. De vormgeving en 2000W motor leveren de grootste zuigkracht in zijn categorie (350 Watt).”, waarin de laatste zin als zodanig niet zal worden herhaald.
2.8. Dyson maakt voor haar stofzuigers reclame. Op televisie, in advertenties, folders en brochures alsmede op displays in winkels en op haar websites (www.dyson.nl en www.dyson.com) maakt Dyson gebruik, althans heeft zij gebruik gemaakt van de volgende claims:
a) De stofzuiger die geen zuigkracht verliest.
b) De enige stofzuiger die geen zuigkracht verliest.
c) De eerste stofzuiger die geen zuigkracht kon verliezen.
d) De krachtigste stofzuiger kamer na kamer.
e) Dyson neemt meer stof op in uw huis.
f) Een Dyson is ontworpen om geen zuigkracht te verliezen.
g) Door de Root Cyclone technologie blijft de zuigkracht van een Dyson constant.
h) Alle Dyson stofzuigers zijn zelfs zo efficiënt, dat ze zijn goedgekeurd door de British Allergy Foundation, de Britse stichting voor mensen met allergieën.
i) De Cycloontechnologie is gepatenteerd en hoewel andere fabrikanten wel pogingen doen, blijkt niemand in staat maar een fractie van de capaciteit van Dyson na te bootsen.
j) Waarom is Dyson anders?
Andere stofzuigers laten stof achter in huis. Andere stofzuigers kunnen de indruk wekken dat uw tapijt schoon is … maar waarschijnlijk zit het stof en vuil net onder het oppervlak.
k) Andere stofzuigers vertrouwen erop dat de zak of de filter het stof wel zal tegenhouden, maar die raken verstopt, verliezen zuigkracht en laten stof achter in uw huis.
l) Constante zuigkracht van 300 airwatts.
Daarnaast maakt Dyson in haar advertentiemateriaal gebruik van een grafiek waarin zij aangeeft dat de Dyson Root Cyclone stofzuiger een constante zuigkracht van 330 airwatt heeft.
2.9. Philips heeft in haar eigen laboratorium de DC08 van Dyson getest op zuigkracht en de resultaten van dat onderzoek op 18 mei 2005 vastgelegd in een rapport. Philips concludeert in dit rapport, voor zover hier van belang:
“The maximum suction power decreases from 283 W to 258 W (9% decrease) when subjected to 1000 grams of DMT type 8 dust.”
2.10. Daarnaast heeft Philips een Home Placement test uitgevoerd waarin zij aanvankelijk de DC08 van Dyson en later ook haar Marathon heeft getest in een aantal huishoudens in Nederland. Daarnaast heeft Philips een zogenaamde Door-to-Door test gedaan, waarbij een tweetal Dyson DC 08 stofzuigers dagelijks afwisselend in zes huishoudens zijn getest. Het verschil tussen de Home Placement test en de Door-to-Door test is, samengevat, dat bij de eerstgenoemde test de huishoudens zich in beginsel niet aan de gebruiksaanwijzingen van het apparaat hoeven te houden, terwijl dit bij de Door-to-Door test wel het geval is. Philips heeft resultaten van deze onderzoeken vastgelegd in haar rapporten van respectievelijk 24 en 23 mei 2005 (en aanvullende rapporten van 26 en 27 mei 2005). In deze rapporten concludeert Philips dat de zuigkracht van de DC 08 bij gebruik in het kader van de tests afneemt.
2.11. Dyson heeft in het verleden onderzoek laten verrichten naar de zuigkracht van de oude DC08. Op 20 juni 2002 heeft SLG hierover een rapport uitgebracht en in september 2003 heeft een Frans onderzoeksinstituut (hierna: CTTN-IREN) in het kader van een onderzoek naar de zuigkracht van 16 verschillende merken stofzuigers een rapport uitgebracht, waarbij zij ook de zuigkracht van de Dyson DC 08 heeft onderzocht. Uit deze rapporten volgt, samengevat, dat de zuigkracht (het aantal airwatts) van de DC 08 bij toevoer van stof in laboratoriumonderzoek gelijk blijft.
2.12. SLG heeft voorts op 21 juli 2004 een rapport uitgebracht naar aanleiding van een door haar verricht onderzoek naar onder meer de zuigkracht van de Dyson DC 08 Telescope en op 17 mei 2005 heeft SLG een rapport uitgebracht betreffende (onder meer) de zuigkracht van de DC 08 Allergy Base (één van de DC 08 Basic typen). Met betrekking tot beide stofzuigers concluderen deze rapporten, kort gezegd, dat de zuigkracht (airwatts) bij toevoer van stof gelijk blijft.
3. Het geschil
in conventie
3.1. Voor de volledige inhoud en de grondslagen van de vor-dering wordt verwezen naar de aangehechte dagvaarding. Dyson vordert, zakelijk weergegeven:
I. Philips te gebieden te staken en gestaakt te houden iedere reclame-uiting als genoemd onder sub 9 en 18 van de dagvaarding – uitgewerkt in de onder 2.4 genoemde lijst – alsmede soortgelijke uitingen of uitingen waarin wordt gesteld en/of gesuggereerd:
a. dat de Marathon niet aan zuigkracht verliest;
b. dat de zuigkracht van de Marathon constant (hoog) is;
c. dat de Marathon een zuigkracht heeft van 350 airwatts;
d. dat de Marathon qua zuigkracht de beste is in een bepaalde klasse;
II. Philips te bevelen om al hun afnemers (niet-consumenten) te verzoeken al het in hun bezit zijnde promotiemateriaal waarin reclame-uitingen voorkomen als hiervoor bedoeld, kosteloos aan Philips te retourneren en daarbij aan te bieden alle kosten te vergoeden en vervolgens dit materiaal te vernietigen;
III. Philips te gebieden aan haar afnemers te doen toekomen fel gekleurde opvallende stickers met daarop de tekst: “LET OP: deze stofzuiger heeft geen constante zuigkracht!” met het verzoek deze op alle in voorraad zijnde Marathon stofzuigers te plakken in plaats van en op de plaats van de nu aanwezige sticker “Blijvend hoge effectieve zuigkracht” en de op het product zelf aangebrachte claim “350 Watt” geheel te verwijderen;
IV. Philips te gebieden om aan alle afnemers leaflets te doen toekomen met het verzoek deze voorafgaand aan de verkoop van elke Marathon aan de (potentiële) koper uit te reiken met daarop de tekst als vermeld onder 4 van het petitum van de dagvaarding;
V. Philips te veroordelen om aan Dyson een op basis van zelfstandig verricht onderzoek door een registeraccountant gecertificeerde verklaring te verstrekken, vergezeld van alle relevante documentatie van:
a. de totale hoeveelheid door Philips geproduceerde en/of betrokken Marathon stofzuigers;
b. de totale hoeveelheid door Philips verkochte stofzuigers;
c. de fabricage of inkoopprijs van de stofzuigers, gespecificeerd naar model en type;
d. de verkoopprijs van de stofzuigers gespecificeerd naar model en type;
e. de totale hoeveelheid voorraad stofzuigers op de datum van dagvaarding;
f. de totale winst als gevolg van het fabriceren, marketen en verkopen van de stofzuigers;
VI. Philips te gebieden om een rectificatie te plaatsen in de onder 6 van het petitum van de dagvaarding dagbladen op een wijze en met een tekst als vermeld in de dagvaarding;
VII. Philips te gebieden om op de homepage van haar website www.philips.nl en www.philips.com gedurende ten minste twee weken een advertentie met de tekst en op de wijze als weergegeven onder 7 van het petitum van de dagvaarding;;
VIII. Philips te veroordelen om aan Dyson te betalen een bedrag van € 25.000,- als voorschot op schadevergoeding en/of winstafdracht;
het onder I, V, VI en VII gevorderde op straffe van een dwangsom van € 50.000 per dag en met veroordeling van Philips in de kosten van het geding.
3.2. Dyson stelt hiertoe dat de door Philips ten behoeve van de Marathon gebruikte claims als weergegeven onder 2.4. onjuist, onvolledig en suggestief en derhalve misleidend zijn in de zin van artikel 6:194 BW ( claims genummerd 1 tot en met 28) en/of onrechtmatig vergelijkend in de zin van artikel 6:194a BW (claims genummerd 29 tot en met 36). Volgens Dyson claimt Philips in deze uitingen ten onrechte dat de Marathon stofzuiger een constante en/of blijvend hoge zuigkracht (van 350 airwatts) heeft, hetgeen onrechtmatig is. Dyson stelt dat zij als gevolg hiervan schade lijdt, waarvoor zij Philips aansprakelijk stelt.
3.3. Het verweer van Philips komt in het volgende voor zoveel nodig aan de orde.
in reconventie
3.4. Voor de inhoud van de eis in reconventie wordt verwezen naar de aangehechte akte houdende eis in reconventie. Philips vordert, zakelijk weergegeven, Dyson te bevelen:
A. om te staken en gestaakt te houden de onder 2.8 genoemde reclame-uitingen en/of mededelingen met een gelijke strekking en/of effect;
B. om te staken en gestaakt te houden (reclame)uitingen waarin Dyson stofzuigers impliciet dan wel expliciet worden gepresenteerd als beter en/of efficiënter dan andere stofzuigers;
C. om te staken en gestaakt te houden het onrechtmatig handelen als omschreven onder 9 van de akte houdende eis in reconventie;
D. om alle reclame-uitingen, waaronder het promotiemateriaal dat door afnemers/wederverkopers in voorraad of in de winkel wordt gehouden met daarin de onder A. genoemde reclame-uitingen, terug te vragen en te vernietigen;
E. om een rectificatie te (laten) plaatsen in vijf landelijke dagbladen met een tekst en op een wijze als weergegeven onder E. van de akte houdende eis in reconventie;
F. om een rectificatie te (doen) uitzenden in het blok reclame zendtijd van de onder de akte houdende eis in reconventie onder F. genoemde zenders, met een tekst en op een wijze als eveneens onder F is vermeld;
G. om op de homepage van haar websites www.dyson.nl en www.dyson.com een rectificatie op te nemen met de tekst en op de wijze als vermeld in de akte houdende eis in reconventie onder G;
een en ander op straffe van een dwangsom van € 50.000,- per overtreding en/of per dag en met veroordeling van Dyson in de kosten van het geding.
3.5. Philips stelt, kort samengevat, dat de door Dyson geuite claims als weergegeven onder 2.8. onjuist en daarmee ontoelaatbaar en onrechtmatig zijn jegens Philips. Dyson claimt volgens Philips bovendien ten onrechte superioriteit en uniciteit in vergelijkingen met producten van concurrenten. Dyson maakt zich hiermee schuldig aan misleidende en (onjuiste) vergelijkende reclame en handelt daarmee onrechtmatig jegens Philips, aldus Philips.
3.6. Het verweer van Dyson komt in het volgende voor zoveel nodig aan de orde.
4. De beoordeling
in conventie
4.1. Aan de orde is de vraag of de door Philips gebruikte uitingen over de Marathon zoals weergegeven onder 2.4. misleidend en/of onrechtmatig vergelijkend zijn in de zin van de artikelen 6:194 en 194a BW. Het gaat daarbij in het bijzonder om uitlatingen omtrent de zuigkracht van de Marathon. De vraag die in dat verband voorligt is of de Marathon beschikt over constante zuigkracht. Dyson stelt dat dit niet het geval is. Zij verwijst in dit verband naar het door haar overgelegde onderzoek van SLG (zie 2.5), waaruit volgens haar blijkt dat bij normaal voorgeschreven gebruik van de Marathon de zuigkracht (ook wel aangeduid met airwatts) significant afneemt. Ook Philips heeft erkend dat de zuigkracht van de Marathon niet constant blijft. Zij stelt dat zij het gebruik van de claims die daarmee verband houden inmiddels heeft gestaakt en verwijst daarvoor naar de door haar opgestelde onthoudingsverklaring, welke zij als akte in het geding heeft gebracht (zie 2.7).
4.2. Philips is echter van mening dat zij niet gehouden kan worden om het gebruik van alle door Dyson genoemde uitlatingen te staken, omdat – kort gezegd – de mate waarin de zuigkracht afneemt volgens de door Philips overgelegde home placement tests niet zo groot is als Dyson op basis van het door haar overgelegde onderzoeksrapport beweert, terwijl voorts de overige claims alle voldoen aan de voor reclame geldende normen dan wel gerechtvaardigd zijn op basis van het voorliggende onderzoeksmateriaal, waaronder haar home placement test en door-to-door test.
4.3. De voorzieningenrechter zal van de onder 2.4 genoemde uitingen allereerst de nummers 1 tot en met 28 behandelen, nu Dyson van al deze uitingen stelt dat ze ‘slechts’ misleidend (en niet tevens onrechtmatig vergelijkend) zijn.
4.4. Voorop moet worden gesteld dat alle uitingen van Philips, waarin zij claimt dat de Marathon een constante zuigkracht heeft, of waarin met woorden van gelijke strekking wordt geclaimd dat de zuigkracht van de Marathon bij gebruik niet afneemt, onjuist en derhalve onrechtmatig zijn. Dit betekent dat van de onder 2.4 genoemde uitingen de volgende claims ontoelaatbaar zijn:
- claim 7, omdat hierin ten onrechte is vermeld dat de Marathon dezelfde zuigkracht behoudt;
- claim 9 vermeldt dat er niets van de zuigkracht verloren gaat, hetgeen onjuist is;
- claim 10, want hierin wordt expliciet vermeld dat er een constante zuigkracht is.
Daarnaast zijn onrechtmatig uitingen waarin de suggestie wordt gewekt dat de zuigkracht van de Marathon constant of gelijk blijft. Deze suggestie wordt met name gewekt in de uitingen waar aan de claim langdurige of duurzame zuigkracht de uitlating 350 Watt is toegevoegd. Deze toevoeging impliceert immers dat de zuigkracht langdurig op een gelijk niveau (350 watt) blijft, terwijl uit de onderzoeken naar voren is gekomen dat dit onjuist is. Voor de onder 2.4. genoemde uitingen betekent dit dat de volgende claims ontoelaatbaar moeten worden geacht: 3, 13, 19, 23, 24, 26 en 27.
Voorts moet ook de uitlating onder 28 onrechtmatig worden geacht. Door te claimen dat er ‘behoud van zuigkracht’ is, impliceert Philips immers ook dat de zuigkracht op hetzelfde niveau blijft.
4.5. Met betrekking tot de overige claims (genoemd onder 1 tot en met 28) moet worden geoordeeld dat deze niet ontoelaatbaar zijn en wel op grond van het volgende.
De enkele vermelding 350 watt (claim 14), dus zonder toevoeging langdurige, effectieve, hoge en/of duurzame zuigkracht, is naar het oordeel van de voorzieningenrechter toelaatbaar. Onweersproken is immers dat de initiële zuigkracht (daarmee wordt bedoeld de startzuigkracht) van de Marathon 350 watt bedraagt en het enkel vermelden van deze startwaarde is bij stofzuigers (ook met stofzak) zeer gebruikelijk.
Claim 1 valt, zoals Philips terecht aanvoert, in de categorie overdrijvingen die aan reclame eigen is. Met de uiting ‘een hoge zuigkracht die duurt en duurt en duurt’ (en daarmee ook met de door Philips gehanteerde Engelse variant) wordt naar het oordeel van de voorzieningenrechter bovendien niet de suggestie gewekt dat de zuigkracht constant of op een gelijk niveau blijft. Hetzelfde geldt voor de claims 2 en 18. De uitlating ‘minimum verlies aan zuigkracht’ moet worden gezien als een algemene reclamekreet, waarmee niet de suggestie wordt gewekt dat de zuigkracht constant blijft. In dat licht moet ook de als claim 12 genoemde uitlating worden gezien. Daarvoor geldt bovendien dat de vermelding ‘effectieve zuigkracht’ niets zegt over het al dan niet constant blijven van de zuigkracht, of over het niveau daarvan (waarover hieronder meer).
Voorts gebruikt Philips de uitingen ‘langdurige effectieve zuigkracht’ (claims 4, 21, 22 en 25), ‘hoge effectieve zuigkracht’ (claim 5), ‘grote, duurzame zuigkracht’ (claim 6), ‘grote en duurzame zuigkracht’ (claim 8), ‘blijvend hoge effectieve zuigkracht’(claim 11), ‘langdurig effectieve hoge zuigkracht’ (claim 15) en ‘duurzame zuigkracht’(claim 20).
Met betrekking tot deze uitlatingen kan niet worden geoordeeld dat ze ontoelaatbaar zijn. Niet kan worden gezegd dat Philips met deze uitlatingen direct of indirect constante zuigkracht claimt. Zij claimt wel een hoge effectieve zuigkracht, maar dat is niet ontoelaatbaar. In dat verband is van belang dat Philips onweersproken heeft aangevoerd dat voor effectief zuigen voor een stofzuiger 200 watt in beginsel voldoende is, maar dat de beginwaarden van de meeste stofzuigers (met name van de stofzuigers met stofzak) hoger ligt, omdat bij opname van stof na verloop van tijd de zuigkracht afneemt. Zolang de zuigkracht boven deze 200 watt blijft is deze effectief, aldus Philips. Nu vast staat dat de beginwaarde van de zuigkracht van de Marathon 350 watt is, is voldoende aannemelijk geworden dat de effectieve zuigkracht langdurig aanwezig zal zijn. Dit laat overigens onverlet dat de zuigkracht niet constant is.
Wat betreft claim 16 moet worden geoordeeld dat ook deze uitlating toelaatbaar is. Weliswaar wordt hier “350 watt” vermeld, echter dit wekt bij deze uitlating niet de suggestie dat er sprake is van een langdurige zuigkracht op het niveau van 350 watt. In de uitlating wordt slechts gesproken over ‘zuigkracht’ zonder dat daaraan de kwalificatie wordt gegeven dat deze zuigkracht blijvend effectief, langdurig, duurzaam of hoog is.
Claim 17 is eveneens toelaatbaar. Het woord ‘constant’ slaat op het reinigingsresultaat en niet op de zuigkracht van de Marathon. Nu niet is gesteld of gebleken dat deze claim ten aanzien van het reinigingsresultaat onjuist is, behoeft hierop niet te worden ingegaan.
4.6. De onder 2.4 genoemde uitingen onder 29 tot en met 36 betreffen volgens Dyson alle onrechtmatig vergelijkende claims. De voorzieningenrechter oordeelt hierover als volgt.
4.7. Claim 29 is niet toelaatbaar, voor zover daarachter de toevoeging (350 watt) is vermeld. Philips impliceert met deze uitlating op deze wijze dat zij een grotere zuigkracht heeft dan de stofzuiger van Dyson (330 watt bij de DC 08 Telescope). Op zichzelf is het juist dat de startwaarde van de zuigkracht van de Marathon hoger ligt dan de startwaarde van de zuigkracht van de DC 08 (330 watt), maar dat wordt met deze claim niet gezegd. Niet in geschil is dat de zuigkracht van de Marathon met het opnemen van stof na verloop van tijd afneemt. Dit blijkt overigens ook uit het door Philips zelf uitgevoerde home placement onderzoek (zie 2.10). Nu als gevolg hiervan niet valt uit te sluiten dat de zuigkracht op enig moment af zal nemen tot onder de 330 watt is deze claim reeds onrechtmatig jegens Dyson. Hetzelfde geldt voor claim 30.
Claim 34 en 35 zijn reeds ontoelaatbaar omdat Philips hierin expliciet vermeldt dat de Marathon een constante zuigkracht heeft, hetgeen – zo is hiervoor reeds overwogen – onjuist is. De vermelding dat de Marathon in vergelijking met andere stofzuigers, waaronder de DC08, de ‘hoogste’ constante zuigkracht heeft is derhalve evenmin juist.
Ontoelaatbaar is ook claim 36. Onvoldoende aannemelijk is geworden dat de Marathon een ‘hogere’ effectieve zuigkracht heeft dan bijvoorbeeld de DC 08 Telescope van Dyson. Zoals in het kader van de claims 29 en 30 is overwogen geldt ook hier dat niet valt uit te sluiten dat de zuigkracht van de Marathon na een bepaalde mate van stofopname uitkomt op een lagere zuigkracht dan de Telescope van Dyson (330 watt). Daarbij is de kans aanwezig dat de effectieve zuigkracht van de Marathon lager zal zijn dan de effectieve zuigkracht van de Telescope. Claim 36 is derhalve onrechtmatig jegens Dyson.
4.8. Toelaatbaar zijn wel de claims 31, 32 en 33. Hierin gaat het immers om de initiële zuigkracht van de Marathon. Nu onweersproken is dat deze zuigkracht bij de Marathon (350 watt) hoger ligt dan de initiële zuigkracht van de DC08 Telescope (330 watt) en niet is gesteld of gebleken dat er andere stofzuigers bestaan met een hogere initiële zuigkracht, moet het er voorshands voor worden gehouden dat de claims juist en derhalve niet onrechtmatig zijn. De toevoeging van 350 watt is in dit verband ook niet onrechtmatig.
4.9. De conclusie is derhalve dat de uitlatingen van Philips ontoelaatbaar zijn, voor zover zij daarin claimt dat de zuigkracht van de Marathon constant en/of op een gelijk niveau blijft. Philips handelt in zoverre onrechtmatig jegens Dyson en de vordering van Dyson om verdere uitlatingen te staken is in zoverre ook toewijsbaar. Dat Philips aan Dyson op eerste sommatie heeft toegezegd dat zij deze claims niet meer zal gebruiken en dat Philips daartoe de onder 2.7 genoemde onthoudingsverklaring heeft opgesteld, doet hieraan in het onderhavige geval niet af. Dyson heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat zij desondanks belang heeft bij toewijzing van de vordering. Zij heeft onweersproken aangevoerd dat Philips in haar verkooptrainingen aan wederverkopers van de Marathon de litigieuze claims heeft gebruikt – dit blijkt ook uit de door Dyson overgelegde powerpoint presentatie van de verkooptraining – waardoor aannemelijk is dat het gebruik van de claims een zekere doorwerking zal hebben. Voorts heeft Dyson voldoende aannemelijk gemaakt dat de claims nog voorkomen op de website van Philips alsmede op het nog in de markt aanwezige materiaal. Onder deze omstandigheden ziet de voorzieningenrechter aanleiding om een verbod op te leggen, met dien verstande dat dit verbod zal worden beperkt tot claims waarin wordt gesteld dat de Marathon als eigenschap constante zuigkracht heeft (en claims die dit impliceren). Claims over de effectiviteit en duurzaamheid van de zuigkracht zijn daarvan uitgesloten, alsook claims over de initiële zuigkracht.
4.10. De vordering om alle afnemers te verzoeken om, op kosten van Philips, het promotiemateriaal over de Marathon met daarin de ontoelaatbaar geoordeelde claims te retourneren is eveneens toewijsbaar. De daaraan verbonden vordering dit materiaal vervolgens te vernietigen zal worden afgewezen, nu een dergelijke maatregel niet noodzakelijk wordt geacht.
4.11. Toewijsbaar is voorts hetgeen Dyson onder VII van het petitum heeft gevorderd. Dyson heeft, gelet op hetgeen Philips omtrent de Marathon op haar website heeft geclaimd, belang bij een rectificatie op deze websites. De voorzieningenrechter zal echter de tekst van de rectificatie alsmede de wijze waarop deze op de website moet worden geplaatst vaststellen als hierna in het dictum is bepaald.
4.12. De gevorderde dwangsommen zullen niet worden toegewezen op de vordering de afnemers te verzoeken om het promotiemateriaal te retourneren, nu daaromtrent geen dwangsommen zijn gevorderd. Voor de overige twee toe te wijzen vorderingen zullen de dwangsommen worden toegewezen en worden vastgesteld op € 25.000,- per dag of keer met een maximum van € 1.000.000,- aan in totaal (voor beide vorderingen samen) te verbeuren dwangsommen.
4.13. Hetgeen Dyson overigens heeft gevorderd zal worden afgewezen. De onder III en IV van het petitum van de dagvaarding genoemde maatregelen de afnemers te verzoeken om op alle aanwezige Marathons een sticker te plakken, respectievelijk aan hen te verzoeken om aan potentiële kopers van de Marathon leaflets te verstrekken, voeren naar het oordeel van de voorzieningen rechter te ver. Deze maatregelen moeten disproportioneel worden geacht in het licht van de omstandigheid dat Philips haar product eerst per maart 2005 op de markt brengt en daartoe geen grootschalige reclame-campagne heeft gevoerd, terwijl zij ook niet grootscheeps voor de Marathon heeft geadverteerd. Ook de onder VI van het petitum gevorderde rectificatie in zes landelijke dagbladen zal, gelet op de beperkte duur en omvang van de reclamecampagne van Philips, als disproportioneel worden afgewezen.
4.14. Dyson heeft voorts afgifte gevorderd van gegevens over alle geproduceerde en verkochte Marathon stofzuigers, alsmede gegevens met betrekking tot de inkoop- en verkoopprijzen, de nog in voorraad zijnde producten en informatie over de behaalde winst (zie petitum onder V). Daarnaast heeft Dyson een voorschot op schadevergoeding gevorderd van € 25.000,- (petitum onder VIII). Deze vorderingen hangen in zoverre met elkaar samen dat Dyson belang kan hebben bij de gevorderde gegevens om de hoogte van de door haar geleden schade vast te kunnen stellen. Voor toewijzing van het gevorderde voorschot op schadevergoeding ziet de voorzieningenrechter echter geen aanleiding. Voorshands is onvoldoende aannemelijk geworden dat er sprake is van causaliteit tussen de misleidende claims van Philips over de zuigkracht van de Marathon en de aankoop van deze stofzuigers door de consument, waarbij ook nog zou moeten blijken dat deze aankopen ten koste van het Dyson-marktaandeel zijn gedaan. Uit de door Dyson overgelegde sheets van de powerpoint presentatie van Philips blijkt ter zake van de aankoopmotieven van consumenten voor een stofzuiger dat zuigkracht slechts één van de motieven is om tot aanschaf van een stofzuiger over te gaan. Dit is weliswaar een belangrijk motief, maar niet het enige. Zonder nader onderzoek, waarvoor dit kort geding zich niet leent, kan voorshands niet worden aangenomen dat er voldoende causaliteit bestaat tussen de door Dyson gestelde (maar niet onderbouwde) schade en de misleidende uitlatingen van Philips aangaande de zuigkracht.
4.15. Philips heeft in het kader van de vorderingen van Dyson nog aangevoerd dat slechts gedaagden 2 en 3 de litigieuze uitingen hebben gehanteerd en dat de overige gedaagden geen uitingen in het openbaar hebben gedaan zodat de vorderingen jegens hen niet kunnen worden toegewezen. Dyson heeft hiertegenover echter onweersproken aangevoerd dat het antwoord van Philips op de sommatie van Dyson is gegeven namens gedaagden 1 en 4, terwijl gedaagde sub 5 volgens Dyson de EAN code op haar naam heeft staan. Gelet op het betoog van Dyson, alsmede gelet op de omstandigheid dat Philips ten overstaan van de voorzieningenrechter onvoldoende inzicht heeft verschaft in de mate van betrokkenheid van de respectievelijke gedaagden ter zake van de bestreden uitingen, zal de voorzieningenrechter de vorderingen, voor zover toewijsbaar, jegens alle gedaagden toewijzen.
4.16. Het voorgaande leidt tot de conclusie dat in conventie de vordering deels toewijsbaar is. Nu Philips wel ten aanzien van een aantal claims onrechtmatig jegens Dyson heeft gehandeld moet Philips als grotendeels in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van het geding in conventie.
in reconventie
4.17. In reconventie stelt Philips dat ook Dyson onrechtmatig handelt omdat zij in haar reclame uitingen (weergegeven onder 2.8.) ten onrechte claimt dat de stofzuigers van Dyson beschikken over een constante (ook wel permanente) zuigkracht, dat deze constante zuigkracht (althans die van de DC08) 330 dan wel 300 airwatts bedraagt, alsmede dat de stofzuigers van Dyson op het gebied van zuigvermogen superieur zijn aan andere stofzuigers, waaronder die van Philips. Philips verwijst ter onderbouwing van haar stelling naar een in haar laboratorium uitgevoerde test met betrekking tot de DC 08 (zie 2.9) en naar de door haar overgelegde Home Placement test en de Door-to-Door test (zie 2.10).
4.18. Dyson heeft ter afwering van het gevorderde in reconventie allereerst aangevoerd dat Philips geen spoedeisend belang heeft bij haar vordering en dat dit spoedeisend belang niet opeens is ontstaan op het moment dat Philips een zakloze stofzuiger op de markt brengt. Dyson voert in dat verband voorts aan dat de reclame-uitingen van Dyson al jaren oud zijn (de oudste gebruikt Dyson al 11 jaar en de jongste uiting sinds 3 jaar), zodat Philips al veel eerder aan Dyson had kunnen laten weten dat de uitingen misleidend zijn. Dit verweer kan echter niet worden gevolgd. Philips brengt weliswaar al vele jaren stofzuigers op de markt, echter dit zijn stofzuigers met een stofzak. Beide partijen verbinden in hun reclame-uitingen de eigenschap sterke (constante) zuigkracht aan het zakloze zuigsysteem (zie voor Dyson 2.8 onder f, g, h en voor Philips 2.4. onder 20, 21, 23) Het moet er dan ook voor worden gehouden dat Philips eerst belang heeft gekregen bij haar vordering vanaf het moment dat zij een zakloze stofzuiger op de markt brengt. Dat Dyson haar claims reeds gedurende vele jaren gebruikt doet hieraan niet af.
De conclusie is derhalve dat er voldoende spoedeisend belang is aan de zijde van Philips.
4.19. Alvorens over te gaan tot de beoordeling van de door Dyson gebruikte claims moet worden opgemerkt dat Dyson (onweersproken) heeft verklaard dat zij van de onder 2.8. genoemde uitlatingen de claims b) en d) en i) reeds sedert januari 2005 niet meer gebruikt. Philips is eerst in maart 2005 met haar product op de markt gekomen; de claims werden daarvoor al niet meer gebruikt, zodat ze reeds daarom niet onrechtmatig jegens Philips kunnen worden geacht.
4.20. Vervolgens is aan de orde de vraag of de door Dyson gebruikte uitlatingen, voor zover hierin wordt geclaimd of de suggestie wordt gewekt, dat de stofzuiger van Dyson over constante en/of permanente zuigkracht beschikt onjuist en dus misleidend zijn. Voor de beantwoording van deze vraag is relevant dat Dyson onbetwist heeft aangevoerd dat Dyson op dit moment de volgende producten verkoopt: de DC 08 Telescope met een zuigkracht van 330 airwatts en de DC 08 Basis (waarvan Dyson twee typen op de markt brengt) met een zuigkracht van 300 airwatts. De claims zullen derhalve worden getoetst aan deze twee typen stofzuigers.
4.21. Dyson claimt dat haar stofzuigers over een constante zuigkracht beschikken. Voor de DC 08 Basic betekent dit dat de zuigkracht bij gebruik ook na stofopname constant 300 airwatts bedraagt en voor de Telescope geldt dat de zuigkracht op een constant niveau van 330 airwatts blijft. Deze claims dienen op grond van het bepaalde in artikel 6:195 BW door Dyson te worden aangetoond. Voor bewijslevering in kort geding is voldoende dat Dyson haar claims aannemelijk maakt.
4.22. De voorzieningenrechter is van oordeel dat Dyson vooralsnog in het kader van dit kort geding in voldoende mate aan haar bewijsplicht heeft voldaan. Dyson heeft haar claims dat de DC 08 over een constante zuigkracht beschikt in voldoende mate onderbouwd met de rapporten van SLG en CTTN-IREN (zie 2.11. en 2.12.). Uit deze onderzoeken volgt dat de (beide typen) DC 08 bij stofopname tot 500 gram een constante zuigkracht behoudt. Met betrekking tot de DC 08 Basic blijkt dat de zuigkracht 301 airwatts blijft, terwijl de Telescope een zuigkracht van 327 airwatts behoudt. De stelling van Philips vervolgens dat Dyson ten onrechte vermeldt dat haar Telescope over een zuigkracht van 330 airwatts beschikt moet worden verworpen. Dit betreft immers een zo marginale afwijking, dat hiermee niet gezegd kan worden dat Dyson niet aan haar claim voldoet. Bovendien heeft Dyson de stelling gemotiveerd weersproken door harerzijds aan te voeren dat geen enkele stofzuiger exact dezelfde beginwaarde heeft.
4.23. Dit bewijs kan voorshands niet worden ontkracht door de uitkomst van de door Philips overgelegde onderzoeken. In dat verband is van belang dat Philips deze tests in eigen beheer heeft uitgevoerd, terwijl de door Dyson overgelegde onderzoeksresultaten zijn opgesteld door een tweetal onafhankelijke onderzoeksinstituten, welke onderzoeken volledig voldoen aan de zogenaamde IEC Standaard. Dyson heeft bovendien onbetwist aangevoerd dat Philips zelf heeft deelgenomen aan de totstandkoming van deze standaard en daaraan ook nog steeds bijdraagt. Van de door Philips overgelegde onderzoeken is niet gesteld of gebleken dat deze hebben plaatsgevonden conform de IEC Standaard.
4.24. Het verweer van Philips dat Dyson haar claims onvoldoende heeft onderbouwd, omdat Dyson uitsluitend laboratoriumtests heeft overgelegd kan evenmin worden gevolgd. Voorshands moet worden geoordeeld dat niet valt in te zien waarom in het geval van stofzuigers, waarbij getest wordt op zuigkracht en waarbij de stofopname artificieel kan plaatsvinden, laboratorium tests minder representatief zijn dan zogenaamde in vivo tests. Dit geldt te minder nu Philips, zo is hiervoor overwogen, zelf deelneemt aan de eerder genoemde IEC standaard, op basis waarvan in internationaal verband stofzuigers in laboratoria worden getest.
4.25. De conclusie is dan ook dan Dyson terecht claimt dat haar stofzuigers over constante zuigkracht beschikken; Dyson handelt in zoverre niet onrechtmatig jegens Philips. Dit betekent dat van de onder 2.8. genoemde uitlatingen de claims a), c), f), g), k) en l) toelaatbaar zijn. Voor zover in deze uitlatingen andere claims worden gedaan (bijvoorbeeld dat ze de enige of de eerste zijn met constante zuigkracht), dan staat dit aan de toelaatbaarheid van de claim niet in de weg. Het gaat in dit kort geding immers om de vraag of de Dyson stofzuigers over constante zuigkracht beschikken en niet om de vraag of ze de enige of de eerste zijn. Ook het gebruik van de onder 2.8. genoemde grafiek is, gelet op het vorenstaande, toelaatbaar.
4.26. Philips heeft voorts gesteld dat Dyson ten onrechte claimt dat haar stofzuigers op het gebied van zuigvermogen superieur zijn aan andere stofzuigers. Philips verwijst daarvoor naar de claims e, h, j en k onder 2.8. Van de door Philips op dit punt genoemde claims b, d, en i is reeds overwogen dat daarop niet meer behoeft te worden beslist (zie 4.18). Met betrekking tot de overige claims overweegt de voorzieningenrechter als volgt.
Met betrekking tot claim e) is de voorzieningenrechter van oordeel dat deze uiting een superlatief en algemene reclame uiting betreft. Het gebruik hiervan is niet ontoelaatbaar.
Claim h) is toelaatbaar; Dyson heeft de goedkeuring door de British Allergy Foundation overgelegd, en de uitlating is derhalve niet onjuist.
De claims j) en k) betreffen overdrijvingen die in de reclame als normaal worden beschouwd. Bovendien wordt in deze claims niet de suggestie gewekt dat met andere stofzuigers - expliciet dan wel impliciet - Philips dan wel een specifiek ander merk stofzuiger wordt bedoeld. De claims zijn derhalve toelaatbaar.
4.27. De slotsom in reconventie is dat geen van de door Dyson gevoerde claims onjuist en/of ontoelaatbaar is. Dyson handelt derhalve niet onrechtmatig jegens Philips. Dit betekent dat de vordering in reconventie moet worden afgewezen en dat Philips als de in het ongelijk gestelde partij zal worden veroordeeld in de kosten van het geding.
5. De beslissing
De voorzieningenrechter:
in conventie en in reconventie
5.1. gebiedt Philips om, binnen een week na betekening van dit vonnis te staken en gestaakt te houden iedere uitlating:
- waarin ten onrechte wordt geclaimd of gesuggereerd dat de Marathon over constante zuigkracht beschikt;
- waarin de toevoeging ‘350 watt’ ertoe leidt dat ten onrechte wordt geclaimd of gesuggereerd dat de Marathon over een constante zuigkracht van 350 watt beschikt;
- waarin Philips claimt dat de Marathon over een hogere of grotere effectieve zuigkracht dan andere stofzuigers in haar klasse beschikt, zowel met als zonder de toevoeging 350 watt;
5.2. veroordeelt Philips om binnen zeven dagen na betekening van dit vonnis aan al haar afnemers (niet-consumenten) schriftelijk te verzoeken al het promotiemateriaal dat zij in hun bezit hebben en waarin de hiervoor onder 5.1. genoemde reclame-uitingen voorkomen tegen vergoeding van kosten door Philips aan Philips te retourneren;
5.3. veroordeelt Philips om binnen zeven dagen na betekening van dit vonnis op de home page van haar websites www.philips.nl en www.philips.com gedurende twee weken een rectificatie te plaatsen in een opvallend gekleurd kader (oranje), ter grootte van ongeveer een vierde van de site met uitsluitend de volgende inhoud:
Rectificatie
Bij vonnis van 12 juli 2005 heeft de voorzieningenrechter van de rechtbank Utrecht geoordeeld dat alle reclame-uitingen waarin wij stellen:
- dat de Marathon stofzuiger over een constante zuigkracht beschikt,
- dat de Marathon stofzuiger over een constante zuigkracht van 350 watt beschikt;
- dat de Marathon stofzuiger over een hogere (effectieve) zuigkracht beschikt dan andere stofzuigers in haar klasse;
misleidend zijn, omdat wij niet over bewijs beschikken waaruit de juistheid van deze mededelingen blijkt.
De voorzieningenrechter heeft Philips verboden deze reclame-uitingen nog langer te gebruiken.
Koninklijke Philips Electronics N.V.
5.4. bepaalt dat Philips aan Dyson een dwangsom verbeurt van € 25.000,- voor iedere dag of keer dat Philips in gebreke blijft aan het hiervoor onder 5.1. en 5.3. bepaalde te voldoen, tot een maximum van in totaal te verbeuren dwangsommen van € 1.000.000,-;
5.5. veroordeelt Philips in de kosten van dit geding, tot aan deze uitspraak aan de zijde van Dyson in conventie begroot op € 816,- voor salaris procureur en op € 621,93 voor verschotten en in reconventie begroot op € 452,- voor salaris procureur;
5.6. verklaart dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad;
5.7. wijst af het meer of anders gevorderde.
Dit vonnis is gewezen door mr. P.S. Elkhuizen-Koopmans en in het openbaar uitgesproken op 12 juli 2005.